Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 8, 17 February 1876 — Ka Lokomaikai o ke Akua. [ARTICLE]

Ka Lokomaikai o ke Akua.

mti kela pale mal

IK> paipai kukai, pukohukohu, kuauU, wuiliiiii, waa kialoa, kaakaukalii, waa kaulua, ko na kuahiwi wao laau; heiako ua kai. lie kahala, mokuleia, hc ulua, he al)i, a iuo kēkahi uiau īa c ao. Xo ka hookau maha o na haku »iua a me na konohiki, ua kapa lakou i ua ko'a ia, ho aina, i h\ki ia lakon ke auhan a ke oh; i ka na inakaainana. Oka maihiili a tta *iii amo na konohiki i na makaainaua, oia ka auhau i 01 aku ka >vdiweh a me ko kaumaha mamua o na auhau a )*an, mai ke kanaka a i ke keiki e hapai ana iloko o ka opu o ka makuahine ka piii ana vv la, aohe moa kino uhane r ola ana e pakele.

V,- /<i k'*!r.—O na la hana la o u» 'lii a me na kouohiki e auhau aku aii nā makaainana e noho ana maluna o ka aina, aole e hiki i ke kanaka ke hoolo, he ku hele loa. he pau ika haoia, puhila na hale i ke ahi, ke hana ole, he mahiai, hooki laau, he kahi ok>na, he kukulu hale, he ako hak, be kaiai waa, I» lawaia, he hoolnu kuaula he ka na hana no a pau e pili ana i ko kane. he kauo w«a ; na haua a ke konohiki luai kekahi aoao a i kekahi ao.io, hele ke kane. ka wahine, na keiki, haalele ka aiua, ka haie, na holoholona, a me na mea a pau, lawe ke kane i ka ai. ka ia, ko kapa, ka uun'na, a mo ka ipu kiki o ka w* hiue e niaikai kā pukai o kv»na }k»o, aia no ka bo» a pau ka hana. poino na mea o ka halē no ke kanaka 010. Ina la koeio a«a kano e liana ana, he hana no ka na * ahine ma kahi o na konoliiki, hē kuku ka[ta, he kukn pa-u, kapala, hilo aho, uiana moena, a me na hana hooluh» he nui kujHM»o ole i ka wahine, he kMaea na konohiki. hv makona, he uahoa, ho aluuu a me ka pa» kaha walo i ka na makaainaua, n,«laUa ka pilikia * mo ka ilihune o ka iioho ana.

i I A- 1 A.y>w4.f»*<».. «Nti <» Jct ,ii 4vm l a kaulana o Kamrhatu<>lia 1. no ka ua-i ana i k<>ia mi« moku a fvau i au|x.ni h<vokahi. a ua hlo ua au}Mini a pan ia ia. »a |%aw k«- ka*&. a ua kuikaki kwna »oh.< ana llvv\uua mai la kr Akua i n» > > k» ra»iat«at pakao'M* )?>)»; h.\i.> m*\ U ō 11. |iin»«n« mr k.»oa mm h-sa. Mamua %k« o ko Ukow ana mai i ka ma'.ama ō u« aUk»a c «ktt ka māna o i ko kako« imi haW> mk kok aoao o ka honwa, i t |>iliWia k* -»lauui ko«a aloha <- hv*lo iauakUa ai. A h>H>k*huli ih.. U ko kr Akua itvana i it« k&l>u hahik<\ a h<v<j>.mjih» i k<> ola 0 kr ku. kaUm. kr ahi nana i M»kw t *a k*p& kahiko. 1 haia t hoj»r »a «*<<«. k<«&kx\l l ka hana ku|tanaha. h»olo iho U na akwa kit t h.x j«avua k« k«|>;; «» »a akua « « m« ua kaj-u «> na "<n. kmkahi iho 1« ka »uvho ana .0 na *hi a o*v na kanaka Mala!» «» l.i

hoiihp, i ka| ainoa aaā, ia wa ooi pae mai ai nft £tele|o fee Akua Kiekie Loa, me ka oielo qo kaimakhia»

Heaha k3 hana a na Miaionaii e hooko ai i ko ke Akua lokomaikai i keia lahni ? A ae poiio mai o Lihoiiho ia lakou e noho ma Hawaii nei, hoiīiili iakon i na bua palapaia he 12 o ka olelo Hawaii, aao akn i na kanaka e hoohaiia man hna i hiki ke ke kakan iima no hoi, o ka hooiakoi aba mai i ka mea pai palapala e !oaa ai ka naauao; oke ao ana i'na kanaka a me pa kamalīi raa ke knia, e heiuhelu, ae kakan lima, a e noonoo ma sa raea e pono ai. Oke ao ana Ina kanaka aia na mea e jhH ana i ke kino, ka hoopopono ana i ka halē, ke aao o ka malama pono ana i ke kino. a me ka imi ana i na mea e kuo&ioouo ai ka noho ana. Oka hai aku i ka olelo a ke Akna i na la Sabati, amenala e ae iloko ona halawaL O ke ktfhikobi ana i ke kea o lesu a me ka hoakaka akn i ke ano o Kona make ana i kalahala no sa kanaka a pau, ana noiia na kanaka >a pan e hele koke i on&Ja, ī loaa ia iakoa ke ola. Oia kā nui a lakou i hana 'ai i keia inau makahiki he 50 a keu. Heaha na hua o ia man hanae maopopo ai ia kakou' ke aioha o ke Akua i keia lahui? I Ua ike na kanaka a pau mai Hawaii a Niihau i ka heluhelu paiapala a me kekakau lima. Kia)ka Binatnu, aole i haia oa inalama ehma mai ko makou pae ana aai, ua hoike ke kula ma Ilonolulu, ua maopo}>o i na 'lii. ua hiki ho ia makou ke ao aku i na kanaka e heluhelu, ae kakau lieoa. t'a kukulu ia na hale kula maikai, na kula nui, na kula hanai, na hale pule, kahi e hoomana ai ia lehova, noiaila mai ka naauao o na kanaka e noho nei, na knmu ao, na kahunapule, na Mieionari i hele i na moku o keia moana, kamana, amapa, kukulu haie, hahau |>ohaka, loio, iunakanawai lunaniakaainana, a me na ike mahiai ano hou o keia wa; hooili ana ina kaumaha o na kanaka malnna o na holoholona, i aole maluna o kona hokua ponoi ihoe he!e ka a-i a koloau nie he bipi kauo la. - II T:v kukulu ia ko lesu ekslesia nia Ilawaii nei, Ua lilo H'kahi |H>e i poe haipnle, ua hookomo ia lakou iloko o ka ekalosia o ka Haku, ika makahiki 1837—38. Ua kokua ke Akua i Kona mau ekalesia, ua niniiii mai i Koua Uhane Heinolele mai 0 a o, a ua manaoio kekalii poe, a ua helo 1 ko lakou aina inau e nana i ka mea a lakou i pauU'lo ai, a e noho pu ina ka lani; nolaila inai ka maluhia o ka nohoanao im kauaka, ka inalama ana i ua kauawai o ke aupaui, ka hoolohe ana i ka na 'lii o ka aina, ke ake i Moi lanakiia mau o ka pono. 111 Ka loaa ana o ka Mea Pai-palapal», na paiia ha palapala he nui wale enaauaoai, ka Pi-a-pa, ka Ui, Hoikie.Akua, Hulikanaka, Mooielo Ekaleeia, k» Haiao. Nman Hoike, lloike Hunua o ka Palapala Hemolele, ka Himeni, ka Hela, Palapala-honua, Akeakamai, na huke hoanaauao he nui wale, ke Kauoha Hou. Le lehulehu wale ke pai ana, ke Kam>ha Kahik<\ ka Baibala holo-

okoa, he mau miliona o na aoao i pai ia mai j kuKiiii mni. Mai k» a Uiki i keia w», he nmikutufttiink%hi hoolah» ike i p*i ia* Kia ka li H « on* oojwp{»a i pai ia: kn, Lamn H%waīi, ke Kumu Haw»ii ; eha makahiki i j«i ia ai ke Knmn Kamaiii, ka Nonauona. ka Klele llawaii, ka Nn hon, no ka manawa, ka H*e llawaii, ka lloka Lon, ka Hoku IV kipika, ke Kuokoa, kc Alaula, ke Auokoa, ka Manawa, (no ka manaw*) ko Haw-aii : Ponoi, Xuhon, (no ka mana\ra) ka lau ! 01iva, no ka ohana, ka Lahui llawaii: ua puni ka aina i ka ka | mai Hawaii nei ako a i na moku o ka mo- | ana, aohe me* i hanaia ma kau wahi i ole i e hiki ke ike ko na kihi eh* ok* aina, ao|he mea i hawanawana ia ma kahi malu i ! lohe ia ma na weian o k»> oukou j*\ai iho, ka ua mēa o ka holo hikiwawe o ka laha o ka hoike ana o ua nn|«epa mr he kik«o makam k. i> k* n«pej»a ka ohe ivaaa ["« hik» *« ke leanaka ke ik«> » ko ka h.»nna a I l«u. | IV Ka nv*ho kuokoa a«a. He anpaai i liilii keia e like me ka naoaat.v he ola no nae nona iho. a he man aalolo, a me na a»> no ka naaupo «a nawhwali, nola>ta. aole e hiki ke nafe» kaokoa, i ka pīha ana i ka naaaao, aa kahea mau ka Kautk«aouli N'ui ka lokomaikai la H«v, W». Hv keke, ( he miMonan Ho<4e-pope Auenika) 1 kuiiiuao i ka Mo» me ka ohaie* aiii, tta Wwi m aku 1« ka ik* e wuwai «i ke »». J punt, oka noho knokoa, noiaiU, holo « 1 R*k*k* a m« HaalMio » lten«aa« i ka |84fi j e bo«koi fuai i kv» Hawaii net nolh> kaokwa i ana, oia ka onknn » hoowaaao im i ka t«»! o No>-«n«aU* ona Mkaliik) i naae «k« n«». Ika l«aa at»a hmī »kaa» o Amiuii!

m* F*tmu » k»nk«M o ti««%M n«i. kok«l* nka k k» m o k<> k» AkM kdttwMibw> k<*.! |wwiitk> $«*# 0 ka «Ui» o h No> p»*.' «ai «}%«ka k«n»ka «ni ««K. ImmM» &c» 1« i k»*M» f**n*ikM )****, iWvi «k« U m k*l« k«(Mik« k«M k«*«k« \ k»W«Mk «n» kd ;•!»%, W kl4r«n« Wt*« lKt k« »»««««% |*« oi* »«)* k« k«kxMk » ftht RM i «■*> > k«ki *» «« kM|M«« o k«k<Mt i ««&* k«««« M«k««t4« «* M««t k« kv Akwi U ki»«Mtk*l lk« )«k«t IwiilmmlmM Mk j k«Mk» «>. « m* k« po» A«W« k* j k«kt Uk«ik«t»«k« \ ak<k« ♦ Uk« 1 K «ktM* I m *** ks» %o«lr««« »4»*w « I**» A|M> i S«Mt k>» }»«uWvM«« t^4«tMk| i n«Tv* v« k«H« 1««« Kfe»fev. ktv ;kv «»ir v> ? K M»i4«iti «k« MM| •* I k* m««. «* MMk« K«a l«wi