Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 3, 13 January 1876 — ELINA KE KOA HE KANAKA OPIO PUUWAI WAIPAHE! KA PALEKAUA LIONA HOI O KONA MAU LA. KE PUKONAKONA O KONA LAHUI, A O KA OI WELINA HOPO O KONA MAU ENEMI. [ARTICLE]

ELINA KE KOA

HE KANAKA OPIO PUUWAI WAIPAHE! KA PALEKAUA LIONA HOI O KONA MAU LA. KE PUKONAKONA O KONA LAHUI, A O KA OI WELINA HOPO O KONA MAU ENEMI.

Mokuna I—Helu 2 j OKISIA llinu W,.ni»K>l I lIHKHKU llj n | q I he iqau alii laua, he uiau alii kiekie > iu>, aole uae i noho i ke kulana Moi r a be ! mau kauaka nui o ka -waiwai. He ka-! naka ohana nui ka Haku Haloda ; he j lehuleliu kana mau keikikane a me na I kaikamahiue uiahope i!io o kona mare < aiia i keia kaiknmaliine, he poe hikou i ] akena ia no ka' ui, 110 ka ikaika, a ua like loa na ano nie kona. O ka Ilaku Ulafa, ua noho ia i-loko o ka inai mauiuli o k« eha i loaa aku iaia, oiai oia e waiho aua iloko o ka pilikia, ua hele muu aku kona hoa paio e ike iaia. 1 ka pau «na o koua inai, a hiki iai » ko uln a hele mai kaln nioe, ua liloiiio la laua he mau i hoapili, a pola ko laua pili mau aua a i hiki i ka mako au \. Haln ae he 20 ; makahiki, a uhi ae la ke koikikMue hiapo a ka llaku Haloda me ka naui kilakila. a kau aku la ka maka o kona man makua mahiua ona. no ke kokua o na la aoo. a hooi'ui.i pomaikai hoi o kā in»>». 0 keia lianaka ui opiopio a kakou e kainailio nei, oia 110 o Elina, ke koa hoi nona keia moolelo, Haule iho Ia kona! nuui lauoho pahee ano srula ina o a m iHnei o kona mau pwhiwi, a he mau poo-: hiwi. lioi i ike ole i.i ka lua ma la muu pali hanliuli mamtti fte, maliope m.u hoi. He kakaikahi kona msu niHku'iiki irt m.ui la. «k ». u i koke no koniv iiMii lu.»hiti » o hoike m.u i ke kulana o ko koa. a kau aku la ua maka o kai uui alu maluua o»iā iac ke auo weli. Ho kaimka o KUn » i hoohalike ia ma kona ano a w.i ke knlaua o kona kiuo, me ka liona. aka. he kakaikahi nae u» k:in:ika o kon i i. l.ui i noho »a e ka puuw*i Wiiipaiu' e hke me ia. l-a like kot.a mau p;«p.iiin« i'.ie ka pu,t o ko kuaii; wi. a o koiia ui'4vi t;i-*ka ke iniiio tuai, u.i !im' mo k i in\nu iiolio uluUan. 1 1« ia. tn.4 la uo kanaka no kōia uiaii la. n.a !.» m hlo 1:4 i k »hua iu* kā lll!l!n ak.i. iloko O 11.4 U 1 ImU. lio Kll p.iio m. a noiaila. na lilo ia ho hoa paiu uo Ka poo piiMi p uo. kana pniu o ka hoio a a :ai ka moana. e makaikm aiia » pnin n.i wa'ii kiiu'ana i noho la e kā p.H» k ;-t h pakaha \\*U>\> ka ui«\4! a i i>a la m.uuua skn o koiia aii. I k* iaki ana o k«> K'ina m.4H iuak:4 h k . V kā iwakaiuH.Ua h»V»tuaka kouā koi .«ua i konii ui.4» iivaktta <« «iē tt»ai v*i* e !u a> ma Ha Minā lU.OIVĀ«\ O m-*kāik'Ak. i ko .u i.-i i ke sr.' «> k* honu.'i. A k 4. v k« i -n «iohā liimi nrtvu.-i, n* . .k ,;ka ! K * e ii. '" K be!« l an; u .' ' x .1 : 1 : o 14 i:» it 1 i. • : vo .tf.> o k,' k« ,«o : . . M K*' O k4.u kā«ia. :

wahi >i koqa makun, " Aia a iihlo uē maua, alailu, be hiki ia oo ke hele e like me kou makemake." A no ka paakiki loa o ke koi a ELina, ua ae mai ia kona mau makua, me ka minamiua no nae. Hoomakaukau iho Ia ka Haku Haloda no ka iiuakai a kana keiki. He kanaka waiwai nui oia, a mamuli o kana hiapo minauLiina ole ai ia i kona waiwai. Kapili ia iho )a he naoko kiala», i hana ia uae ke akamai nui, a i kukulu ia me ka uianaopaa, e lilo i olali no ka inoana. Aohe lua a puui ka aina, o ke ano o keia moku i kona paa ana, a ma na moololo a pau e pili ana uo kana mau huakai uioana, ua hoohalike ia me ka manu nene malwna o ka ilikai. I ka pna ana, huliamahi ia aku la ka aina uo ka loaa ana o ka poe kupono e hele ma ke ano luina, a i ka hiki ana i ka iwakaluakumamakahi o ko Elina mau uiukahiki, o ka. makaukau ana ia o na mea a pau no kana huakni. Maluna o kona moku na kauuka i u*ae ia mailoko mai o ka .poe akamai ma ka oihana kela, a he poe hoi l i ike ia ke koa a uiakau ole ; a o ko Elina makemake ia. lloko o ke kanikau o ka ohnna o ka llaku IIalo(Ia, ko Elina haalele ana aku ! i kona home„a ua hui pu mai la na 'lii e i ae a me na kanaka n»a ka uwo pu ana ; I no ka mea, ua hoomakaka lahui e aloha | iaia ma kana mau hana aloha, a ua k ui- > kai mai hoi maluna ona e lilo i palekaua : no ke aupuni niamuli o kona aiio !«> i, a akamai ma na moa pili kaua ; aka, ua hanau ia'-ke keiki Elina 110 ke kai, a ua 1 paa kona. unuiao o hov»lilo i na ale o ke , k;ii i honie nona. ! Haaloie nkn la o Elina malio[>e ilio o k:. liiii alolia ana me ka ohana u 1110 ku lehuleliu, a i ka nalo ana aku o na kukima la niahopo o na puu hauliuli e wa-1 iho uiai ana inahopo o lakmi nei, a hoo- ! maka mai la na hoku owaowaka malo-' ko o na ao pololulii o ka lewa-luua : e liele haaheoaEa ke keiki Elina . •"<* 1 nnm hua uK.ilI, 1 «Ki.i. .uui . ke aheiau niakani keliau o ke ano molehulehu. O kahi mua a Elina i.in-iuao ai e kipa, oia kahi mokupnni panalaau o Xorewai. i kapaia ka īuokupuni Ki. no ka like o ka waiho ana me he ki ipuka la. Ua manao o Eluia e kipa uiahula. hoolako i kona moku ino n » pou ; > kaua a pau, alaiīa, lK>oko aku i na uni o kona puuwai, oia lioi ka makaikai ana i ka honuu ; a oiai hoi ua law:« laia ka waiwai o hov>kiko ai iain n;o īa inau mea n v>i walo aku mai kona m;»kua mai. nola-' ila, ua kau pwno aku 1» ko lakou iiiunolaila. ile kaawale loa no koia moknpuni mai ka ainu nui mai,aia ma ku akau komohana o ko kulanakauhalo alii o Nore wai, a lie pule aoi ka ioihi 0 ka m.uiawa e holo aku ai a luki il.ola. Eiia walo no la a ko lakou nei liolo ana. ike lakou noi i ka aina. Mamua nae o ko lakou kokoke ana aim. kau aku la o Klina i ke kanawai paa uiahin i o kona luau lioa aukai, i ka i nna ;;ku 3 * E hoano-o oukou pakalu ia oukou iho, a inai uoiio a hai aku i kekalii niou ola. no'u k< ia uioku. E waīiio īnalu- oukou na'u e hoo■ponopono na inoa u p ai, u ko imkaukau. 0 hai aku no wan i.t oukou. Mui hai aku i k.« kakou awa k haalolo ;.ku noi niahope. A hnna i ke ano o ka kakou luiakai. A o ko k.uiaka o kni unu i keia, e ni.iko i:o oiu ino ho holoholou* 'U, a e lilo kona kvno i inai na u > i-a o ku mo »nu.'' No k>-iu kuuoha a Elin ». Uu lnv<htki paa in-ai la*nu kanuku a p-*u e hoolohe polon-i, oi.»i, ua hlo l.»kou ko man hoalo:ia uon», * Ua iv»na tu »i ia»u not nva ko ;in >, ho «!ii no l»kou, l** nui ka inukōin »ko i» o . ; v- V ?. oi» h.'i ka iuoa o ko lakou noi lUok»!. ks>i nu: »a IU'»I O knai uk«. j*olo »o ak»l o E.ina. O ke auo o koi* tna ka |.« kt>»i 01010, oi* k* ' Ki»uk »*. l' * *no haohav> iu m »i īh> iioi ko ano o ku lakoU uei huakai. āka, nt.vtu:u o ka;tii «>io.t.tiA iuwa iuo 1* ko 1.-»k >u inau mikoui.-iko iloko o na U ekolu, a in>h« tua» 1» l .kou uto k* makaukau i na ?uis» a p*u. Kau āku la ku makoiUAko o Khn* o tko t ko āni nui o Tehile. ku Moi i»oi hon* k.t t-\ inn t k«uUu* no k* ut a uio k.t tk«ikn taa ko k<ua aaa. .■» )hv*{v>lolot *ku 1« i k* iltu v> k* uiom» t ko .\t.«o Ikv* «ku At ti x,l.t. K\x «h: l* ko lukou IH l ' ka :.«tk.«n. nt t;k.vi. * mo k* iv»no.t, * 1 k* t\>.» >> k.t i.. !• .UiJo /,»«> 1* ;.,ko«i uot •.ok\» o k« p.v.n :*i wiio o k.» nv\tT.t. 11, Ī(.ki ko io»» * k.« tno»'s.«\ t fo . .. .. ! i.> t 1 x.4 l;,o.» .i \.« ;;Ī.IU ]

le maikai, a oiai o Elīd& e aauea ana i ka nana i ka lele poai a rm manu, aia hoi, haoie aku la ka ike a kona maa maka malona o kekalii pea, malalo iho oke ao pili kai, e okn raai ana, he mao mile ka mamao mai ia lakoa uei akn, ma ke knkaiu beraa. Kahea aku la o Elina i kona pailata, he kanaka oia i maa i ka hele kai, a he hiki iaia ke koho i ka hae 0 ia moku, ma ka nana wale ana aku no 1 kona a&o. " E kau aku i koa maa maka malalo o ka laau ihu, e ike aka aoa oe he pea ; he hiki uo anei ia oe ke hoomaopopo iho i ke ano ?" wahi a Elina i ninan aku ai. Kua aka la kona mau maka ano popoki no ka manawa pokole ma kahi a ke kauoha, a hali liou mai la a weho ae la i kona Alawa ae la kona mau maka a naua ae la i na ao 0 ka lewa, a pane mai la, M E loaa ana kakou i-ke kikiao makaui, a he poniaikai nui ia 110 ke 'lii wahine kai«i Zdina nei!' " lie okoa ka'u ninaa, a ho mea pono paha ia oe ke pane mai," wahi a Elina. "0 kela kekahi o na liio, a ke kau; pono mai nei kona ihu no kakou, e hoike mai ana ia, ua ike ia mai nei kakoo, a e lioao ana e alualu mai, aka, ke lana nei ko'n manao, aohe manu ! nana e aa noi ka ilikai i keia la e hooj papA mai muhope o ka Ziiina nei, nolai ila, aohe liopo ana no ia mea," wahi a ■ka luina me kona ano kuoo, oka hua- | olelo " Ilio, o ka inoa ia oka poe powa 0 ka moana ia man la, o keano, " na ilio hae oka moana." Ua kamailio aku ka : luina imua o Elina tuo keia mau hua-1 i olelo, aole no kona makau, tio ka mea, : oia kekahi o na aa u iue na hopo 010 o j kona lahui ; aka, i kiimu o hoomaopopo j :aii ko Elina ano. Ika lolio ana o Elina 1 keia iu«u 01010 a kana hiiua, kauoha paa aku hi ia, o hoopololei ia ka ihu o kona moku 110 ua.pea nei, a e hoomakaukau ia na mea a pau uo ka paio ana, " No ka mea, e hoopai ia keia poe pa,VL «.»<» i .7 1 :® 54 pono ika ■ka pulumi ana aku ia lakon mai ka opu aku o ka moana." wahi a Elina. Ho manaw.i pokolo mahope iho, hoomaka uiai la ka makaui e pa, a e like mo ko ano iuau i ko lakou kuna, nee aku la me ka pakika malnna o ka ilikai. Iko pono ia aku la ka moku e holo niai ana. a e k in ana ma ko kia hopo ka hae aupnui o Sop,oiii. 0 kola hae. ua kau lakou i manao ia iiku inokii no ke aupuni o So[»aii.,i. aka, ua maa na luina oka /.< '/m ia nioa. HAnanawa pokole mahopo iiio.'haliwai ti*i h\ lakou nei. " Owai kt>n.i. moku ?" wahi a Elina i ninau aka i»i. " Owar kena uioku !" wahi « ka p uu> a ko kapoiia o ka moku ; kipi. " 110 olelo ni.iluhia.tio ke anpuni ] oka Moi liikoko o ko aupuni o lWrv'ta-: nia." waln a Eima. 1 koia wa ko kaalo ;ae la ua nioku noi mahopt» o ko lakou noi uioku, a pano mai la ke kapena. " E li.v>tu!u ouk<>u ano. » i:ia aolē o hoolohe 1 ka'o mau kauoha. e lohe uo oakou i k i 100 o ka'u mau pukuniahi," "Ma ka ino» o ka Moi Uikoko, a īnalalo oka hao lH'wl«»iiv ko kanoha aku nei au ia 00. o kuu i kou mau poa ilalo, a e hoike itni i k.-iu hana m «luua o ka ilikai o na m<Kina liorotania." wahi a Elina. f A**lr % |Wii, l