Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 8, 17 February 1876 — Page 3
Ke ano ili o ka Mahina no ka Malama o Feb., 1876.
MANAWA NO HONOLULU.
[HOOMAKAUKAUIA E KAPENA D. SMITH.]
2 Hapaha mua ..... 3 22.2 PM
9 Mahina piha ..... 7 15.7 AM
16 Hapaha hope ..... 6 24.8 PM
2 4 Mahina hou ..... 7 49.2 pM
Ka puka me ka napoo ana o ka La.
1 Puka la... 6 40.7 AM. ..... Napoo la...5 46.7 PM
8 Puka la... 6 38.3 AM ..... Napoo la...5 50.3 PM
15 Puka la... 6 33.7 AM ..... Napoo la...5 54.7 PM
22 Puka la...6 29.7 AM ..... Napoo la...5 57.7 PM
29 Puka la...6 24.6 AM ..... Napoo la...6 00.6 PM
Ka Latitu me ka Lonitu o Honolulu.
Ma ka hale bele pauahi, Hale Kaawai Helu 2, a i ole ma ka Hale Kilo o Mr. Filtner, penei:
Latitu 21° 18' 23" Akau. Lonitu 157° 48' 45" Kom.
Na ke Aupuni.
UA oluolu i ke Alii ka Moi ka hookohu ana aku ia WILLIAM RICHARDS CASTLE i Loio Kuhina no ke Aupuni. JNO. O DOMINIS,
Kakauolelo Ponoi.
Hale Alii Iolani, Feb. 15, 1875.
UA oluolu i ke Alii ka Moi ka hookohu ana i ka Mea Hanohano Jno. S. Walker a me ka Mea Hanohano James I. Dowsett, i mau Hoa no ka Ahakukamalu Alii.
JNO. O. DOMINI S,
Kakauolelo Ponoi.
Nui loa ka mai fiva ma Hana, Maui.
Ua ano mao ae nei ka ua, a ke hoomaka hou mai nei ka la.
Ma ka Sabati iho nei, ma Pukoo, Molokai, ua mare ia o Capt. Lema, me Miss Zeli Bal.
Ma Hana, Maui, ua kohoia o E. Helekunihi i Lunamakaainana, nona na balota he 169.
Ma ka Poakahi iho nei i haalele mai ai ke Keiki Alii Leleiohoku ma ke Kilauea no ka moku o Keawe.
Ma kala Sabati, la 6, ua pa ia iho la ka hale bele o ka halepule o Anahola, Kauai, e ka Uila, a poino kekahi mau wahi no ka ikaika loa.
O ka Poano i hala iho nei, ua ki ia he mau pu aloha mai Puowaina mai, no ka hoomanao ana i ka la i kohoia'i ko kakou Moi ma ia kulana.
Ma ka moku leta i holo iho nei no Auseteralia, ua kau aku la maluna ona ke Kauka Inia Mohabeer, i hele aku ia e hoao i kona ike ma ia aina.
Ke noi hou aku nei makou i na makamaka e kakau mai i na manao me ka hoonuinui ole wale aku no. E lawe mai i ka io, a e kamailio me ka hoopololei.
O ka nui o ka lilo o ka lahui Beritania i ka makahiki i hala iho nei no na waiona o na ano a pau i kuai ia malaila he $642,329,240. Auwe ka make—e!
Ma Molokai, ke hoala hou ia mai nei he Mahiko hou ma Hanamuni, malalo o Mr Bal; a ma Kamaloo, malalo o Mr. McColgan. Kuikahi Panailike.
Ua haawi ae ka Puali koa Hawaiian Guard ka paina hoopuiwa i ko lakou alakai ia Mekia Gulick me kana lede, ma ke ahiahi Poalima, ma ka hale paikau koa.
Makena ua mea he niu a ka Hoku Ao i lawe mai nei, a he ono kuhikuhi no hoi ka io. O kekahi ano niu, he hiki ke ai ia ka pulu owaho i ka manawa opiopio.
E noonoo oukou e na makamaka ina e pau keia mahina, alaila, he $2.00 ka uku makahiki no ka pepa no ka poe i hookaa mua ole mai, nolaila, e awiwi mai, oiai ua mama ka auhau.
Ua loheia mai, o ka malama o Maraki ka manawa o ka manuwa Beritania Fantome e haalele ai ia Panama, no keia awa, e noho maanei ma kahi o ka moku kaua Myrmidon i holo aku nei i Hilo.
Ua kahea ae na bele pauahi i na keiki o ka Oihana Kinaiahi ma ka po Poaha o kela pule, a ua uleu ae lakou ma ke kinai ana i ke ahi ma ka hale kuke o ka hale koa. Na ka Helu 2 ke eo i keia hana ana.
Ma ke ku ana mai o ka mokumahu Kulanakauhale o Melebona, ua hoi mai la ka Loio Kuhina hou William R. Castle mai Amerika mai. O kona mau hiohiona, oia mau no, e hoike mai ana he mamo no Hawaii.
Aole o kanamai ka maloo o Kula, Maui Hikina, iloko o na mahina i hala iho nei. He maloo i ike ole ia mamua, a i keia mau la iho nei, ua haule mai na paka ua, a hoopulu ia ka ili honua he eono iniha. Pomaikai ko laila mau makamaka.
Ua haiia mai makou e ka mea Hanohano ke Kuhina Kalaiaina W. L. Moehonua, ka puuku no ka manawa no ka Aha Himeni Manawalea o ka po o ka la 5 o Feberuari, he $210 ka huina oiaio o na loaa ma ia po; he $38.50 i uku ia no na lilo, a he $172.50 ke koena oiaio.
Inehinei, ua lele mai la ke Kapena a me na'lii o ka moku kaua Iapana, a hele aku la ma ka Hale Alii no ka launa hui ana me ko kakou Moi. Ua hoopuka ia na huaolelo ku i ka hoomau ana i ka noho'na hoa'loha o ko lakou aupuni me Hawaii nei.
Ma ka po o ka Poakahi iho nei, oiai kekahi waapa e holo mai ana mai Lahaina mai a hiki mawaena o ke kowa o Molokai, me kekahi mau kanaka me hookahi pake oluna, ua poiia iho la e ka ala a kahuli, a nalowale iho la ka pake. Ua imi kona mau hoa aole nae he loaa, a hoomaka iho la lakou e au me ke kolo i ka waapa a pae i ka aina. O keia pake, he amara oia no Lahaina. He wahi keiki uuku kekahi oluna o ka waapa, ua pakele no nae oia.
Ua hookolokoloia o Mr. Glover o ka hale kuai waiona Puaala, ma nehinei, a ua hoopaiia he $1,000, me ka lawe ia o ka laikini. Ua hoopii hou oia imua o ka Aha Kiekie. He pepehi i ke kanaka Hawaii a me ke kuai rama i ke kanaka Hawaii. Lohe ole no!
Ma na lono hope mai nei, ua lohe ia mai, ke waiho la ka ke kuhikuhi puuone pukonakona ona kahua kaua o Perusia oia ke keiki alii Bisimaka i ka mai ano pilikia loa, a ua ano pihoihoi ka manao o ka lahui holookoa.
Ma ke kakahiaka n ui poniponi o ka Poalua nei, ua komo mai iloko nei o ke awa ka moku kaua Farani Infernet , iloko o na la holo he 15 mai Kapalakiko mai. Aia maluna ona he 212 na kanaka, he 11 pu, a he 450 lio ka ikaika o kona Enekini.
Me ka minamina nui makou e pahola aku nei i ka lono kaumaha o ka make ana, ma Kobe, Iapana, o Mrs. Gulick, ka wahine a Rev. J. Gulick, keiki a kekahi o na Misionari o Hawaii nei mamua iho nei, oia hoi ka Rev. J. P. Gulick.
Ma ka Poalua iho nei, ua hoolewa ia kekahi luina oluna o ka manuwa Iapana, a ua nui ka poe Hawaii i hele ae e makaikai i ke ano o ka lakou mau hana no ke kino make o ke kanaka. Ku i ka mahalo ole ka uwauwa a kanaka—heaha iho la la ko lakou manao no nei hi-o o Hawaii nei?
Me ka walohia niponipo makou i lono mai ai, ua wela ia e ke ahi ke keiki hanau muli loa a ko makou hoa o ua la wela nei o Honolulu, J. Kua ma ka Poalua nei ma Kamoiliili. Mai poino, ina aole e ike e ia; aka, he mea welenia noloko ke lohe i na mapuna leo o ia Bebe e u ana i ka eha o kona mau palapu. Liliha wale.
Ma ka Poaha hope loa o keia mahina, oia hoi ka la 24, oia ka la i hooholo ia no ka malama ana i na anaina haipule no na kula o kela me keia ano. Ke noi aku nei makou i na Kahu, e hoomanao, a mai hoopoina, e malama i ka halawai e like me ka hiki, a e pule ikaika no na kula, ke ala hoi o ka pomaikai no ko ke kanaka noho'na.
Ma ke awakea Poalima nei o kela pule, ua ku mai la ma ko kakou awa nei ka manuwa Iapana Tsukuba , mai Kapalakiko mai. He moku ao keia i na opio oia aupuni i na ano o ka holomoana ana ma na moku kaua. He 1033 ka huina o kona mau tona; a he 14 ka nui o kona mau pu. He 25 mau alii moku, 36 Pikimana, 16 koa, a me 229 luina, a he 200 lio ka ikaika o kona mahu.
Ma nehinei, ua pau ae la i ke ahi kekahi hale ma Alanui Rikeke. Ua ninau aku makou i ke kumu, a ua hai ia mai makou aole i ikeia, ua manao wale ia na kamalii. Mai pau loa na kauhale o ia aoao o ke kaona, ina i loihi iki na keiki kinai-ahi, aka, e like me ko lakou ano mau, ua haalele iho la i ka hana, kahi e loaa ai ko lakou ola, a holo mama 'ku la no ke kokua 'na i ke ola a me ka pomaikai o ka lehulehu. Me lakou na mahalo a me na hoomanao mau ana.
Ma ka po Poakahi iho nei, ua malama ae ka Hui Hoole Waiona QUEEN EMMA LODGE, he halawai ma ko lakou hale, e like me ka mea mau. A mahope o ka wehe ia ana no na hana oia po, ua lohe mai makou no ka poe i komo a i hoolilo ia lakou i mau hoa no ua Hui la, no lakou na inoa malalo nei, o D. L. Kamana, Wm. Mc.Intyre, D. Kekaha, a me Kawaiahao. A mahope iho o keia, ua hoopanee ia na hana o ka Hale, a ua haawi ia he lealea Europa, a me na luana maikai wainohia ana iloko o na poai olu a hiki wale iloko o na hora imoimo o ke aumoe.
Ma ka Poalua iho nei, ua hopu ia na lala o kekahi Ahahui Punana Manu-hululike, no na ka huina 24, oia hoi, he poe pepa pili waiwai, ma Kamoiliili, Oahu nei. He elima mau wahine iloko o keia huina, a he 19 kane o keia anaina imi naauao, hoolanamanao, hooikaika hana, a hoopomaikai aupuni a me ka lahui. Inehinei, ua laweia ae lakou ma ke keena oihana o ka Lunakanawai Hoomalu, no ka ninaninau pono ana i ke konukonu o ka ike a me ke akamai o lakou ma ka hoomama ana i na lima ke kuupau iho i ka Eiki a kamau ae hoi ka Oopa ; a ua ike ia ke ano maa iki o Kamai, Iwahaauau, Hulu, Kaiwinui, Naeole, a ua makanaia lakou he medala $10.00 pakahi, me 2 la paani me na kipikua o Kawa; a o Kaleo hoi, ua makana ia oia me ka medala ano ihiihi ae he $30.00, me 5 la paani me na Oo-kapala o ua hale hookipa la o ka poe hanohano o ke anaina a ke kue Kanawai.
Iloko o ka malama o Maraki, 1875, ua haalele iho la ka elua mau waa, me 60 kanaka oluna, i kekahi o na mokupuni o ka Paeaina Gilibati, me ka manao e holo aku i kekahi mokupuni e aku. Mamua o ko lakou pae ana, ua pa mai la he kikiao makani ikaika, a puhiia aku la lakou a nalowale ka aina. Ua hooikaika lakou e imi i ka aina mahape mai, aole nae he loaa iki. He mahina okoa ko lakou paialewa ia ana maluna o ka ilikai ; a i kekahi po, ua piholo iho la kekahi waa a pau loa na kanaka oluna i ka make. Koe iho la kekahi waa me 22 kanaka oluna, a i kekahi la mahope mai, ua ike aku la lakou ia Ebona. Ua piha lakou i ka hauoli no keia mea, aka, mamua o ka pae ana o ka waa i ka aina, ua pau iho la i ka nahaha, a pau na kanaka oluna i ka ai ia e ka mano. Eha wale no o lakou i pae ola aku i ka aina, a ua malama pono ia lakou e na Misionari me na kanaka o Ebona, a huli hoi mai la maluna o ka Hoku Ao no ko lakou home. Aloha wale keia poe.
Pane ia E. Kekoa.
E KA LAHUI HAWAII E; Aloha oe:—
Ua ike au i na Ki-laau a E. Kekoa ma ka la 27 o Ianuari, 1876, ma ka aoao mua o kau helu 5 ; nona ke poo pane kuhihewa ia D. L. K. ohea la wahi a E. K. me ka puana hapai memene e i ana : "Imua a hee ka enemi a hoi maluhia i ka home." Ke pane nei au ia oe me ka wiwo ole, aole oe e hoi lanakila ana, no ka mea; 1 ua ae mai no oe he uku, 2 ua halahu kou pane ana.
1 Ua ae oe he uku ia no ka lunaekale sia, ke hiki ole aku i ka halawai luna, "ke holo i Oahu a i Maui paha, me ka hai mua ole aku i ka Ahaluna, e uku ia oia he umi keneta," wahi au. Aole anei keia o kou ae, a hooiaio maoli ana mai i kuu mea i hoolaha ai? Aole anei hoi keia he hana nuhou, oiai, aole i ikeia mai ka wa mai o ka Haku Iesu, a hiki i ka wa i hiki mai ai o Binamu ma i Hawaii nei, a ia E. Kekoa aku nei hoi i Molokai, ikeia keia hana nuhou, ka uku ia no ka hewa, haalele halawai luna. Ua manao paha oe he like ole o hapaha me ke kenikeni; ke pane aku nei au ia oe, ua like laua ma ke ano o ka huaolelo he "uku."
Ina ua pau ole kou hoohalahala ano ole no ka hapaha dala, ke hoomaopopo aku nei au no kou hele ana aku a nonoi i ka hapaha i kekahi luna ekalesia o Kaluaaha, oiai ua luna la e makaukau ana no ka holo ana i Oahu nei; ninau mai la ka ua luna la ia oe e E. K., he hapaha aha keia? Hai aku oe, he uku, no ka mea e hala ana paha ia oe kekahi mau halawai o ka ahaluna. Oiai aole oe i hai mua ae nei i kou hele. Oiai aole oe i hai mua ae nei i kou hele. Ua hoole aku kela luna ia oe e E. K., aole oia makemake e uku aku. Ua kapa aku oe he pakike; he pakike ia ka hoi ka nuhou o kau hana. Ua olelo mai oe i kuu wikiwiki i ka hoolaha ana i na lono wale a'u i lohe ai. Ae, he hiki no ke hoolahaia na lohe i hoomaopopo ia ka oiaio, e like me keia hana au la e ke hoa. Ma keia mea, aole oe e hoi lanakila ana i ka home; e like me kau e kaena la.
2 Ua halahu ko pane ana, oia hoi ua pane ae la oe ia D. L. K., aole hoi oe i pane mai ia'u, D. L. R. ko mea nana i pane aku, a aole no hoi he pane iki a D. L. K., nou. Ke i mai nei oe he olelo hoino pilikino au i ke Kahu Ekalesia o Kaluaaha; ke hai'ku nei au me ka oiaio, aohe a'u olelo hoino pilikino nou; o ka poe heluhelu i ka Lahui Hawaii ko'u poe hoike no ia mea, a nolaila ua kuhihewa oe. Ua pane mai oe e mihi aku au, a e kala mai oe; ke pane aku nei au, e ke hoa, e moni; e moni aku oe ia manao kuhihewa ou a pau iloko o kou puuwai, a e manao iho oe e E. K., aohe au he enemi ia oe, aka he makemake i ka oiaio.
Eia kekahi ke koi mai nei oe e holo aku i Molokai, a e haawi ia mai ia'u ka buke moolelo o ko oukou ahaluna, he ae no wau i kela koi au e ke hoa, ina hoi nau ka pe ana i na lilo o kuu holo ana aku a hiki i kuu hoi ana mai; a e ae pu mai no hoi e uku mua mai i kuu mau poho mawaho ae o na lilo o kuu holo ana aku i umi dala; i hiki ai ia'u e hoolimalima i ke kanaka e hana i ka'u hana. Alaila, e hooko aku no wau i kau kauoha, e holo aku e papa leo me oe e ke hoa, a e hoolohe mai ka ahaluna ia kaua, ilaila e akaka ai na mea o kaua e hoi lanakila ana i ka home; aka, ua manaolana au aole oe e hoi lanakila. He nui na mea a'u i lohe ai no keia, aka hoi no kau kauoha mai ia'u e holo aku, aole au e hai ae i ke akea, aka, e kali au a hooko mai oe i kuu noi. Welina oe e ke hoa. Owau no o D. L. R., aohe o D. L. K.
Na olelo a J. Kauai e lawe i ka pahu balota a paa ma kona lima imua o na Luna Nana o ka Apana Koho o Waimea, Kauai.
Ma ka la 31 o Ian. 1876.—Elua hui haiolelo a na Lunamakaainana ma Hanapepe, Kauai. O S. Kuapuu, I. H. Kapuniai ma ka hale o Mrs. K. Kiaaina. Malaila ka Lunakanawai Apana o Koloa, o A. W. Maioho no ka hoike i na olelo alii.
O J. Kauai ma ka hale o J. Helela. Ua haiolelo o J. Kauai e like me kona piha, a olioli no ke anaina. Ke lohe nei au aia ia laua na palapala hookaa auhau o oukou, me ke ao aku o laua ia oukou mal o a o. Aole oukou e koho iaia he kanaka ino, he kanaka kipi! Ae mai na kanaka. "Ae." Ua makemake anei oukou ia laua? Aole o makou makemake ia laua, o oe no ka makou. No ka laua noi ikaika mai i ae ia aku ai ka pepa hookaa auhau.
Ua lohe au. E paa loa ia ana na pepa auhau ke koho oukou i ka mea a oukou i koho paa ai. "Ae." He elua mana koho o ke kanaka, o ka pepa hookaa auhau, a haule a nalowale, o ka papa inoa i ku i ke koho ana, oia ka lua o kou mana koho balota.
Ke hai aku nei au, ina e hoole ia e na Luna Nana ko'u balota a ke kanaka i manaopaa ai. E lawe ana au i ka pahu balota a paa i ko'u lima ia la. A hana pono lakou malalo o na kanawai, e hoihoi aku no wau. Huro ae na lehulehu me ka olioli.
Hoouna ia ka elele e hele mai e hoolohe i na olelo alii, olelo mai o J. Kauai a me na kanaka, aole makou e hele, o A. W. Maioho ke hele mai, no ka lawe ia o ka pahu balota, a me ka hele ole mai.
Pane o A. W. Maioho, me ka pii o kona kai, he kanaka kipi! kipi maopopo! A poho, e ninau au iaia, a ku ka hewa iaia, e paa oia no ke kau kiure e hiki mai ana. Ma ka la 1 o Feb. 1876. Kakali o J. Kauai a ahiahi hora 5 paha. Hiki mai ma ka hale o I. H. Kapuniai o A. W. Maioho. Kahea ia na makaainana, hai ia na olelo alii, o ke ano nui o ia olelo, he pono e ae ia ka aie miliona, a me na aina e hooulu ia ai ia dala, ma ke kula o Kamaomao, Lihue i Oahu, Mana i Kauai, a me na poe lima-hana o Inia. Ua like me ka hoike a E. Lilikalani ma ke Kuokoa, Helu 4.
He lohe kaumaha ko'u inehinei ma Hanapepe, oiaio paha, aole paha, ina e pono ole ka hana a na Luna Nana, e lawe ana o J. Kauai, i ka pahu balota ma kona lima.
J. Kauai Ke hai aku nei au i ka oiaio aole he wahahee, na'u ia olelo, e lawe mai wau i ka pahu balota a paa i ko'u lima i ka la apopo, ke hana ole na Luna Nana e like me na kanawai, elua mana koho o ke kanaka ma ka pepa hookaa auhau, i na haule, a wela i ke ahi, aia ma ka pepa inoa a ka Luna Auhau ka lua o ka mana, oia ko'u ike kanawai. O ka pepa auhau ka pololei, wahi a A. W. Maioho, J. Kauai. He makemake anei e haawi ia mai na pepa auhau? Ae like na lehulehu, papa-leo na aoao elua, a J. Kauai. E hoi na kanaka a pau. Huro! A hoi aku na lehulehu me J. Kauai.
EIA KE ANO NUI.
O ka la 2 o Feb. 1876—Oia ka la koho balota o keia aupuni. Ua nele! Ua haule ino. Ua paa ka hale koho a po ka la. Aole ae na Luna Nana, maka'u wale o A. W. Maioho, I. H. Kapuniai a me S. Kuapuu.
No keia, e lawe mai au i ka pahu balota ma ko'u lima apopo, ke hana hewa ia ko'u balota. Oia kumu maikai i haule ai ka la koho o Waimea. Aole hakaka, aole haunaele.
1 A kauoha o J. Kauai i na alakai, e hoopaa ia ko Waimea, ko Hanapepe a me ko Mana mau huakai ekolu ma ka lanai paina. E lawe ia he 20 e na alakai i ka hale koho i ole e haunaele. Ae lokahi ia.
2 A hana ino mai o S. Kuapuu, I. H. Kapuniai a me A. W. Maioho, ka aoao aupuni. Aole loa kakou e lalau aku a pau ka hora. Apono loa ia.
3 Ua ae oluolu o J. Kauai, e noho oia ma ka lanai paina, aole e hele i ka hale koho a ahiahi, ke hana pololei ia na balota, o makau na Luna Nana. Mahalo piha ia.
4 O ka'u olelo hope, o ka helu 1 keia o ka la maluhia o Waimea nei, mamua, huikau i-o i-o kakou, i keia la, ua pau ko'u poe. Ua paa ko laua poe me na alakai.
5 A lohe ia ka makau wale o na luna aupuni no keia olelo a J. Kauai e lawe i ka pahu balota. Olelo o J. Kauai, hupo wale! hupo loa o A. W. Maioho no ka ae aku i na olelo a na hoa ona. A pani i ka hale koho a po ka la, me ka uku nui he $500 o ka mea hookahi, a he $1,500 no lakou a i ekolu. A. KAUKAU.
Waimea, Kauai, Feb. 1876.
Pakele mai pau i ka puaa.
E KA LAHUI HA WAII; Aloha oe :—
E oluolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale o kou rumi i keia wahi ukana.
I ka po o ka la 23 iho nei o Ianuari, komo mai ana kekahi puaa a nanahu iho ma ka poohiwi akau o Kaianui, puiwa ae la oia mai ka hiamoe ae, a kahea ae la, e Huluhulu! heaha la keia mea i umii iho nei i kuu poohiwi a holo aku la, ia wa no oia i haha ae ai ua weluwelu ke kapa, aole i liuliu iho ike aku la oia i ke komo hou ana mai o ka puaa e nahu, a koe ae la oia i ke ahikoe a ike aku la oia i ka okakala o ka hulu, keke ka niho a lele mai la e nahu, alo ae la keia a hala holo aku la oia iwaho e haha i ka laau me ka manao e pepehi, holo ae ana ua puaa nei iwaho a hu aku la mao a maanei, o ua puaa nei mailoko mai o ka pa.
J. A. K. PAELE.
Kanahena, Honuaula Feb. 10, 1876.
Na Mea Hou o Olowalu, Maui.
M R. LUNAHOOPONOPONO:—
Ma ka malama o Novemaba i hala iho nei kumaka ko'u ike i ka hana mau loa a keia poe opio ma Olowalu nei, aia mahope iho o ka hora 12 awakea o kela la keia la, ua paapaaina nakolokolo nakulukulu, oweowe mai la ka pu kaupoohiwi mai ka hala mai o Kawelo, na ke kumu hula u-li-u-li, e kahea ana i ka poe haumana e akoakoa ae ma kahi i hookaawaleia no lakou, a hoomana like aku la lakou a pau imua o ke kuahu i hoohiwahiwa pihaia i na lau o ka waokele, e kahiko ana i ka nani o Laka ke akua o ka poe hula.
O ka inoa o ke kumu hula, o Kanawaliwali, mai ka hora 12 o ke awakea a hiki i ka hora 12 o ka po. Ua hoopiha mau ia na paiakuli a me na makahia-a e moe ole ai o ko makou po e keia hana palaualelo, a he pili loa no i ka hana haumia huikino. I kekahi la, ua huhu loa kahi kanaka i kana wahine, no ka lilo loa i ka hula aohe humu ia o ka lole wawae, a haawi okoa na ka wahine e e hana; a o kekahi hoi, ua huhu no ka ho-a ole i ke ahi kofe, he eha ka na lima ke hana, i ka ipu hula nae hoi, haukawewe lua na lima, aohe eha, eueu no!
—O ka Mahiko a Pilipi ma keia aina, ua holo maikai, ua kanuia kekahi mau eka a paa i ke ko, a ke mahi nei no. Ua hoohuli ia ae la ka wai o ke kahawai maluna o ka auwai papa; a ke mihi nei o Kauluiki ma no ke koele o na iwi o Hua i ka la, no ka lilo o ka wai a me ka aina i ka haole, aka, nana no, a me lakou la iho, i lawe i na
dala hookahi haneri kanalima, ($150.00) a ka haole; a mahope iho nei neo.
—O ka aina paha keia o ka piha loa i ke Ko-lu ooi, (Mimota,) ma ka nana iho ua ewe a kawowo keia laau inoino, aka, eia paha auanei ka mea e meheu ai o ke kanuia i ke ko. Ina e hoomoa aku oe i kahi holoholona, o ka hohono kolu okoa no, a he ooi no hoi ke hakihaki i wahie, pau na lima i ka ekeeke i ke kuku.
Owau no me ke aloha aku i na Hookele o ko kakou wahi waa Lahui, a me kona mau keiki kaapoahi o ka hale pai. E! Welina.
LIHAUWAI.
Olowalu, Ian. 31, 1876.
Make hikiwawe.
Mauka o Kawaipiula, ma kahi noho o Capt. Hobron, ua make hikiwawe ia o A-la Pake kuene a Hopena, mahope o ke ahiahi haalele iho la o ua A-la nei i ka papaaina a hele iwaho, aka, ma keia hele ana iwaho, ua kali ia mai oia a aohe he hoi iki aku, ua hookani ia mai ka bele kahea nona, a aole no he hoi iki mai, ua huli ia imi ia, a aole he loaa iki, aka i ka wehe ia ana aku o kekahi wahi hale ua paa i ke kiia, a ua wahi ia ka puka aniani, i ka hemo ana aku e noho mai ana kela iloko, ua lapuu, ua pau ka pono ua hala ka hanu, a ua laau ae ke kino o ke kanaka mai ke ahiahi a kakahiaka, nalowale i ke ahiahi Sabati a ma ke kakahiaka Poakahi nei Feb. 8 loaa aku la ua make loa, ua akaka ole ke kumu o ka make ana, he ai paha i ka opiuma, ai ole he mau kumu e ae no paha i hoomake wale ai. Aloha ino ia kauwa. E welina no i ka Pepa a me ka L. H. JAS. H. K. KAIWI.
Honolulu, Feb. 9, 1876.
E KA LAHUI HAWAII; Aloha oe:—
E oluolu oe e hookomo iho i keia mau wahi mea hou, oia keia. Iloko o keia mau la e naue nei, aole o kana mai ka pilikia i ili mai maluna o na haumana o ke kula o Lahainaluna nei no ka mai. Oia ke anu a me ka wela, o ke anu ka hiki mua, o ka wela ka ukali, a mahope mai ka hui o ke kino a me na eha e ae, aole nae he ola i lilo. Ua hoihoi ia aku kekahi poe no ka pilikia lea, a ke kaa mai nei no kekahi poe. He lohe pepeiao mai no hoi ko'u no keia pilikia hookahi ma Lahainalalo, ua make kekahi poe.
Ma ka la koho balota ma Lahaina nei oia ka la 2 o keia malama, aole au i ike i kekahi haunaele i hanaia ia la. Aole no hoi au i ike i ke kikiwi a ka ohe i ka aiia e ke Aku, no ka ona, he maemae ka'u i ike ia al, a hiki i ka helu ana o ka balota, no ka mea, he la haunaele nui keia a'u i ike ai ma kekahi mau apana koho o na mokupuni nei. Me ka mahalo i na keiki ulele hua kepau. CHARLES KALEOIKI.
Lahainaluan, Feb. 4, 1876.
HANAU.
Ian. 13—Waioli, Hanalei, Kauai, hanau he keikikane, na ka wahine a Kapena Kaaina o ke kuna "Pele Kuini."
Ian. 23—Ma Kaholo, Hamakua, Hawaii, ha nau he keikikane na Mae k. me Kekaimikimiki w.
Feb. 5, hanau o Kaimiola, he keikikane na Kaopulauoho k. me Paelani w. ma Kapalama.
Feb. 8, malaila no, hanau o Naluhele, he kaikamahine na Kumano k. me Hilu w.
No v. 29, 1875, ma Kahaluu, Kona Akau, Hawaii, hanau o John Kanaiaupuni na John Robata k. me Keawe w.
MA RE.
Ian 30.—Ma Haleaha, Koolauloa, Oahu, Mare ia e Rev. D. Kekiokalani, o Elia (k) me Kaulunae (w.)
Feb. 5, 1876. Ma Pukilua, Hana, Maui, mare ia o Geo. Mahelona me Miss. Kanema na Rev. Bonifate laua i hoohui.
MAKE.
Ian 11—Ma Kealia, Waianae, Oahu, make o Napohaku k.
Ma Waikane, K. Oahu, make o Lepeka Kamakaohaloa.
Ian. 16, ma Waikiki-kai, O. make o Pauole w.
Ian. 20.—Ma uka o Kanewai, Oahu, make emoole o Ma k. He kanaka kamaaina keia ia uka o ia wahi, a ua aloha nui ia no hoi Aloha i no!
S. B. DOLE.
LOIO a he alakai ma na mea pili Kanawai. Ua makaukau oia e pale i na hihia imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni, me ke kakau ana i na Palapala Pili Kanawai, ma ka olelo Hawaii a ma ka olelo Beritania. 1 1y.
OLELO HOOLAHA.
KE KAUOHA IA AKU NEI KA POE HUI Kuai Aina o Waikane, e akoakoa ae lakou a pau ma ko'u hale, ke hiki aku i ka Poakahi la 28 o Feb., hora 8 kakahiaka, mai hoouna mai oukou i na wahine a oukou, o ke kino Hui maoli no ke hele mai, i lohe i ka'u olelo a me ka ke komite, mai hookuli oukou, o hoopai ia auanei e like me ke Kumukanawai o oukou.
S. E. K. PAIPAI —Komi te.
L. PUUWEUWEU,
Luna Aina.
Waikane, Feb. 16, 1876. 8 1t*
HALE INU COFE HOU.
KNELEE (Nile.)
Helu 29, Alanui Nuuanu, Honolulu, makai iho o ka Hale Kuai o A. S. Cleghorn & Co, (Ake ma.)
O ka maemae ke kahua.—Ko keokeo o ke ano maikai loa no ke ti, a o ke ko ula maikai no ke cofe.
He Keena Inu Cofe a me na mea Hoonoono.
O ke ano Cofe maikai loa, na Mea Ono, na pai, a pela aku, e hoolako ia i na wa a pau ke kauoha ia.
Na Paina, Hame me ka Huamoa, Bipi Paakai o ke ano maikai loa, e hoolawa ia no me ka emoole i na manawa a pau o ka la.
Ka Aina-awakea—Supa, na Roke, Hame, na Launahele Hoono ai, na Mea Ono momona, &c.
No ka Paina Ai ana,—25 keneta.
E wehe ia ana ka ipuka i keia kakahiaka Poaono ae. A nolaila, e wiki, e hoao. 8 1m.
$5.00! MAKANA!
E HAAWI IA NO KA MAKANA MALUNA ae i ka mea nana e haawi mai i ka lono hoike i hiki ai ke hopu ia ka mea a mau mea paha nana i komo kolohe ka rumi o kuu mau kauwa Iapana, a aihue mai la i ko lakou mau pono, ma ka po o ka la 5 o keia mahina.
W. D. ALEXANDER,
Honolulu, Feb. 8, 1876. [4t 7] Alekanedero.
William Wenner,
AIA KA HALE HANA KULA PEPEIAO A me na Komo o kela a me keia ano—na komo i kuniia "Aloha nui, &c." Ma Alanui Papu, ma nae iho o ka Hale Mu. 1 6m
J. M. Degle,
E KAHI IA NA UMIUMI A E OKI IA NA lauoho me ka eleu a me ka maemae e lawa ai ka anoi. He kanaka Hawaii ka hoa e kohu ai, e kipa ae a e hooko ia ka makemake; aohe uku o ka balati ana i ke kamaa. Ma Alanui Papu, ma nae iho o ka Hale Mu. 1 1y
E. STREHZ,
[AILUENE]
MALAILA E LOAA AI NA ANO LAAU A pau; a me na wai hoomaemae o kela a me keia ano. E hamama mau ana ka ipuka ma na po Poaono a pau. Ma ke kihi o Alanui Papu a me Hotele, ma Monikahaae. 1 1y
G. W. WEST!
HALE HANA KAA HOLO LEALEA ME na kaa hali ukana. E hana ia no ho na kaa nahaha no ka uku oluolu. E kapiliia no kapuai lio, no ka uku kupono. Ma ka hale hana mua o Mr. Benfield, ma ke Alanui Alii 1-1y
J. PORTER GREEN,
"KEIKI O KAUAUKIUKIU."
HE LOIO! A HE KOKUA OIAIO!
E HELE MAI NA MAKAMAKA A PAU I o'u nei, a na'u no e kokua ia oukou imua o ka Aha Hoomalu a me ka Aha Kiekie me ka uku haahaa makepono loa. Me na oki mare, a me ka hooponopono ana i ka waiwai o ka poe make, he eleu loa ka hana. Aia ko'u keena hana ma Alanui Kalepa kokoke i ke keena o ka Lunakanawai Aeko. E hamama mau ana ka puka, e hele nui mai i pau ka pilikia. 1-1y
OLELO HOOLAHA.
Oiai ua koho ia mai au e ka Aha Kiekie i Lunahooponopono waiwai no Thomas Gardner i make, ke hoolaha aku nei au i ka poe a pau a Thomas Gardner i aie e lawe koke mai i na bila aie. Nau na, J. PORTER GREEN.
Lunahooponopono waiwai no Thomas Gardner.
Honolulu, January 26, 1876. 5 4t 8
CECIL BROWN,
Loio a he Kokua ma ke Kanawai
A HE AGENA NO KA HOOIAIO ANA I NA palapala no ka mokupuni o Oahu.
Helu 8 Alanui Kaahumanu, Honolulu, H. P. A.
2-1 y
J. W. CROWELL,
(KEONI KOLOWELA).
AIA MA ALANUI MOI, MA NAE IHO O KA Hale kahi umiumi. Malaila e loaa ai ko oukou hoa'loha me na kiaha waimomona o na ano a pau, i awiliia me ke anu huihui o ka hau iniki o ka uka iu o Nuuanu. E naue ae a ike maka iaia, he makamaka oiaio. 1-3m
Ama ra! Holokahana!!
UA MAKAUKAU KA MEA NOna ka noa malalo iho e hoolawa i ka makemake ma ka hana nowelo ana i na KAA o kela a me keia ano, me ka nani a me ka paa. Malaila e kiliopu ai ka holo a ka lio, me na kamaa hao i kaupaona likeia, a i hana ia hoi noloko mai o ka hao paa loa me ke kumukuai haahaa loa. Me ka eleu a me ka mikiala, ua hopo ole i ka puana ae "aohe lua e like ai. Ma Ainahou ka lua o ka Hale Amara mai ka Hale Dute mai. C. B. WILSON,
1 1y Kale Wilesona.
HE PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
O KA
Mokuahi Hawaii
KILAUEA!
KAPENA MARCHANT!
Feberuari 21.....Kaapuni ia Hawaii
Ma raki 2.....Kaapuni ia Kauai
Ma raki 6.....Hilo
Ma raki 13.....Kona
Ma raki 20.....Kaapuni ia Hawaii
Ma raki 30.....Nawiliwili
I ka huakahi hoolele pipi ole a Kilauea i ka Maalaea, alaila, e hoaoia ana e hiki i Honolulu i ke ahiahi Poaono.
Ma na huakai a pau a Kilauea e hoi mai ai mai Hawaii mai, aole e haalele ana ia Kaalualu a hiki i ka hora 9 a. m. a mahope iho paha; Makena a hiki i ka hora 6 a. m. a mahope iho paha ; aole hoi ia Maalaea a hiki i ka hora 8 a. m. a mahope iho paha.
Uku Eemoku mai Honolulu aku
A hiki i Kaunakakai, a pela maluna mai.....$ 5 00
" Lahaina, " " ..... 6 00
" Maalaea, " " ..... 7 00
" Makena, " " ..... 8 00
" Mahukona, " " ..... 10 00
" Kawaihae, " " ..... 10 00
" Kailua, " " ..... 10 00
" Kaawaloa, " " ..... 10 00
" Hilo, " " ..... 12 50
" Kau, " " ..... 15 50
Uku kaapuni ia Hawaii,..... 22 00
A hiki i na awa o Kauai,..... 8 00
Uku kaapuni ia Kauai,..... 12 00
Uku ohua Hawaii oneki,..... 2 00
Aole aie no na uku ohua.
Ma ka Hale Oihana e loaa'i na palapala.
Aole keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai.
E hookaaia ka uku ukana i ka wa e noiia aku ai.
E hoaoia ana ka Mokuahi e hiki i Honolulu, ma ke ahiahi no o ka la e haalele ai ia Maui.
SAMUEL G. WILDER, (Waila),
A gena.
Keena ma ka Hale Kuai Papa o Waila ma, kihi o Alanui Papu a me Moiwahine. 1 3m 12
WIL DER & Co.,
(WAILA MA.)
AIA MA KE KIHI O
ALANUI PAPU me MOIWAHINE!
Ua hoolako mau ia me ke kuai ana aku i na
Papa me na lako Kukulu hale
O NA ANO A PAU.
NA PANI PUKA!
PUKAANIANI,
OLEPELEPE,
LAKA,
AMI-LIILII,
AMI-LOLOA
PENA o na ano a pau,
AILA PENA,
VANIKI, &c.
Na Balak Pena me Puna,
Na Pepa Hale me na Lipine Pepa.
Aniani, Paakai, &c.
O na mea a pau maluna ae e kuai makepono loa ia aku no ke DALA KUIKE 1-1y