Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 5, 27 January 1876 — Untitled [ARTICLE]

A keia Poakahi ae e iiaaleie mai ai ke Kiluuea, 110 ke kaapiuii ana ia llawaii a me na awa ku-man. Ua lohe mai makou na pau kekahi halo pili i ke ahi ma ka wiiiko o Kaiwiki i llilo. I keia la, e kaalele mai ai ke Kilaaeu no Kanai. Mamuli o ka hooponopono hou ia ana iho nei o ka papa kuhikuhi inaiiawa. e haalole hou mai ana ia 110 Kauai i ka Poakolu, Maraki 1. Ua lolie mai makou, i ka Poalua ilio īiei, ua haawi ia ae na aaliu o ka poe Mamalahoa, 110 ka"la koho halola aenoL II» 1 ulaula ka palulo, he keokeo ka lolewawae, me ka-papale kaj>u. Ua hai ia mai ka lono, ika la 12 ih» nei, mawaena o Hilo ame Kaupakuea, ua aihue ia iho la he eke lctA. Ua hai pu ia mai no hoi, he lehulelm na leta waiwai o loko, a u!\ hopu ia keknhi poe no ka aiauao vralc ia. " Kc noi aku nei inakou i ka lokomaikai o na makamaka o na apana koW) o Oahu, e hoouna koke mai i na inoa oka poe i kohoia i ko ahiahi o keia Poakolu ae, i hoolaha koke ia iloko o ko kakou pepa o keia Poaha ae. Mai |>oina oukou i keia. Ua manao wale ia e ku mai ana ka manuwa lapana Txukt(h,i mai Kapalakiko niai iloko o keia mau la ih<K — O ka manuwa Koveta Ilalia Vitor Pimiio kekalii i manao ia e ku mai ana ma llonolnlu nei. Ma ka hoolaka. mua ana iho noi a ke Kwikoa i knhi e lualama ia'i ke koho balota Lunaniakaaiiiana no Koolaupoko, O.ihn, ua haiia īnaloko o ka hale kula, aole oia ka pololei, o ka hale hookolokolo ka pouo. l'a noi ia mai makou e liai aku i keia. Ua haalele aku he waaj>a ia llana, Maui Hikiua, i ka hora 4 p ke ahiahi o ka la 14 iln> nei, nie ke kii o kekahi niho i ha- ' ki oka nau wiliko oko laila wili. a i ka hora sme kekahi mau minute o ka la 15 ae ku mai la i llonolulu nek Ua elou uo lakou. Mamuli o ke kanolia a ka Adimarala Coehrane, ona aumokn Ileritania o ka Pakipika, ua manao ia e hoohehee i na uu kuniahi kahiko oia aupuni e waiho la nia Esquiinalt, a e kukulu ia ipa hoopuni no ke kia koomauao o K;ij>cna Kuke. ma Kaawaloa. Hawaii. Ua hoouua aku makou ke mau l>epa makana wale o ka Lahi/i Hawaii i na eela oka jnoku okoliola i kalewa mai ai mawalu» aku nei o keia awa, i kēia mau la iho nei Ho mau kanaka llawaiikekahi poe 0 lakou, a ua manao makou, aolē no paha e nele ana ko lakou ake uul e lulie ina mea Ikhi e pili ana i ke one h:\nau. Ma ke awakea onehinei, ua pnkele ke ola o kekahi kshu kaa opio a nie na ohua pake. mainuii o ka loaa koke ana o na Ihk.a kokua, ma kaimai o ma alanui Maimakea. Oīai ka lio e pniwa ana. ua koino ka laau k,ioln o V,t palulu la o mu.i inai o ka lanai haie kuai. a oloih' pu i.i ,ie l;i ka hair o ke kaa. Ua \ke nku mak»>u ī keia m«u la iho nei he mau lio eiua. ua hele a wiw', o ka iwi wale no kv»e, e hikaka ana ko laua inau w.awae, nka nie keia mau ano nawaliwaii a j>ati. na hauhoa ia aku laua me kekahi km nui. a noke ke kahu kai i ka hili Ika iiwepa. Ika ninau ana aku. haiia mai ī o Kiwaha ka ua mau holoholono lu>v>laaka'nka'u r.ei me ko ka.i nni kaumaha. E-i?"' Iloko o «:i mahina hooilo o ka m. it. na ku tnai ia nei he wahi kiaka'ii, lu' ekeilu kinaka o luna, mai S:ina l>iiiro mai, a holo aku i lapaua n>> ke i» Imlu l'ā ku nmlahi aku ia UaiU, a ua hoomaka e hana i kaua Uana, a i ki inahina iho im 0 lulai, ūa lv>aa aku la ua lina ii.ih> ka waha. a o i:«w a«a no, tia nalo na !uina vk >!u, he Il."> milo uia kv kukulu homa mai Ilako<i;tth mai. C W awalo pu:»kuii k.-* le>> o na nie.'* h,vi|>ihup:ihu a Tia keiki o ka ama j>ua. a k «hu Ui.ikohoo hv>, ka huikan ona lt\> j»i p.:i..i .• ka Ihna a l.ikou. N.ma ku >i.v rei ka jn>jn'iao ike k.mi n.«o« t ,a» aimx\ aln o i:i i:o .x oka iiwi o\a jv»!aka «» ke A i (i, ke loaa iho \k. k-.Kiao v\.ak.)v.> mawaho ao o Mihukom mi \» ka i.a k>t -h ko >ioh • e ho • i . ioa . »ka »k . » .> k* li.<v'k :»".a n: 1:. '. k.i: ko.a maii l.i. J l. ! iko iin' k.a moi - hiaw : :a >va : ii r.:nkou. i>o:a m'ako;. o jvr. ak;; '<; ; ka 1V 1 1 *' "» 1 a« > , i .o m . , > H ... ,« , i i. a 14.. «h '..>it. k»..a Kau Aha.'U-.0. ila.o K»'.»-K«r.a. s r w, j.-'»s. Hoi."\ \\.'i:rl,.Mvo. r. Jt. .'u.'iw. W . r. \\\«.,i 1 i K l.i K.ii.am. I . Km* V K\1' KHiiai;n, Kmk.m. , K»'.iv. 1 V •- :< - P \U i , s M K ■ ■■, i". W V (\ . . K • i'.K. n I V K C ■■ , I • \ . ■• .' S. k . .1 \V k',,; v K, | »• 1 K.VIMM«. . . \\ "v l\. .

Hh Olelo walii olela hooheloia o ka Ahahui liluanelio. o Oaha. oeO ma Kawaiahao, Honolaln, Sept. 9, 1875. l^oohoioiā —Aia a hMnwai ka Aha, 0 hakwai ma Waikane, ika Poalaa elua o Feberuari 1876. Ma ka la inehinei i hoolaa ia'i- ka Luakinihon e Kaaeohe, Oaha nei. "Makahi o ka elua huneii paha ka poe i akoakoa ao iloko oka luakiai. Na Rev. J. F. Pogue • haawi ka haiolelo ame ka pule hoolaa. Ma Halelu 05:4 ka poolelo : "E maona ananei makou i ka pono o kou hale, o kou luakini hoano." Mnhoj)e iho oka halawai ana he ahaaina, a ua lawa a oi loa'ku na mea i Hoomakaukauia. Eia ka mea hilu loa, ua kaa pau loa ka aie © ia hale. Ua moalo iki aku makou ma ka Bufuma Hale ma nehinei, a ua ike aku i ka Moi me ka Hooilina Moi uialaiia, i ukaliia e ka Puuku. Ua nani no na mea i hoomakaukau ia oloko. Elua minute a hoi mai la makou me ka paiakuli ika mea hoopahujiahu. Ua ninau ia mai makou ina he maua ko kahi jH>e e keakea wale i ua kaa a me na lio ma ke kaalo ana'e mamua iho o j ua halo nei iloko o ia wa ; a ke hai aku nei j makon, aohe mana, no ka men, no ka lehulehu ke alnnui.. Ua minamina niakou i kaloheana mai, ua ili aka la ma Laie, Oaliu nei, ma ka la 22 iho nei kekalii o na kuna o ko kakou mukamaka paahana Kimo Pelekane, (J. 1. Dowsett) oia hoi ke kuna Woic4<t. I Ua holo ma> a kokoke mawaho o | kuuaualu. aia hoi. ua poi ift mni la e kekaJ hi m.ni nnlu nui. a hnli aoao iho la, a ho ! mnnawa ]>okole, ua kau aku iluna o ke aa. ! Mnmuli o ka nni hooikaika i pakele ai na ] kanaka o luna me na wahine. Aole i maI opoj>o kona lieino ln>u meka ole. lle 3, >00 j <.lala ke kumukuai o a aole i paa ma na hai j>auihakahaka. j lan. -1, oiai au me kuu hoahele P. ] W. Kaawa, a e hele ana no Waiawa, Ewa. j llalawai aku la maua me kekahi uli jiilikia, ioia hoi ka 'wahine a Kauka Makalu, ke kaikanialiine a me ka ]>ake liaua, ua haule la- , kou mai ke kaa li.i aku. a e waiho ana ina ike alanui. la mana i hiki aku ai, lele iho : la maua e kokua ma ka loniilomi ana a me :ka hoiliili :vnn i na ukana i iele liilii. a mo ke 'kii ana aku i kekahi haole ua hala nvua ( aku ma kekahi kaa ; a hoi hou mai oia a | ma ia kaa i kau aku ai o Mre. Makala, a ! kokua liou aku la maua i ko maua mau lio no ke kaikamahi'ie a me ka jjake, a a maua hoi ma na lio kau» kaa jvakahi, j>ela nuiko'a i niuiwo ai a hiki ma Aioa, Ewa ko : lnkou honie hoolnolu. Aole nopilikia oko j ola kino. I>. I{. I«.\rAKl. I £-5?" Ma ka j»o o k;v Poakolu i hala iho .noi, ua lalo aku o Mr. Thoinas Cummings (Kamaki) i k.v holo kaa, a oiai oia e nanea ana, ua liolo aku la koua lio a 1010 aku 1$ mai lūna aku o ka uwapo a liaule iloko o ke kai me ke kaa a me ia jm. Mamuli o j kekahi ulia pomaikai, ua pakele mai ia, a i kau hou i ku'a nei, aka o 'ka lio a me ke kaa, ua poholo iho la, a i kekahi kakahiaka ae ka loaa ana aku, i mau i ke aho lawaia a kekahi j> ( x\ l'a puiwa makou a kaumaha 110 keia mea, a ua hooi ia aku ke kumu kaumaha i ka lolie ana mai. ua noho ia ka ua Kamaki iu i ia jm o kauhano hoo|>au ih>oiioo »i ka wai hoomalulo kino, a niainuli o ka hookele a i* kn'pōna »>ia i jiailata aku ai i koiia wa:u lle §170 ke kuinukuai o ka lio, a heaha la ke kumukuai »> ka waiona ? W lua e hele ae kekahi mauka aku no\ o kokoko ana i Kaumakajnli, o jxiiakHli ai.a kona īuau jH , j>oiao ī ko. kani liala 010 o na h\> o kekahi aha hula. Nana 'ku oo aole o ko.\ m;»i ka uanea o na j*rj>oiai> i kau a niea o ka naheuahe. ho hajva ka wawalo o :.a jn jtiula a ti;c ke kani o na j>ila o ka Bana l'.ike. lu oi aku keia. na hiki ko hooh.llike :>o iv.o ka ahahui hauoli ana t,aus*ni j>.ij»v>ki '.waeaa konu »> ka jx>. Pohea la o luki ai i na niaka'iiaka o noho kokoke akn aua īim ia wali; ke h >oluolu iho oka j»o. lle aha hula keia ua ki'k&hi makai, o hooiuaamaa aua r,o k*,hiki mai o ka U haoau o'kaua koik.. alail.i ka umki. Ai.i kahi noho o ke:a inakai inauka aku oko alainu Kula. a lu' mn pono jmUi i.m o malam.a i ka iua'. ilin o ka j»<> o l:ko mokonaano. Piiia ka <>;>:i i ki makani. i ka hov>ikavkai ko »>:;. liakahak.i lu>i ka lu>u|ki ika lojva walo •il > l'.O. W Ua loia r.:ai ia makou he lota nmt koka'u makamaka o ilaiku. Maui llikiiia r.;;.i. a jh : i-i i;i o'.i- ,> o j>.l; ai.a i k,i hsva »:ia »> k.»' k:::»"> »> ke.\aln kauaka ua mak»\' Aia i'.ia ka !.a >:»iviti ilu» noi. »na ka l.i 1«> o ke;a malama. ua tio;o akn o Ham.'i K. Hi ki h.».0 I •> mo kokalu mau makan aka. a : ki- »■> ahmh: av.a »ku, na k>pa ikii n:a ka;u o K.alaK.iU k.. « l.vii ih.i l.a sv .»k i k i n» . » , k »'n, .\l. la. 1 » >•»«• » » i;>k>> ;, ,i i K»' :».io jkh ioo'.o ,ana. n.i ko; k.i n i.ii',; h.«« < u»>s laKou. aka. ua j».u.«an,nIV K 1 i i;l>i> o;o; o k.i o;ia. aua jviakiKi Ko>'a na- a.i. I a haalolo ihki la > K»»»a i lau li.>a n.iu» ii,\ « holo .ak.U.a a kt|« n..a Kal.. o \\ a.:.0» k.. a n»,il.iua kv>n.i iko .: it .I*l.l u.l .>:;.1. \!a k« l\».iaia ao oK» s-.:i ' i. ;.a ~v\a nku la k»«v.* kiuo :a W • a:**. K.a.M, o w.i:ho av..i P..a;v> .' K» k*»•»- a\» a\» *. •;. !.,»h.>:.i». I'> •.1 »«; Kaj>. '. . 1 'i , < K ,1« ]»1U K.' IV: .1,« :»\ . > 1,1 . » ~;» K . , ka «li..lll.K.'iia k • -. i, . k»>.« k«* 'a.a ak ;;. I a uo' o k»' K:* K . , » iI ak» a l 1 K . Il'l .. ~ . I K , ~ K* ,1 ,1 »\ W .1. 1 .1 »V»V *. ..1 •: ». :.» »' <«1 k \kl V:,n\ ,1»'.,1 K.a ' \M ' »' K.'K «;r !>,H* V. K,l hi X .1.«« , K ■ I ... . •> . :« ~•> -V 1 *..» I -1 K. ,Js.).l ~•... . t . K'■ **'• » K » » K-l. 'K . , ~ . , .*. *. : , l . ' . .