Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 11, 9 March 1876 — NA ANOAI. [ARTICLE]

NA ANOAI.

Iluihui a momona no hoi ka wai j momona i awili pu ia me ka hau anu iniki | 0 kahi o J. W. Cfowell. I keia po e pouli hapa ai ka ma- I hina, e hooiaaka ana ika hora 6 : 51; a e pau ana ika hora 10: 16. • tw I nehinei ke ku ana mai o ka moku okohola Cor»clius Jfowfanti me 180 hareia aila spama. Laki maoli! IJa lilo ae neī ia~Sfr. H. Bruns ka hale noho 0 Mr. Eckart, ma ke kuai kudala i ka Poakahi iho nei no $ 1 Ua hiki mai nei ka hao 110 ka hoo puui ana i ka Ilina o ka Moi make Lunalilo 1 alohaia, a he mau la paha koe a ike aku kakou ua kukuluia. Maluna o ka moku Marama i holo aku nei i Tahiti i holo malu aku ai o J. 1 Stilwell, oia ka haole kupa i noho iho nei t mauka ae 0 ka4}&le kuai o DHinahama ma. Muko(H>iio loa ! Mahea ? Makahi 0 Henele Kupa, nia Keopuka, Kainaliu, Hawaii! Oka haawi wale mai no kv>e i j na lako mea ai a manuahi hoi na i-a Ka- j lakoa, i kau a mea o ka makepono. Ej naue ae ! A e ike no oukoo iho e na hoa ! > V V - j I keia kakahiaka nui, ua ku mai: ka moknmahu Mikado mai Kapalakiko mai, iloko ona la 74. He mai auopuupuu I ko luua, a ua ku aku la mawaho o ka nuku oke awa. A hiki mai ika manawa o ko makou pai ana, aole i lohe ia mai ka ! holo a me ka ole o ke Kuikahi. ! na lono liope loa mai nei, ua : hai ia mai makou ke noke la no ka wahihe ahi aipohaku o ka lua i ka hoomaLamalama ! 1 na paia o ka uka kuahiwi o ka moku o Keawe Nani ka ke nana aka iauka o Mokuaweoweo mai ka oneki aku o ke Au- ' ht4okai ke Ia oukou e na makamaka ! K nana iho oukou i ka 01010 liooUii.i o keia la ina ko kakou pepa ! Ke kono aku nei ma-' kou ia oukou e naue akū ma na hale kuai o Ake ma, a e like me ka mea m»u,o la- ; wa ana ka makemake, a o ka maikai hoi ke loaa aua. , 34* ' U,KI 1 ma ' '•' l makoū.; ua haiia mai, tia malama ia ke koho balota alua ana no na Lunauiakaainana no Waimea, Kauai, ma ka la 1 iho nei, aua kohoia o J. Kauai, no na l»alota he 106, a 0 J. 11. Kapuniai he Ma keia hana ana, aole i koho ko Niihau |hh-, oi.ii aole ; iakou i lohe aku mai ua luua koho i ka uuuiawa e koho ai. I keia tvhtalii e malama āna ka ilana Puht Ohe o ke Aupuni he Aha Mele 1 «eaioa ma k* Kma Kuea, i ka hora 7i. Penei na iei> e puhi ia ana : March—Schrrtn*-r. «1 v .'<t 11 r.'■-«.I ( h. r« ~ nrt«i*r—Wrd i. l"ln>i u*--M«rch *nd t>iXT»—Ttir Pirat— l\ IHhi F imhm-eh —MoloAie- Bt»»»»!'t»r«W (i tao l S. ] ( H-ti.in—t.»{H r«—Tt»c *>ī K<.v. Ut llr. ». v» — HnlUHt >ullt«l *U»—Cootr F«ni »»i«-«>ivcr*— B,Hv*DO£r»-~Vri\tt, Aci\'t>»l» ZiK<<!ī O ka loiio ho|H» loa t loaa mai no ke kuikahi, oia «10 ka ho»ke ana aku o ke Koioile t waiho ia ka n<H»ttv>o aua. 1 ka likou oielo Ihh>li.4<> mahope iho o ka noonoo akaheie ana, e a)H->no ana 1 ke kmkahi, a e iiot aku ana i ka hale Ahaol» io e i>tai, ua iko lakou, a.4»e wahi o p.>m,> *i ia aupum, a he ki<ttiti k.»ktia mn Ixl 1 ka ili liune o ka iahui liaw au, kft makamak* hot iiona ka ie*' l 0 uwalo aku »»e» e kokua »ti*i iW Ke lohe mau ta ne« ma t\a aUnui kekahi poe makamaka e kan\a<lM »n*, a e ano pa»o ana no »\a n>« pih t kekmkah! i 1 kekahi p,* * hv. ana > k* ano »v e ka h,v s*, u* kap\> 1» kr*.« »i»pv.t'.i r h»i>a > kuikn- \. nif k«kah-. aupnio e. A*r>ev.ka * alr n»v 1 n .'v ! k»'..-» . .*!. m. lr iio k*k.".i ' ,kr I*' » 1 t>a ari v < , i,r kt.ikati-

83§F* He eluā tnau aba hola haole ma Kaulawela e malamaia nei i na ahiahi poeleele, a ua pan aku aa kaikamahine a me , ,na keikikane ma ia ano hana hoopaukoala- | ala a hoomolowa hana t> na hua kepau. Ua hoo\aha ia iho uei e holo ana ke ; lūlauea no Nawiliwili, Kauai, ma_ka la 30 j o keia mahina, aka, ua noiia mai makou e hai aku, aole oia e holo ana, aka, e hoomoe ia ana no ka hana hou ana, a hiki i ka la 10 , o Apenla. Ua lohe mai makou he Aha Mele ka i haawi ia ma ka halepule nia Waialaa, Oahu, i keia man pnle i hala ae nei. Ke makemake nei makou a me na mea e ae, e lohe hou mai no ua aha 'mele nei. Heaha ke kumn i hapai ia'i P O na loaa o ia aha, nohea? No ka Ekalesiaanei o Waialua, a no ke Kula Hanai anei ? Ehia la dala i loaa? A ua pau anei na hemahema ? E pono e hai mai ? HKiP' l T a malamaia ka halawai mua loa' akapualikoa "Hawaiian Guard" Gompanv 15., o keia kulanakauhale ma ke ahiaiii o ka Poalua. O keia puali, he {>oe Ilawaii opiopio wale 110 na'laia, e like me ka puaii llaipela oiamna, a ua koho lakou i na alii ma ia po {>enoi: Kapena, ....G. H. Dole. Lutancla 1.... D. W. Clark. 2 W. S. Brash. Kakiana Hoomalu C. Bent. ,s Hoohana 1 W. J. Maxwell. ' " J. Sheldon. " " 3 S. Thompson. " " 4. .U. E. WiUon. J. Sli«'hlon Kakauolelo. W. S. Brash Puuku. £3?" Ma ka Poakahi o ka pule i hala, oiai i kekahi poe kamana moku, e hoohuli ana i kekahi kuna ma Ainahou, aia hoi: ua loohia ia iho la o John Colburn me kekahi | ulia, a pepe kona lima akau, apau i ka haj kihaki kekahi mau iwi manamana. Ua | hauoli nae makou i ka hai ana ae, ke olu--1 olu maikai nei o ia, & he manawa wale no paha, a hoi hou aku o ia e hoomanawanui ma ke ao ana i ka oihana ana i makemako ai, e lilo i makua no kona noho ana. Ua lohe mai makou, ke kuai nei o Mr. Thos. («. Thrum, (Taramu) i na poo leta kahiko o Hawaii nfci. Uaike makoui kekahi mau }kx» kahiko o kakou nei. O ke poo huahelu mua loa, ua hoowehiia o hai me ka lauhihi pua, a o na poo hope mai, aole i hoonaniia o hai, a hoea i na poo kii o na Moi. O na makamaka mea poo leta kahiko, e pono e law e ma kona keena, ma Alanui Kalepa, a e like me ke kahiko o ko poo, |>ela no e mahuahua ai ko kumukuai. ! Mai manao na makamaka, o ke poo'i kuni ole ia ka moa, i makemakeia, aka, ua makemakeia no na pao i kuniia a i kuni oleia. BggT* Ma ka hora 2 paha o ka wanaao | Poalima, oia hoi ke kuna e moku j ana mawaho ae o ke awa okou nei, ua Ko j ia mai la oia e ka au, a kau ana iluna o ke j akoakoa, maloko mai o kunanalu. Ilaila ■ oia kahi i ili ai, a pa mai la ka makani makai mai, paielewa ia niai la e ka nalu, a i 1 : ke kakahiaka Poaono ana ae, aia hoi, ua j pau loa i hola i ka nahaha. Mai Kamaalaea i mai kona holo mua mai, he 23 ioaa kopaa, I ; īloko o na eke. niai kamiii mai o Waikapu, I I ua pau loa nae i ka poho. Ua h«.>opaa ia , I ka moku ma kekahi hui uku poho no i , ; a o Mr. Mark P. Robinson ka on*. , ' 1 Wai.oiua. -Ma ka la 20 o Fab. iho nei. ua make nn Waimea, Kauai. ke- : kahi wahine i aloha nuiia e kona kini a me ka lehulehu a pau olaila. o E. Lualei kOna moa, he makamaka hookipa maikai oia no na mea a pau e hiki aku ana i ona la. a me he la, o na haawinu ka i ka hoopouo a me ke aloha kai haawiia iloko ona i na la apau 0 kona ola ana. He wahine oia ua hoona--1 auao ia. a he hoahanau hoi o ka ekalesia ma Wainīea nei. Fa make oia i ka piha I anao kona man makahiki i ke 4-"«. Ua h&a- ; • Vle īho oia he kane. he man keiki,a me na , nuH>puna. l'a lohe mai hoi makou, he kaiknahme ia »10 ko uiakou hoMioha S. K. Kuapnu. a ua hoi akn la i kahi o ke kiuo i ; kuhikuhi ia ai i ke alnahi o ka la 21. Ma- ; hojie »ho o ka hoopau ana o na kim i ka I pule ola (4e a ka waha, a me na waimaka. | " ke a<\ ke jvanee aku nei no ia, aka, o ' ka ium hana i ko ke Akua m&kemake. e ola mau loa oia." W aiuh. i An vnn Paio o Kamoiuu i.—Ma ka po l\v»loa nn. na paio la me ka ikaika e ka ahaUni maluna ke Kumu Paio penei: l*a p<>no anei ka hvV>iiloia ana o ka «>ieto haoie 1 01010 jvh"> no ke Anpuui nei. aole j»aha r" I ke kamaiiio ana 011» hoa i keia, ua ku 1 ka naauao ka wehe«r*he ana * na a<wu> elua . a t kf okt ana, na wa»ho mai ka I.auahkV> malu v ka «. iieio H>v4iv4o no ka a<Mko t |>vno, a vua keta " Ao)r pono o ka lilo ana o ka oieio 1 »Uelo no I» aiapani »«t; a no ka h n. wah» a ka ikuhaUu oka wm *>s«no 1 Vona h.v»*lv4ia ma ka oWo «. ua ha>i'.uh aku «10 I.* i* leho> a," Ar. I t makalo au ī i* whe ana a t;a h«.«, a nie ka oieio h»v>i>oUv a me ka aha a p*u. He anama nu! ka » piha ae; a ua m*i ka aha i na malih:».! r kuka p.i me Uk\>u ho ta knm» Hi' iiana h>» hooh.h» kwa, a ua |vmio i I* p>* po}»aa \r,u a«» ,4a»ia. e Hoomahm m* kn* hana nia:ka:. ,1 W. M. K>ru K Krj>av.. nia: Ni*hftlo kuhihewa ,>e «o kr.« 1 h,v*h,*!,v * f»e. ka a.>ao t ajwrt,y* , ~(*i h< k*hua p**. a hr k«niu kahi i kuk 'ui* -. * Mo ! jvv» »v< ke aupan» ».e.. aka, »11.». p\ha».»rs »ehr»r-Sr |».»no o» 1* tku la • :ko> ka .<»a»\* 1, lf; {

I fka ia, bs maeao ia e ka mai ai ka moku rajahn lawe leta mai Kapalakiko mai, me na jnu hoa e pili ana ike Kuikahi PanaOike. : ■■ Hoko o keia mau la iho nei, oa ku mai ke kiainja Levaka mai Samoa mai. Ma ona la i loaa mai ai ka iono no ke kuee mawaena o Oolonela Steinberger, ka mea nana i kukola mai n® ke aupuni malalo o ka Moi, me na Kanikela o na aupani e e noho ana malaila. Malnna mai oua moku kialua nei i ku mai ai he Komising, mai ka Moi mai o Samoa e lawe ana i kfr Peresidena o Amewka. Aole i haiia mai ke kumu o keia knee, oiai, ua ninau aku makou i ua Komisisa nei, a ua koole mai nae kela, aole oia e hai mai. Ma ka hoomaopopo ana uae, he kueei ano like kei» me ko Hawaii j nei i ka lawe ia ana o ke ea, a hoihoi hou i ia mai maialo o na hooponopono ana a Dr. Jndd, (kauka i make iho nei) a e like me na olelo a ka nupepa kalepa Advertiser o keia pule iho nei, "o Kauka ko kakou Steinberger ia mau la," no ka mea, aiamalalo o kana mau hooponopono ana ke ni o Samoa. Maloko o ka nupepa kalepa P. C. Adverfi(ter, o keia kaona, ua ike iho makou i keia mau lono mai Lahaina mai, peaei: " O kahi kusa uuku, o Kauiki kona inoa, nona na tona ehiku paha, e u* haalele iho ia anei i kekahi o keia mau la no Molokai, me 11 poe oluna, he mau kanak<C maoli, a hookahi haoie, o Mr. Eugene Bai. Ika hoea ana mawaho ae o Kaanapali, ua hoomaka mai la ka makaui hikina e pa me ka ikaika; ua kau na pea a pau oua wahi k*« na nei; ua hoomaka mai la na kanaka maoii e makau, a hiki ole ia iakou ke hana i kekahi mea, o ka pule waie iho la no; a e aneane ana ua wahi kuna nei e kahnli. Hoolei aku la ke Kapena i kahi waapa iloko o ke kai, a lele aku la ia iloko a hoomaka aku la oia e hoe me ka hooikaika no ka aiua. Aole no he luina o Mr. Bal, aka, he manao hoomaopopo koke koua, a hookuu iho la ia i ka pea hope, a o ka pea mua, ua p&a aku la iluna. Ua hoomaka oia e oki i ka iikini, aka ua kahahaia oia i ka ike ana iho ho likini uw£%. Mahope iho ua malie ae la ka makani, a hookau hoa ia mai la e Mr. lial ke kapena mahuka me kona wanpa, a no ka pih% loa o ua wahi knna nei i ke kai, ua ha!i hou aku la ia no Lahaina, a ku maalahi aku la ilaila, me ka hoomaikai no ka pakele ana o kona ola. Ua holo ae oia maluna oke kuna X<ti 3/i'hi, me ka p;va o kona manao aole e hoao hou e au i ke kai ma na moku liilii." Ua ano makau io paha ke ka|X>na, ka mea ia i kau ai maiuna 0 kona waapa a hoi ino aku la me ka nana ole mai i ka pilikia o koua mau hoa aukai, aka, onoai paha ua paio hope aku la kela me ka hoomanawanui, a i kona hoomaopopo ana 1 ka nu a ka makani a haalele wale, 1 ka hele o na ale hauliuli a kohu kuahiwi ; a kokolo ae la ka hoomanao ana ia Ak— pake i make mai nei me na mano. a o ko ia la iawe koke no ia i na olelo ao a makou i lohe ai, '' o ka mea e paio ana a holo aku, e ola ana ia no ka paio hou ana'ku." Mv.\ nor.—ila ka Aliahookolokolo apana o Koolaupoko. ma K?lnei>he, iniua o ka iunakanawai W. E. Piij ma ka Poaono, Mar. 4 i hala iho nei. lla hi>ojv»iia oJ. K. Kaaia, (kumn kula o K«ir.eohe) no ka hewa hoeha ia S. K. i'okea, he me koina. Ia manawa no, ua hoopai hou ia no o J. K. Kaaia a mc F. R. Kahto. t»o ka hewa he ona ramv he $t».00 a me |l. r >o koiua pikahi ia lana. Ma ia la no, ua ho>p\i hou ia no o J. K. Kaaia a me F. H. Kahao, Maknila, Kia, Kaneakauhi opio, no ka hewa pej>R pili waiwai, he me $.00 koina pakahi ia lakon. S. K. PoKEi. Kanwhe, M»r. 4, 1?C(». H.u.\ im i.a :— M a ka la 7 o Maraki nei. hora a, *, make i hola o Kaohnmu, he kamaaina no HonomaUn<j> Kapalilua, Kona Hema. A mai ilaila mai oia iee mai ai ma ke ano ohua oneīi maluna o " Jennv " (Kini ) na ee mai me ka manao no H<mi4niu, et* nae, a<4e iko kona makemake, a ua hala aku la. A e waiho ana na iwi o Kamnhele i Kawaiahau. A ua ike maka wau iaia nialuua o k* oneu, a me ke ano o kona mai/i oi, a ma i» o ia aihili ai a haalele ia īho nei ke kinoj a ke waiho nei maluua o ka one(i. ma waho koke iho no o WaikikiKia ka mc* kapanaha, aole kekahi mea i haukae ia ka pajvalma e na wai maka, ao)e im> hoi lekahi leo kauiuhu. No keahalar 4 Ua ee mai no o Kaohamu, w»e ke ano huhnluKUiw ua ike no ia. A heaha no ia ka mea o ka ae ana mai ? J. S. Kl Moku Jennr, M%r. 7, ls?(v