Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 11, 9 March 1876 — Page 1

Page PDF (1.15 MB)

KA LAHUI HAWAII.
"Ua mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
BUKE II.}  HONOLULU, POAHA MARAKI 9, 1876.  {HELU 11.

KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
Paiia ma kela Poaha me keia Poaha.
H. H. PALEKA,  Luna Hooponopono.

          He pepa i hoopukaia i kela me keia hebedoma no na Ohana a me na Ekalesia o Hawaii; he mea kokua i ka noho pono ana o na ohana, ka maluhia o kanaka, a me na pomaikai kino a uhane o ka Lahui Hawaii. "Aole paonioni; aole haanui; aole hikiwawe ka huhu; aole noonoo ino."
          O na Kumumanao a pau, na Nu Hou o kela me keia ano, na Mare, Hanau, Make, e kakau mai i ka Luna Hooponopono, a e paiia no ke kupono.
          Aole e aeia ka pilikino, ke kuamuamu, ka hoino, a me ka huhu, a ua makemakeia ka hoohoihoi, hoolana manao, hoonaauao, a me ka hoopono.
          He $1.75 ka auhau o keia pepa no ka makahiki, a he $1.00 no ka hapa makahiki.
          E hookaa mua ia ka auhau o ka pepa mamua o ka loaa ana i kekahi mea makemake e lawe.

NO NA OLELO HOOLAHA.

          E lawe ana keia pepa i na Olelo Hoolaha a na makamaka, e like me ke kupono, a e lawa pono ai hoi me ka hoohaiki ole i ka huina o na kolamu kukulu manao, no ka uku haahaa.
          O kela a me keia makamaka e makemake ana e hoolaha, e hele mai ma ke keena a e hui pu me ka Luna Hooponopono.
          Aole e paiia kekahi Olelo Hoolaha ke ole e hookaa mua ia ka auhau.
          Eia kekahi, ke noiia aku nei na makamaka e hoouna mau mai i na mea hou; mai hooloihi loa i na palapala; e hai pololei mai i na manao me ke kuawili ole, a e kakau mai me na hua moakaka.
H. H. PALEKA,
Luna Hooponopono.

PAPA, PAPA.
AIA MA KAHI O
LEWERS & DICKSON
(O LUI MA.)

KE KAHUA KAHIKO MA
Alanui Papu a me Alanui Moi
E LOAA AI NA
PAPA NOUAIKI o kela a me kaia ano.
NA PAPA NANI
A PAA NO KE KUKULU ANA I NA HALE.
Na Pani Puka,
Na Puka Aniani,
Na Olepelepe,
Na Pou, na O-a,
Na Papa hele,
Na Papa Ku,
Na Papa Moe.
Na Pili o na ano a pau!
NA PEPA HOONANI,
Na PENA o na wai a pau.
Na Kui mai ke nui a ka makalii,
Na Ami-puka,
Na Ami-puka Aniani,
Na Ami o na ano a pau.
NA AILA PENA,
NA AILA HOOMALOO,
NA AILA o na ano a pau.
NA VANIKI
Na mea HOOHINUHINU o na ano a pau.
Na Balaki o kela ano keia ano.
A KE HAI IA'KU NEI KA LONO i na makamaka a pau, ua makaukau keia mau Hoa o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana no ka
UKU HAAHAA LOA!
E like me ka mea e holo ana mawaena o
LAUA a me ka MEA KUAI.
E hele mai! E na makamaka!
A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu
1]  a me ka maikai  [3m

E LOAA NO I KA POE E
MAKEMAKE I NA
INIKA KAKAU,
PENI, PEPA,
WAHI-LETA,
BUKE,
MA KAHI O
TARAMU.

Manae iho o Kini Hana Wati.
KAHI HOI E LOAA AI IA OUKOU
NA BUKE!
Oia hoi na nupepa i humuia, a e kuniia ka inoa mawaho o ka buke, a ka mea makemake ana, eia no ma kahi o
TARAMU.
KAHI E LOAA AI KO OUKOU MAU
Papa Kuni Inoa!
No ke kuni ana i na Lole,
Na INIKA a me na BALATI,
NO KA
$1.50 NO KE KUNI KELEAWE,
2.00 NO KE KUNI DALA.
MA KAHI O
TARAMU.
NA KII a me na LAKO MAKANA
Paani hoohauoli no na Kamalii.
Na HAE LIILII,
No ka HOONANI ana.
MA KAHI O
1-3m  TARAMU.

P recious Boon!
Gospel Singer p. 9.

1 Nani wale ka makana!
Oia hoi ka uhane,
Ke kokua no kakou,
Loaa nui mao na la
Ke aloha, oli, lama,
Lana wale ka manao.
2 Kahu pono no ka Uhane,
Hanai i ka mane lani,
Hooauhee i ko ka po,
Hoakaka lea mai la
I na olelo e ola 'i la,
A hoomaemae ia kakou.
3 Oia me kakou ke oli,
Oia me kakou ke pouli,
Oia hoi ke hoa mau.
Aia hele a kaumaha,
Nana e hapai a hoona la
A hoolana ka manao.
4 Ma na paio me Satana,
Me na pua wela ana,
Ku pu oia me kakou.
Ma ke ao a me ka po la,
Kiai ia a pau ke ola,
A kai i ke ao mao.
HAWAII.

ELINA KE KOA
HE KANAKA OPIO
PUUWAI WAIPAHE!
KA PALEKAUA LIONA HOI O KONA MAU LA
KE PUKONAKONA O KONA LAHUI, A O
KA OI WELINA HOPO O KONA
MAU ENEMI.
Mokuna III—Helu 10

          HE EKOLU o na kanaka ikaika o ka huina o ko Elina mau luina ka i waiho ia mai e noho pu me Emeline, aka, aole loa i hoomama ia ko Emeline manao, oiai, ua makemake loa oia e holo aku me Elina, a e haalele iho hoi mahope i ka hale nana i hoopaahao iaia no na la he lehulehu wale i hala aku.
         
I k a napoo ana aku o ka la malalo o ka ilikai o ke komohana, o ka manawa ia a Emeline i huli hoi aku ai a hiki i ka hale, a waiho aku la maluna o kona moe hoomaka iho la e uwe me ke ano hoalohaloha. Ua pili kona mau maka iloko oia po me ka pili ole nae o kona hoomanao ana no ko ke kuna Zelina mau luina wiwo ole.
          Hookahi pule a oi wale aku ka holo ana o ke "Zelina" me ka hui ole me kekahi kumu hoopoino, a i kekahi kakahiaka nui, i ke ala ana ae o na luina manaopaa o ke keiki Elina, ua honi koke aku la no lakou i ke ea o ko lakou home aloha. O Egemona, i kona pii ana mai iluna o ka oneki, ua hikilele koke ae la kona manao, a kau aku la kona mau maka maluna ma ka laina o ka ilikai malalo iho o na ao lewa o ka hikina.
          Iloko o keia manawa, ua haawi aku la o Egemona i ke kauoha i na luina e huki ia na pea a pau ; a i ka pau ana o ia mau mea, pa kolonahe mai la ke kehau kakahiaka nui, a moe aoao aku la ua "Zelina" nei, e pakika ana maluna o ka ilikai; a ke hoomaopopo iho kona mau luina, me he la, aohe lua, aohe kolu, i ka ua mea o ka nui paihi lilo i ka wai o ke Aliiwahine o ke keiki Elina, me he la ua hanu aku la kona ihu i ke ea o ka ae-one o ka aina makua, ka pii pono i ka welau o ka makani. Kau aku la ko Egemona mau maka maluna aku o na ale, a hoomaopopo koke aku la maloko aku o ke ao, ma ke kukulu komohana hikina mai ko lakou ihu, i ke opu mai o na pali kiekie o Beretania. Lele ae la kona hauli, a holo aku la ia ilalo a komo iloko o ka rumi o kona hoa o Elina. E moe ana no kona hoa, a hoala aku la ia.
          "E Elina, kuu haku!"
          "E Egemona kuu hoaloha, heaha kou makemake?" wahi a Elina i pane mai ai, a puiwa ae la ia me ka pihoihoi, me ka manao ua hemo la kekahi o na powa, a ua hoohaunaele. Lele mai la ia mai kona keena moe mai me kona kapa moe-po, a me ka hikiwawe loa, e paa ana kona lima i kana pahikaua. Aka, mamua o kona pihoihoi loa ana, ua pane koke aku la kona hoa me ka leo hauoli.
          "Aole no ka paio ka'u mea i hele mai nei ia oe, aka, i iho mai nei au e hai aku ano, ua honi aku makou i ke ea o ka aina i laweia mai e ka eheu o ke kehau huihui, a maluna aku o na ale hauliuli, maloko 'ku hoi o naao omamalu mamao, ua ike aku nei makou me ka hauoli i na pali kiekie o ko kakou home aloha."
          He manawa ole, ua komo iho la o Elina i kona aahu, a i ka hiki ana ma ka oneki, o ka manawa ia o kona mau sela i haawi ae ai i na leo huro o ka hauoli, a hui pu aku la no hoi o Elina me lakou. Mamua o ke kau pono ana o ka la i ke kiekiena, ua pili aku la ka "Zelina" ma ka aoao o ka uwapo, a o na pio hoi ua lawe ia aku la imua o ka Ahahookolokolo o ka poe powa; a mamuli o na hoike a Elina me kona mau ukali, ua hoopai ia lakou e make ma ka amana, aka, he kanaka minamina ola o Elina, a mamuli o kana noi ikaika, ua hoololi ia ka hoopai a ua hooholo hou ia e hooopaahao ia a pau ke ola.
          Nui ka mahalo o ke aupuni ia Elina me kona mau luina, a ua haawi mai la ka lahui ma o ke aupuni la, he mau makana nani. Ua hai aku o Elina imua o ka Moi i ka moolelo piha o kana huakai, me ka paa o kona manao e hoomakaukau hou i kona kuna, ma ka hoomaemae ana, a me ka ohi hou ana i mau luina hou, a me na pu kuniahi nunui. O keia mau mea a pau, ua hoolawa ia e ka Moi me ka lilo ole o Elina. Pena hou ia ka "Zelina," a mawaena o na mea i hana hou ia, ua hana ia he mau pea ano e, a me kekahi kia hou. O keia mau pono ua hoomakaukau ia no ka hui ana me na enemi, alaila, kuu ia na pea mua, kau keia mau pea hou, kukulu ia ke kia hou, a o ke ano e ana no ia o ua Zelina nei, a aole e manao ia mai oia keia moku, a aole hoi e hoao na powa e holo. O ke kumu o keia hana ia ana pela, no ka mea, ua laulaha aku la ka lono ma o a maanei o ka aina no na hana a ka Zelina, a ua wiwo kahi poe powa, a o kahi poe hoi o lakou ua wela i ka inaina.
         
I ka pau ana o na mea a pau i ka ma kaukau, haalele hou aku la ke kuna Ze lina i na ae kai o Beretania, a me he la, ua oi, ua oi pakela aku kona ui a me ka pakika maluna o ka ilikai, mamua ae o ka manawa mamua aku. He pule okoa ko lakou holo maalahi ana me ke aheahe maikai o ka makani, a i kekahi la, kahea ana ka leo nui o ke kiai iluna o ka wekiu o ke kia.
          "He kiko eleele ka'u e ike nei maluna o ka ilikai mamua pono o kakou, me he la he waapa!" wahi ana.
          "Pehea ke kaawale!" wahi a Elina i pane aku ai.
          "He ekolu a eha paha mile!" wahi a ke kiai.
          "E nana pono oe a kokoke kakou, alaila, e hai mai!" wahi hou a Elina.
          He manawa pokole wale no, a hoea ana lakou nei i kahi a ua mea nei e lana ana. Hoomaopopo aku la no hoi lakou nei he wahine opiopio ko luna o ua waapa nei. Me ka eleu na luina o Elina i kuu iho ai i ka waapa, a holo aku la me Egemona a pili aku la i ka waapa e lana wale ana. Ua piha ae la ua wahine nei i ka hoihoi, a he keu no hoi keia a ka wahine opiopio ui.
          "E ka wahine opiopio," wahi a Egemona, "He elele au na Elina ke koa, i hoouna ia mai e hoopakele ia oe mai ka make."
          "E hoomaikai ia oia a me kona mau elele a e kokua mai na lani ia oukou a pau," wahi a ke kaikamahine.
          Lawe ia aku la ia, aka, aole no nae oia i ae e kau aku iluna o ka moku ke ole e lawe pu ia aku he pahu, e waiho ana iloko o kona waapa. "Ke noi aku nei au i ko oukou oluolu, e lawe pu aku i keia pahu, alaila, e kau aku no au, oiai, aia iloko o keia pahu ka'u mau pono a pau, me kekahi makana a ko'u makuahine i haawi mai ia'u. A ke noi hou aku nei no hoi au ia oukou, aole loa kekahi o oukou e wehe i ke pani o keia pahu."
          O keia mau mea a pau ua hooholo ia e Elina, a haawi aku la i ke kauoha i kona mau luina, aole loa e wehe kekahi o lakou i ke pani o kela pahu, a o ke kanaka e hooko ole ana i keia, e make no oia. Hoohiki mai la kona mau luina e like me ke ano mau, e hoolohe paa lakou i ke kauoha a ko lakou haku opio. Kau mai la ua kaikamahine nei, a hoouka ia mai la no hoi ua pahu nei, a lawe ia aku la ma ke keena mahope. Kau aku la na maka o Elina ma maluna o keia pahu, me ka nalu iho, heaha la ke ano o keia pahu, a no ke aha la ke kumu o keia kaikamahine i hookapu loa ai, aka, ua waiho malie aku no lakou me ka niele ole ana.
          Ua hai mai la ua kaikamahine nei i ka moolelo o kona pilikia. He kaikamahine oia na kekahi Kapena moku, a iloko o kekahi kikiao ikaika, ua loohia iho la ua moku nei i ka poino, a piholo, a kau aku la oia maluna o ka waapa me keia pahu mamua o ka poino loa ana, a o kona makua a me na luina ua pau lakou i ka make. O keia moolelo, ua hooia ole aku o Elina, aka, aole oia i hoike aku i kona manao hooia ole. No ke ano e o ka moolelo a ua kaikamahine nei, ua hoomaopopo koke iho la o Elina aole i pono loa ke ano o keia pahu, he wahi moolelo paha kahi e pili ana no ia mea, aka, ua kali ia a na ke au o ka manawa e hai mai.
          Ua noho pu lakou me keia kaikamahine no kekahi mau la me ke kamailio nui ole aku, a i kekahi la mahope mai, ua noi mai la ua kaikamahine nei ia Elina e ae aku iaia e holo hou maluna o ka waapa me kekahi mau luina ona, oiai, he huakai alualu powa ka elina, a ua makemake hoi oia e hoi i kona home. O ko Elina makemake no keia, o ke kaawale aku o keia pahu ano kupua, aka, aole ona makemake e hookuke aku iaia, a oiai nona no hoi ka makemake, a mamuli no hoi o kona koi ikaika loa, ua ae aku la ia.
          Kauohaia aku la he eono o na luina, o keia mau luina, aole i ku loa i ko Elina makemake, nolaila, ua kauoha aku la ia lakou e hookuu aku i ka waapa nui iloko o ke kai, kau aku i ka pahu me ke kaikamahine, me ka hoolawa ia lakou me na mea ai a me ka wai, me ka makaukau i na pono hookele, a hookuuia aku la lakou, o Saina Tomasa ka ihu, oia hoi ka home o ua kaikamahine nei, e like me kana mea i hai mai ai.
          * * * * * *
          He po malie, e waiho molale ana ka moana malalo o ke konane o ka mahina, a enee malie ana ka waapa i hookuu ia mai e ka Zelina i kekahi la ae. Ua moe na kanaka elima a koe hookahi oia ka mea iaia ke ku ana i ka hoe. Ma kahi e kokoke ana iaia e waiho ana ka pahu, a e kau ana ka lima o ke kaikamahine maluna iho me ka pauhia loa ia e ka hiamoe. Me ka malie i oni ae ai ke kanaka ku hoe, kolo ae la na hiohiona pepehi kanaka ma kona helehelena. Hoopaa iho la ia i ka hoe me ke kaula, i mau ai ka holo malie ana o ka waapa, a me ka malie i nihi aku ai a ku iho la maluna o na kino kanaka elima e waiho ana iloko o ka pauhia. Unuhi ae la i ka pahi makakila oi e paa ana ma kana ili, a kamoe iho la me ka ikaika—elima hapai ana a elima pahu ana—aole mea lohe ia, o na leo hoho wale no elima, a meha hou iho la. Lele ae la ka manu aukai a keu iho la—ua hanu aku la i ke koko o ka make—a puhi ana ka mano ma ka aoao o ua wahi waapa nei. Hoi mai la ua pepehi kanaka nei a ku iho la ma ka aoao o ke kaikamahine me ka pahi i oki loa i ke koko ma kona lima.
          "He wahine ui keia, he momi imua o ko ke ao, a ua aloha au iaia—aka, aia maloko o kela pahu, ua paa ko'u manao he gula a he daimana ko loko. Owai la ka'u e lawe, e hoopakele paha iaia a e nele au i kela mau waiwai, a e lawe paha i kona ola, a e lawe i ka waiwai?" pela ia i pane ae ai me ka leo hawanawana, a holo pu ae la ka hohono paoa koko kanaka ma na eheu o ka makani.
(Aole i pau.)

KA HALE KAKELA BELOISA.
HE NANEA
NO NA AU I HALA.
HELU 7.

          ANEANE hookahi makahiki ko ia nei noho ana, hoomaka mai la ka mai o ka Iudaio elemakule, a i ka hala ana ae o kekahi mau la, ua ikeia iho la he mai e haalele mai ai i keia aina o ka pilikia a me ka uwe.
          Iloko pu no hoi o keia manawa, aole i ike iki o Heneri ua komo kukonukonu ke kaikamahine nani Iudaio iloko o ke aloha nona. Aka, me kona ui, kona nani a me na ano waipahe a pau, aole ia i lilo i mea e aihue ia aku ai kona puuwai. He pale hao oia no na hoowalewale e ae a pau. O Pauline hookahi ka mea iloko o kona puuwai, e hiaa mau ana kona mau hiohiona imua ona i ke ao a me ka po.
          O ka mea kaunui ana i noonoo mau ai i oi aku mamua o Pauline, oia kona kamailio pu ana me ka Iseraela kakhiko  no na mea e pili ana i ka waiwai huna, a me kona wehewehe ana mai i ke ano o ka moe o ua waiwai huna la; oiai, he kanaka o Beni i ao nui i na mea ake akamai a me ka wehewehe ana i na mea pohihihi. I ka wa e waiho ana oia ma kona wahi moe, kahea mai la ia i kana keiki hookama e hele aku i ona la.
          "E Heneri," wahi ana, "he mea nui ka'u e hai aku ia oe. Ua loaa ia'u ka mea pohihihi e pili ana i kau moe, a me ka waiwai huna o ka Hale Kakela o Beloisa."
         
I ko Heneri lohe ana, ua lelele kona puuwai i ka olioli. Aole nae i manaoio iki e loaa ana ia pomaikai iaia.
          "Ae," wahi a Beni Iseraela, "he nui ka waiwai o ua lua huna la; he iwakalua haneri tausani dala ka nui. Ina au i ike mua i keia waiwai huna, ina ua hoohui mai au ia i waiwai no ka ohana i hoopuehuia, i pakele ai lakou i ka hoopepeia e na poe Karistiano. Aka aole, ua hala ko'u palena, a oiai ooe ko'u mea nana i hoopakele, a me kuu kaikamahine mai ka poe Pilisetia mai, nolaila ke haawi aku nei au i ua waiwai huna la nau, aka, penei nae e lilo ai ia oe."
          "Pehea, e hai mai?" i ninau aku ai o Heneri me ka hiaai.
          "E mare oe i kuu kaikamahine," wahi a Beni Iseraela. "He mai ko'u e make ai. He mau hora wale no koe mawaena o'u a me ka Mea Nui Ike ole ia, a he makemake au e ike e mamua o kuu hele ana, i ka mea nana e malama pono kuu kaikamahine. Ua aloha oia ia oe e Heneri; e lawe iaia i wahine nau a me kuu waiwai a pau, aka, o ka waiwai huna o Beloisa oia kau e lawe ai ma ke ano he waiwai makana no ka mare ana."
          Aole e hiki ia Heneri ke ekemu koke aku, no ka mea, ua pilipu iho la kona manao, no ka pokole loa o ka wa i haiia aku ai keia mea hou iaia.
          Hoomama koke ae la ia i kona manao, a olelo mai la. "E Beni Iseraela. ooe ko'u hoaaloha maikai loa, a me ko'u haku, a no keia mau mea, ke hoihoi aku nei au i ko'u hoomaikai nui; aka, o keia noi au e kuu hoaaloha, aole e hiki ia'u ke lawe, aole hoi e hooko i kou makemake. Ke hana nei au i mea e loaa ai ko'u waiwai no ka hoi hou ana aku e lawe mai ia Pauline imua o ke kuahu. Aole e hiki ia'u ke mare me ko kaikamahine, no ka mea, ua lohe mua no oe, aohe o'u puuwai no kekahi mea e ae malalo o ka la, ina aole o Pauline."
          Puai mai la ka weli o ka huhu ma na maka o ka Iudaio, oiai oia e nana mai ana. Hoomanao ae la ia, o Esetera—Kana Esetera ponoi—he momi ia no kona puuwai, a nona hoi e ili aku ai na haneri tausani o kona waiwai nui mahope iho o kona hala ana aku, o keia keiki, oia ilihune ka hoi la ka mea nana e kiola, e haalele, a e hoowahawaha. O! nani ka ehaeha o kona manao.
          "E Heneri!" wahi ana, "auwe kou naaupo! a me kou pupule. O ka makana a'u i haawi aku la nau, he waiwai ia a na 'lii o ka honua i makamae ai. E hoomanao oe, me na dala a'u e uku aku ai no kau hana ana malalo o'u, aole loa oe e mare ana ia Pauline. A o ka waiwai huna aole ia e loaa ia oe ke hoole oe i kuu kaikamahine."
          Aka, o Heneri ua paa loa kona manao me ka loli ole, me he pali pohaku la. Aohe mea nana e hooluli e naue ai. Me ka puuwai paulele, a me ka manao kanalua ole, i olelo aku ai ia:
          "Aole loa au e hoonele i ka paulele ana maluna o kuu aloha. E haalele koke ana au i kau hana. Me kuu puuwai a pau, ke hoomaikai aku nei au no na mea a pau au i hana mai ai ia'u, aole loa e poina ia'u kou lokomaikai; aka, aole loa au e lilo i kane mare na kau kaikamahine.
          Aole i pane hou mai ka Iudaio. Ua ike lea ia i ka paakiki o ko Heneri manao. He oiaio ke aloha iloko kona e hiki ole ai ke loli me ke kipeia.
          Malalo o kona uluna e moe ana kekahi eke i piha i ke gula, a oia kana i haawi mai la ia Heneri.
          "Ano e kaawale ana kaua," wahi ana "O keia eke gula kau, a o ka waiwai huna o Beloisa no'u ia."
          Ua kuhihewa nae oia i ka olelo ana pela. Iloko o ka hora hookahi ma ia hope iho, make iho la ia.
          Ia wa no hoi i haalele iho ai ia i ke keena, a hele aku la e haawi i kona aloha hope loa ia Esetera. Iaia nei i komo aku ai i kona keena malalo, aole o Esetera o loko. O ua kaikamahine la, ua lohe oia i na mea a pau i kamailio ia mawaena o ka makuakane me Heneri, me ko laua ike ole iaia, a oia iho la ke kumu i ulupuni ai oia i ka huhu, a hele aku iwaho o ka hale.
          Iaia e puka loa aku ana iwaho, loaa aku la ia ia Heneri, a i ko Heneri wa i aloha aku ai, ua aloha mai la oia me ke ano makona.
          Huli ae la o Heneri e hele aku mai ka hale aku o ka Iudaio, iaia e hele ana e hakilo aku ana o Esetera mahope ona me na helehelena o ka ukiuki, a mai ia wa mai i lilo ai oia he enemi ino no ko Heneri pomaikai. Puana ae la ia i ka i ana: "E uku ia mai kuu lili e pono ai. Aole e lilo ana o Pauline i wahine nana, aole hoi e loaa iaia ka waiwai huna."
          * * * * * *
          Ua hohola mai la na eheu o ka pouli maluna o ka Hale Kakela o Beloisa. He po malie a kalae ua po nei, he mea i ike kakaikahi ia ma ia wahi, ia manawa o ka makahiki.
          A ia wa, e leha aku ana o Heneri i ka puka aniani o Pauline Lavala, ma kahi ana i ku mua ai iloko o ka makahiki okoa i hala aku. O ua po nei, oia no ka puni ana o ka makahiki hookahi, mai ka manawa mai i hoohiki ai oia.
          I ke kane ana o ka wati o ka hale kakela, e hoike ana o ka hora umikumamalua ia o ke aumoe, ua ike ia aku la kekahi mea kino i aahu ia i ke koloka a puni, e pii ae ana  iluna o ka pa, me ke akahele o na kaina wawae, kahi e ike ia aku ai ke kahua o loko o ka hale kakela. O Heneri no ia.
          I ka nana aku i kona mau helehelena, he ano maluhiluhi, ua hele a maopaopa kona kino no ka hele ana mai kahi loihi mai. O kona mau kapa komo nae, he ano okoa loa mai kona wa mai i haalele aku ai i ka home o kona wa kamalii. He kapa o ka poe hanohano, a no ke kulana kiekie. Ae, me na dala makaukau i kona pakeke, ua hiki iaia ke aahu i na lole komo o ka poe waiwai.
          Ua pu-a mai la ke ahi wela o ka manaolana ma kona mau maka. Mai a Mausonete mai i lohe ai oia, ke mau nei no ke aloha, a me ka paulele ana o Pauline iaia. Na Mausonete i lawe aku ka palapala a Heneri a hiki ia Pauline, a i ko Pauline heluhelu ana i ua palapala la, a me ka ike ana i na manao o loko, ua kupaa oia mamuli o ka mea hookahi ana i aloha ai, me ka hoole aku i na noi a pau i nonoiia mai. Aole no hoi i hoopuka iki aku i kona ae i ke Count o Befota.
          "A! e Pauline! e kuu Pauline aloha!" i nune iho ai o Heneri iloko ona, oiai oia e haka pono aku ana i kona puka aniani, "pehea la auanei kou manao no'u i kou wa e ike ai, ua hoi nele mai au e like me kuu hele ana aku?—no ka mea heaha ka waiwai o keia mau tausani dala elima ia'u, oiai au e iini ana e hoohuiia me ke kaikamahine waiwai nui o kekahi o na 'lii hanau o ka aina? Ae, me ke kaikamahine a kekahi ohana hookae loa i ka poe ilihune e like me a'u. O! i hookahi a'u ike ana. I hookahi ko'u hui hou ana me kou mau papalina. I hookahi a'u noi i koe. I hookahi manaolana, a e hoike aku i kuu aloha nona, malia o hookuu mai oia i ke kaula kaakolu o ke aloha, ke ike iho, ua hoi mai au me ke olohelohe—ke ole nae e loaa ia'u kela waiwai huna. O! ho! "i akaaka iho ai oia iloko ona. Kela moeuhane palaualelo. Nohea mai la ia noonoo ana? Ke hou hewa nei ko'u lolo iloko o ka moana kai hanupanupa o ke kuhihewa."
         
I keia manawa, ua ike koke aku la oia i ka pu-a ana ae o ka uwahi, e oiliili liilii ae ana iluna o kaupoku o ke towera komohana o ka Hale Kakela.
          Oiai hoi oia e nana pono aku ana, ina paha ma ko Pauline keena kela ahi i oili ae ai, aia hoi, pulelo koke mai la na ula ahi iwaho o na hakahaka o ke towera maluna pono ae o ko Pauline keena.
          "E na lani!" i hooho ae ai ia. "I hoi mai anei au e ike maka i kou hoopoinoia e ke ahi? E kokua! E kokua! He ahi." i kahea leo nui ae ai ia; a holokiki aku la iluna o ka pa, a mai luna mai o ia kiekie i lele aku ai oia maloko.
         
E holoholo ana na koa kiai malalo iho o ka pa me ka nanea, ua puiwa ae la lakou i ka ike ana mai iaia nei, a naholo mai la e hou iaia me ka eleu o ka ihe a me na pahi.
(Aole i pau.)