Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 4, 20 January 1876 — Page 4

Page PDF (1.31 MB)

Na Ekalesia o Kawaiahao a me Kaumakapili.

Halawai kakahiaka, la Sabati .... hora 10½
Halawai po ..... hora 7½
Halawai Apana auina la ..... hora 3½
Kula Sabati ..... hora 9½

NA HAAWINA KULA SABATI.
[HOOPONOPONOIA E REV. L. LAIANA.]
HELU 6—SABATI, FEB. 6, 1876.
Davida e hoopakele ana ia Saula. 1 Sam. 24 ; 1—16.

1 A i ka hoi ana mai o Saula i ka hahai ana i ko Pilisetia, ua haiia mai iaia, i mai la, Aia hoi o Davida ma ka waonahele o Enegedi.
2 Alaila lawe ae la o Saula i ekolu tausani kanaka i waeia noloko mai o ka Iseraela a pau, a hela aku la e imi ia Davida a me kona poe kanaka maluna o na pohaku o na kao hihiu.
3 A hiki aku ia i na pa hipa ma ke ala, a malaila he ana ; a komo aku la o Saula e uhi i kona wawae : a o Davida a me kona poe kanaka, aia ma na aoao o ke ana.
4 I aku la na kanaka o Davida iaia, Aia hoi, ua hiki mai ka la a Iehova i i mai ai, Aia hoi, e hoolilo ana au i kou enemi iloko o kou lima, i hana aku ai oe iaia e like me kou makemake. Alaila ku ae la o Davida, a oki malu iho i ka lepa o ka lole aahu o Saula.
5 A mahope iho, kui iho la ka naau o Davida iaia iho, i kona oki ana i ka lepa o ka lole o Saula.
6 I aku la ia i kona poe kanaka, Ua hoole mai o Iehova ke hana aku au i keia mea i kuu haku, i ka mea a Iehova i poni ai, a e kau aku i kuu lima maluna ona, no ka mea, oia ka mea i poniia e Iehova.
7 Hooikaika aku la o Davida i kona poe kanaka ma keia olelo, aole ia i ae aku ia lakou e kue ia Saula. Ku ae la o Saula mawaho o ke ana, a hele aku la ma ke ala.
8 Mahope iho, ku ae la o Davida a hele iwaho o ke ana, a kahea aku la mahope o Saula, i aku la, E kuu haku, e ke alii. A nana ae la o Saula mahope ona, kulou iho la o Davida me kona maka ma ka honua, a haule iho ilalo.
9 I aku la o Davida ia Saula, No keaha la oe i hoolohe ai i ka olelo a kanaka, i ka i ana mai, Aia hoi, ke imi nei o Davida e hana eha ia oe?
10 Aia hoi, i keia la ua ike kou maka i ka hoolilo ana o Iehova ia oe iloko o kuu lima ma ke ana : a i mai la kekahi e pepehi ia oe ; aka ua aloha au ia oe ; i aku la, Aole au e kau aku i kuu lima maluna o kuu haku ; no ka mea, oia ka Iehova i poni ai.
11 E nana oe, e kuu makuakane, e nana hoi i ka lepa o kou aahu ma kuu lima: no ka mea, i kuu oki ana i ka lepa o kou aahu, aole hoi i pepehi ia oe, e nana hoi, e ike oe, aole he hewa, aole hoi he lawehala iloko o kuu lima, aole au i hana hewa aku ia oe : aka, ke imi mai nei oe i kuu ola e lawe aku ia.
12 Na Iehova e hooponopono iwaena o kaua, a na Iehova e hoopai ia oe no'u ; aka aole e kauia aku kuu lima maluna ou.
13 E like me ka olelo a ka poe kahiko, No ka poe hewa mai ka hewa ; aka, aole e kauia aku kuu lima maluna ou.
14 Mamali owai i puka mai nei ke alii o ka Iseraela? e alualu ana oe ia wai? mamuli o ka ilio make anei? mamuli o ka ukulele anei?
15 O Iehova ka lunakanawai, a nana e hooponopono iwaena o kaua, a nana hoi e hooponopono mai i kuu mea, a e hoopakele mai ia'u mai kou lima ae.
16 A pau ae la ka Davida olelo ana'ku i keia mau olelo ia Saula ; i mai la o Saula, O kou leo anei keia, e Davida kuu keiki? a hookiekie ae la o Saula i kona leo iluna, a uwe iho la.

———: o :———
KA WEHEWEHE ANA.

Haalele kakou ia Davida e aha ana? No keaha kona holo aha? I hea oia i holo mua ai? Noba, heaha ia? Aia i hea? Iloko o Baniamina. Halawai oia me wai? Heaha kana mau olelo hoopunipuni ia Ahimeleka? Mok 21: 1, 2, 8.
Mai No ba a i hea Davida? p. 10. Mahea Gata? Hoopunipuni hou oia ma ke aha? p. 13. Elua ka hoopunipuni ana o Davida, no ke aha? Ua pono anei? Heaha ka hope ? Mok. 22; 17—22. Owai na kupuna mamua i hoopunipuni i mea e pono ai, a lilo ia i mea e poino ai? Pono anei ka hana hewa i mea e pono ai? Roma 3 ;8. 6; 1. Holo hou Davida a i hea? Mok. 22 ; 1. Mahea ke ana o Adulama? Ma ka hikina hema o Iuda e pili ana i ke kai Make. Owai pu me ia malaila? p. 1, 2. Heaha ka Iesu olelo hooluolu ma Mat. 11; 28?
Holo hou Davida i hea? A hoonoho ia wai malaila? p. 3, 4. Owai ka Davida kaula? A kena Gata iaia e hele i hea? Heaha Haseta? p 5. Mahope hele Davida i hea ? Mok. 23 ; 1. No ke aha ? Ma ka ae ana owai? Owai ko Davida kahuna ? Abiatasa , ke keiki a wai ? Mok. 22 ; 20, 23. Mahea Keila ? Ma ke komohana hema e pili ana ia Pilisetia. A mai Keila aku Davida a i hea ? Mok 23; 14, 19, 25. Ia Saula ma e alualu ana ia Davida ma ka waonahele o Maona, heaha ka mea i oki ai ia alualu ana ? p 27, 28.
Mok. 24. P. 1—2. I hea Saula? Iaia e kaua aku ana i ko Pilisetia, holo Davida ma mai hea ae a i hea ? Aia mahea na wahi paa o Enegedi? Owai ka inoa mua? Kin: 14;7. Owai malaila mahope iho? II Oih'lii. 20 ; 2. E pili ana ia wahi i ke
kai Make. Heaha ka i hai ia ia Saula no Davida ? He poe aha ka i hai ? He poe aloha anei ia Davida? He poe enemi paha ? No ke aha ka hai ana ? No ka manao paha e loaa ana kekahi pomaikai. No ke aha ka hai ana o Iuda i kahi noho ai Iesu ? A lohe Saula i kahi noho o Davida, pehea oia i hana ai ? No ke aha kona lawe ana i keia poe koa he nui wale ? Nui anei Davida ma? He manao kaua anei ko Davida ia Saula ma ? Pehea Halelu 38; 12.
P. 3—4. Alualu Saula ma a hiki i hea ? Owai kai komo mua iloko o ia ana? Ua ike anei Saula, aia Davida ma iloko o ia ana ? Ina ua ike, ina ua aha oia ? Komo Saula a moe, a uhi i kona mau wawae i ka lole, a pauhia i ka hiamoe. Oia hookahi wale no, aole ona poe kiai. E hiamoe ana kona poe koa mawaho. I ka hookonokono ana o ko Davida poe kanaka e ae ia lakou e pepehi ia Saula, ua ae anei oia? Ua aha nae oia i ka aahu o Saula?
P. 5, 6. A pehea ka lunaikehala o Davida ? hoapono anei i kana hana ? Mihi koke oia. A pehea oukou ke hoahewa mai ka lunaikehala ? Mihi koke anei ? Heaha ka Davida mau huaolelo i na kanaka? Nawai i hoole? Heaha ke kauoha no na'lii ma Rom 13:1—3. Heaha ka Iesu olelo no Kaisara ?
P. 7, 8. Ikaika paha ke noi ana o kanaka ia Davida e ae i ka pepehi ana ia Saula, a pehea aku la o Davida ? I ka hele ana o Saula iwaho o ke ana, a hele hoi o Davida mawaho, pehea ko Davida kahea ana? A i ka huli ana o Saula i hope a nana ia Davida, pepehi anei Saula ia ia ? Hana ino anei o Davida, a hookiekie imua o Saula?
P. 9. Heaha ka Davida i ninau aku ai ia Saula?
P. 10. Heaha ka Saula i ike maka ai ma ia la nona iho, a no Davida ?
P. 11. Heaha ka Davida olelo oluolu ia Saula ? Heaha hoi kana i hoike ai ma kona lima ? A he hoailona ia no ke aha ? Hiki no ia Davida ke pepehi ia Saula, ka mea e imi ana i kona ola, hoopakele nae oia. Hana o Davida e like me ke kauoha awai? Mat. 5:39—44. Roma 12:19, 20.
P. 12—15. Nawai e hooponopono iwaena o Saula laua o Davida ? A hea ?
P. 13. Heaha ka olelo a ka poe kahiko ? Mahea la ?
P. 14. Heaha na ninau no ko Saula alualu ana ia Davida ? Heaha hoi ke ano ?
P. 16. Heaha ka Saula mau olelo hoohaahaa, a ano mihi ? Heaha kekahi mau olelo ano mihi a Saula ma ka p. 17—22 ? He uwe, a mihi aha keia ? Paulele anei o Davida i keia ano mihi a Saula a hoi a noho pu me ia ? p. 22.
Owai kekahi alii i mihi hoopunipuni a hooko ole i kauna olelo ?
Na keiki. Hai mai i na wahi a Davida i holo ai e pee, a pakele ai oia i ka make ia Saula. Noba, Gata, ke ana o Adulama, Mizepa ma Moaba, ka ulu laau o Haseta ma Iuda, ka waonahele o Zipa, ka puu o Hakila, Keila, ka waonahele o Maona. Ikaika loa ka huhu o kona enemi, owai ia enemi ? Owai ko oukou enemi nui ? Pehea e pakele ai ? I Pet. 5 ; 8. Hai mai i ke ano, i ka hope o kekahi mau huhu, ko Kaina, ko Esau, ko na hoahanau o Iosepa, ko na Iudaio ia Iesu. Huhu anei o Davida ia Saula a pepehi iaia i ka wa i hiki ai? Aha oia iaia ? Huhu anei o Iakoba a pepehi ia Esau ? Huhu anei o Iosepa a pepehi i kona mau hoahanau ? Huhu anei o Iesu a pepehi i kona mau enemi ? Aha oia ia lakou ? Pehea hoi oukou, hana ino anei i na enemi, aloha aku paha ?
Ke kula a pau. Owai kekahi mau Halelu a Davida i kakau ai iaia e holo ana i o ia nei i pakele i ka make ia Saula ma ? huli a loaa.
Haawina no Feb. 13, I Sam. 31 ; 1—6.

Ka Ekale sia a me Kona Kulana.
[HAKU IA E REV. J. BIKANELE.]
HELU 4.

          Aole no ka lehulehu wale o kona mau lala i pomaikai ai ka ekalesia, aka, no ka maemae ana. Ua oi aku ka ekalesia uuku a maemae, mamua o ka ekalesia nui a haukae.
          O na aupuni o keia ao, ua pomaikai lakou ma ka piha ana o ka aina i kanaka. Aia a nui kanaka, alaila, ikaika ke aupuni a waiwai io oia.
          Aole pela ke aupuni o ke Akua. "Ka pono, ke kuikahi, a me ka olioli i ka Uhane Hemolele," ka waiwai o ia aupuni. A o ka lako ana o na hoahanau i keia waiwai lani, ka mea e pomaikai ai ka ekalesia.
          Ke komo ana iloko o ke ola mau loa ma ka lani ka mea a na kanaka i makemake 'i i ko lakou hoomana ana i ke Akua. Aka nae, aole e loaa ana keia ola ke ole ka naau maemae.
          "E hahai ma ke kuikahi me na kanaka a pau, a ma ka hemolele hoi, aole kanaka i nele ia mea e ike aku i ke Akua."
          Ke kulana maemae ke kulana lanakila. E hooikaika ke Kahu e alakai aku i ka ekalesia ilaila, a e pono hoi ke hoomaemae mua oia iaia iho.
          1 Ma ka hooponopono ana i na hihia e maemae ai ka ekalesia, aole ma ka hookuu wale ana i na hoahanau e hana e like me ko lakou makemake iho.
          Ke waiho nei no ma ka Baibala na rula no ka hooponopono ekalesia ana. A o ka hana a ke kahu, oia ka malama ia keia mau rula. I loaa ka makaukau, e pono ke huli nui oia i ka Baibala. E like me na Lunakanawai e huli mau nei i na buke Kanawai i pololei ka lakou hookolokolo ana, pela e pono ai ke Kahu ekalesia e hoonaauao iaia iho ma na olelo a pau a ke Akua.
          2 He mea hoonaauao ka hooponopono hihia.
          Ma keia hana e loaa ai ka noonoo iloko o na hoahanau no ka noho ekalesia ana. I ole ka hooponopono ana, alaila, e hiamoe ka lunaikehala, a e hupo loa na hoahanau e like me kekahi poe Pope a Moremona e noho mai nei. Aole ka hupo he poe waiwai. Aole ke Akua e hoonaniia e ia mea. Ka malamalama, ka ike, ka naauao, ka mea hoonani i ke Akua. Eia nae, ma ka hooponopono mau ia ana o na hihia e mahuahua ai keia haawina maikai.
          Ina e haaleleia ka hooponopono ana, alaila, emi iho ka ekalesia a i ke kulana haahaa loa o ka naauao a me ka pono. He aneane hiki ole ke kapa iho i ka ekalesia hooponopono ole ia o na hihia, he ekalesia no ke Akua. O ka pololei, he ekalesia oia no ke ao nei. Ka naaupo a me ka hewa, na mea e lanakila iloko o ia ekalesia.
          Nolaila, o ka hooponopono ana, he hana ia e aoia ai ka ekalesia. E pono e hooikaika ke kahu ma keia mea.
          3 He hana pili aloha ka hooponopono hihia.
          O ka hoahanau hihia, ua like oia me ke kanaka i loohia e ka mai pilikia. Heaha la ka hana ku i ke aloha no ia kanaka? Aole anei o ka lapaau aku iaia a ola. He oihana lapaau, he oihana imi ola uhane ka hooponopono hihia. Aole no ka opu inoino i na hoahanau hihia i hooponoponoia ai lakou, aka, no ke aloha no. Ua hei keia poe i ka upena a ka diabolo, a ua hapaiia ka hooponopono ana i mea e hemo aku ai lakou.
          Ka mea mua e imiia ma ka hooponopono ana, oia o ka hoihoi mai i ka mea hewa a i ka pono. Aia wale no a hoopaakiki oia, a ae ole e noho pono, alaila, kapae mai ka ekalesia aku.
          He hana lokoino ka waiho wale ana i na hoahanau iloko o ka hihia. Ua like ia me ka ae aku i ko lakou make ma ka uhane. Ina haule ke keiki iloko o ke ahi, wikiwiki no na makua i ka huki iaia iwaho. Pela hoi, ina haule na hoahanau iloko o ke ahi enaena o ka hewa, e pono ke hookawaleia lakou mai ia mea i ola na uhane.

Hoike Kula Sabati o Hilo.

          Ua hoike keia kula Sabati maloko o ka luakini o Haili Jan. 1, 1876. I ka hora mua nae o ua la nei, ua nukupeupeu ae na pahu, kani kapalili honehone ka leo o na ohe, a ko-ha-ko-ha hoi na puu leo kani o na keikikane o ua mau Hui Kula Sabati nei, e hoike ana i ko lakou piha hauoli no ka makahiki hou, a pela i hoomau ai a ke ao ana.
         
I ka wehewehe ana ae nae o kai-ao, ua ike ia aku la no ka nihi malie a Kauakanilehua mauka o Panaewa, a hiki wale i ke ka-i ana o ke Kula Sabati o Onomea, eleu no ke alakai o E. H. Umiamaka a me kahi hookani pahu liilii Samuela, a hiki i ka hui ana me ke kula hanai, kai like mai la, ma ke kono ana a ka leo pahu a me ka ohe o ka lakou bana a komo wale iloko o Haili; ua komo aluka e aku no ko Haili mamua, a penei ka hoonohonoho ana o ka huakai loihi: mamua ko Haili, ma ke alakai ana o ka bana, o G. K. Maka ke kapena, o ko Onomea iho me ke kula hanai, me ka lakou bana, o E. H. U. ke alakai, nana aku, haukawewe lua ka pahu a na wahi eu o Onomea, a kikiko'u hoi ka leo o na ohe a na keiki o ke kula hanai, ua kohu no nae me ka ohe a Kauakahialii ia E. H. U.; a mahope loa o ka huakai, ke kula baibala a Mr. Barenaba.
          Mai ka luakini aku keia hele ana, a kaapuni i ke kulanakauhale o Hilo, a komo wale iloko o Haili; a ma kuu nana ana, ua kohu moa uakea na aahu o ka puali holookoa.
          I ka hoomaka ana e hoike ka lakou mau mea i ao ai, o ko Haili mua, a pau ia ko kahi Kula Sabati pokii o Onomea, penei ke alakai ana a ke kapena oia puali E. H. U. Kani mua ka bana i kukai pu ia me ko ke kula hanai, mahope ku mai ka puali holookoa iluna, mele mai i ka himeni hui, o Mele Makahiki Hou ka leo, a mahope ku mai ka papa kaikamahine o ke kula a E. H. U. o Mrs. Hattie Waihau ke kumu, ka moolelo o Hana ka haawina, ua ninau ke kumu ma kekahi mau ninau i hoopaa mua ia e ia, a ua pane paanaau mai na haumana me ka eleu, a pau na ninau, mele mai la lakou wale no i ka himeni i hakuia no Hana, a ua hauoli piha ia; i keia wa ua ku mai la ka papa a kana kane E. H. U. o Samesona ka moolelo, na keikikane o kana kula, a he like loa na hana me kela papa aku la.
          Ku hou ka puali, a mele mai i ka leo, "Imua e Onomea a lanakila;" mahope ku mai ka papa a Miss Mary Pahio, pau kana ku mai ka S. Keolai papa, o keia mau papa ka papa o na wahine puukani opio a me ka papa o na keikikane, ua like no nae na hana me ka papa mua a Mrs. H. Waihau, ua kukai pu ia na haawina me na himeni i hakuia no na moolelo e ko lakou ahikanana, ma ia mea, o ka haku himeni, mahope o ka pau ana o na haawina, ku hou ka puali a pau, a mele i ka himeni hookuu o ka lakou Kula Sabati o "La Hape Nuia" He-he-he ka leo.
          I keia leo mele i kuupau loa ai ka uila o ke Kula Sabati o ka olu lau ko o Onomea, ke hele la a nakulukulu ka luakini, kani ka pio a me ke o no ka piha i ka olioli  palena ole.
          A mahope o ka pau ana o na olioli, hoike ka papa Kula Baibala, o Mr. Barenaba ke kumu, pau ia hoike ke kula hanai, na ka
          Pere sidena J. Makaimoku ke alakai mua, o Mr. Nakuina iho, a na Mr. Kelia mahope loa, ua uleu no ka himeni a me na haawina a me ka puhi ohe a ia mau keiki, ke hele la a ola-ola, kohu ukuhi huewai lua ke kani a na ohe.
          Pau keia o na haawina, a mahope ku mai na mea hoike manao, ke Kiaaina S. Kipi, oia ka haiolelo mua, o ke ano nui o kana kamailio ana, no ka maikai o na hana o ka la, a ua piha oia i ka hauoli, mahope o G. K. Maka, ua like no kana me ka ke Kiaaina, mahope o Mr. Kamakea, ka Hope Ilamuku, ua ku ka liki mai no hoi oia i kona piha hauoli i keia Hoike Kula Sabati ana, ua oi aku i ko na hoike mua.
          Pau na haiolelo, ua ahaaina paina palaoa a me ka mea ono ke Kula Sabati a pau, me na makaikai pu, oi noke aku i ka hoo nuu a maona kikoola i ka ai i maa i ka haole, a o ka pau loa no keia o na hana, o ka helu ekahi i kuu ike, o ko Onomea Kula Sabati malalo o ke alakai ana a E. H. Umiamaka. Eia ko'u manao, e hooikaika aku imua, mai kuemi hope, o haalele auanei i Haulepu. Me ka mahalo,
J. K. KAUHI OPIO.
Hilo, January 1, 1876.

Kula Kumu ma Waimea Hawaii.

          Hoomaka ke kula ia ana o na Kumu o ka apana o Kohala hema, ma ka hale kula o Waikoloa, i ka la 24 o Dek. 1875, ma ka hora 9¼ A. M. Weheia na hana me ka pule a Rev. L. Laiana, Alakai o ka kula. Kaheaia ka inoa o na kumu i hiki mai, a eia lakou :
          Hamakua.—S. Kaleohano no Kaala ; L. W. D. Kualii no Paauhau ; J. Kapiko no Kawela; T. Paaluhi no Kapulena; S. Paaluhi no Eleio ; J. L. Kawaihae no Napoopoo; S. W. Hoopii no Waipio uka ; D. Palau no Waimanu ; J. N. Hainoa opio no Waikoloa; W. B. Kealoha no Waiaka; B. Paniani no Kawaihae uka ; J. Paakiai no Puako : J. Keala no Kiholo.
          Kohala Akau.—S. W. Kamaka no Pololu; J. W. Kaawa; (?) Kapaona no Honomaka'u ; S. Molale no Halawa; Keoluwa no Makapala ; Kapiko no Kokio. Na Kumu i hiki ole mai, eia lakou :—Kaaua no Maunahoano; Mahana no Naalapa ; Kahukula no Napuu; Kahoohuli no Kawaihae kai. No Kohala Akau.—Kanealai (?); Kaanaana no Halaula ; E. S. Timoteo no Ainakea; S. Kaaheo no Haena ; Zebedaio no Waipuka. Eia na Haawina i kulaia ma ia la: Helunaau mok. 1, me 2. Arimatika mok. 17, aoao 349. Buke Honua aoao 128.
          La kula elua. He la Karikimaka keia ; ua hooliloia na hana o keia la ma na mea e pili ana i ka la hanau o ka Mesia ; he mau haiolelo, a he mau himeni kekahi. Eia ka poe haiolelo : L. W. Kualii. J. Kekipi, D. B. Mahoe ; o na inoa hope elua he mau haiolelo holo balota laua, no ke kau Ahaolelo e hiki mai ana. Hookuuia na hana ma ka hora 3 P. M.
          La kula ekolu. Eia na haawina oia la : Aoheluhelu aoao 7 kiko. Helunaau mok. 3 $ 4. Arimatika p.571 aoao 356, hele aku imua. Buke Honua aoao 128. Heluhelu Kumumanao. Heaha ka ke Kumuao pono, e ao aku ai i kana mau haumauna, i na mea pili naauao wale no anei, a i na mea pili uhane paha?  J. Kaawa.
          La kula eha. Hora 9 A. M. Na haawina o keia la. Helunaau mok. 5 & 6. Arimatika p. 583, aoao 363, hele aku imua. Buke Honua aoao 129 pe-la ana. Heluhelu Kumumanao : Ua oi io anei ka pono o ka haawi ana aku mamua o ka loaa ana mai?  L. W. D. Kualii.
          O ka wahine hea la ka i oleloia he papale alii oia no kana kane?  D. Palau.
          Hoopanee ka aha apopo hora 9, pule o W. B. Kealoha.
          La kula elima. Na Haawina. Helunaau mok. 7,8,9,10. Arimatika p. 594, aoao 369. Buke Honua aoao 129; Heluhelu Kumumanao : O ka Oihana Kumu kula Pehea la e malama ia ai ma kona mau ano a pau?  S. Paaluhi.
          Nohea mai la ke Aupuni, no kanaka mai anei, no ke Akua mai paha?  S. W. Kamaka.
          La kula eono. Na haawina o ia la. Helunaau mok. 11,12,13. Arimatika p 613, aoao 377, a hiki i ka pauku 622, aoao 380, mok. 19. Buke Honua aoao 130. Heluhelu Kumumanao : Ua poho anei ke aupuni ka lilo ke dala i na kula aupuni, aole paha?  S. Molale.
          Heaha na ano kupono o ke kanaka e holo balota e pono ai oia ka lunamakaainana malama i ka pono o ka lahui, a oni paa kona aloha aina? Me na noonoo hea ka poe koho e koho aku ai?  Hoopii.
          Ua kupono anei ka la i hanau ai o Iesu Kristo ke hooliloia i la kulaia aupuni, aole paha? Noi ia e hoouna i na nupepa elua, ka LAHUI a me KUOKOA. Hoopanee apopo hora 9 A. M.
          La kula ehiku. Na haawina kula o ia la. Helunaau mok. 14, 15. Arimatika mok. 1—19. Hoike ana i ka makaukau o na kumu. Heluhelu kumumanao : Ua kupono anei ke hoolilo ia ka la hapenuia i la kulaia aupuni?  J. H. Nahiwa.
          Ua kupono anei ke lilo ka hapanui o ka poe noho i ka Ahaolelo i kanaka Hawaii wale no aole paha?  J. L. Kawaihae.
          E kaupona i ka waiwai, a waiwai ole o ke Kuikahi Panailike.  T. Paaluhi.
          Owai na mea e holo ai na haumana ma ka ike, o ka laau hahau anei? o ke aloha paha?  Kapaona.
          Heaha na mea e imi ia ana e na Alii, a me na luna aupuni?  Keoleewa.
          Pehea la e mahuahua ai na kamalii Hawaii ma kahi kawalawala o na hale? Na Kapiko. Heaha na mea i oi aku ka waiwai mamua o ke dala me ke gula? Na Kaleo. Hoopaneeia keia kula ao kumu a halawai hou ma Iune, M. H. 1876, ke hoolaha hou ia aku ma na nupepa.
J. H. N. HAINOA.—Kakauolelo.
Waimea, Ian. 3, 1876.

WAIOHINU, KAU, H. Ian. 5, 1876.
E KA LAHUI HAWAII E; Aloha oe:—
         Ke manao nei au e oluolu ana paha oe e lohe i na hana i hana ia ma ka la mua o Ianuari nei, ka Hapenuia, a o ka olioli makahiki hou hoi, penei ia :
          Ma ke kakahiaka hora 10 paha, ua wehe ia na hana me ka himeni, pule a pela aku. Oia hoi, ekolu no mau papa, ka mua, na elemakule a me na luahine, oia na kuahinahina ; elua, ka poe ui, kane a wahine ; ekolu, na keiki a pau. O ka mea nui, he himeni ko kela keia papa, a he mau pauku paanaau, 1, 2, pauku, aole oi. (Aia ma ka moolelo, ua minamina au i ka loaa ole ana i kope o ka moolelo no ko kakou pepa.)
         
I ko'u nana aku, he mea hou ia ia'u, ke ku ana o na wahine a'u i maa ai, ina e ku ae iluna, e hamo ana no na lima i o ia nei, aka, i keia la, he meo loa, koa no a koa, wiwo ole no a wiwo ole, (aole au e kaena ana, aole hoi e puka pai) a oiai e hoike ana e ku ana no ka puali koa opio o Kauahaao, nona ka inoa o "Ka puali o Kapiolani" anoai e aho paha keia, Queen Kapiolani, i ka pau ana o na pauku, he himeni na na kamalii, a oiai ka himeni, ke hoike mai nei ka wati, o ka hora 12 keia, a no ka pokole o ka manawa ua hoopokoleia na hana me ka pule a ke kahu, hookuu ia ke anaina e kai huakai, o ka puali koa mamua, me na mea kani, a o ka huakai aku, kai aku la a kahi o J. Nott, Esq. huli hoi mai a ma kahi o J. H. S. Martin, Esq., i paina ai ka poe a pau, o ke koena na ka ona mea hale ia, a oiai no e paina ana ke anaina, aia hoi lawe ia ae la elua pauku hao kui amala, i luia ka pauda iloko o kona poopoo, a maluna iho kekahi, a kuni iho i ke ahi o ka aila mahu, kani ae la, ua ane like no me kekahi o na pu o ka batari o Puowaina.
         
I ka auina la, akoakoa hou mai na kanaka no ka lohe ana i ka haiolelo o ka olioli makahiki hou mai ia W. T. Martin, a he maemae a maikai ka haiolelo o ka la, e ike ana paha oe ma ka moolelo o ka halawai.
         
I ka pau ana o ka haiolelo, hoolaha ia mali la e ia ua weheia ka halawai no ka noonoo ana i ka mea kupono e hele i ka ahaolelo i keia M. H. Ma ke noiia ana, kohoia au i luna hoomalu, a o J. N. Kapahu i kakauolelo; na ka makua Rev. J. Kauhane i hoakaka mai i ke ano nui o na mea a ka halawai e noonoo ai, (e ike oe i kana mau olelo ma ka moolelo.) Nonoiia mai e hoakaka mai i mau inoa, o ka poe e holo balota ana, waihoia mai he mau pepa i ke pakaukau, eia na inoa, o Kahuila, Kauhane, Henere Martin, Kaaemoku, Kapahu, Kekaula. Ia wa noi mai o Kauhane e kapae i kona inoa oiai, he pilikia oia, he kahunapule a he L. K. apana, a pela aku, koe elima inoa, ku mai he manao e noi ana, e hele ia mau inoa elima iwaho, kokuaia mai. Ninau mai kekahi no ko'u ae i ka holo a holo balota ole, kue mai kahi, aka, ike au e eu ana ke anaina, ku au a hoole ikaika loa, ina i paa ia mau olelo a'u i ke kakauia pomaikai loa au, pau ka'u hele na inoa i koe iwaho, kuka ka halawai, aia nae iloko o ia wa, ku mai kela hoa a me keia e kamailio, me ka lawe pu mai no i kuu wahi inoa, ano liliha au, no ka nui o ka poe i paee leo ae, a iwaena o na leo kamailio, ku mai o George Timoteo, olelo ikaika mai la, mai ka inoa mua a i ka eha, aohe he kupono, ole loa no a he ole loa, e ahewa ana ia Henere Martin no ka hana hemahema i ke kanawai oki mare, a ia D. W. Kaaemoku hoi, he paha wale no, a pela no na inoa i koe, a o ka panina o kana haiolelo, o keia ia, hookahi wale no mea kupono e kohoia i L. M. o Rev. J. Kauhane, aole he hoopilimeaai &c. a minamina pu oia i kona waiho ole ana mai i ka inoa o Jones o Kahuku, (G. W. Jones) a i ka pau o kana kamailio ana, a no ka huikau o na hana, nonoiia mai e D. S. Kaui, he olelo hooholo, o ke ano nui e waiho a i ka la koho balota, e koho kela keia e like me kona manao, kokuaia mai ia manao a lawe ia e noonoo mamua o ka ninau ana, hiki mai la he noi, mai na inoa i hele iwaho, e noi ana e hoi mai e hai i ko lakou manao, ae ia, i ka hoi ana mai o D. W. Kaaemoku wale no, a noi ia mai la e hookuu, pule ka luna hoomalu a hookuu loa ka halawai.
          E kuu kaikuaana * * * * ua kaumaha loa au, o na kumu eia ia, (1 I kuu hoole ana hoi liilii kanaka, i kuu nana aku, ina au i ae e lilo i L. M. ina paha ua olioli loa lakou a pau, a ina o ka wa koho balota ia, ina no ua puka no au, ke kuhihewa ole au) 2 Ua nele makou i ka mea i loaa ma ka halawai, o ke Akua no nae kai ike, o keia ka hapa o na hana, a anoai paha ua hewa kekahi.
          Eia hou, i ke Sabati nei, he 17 a oi dala no ka pule mahina hou, piha ka luakini i ka pule nui a maikai na hana.
          Ahiahi malama makou i ka pule hoomau aneane piha ka luakini, aohe heluia ka nui, ia W. T. Marin ka hoomalu o ka halawai, Poakahi, ke kahu ma ka noho, pule o D. Pipi, pau ia paanaau pauku na mea a pau, he himeni na na kamalii o ke kula o Waiohinu, o J. M. Kauila ke kumu, pau ia elua mea iaia ka paipai o ka halawai, malalo o ke poo manao o ka la, J. N. Kapahu a o
          Kolomaio, he pule a he manao paipai a hookuuia ke anaina, o ka nui i akoakoa mai he 110.
          Poalua ke kahu ma ka noho, ia J. M. Kauila a me J. Kaapa ka paipai, ua like no na hana me ko kela mau la, he 83 ka nui.
          Poakolu, pela no na hana, ia J. N. Keouli a me J. Kaau, ia Kapu ka paipai, he 70 a oi ka huina.
          O ke kumu o ka emi o keia mau la, aole no i pau ka hana o na paahana, a o ke anuanu loa hoi kekahi, o keia iho la ka halawai hoomau o ka apana o Waiohinu, koe o Naalehu, Honuapo, Kau, Keaa, a me Kahuku. He ano ala iki keia, ina e launa pu me makou ko Iesu Uhane Hemolele, alaila, e pomaikai nui auanei makou, o ka'u ia e pule nui nei.
          I keia mau pule iho nei a komo wale i keia pule, ke hoomaemaeia nei ko makou nei wahi heiau, o ka elua keia, ua luia i ke one o waho, a he nani hoi, ke wawa waleia nei e lulu dala i piano, ke hiki hoi.
         
I keia mau la aku nei, ua hou o Kekauai ia Kaua wahine i ka pahi, puka pu kekahi uha, he ano pulepule paha, aia oia i ka hale paahao i keia wa, a o ka wahine, aia iloko o ka mauleule ehaeha a pela aku.
          Ke pahola nui nei ke kunukunu, oiai, he keu keia a na la anuanu, mai ka la 1 mai no, o keia na aka o ka makahiki poino.
          Maanei ke noi aku nei au ia oe, e oluolu e hookomo aku oe i keia leta, a i kona hapa paha no ka nupepa, aia nae ia oe.
Owau no me ke aloha, kou pokii iloko o ka Haku.  KAHUILA.
          P. S. Ua makaukau no ka'u, e like me ia a'u i pane ai ia oe, aka, e ae mai oe e ka-ua iki. Poina hou au i keia, o J. H. S. Martin ke Kahu Kula Sabati a o W. T. Martin ka hope.

Hoike Kula Sabati o Koloa Kauai.

E KA LAHUI HAWAII; Aloha oe:—
          Ma ke awakea i hoomaka ia ai na hana o ke Kula Sabati. Ma ka wehe ana i na himeni a me ka pule a J. H. Mahoe. Mahope iho kahea ia e ke komite kekahi mau papa ma ka ninau ana a na kumu, a pau ia ku hou mai ka papa himeni o na pokii, pau ia ku mai o William Kekoa haiolelo no na mea e pili ana i ke Kula Sabati, a pau ia, himeni hou mai ka papa himeni o John T. Unea ma, kahea hou ke komite i kekahi mau papa no ka ninau ana ma na mea i pili i ka Baibala, a mahope iho ka haiolelo a J. H. Mahoe no ka makahiki hou; a mahope iho himeni hou mai na haumana, a na S. Kahookui i paipai mai no ke Kula Sabati a me na makua a me ka poe i launa mai. Ua maikai na hana, aole nae i puipui loa ke Kula Sabati no ka hapa o ka poe i hele mai.
          I ka pau ana ae o na hana, ku mai la ke komite nana i kukulu i ke kumu laau alan  i luluu i na eke mea ono he mau makana na na hoa Kula Sabati, a kahea mai la i na inoa pakahi o kela me keia mea.
          O ke kumu laau alani Hape Nuia o Koloa, me ka ohana o Rev. J. W. Smith a me ke komite hoomakaukau o John T. Unea a me P. Kumalae me kona ohana ka mahalo piha no na kokua ana mai i na mea a me na hana o ka la. O ka pau no ia, a malama ia he wahi paina ma ka pa ululaau o Dr. Smith, o ka pau no ia hoi aku la kela me keia me ke aloha Hape Nuia.

NA BUKE
I HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII
—ME KE—
KUMUKUAI O KELA ME KEIA.

BAIBALA HEMOLELE NUI ILI GULA NANI me na kuhikuhi ma na aoao.....$12 00
Baibala Hemolele Nui ili eleele kaekae waigula.... 5 00
Baibala Hemolele uuku iki iho kae wai gula..... 8 00
Baibala Hemolele pananaiki iho ili eleele..... 4 00
Baibala Hemolele ili eleele 2 00
Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi..... 3 00
Kauoha Hou ili eleele kaekae wai gula..... 1 00
Kauoha Hou ili eleele.....  75
Kauoha Hou Hapa Haole.....  75
Moolelo Ekalesia.....  50
Haiao ili lahilahi.....  10
Hele Malihini ana.....  25
No ko ke Akua ano.....  25
Hoike Palapala Hemolele.....  25
Moolelo o Heneri Opukahaia.....  15
Hoike Akua.....  25
Wehewehehala.....   25
Ninau Hoike ili manoanoa.....  50
Ninau Hoike ili lahilahi.....  20
Kumumua Kula Sabati.....  20
Buke Lawe Lima.....  10
He Buke no ka Pope.....  15
Ui Kula Sabati Helu 3.....  25
Ui Kula Sabati Helu 4.....  15
Ui Kula Sabati Helu 5.....  25
Buke Euanelio a Ioane Hapahaole.....  10
Buke Wehewehe Huaolelo Baibala, elua ano..... 2 00
Buke Wehewehe Ano Mataio..... 1 00
NA KAUOHA HOU PAKEKE.
Ili gula nani..... 1 50
Ili eleele kaekae nani.....  50
Ili eleele.....  35
KAUOHA HOU PAKEKE ME NA HALELU.
Ili gula nani..... 1 70
Ili eleele kaekae wai gula.....  65
Ili eleele.....  50
NA HALELU PAKEKE.
Ili Gula nani.....  50
Ili eleele kaekae wai gula.....  30
Ili eleele.....  20
Ka hae Hoonani (Buke Mele).....  25
NA BUKE MELE.
Himeni Hawaii ili nani..... 1 75
Himeni Hawaii..... 1 00
Kumu Leo Mele ili manoanoa.....  50
Kumu Leo Mele.....  10
Li ra Kamalii.....  25
Li ra Hawaii 1848.....  25
Li ra Hawaii 1855.....  25
Hae Hoonani.....  25
Leo Hoomana.....  20
EIA NA BUKE HAAWI WALE.
PALAPALA LIILII—
Helu 4—Makemake anei oe i ke ola?
Helu 6—E hele i o Kristo la.
Helu 7—Ka hoi ana mai o ke Keiki Uhauha.
Helu 11—No ka hoohiki wahahee i ke Akua.
Helu 16—Ka Eehia ana o ka Ahaaina a ka Haku a me ka Bapetizo ana.
Helu 17—Mai hana ino i na holoholona.
Helu 18—No ka mahi ana, kuai ana a me ka inu ana i ka Awa.
Ka Davida Malo Kumumanao.
Ka Moolelo o Batimea Puaaiki.
Aia ke keena kuai buke o ka Papa Hawaii ma ka huina o Alanui Betela me Alanui Kalepa, e kokoke ana i ka Hale Leta.  J. F. POKUE.
Kakaule ta o ka Papa Hooko o ka Ahahui Euanelio o ko Hawaii Pae Aina.