Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 12, 16 March 1876 — Page 1

Page PDF (1.15 MB)

KA LAHUI HAWAII.
"Ua mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
BUKE II.}  HONOLULU, POAHA MARAKI 16, 1876.  {HELU 12.

KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
Paiia ma kela Poaha me keia Poaha.
H. H. PALEKA,  Luna Hooponopono.

          He pepa i hoopukaia i kela me keia hebedoma no na Ohana a me na Ekalesia o Hawaii; he mea kokua i ka noho pono ana o na ohana, ka maluhia o kanaka, a me na pomaikai kino a uhane o ka Lahui Hawaii. "Aole paonioni; aole haanui; aole hikiwawe ka huhu; aole noonoo ino."
          O na Kumumanao a pau, na Nu Hou o kela me keia ano, na Mare, Hanau, Make, e kakau mai i ka Luna Hooponopono, a e paiia no ke kupono.
          Aole e aeia ka pilikino, ke kuamuamu, ka hoino, a me ka huhu, a ua makemakeia ka hoohoihoi, hoolana manao, hoonaauao, a me ka hoopono.
          He $1.75 ka auhau o keia pepa no ka makahiki, a he $1.00 no ka hapa makahiki.
          E hookaa mua ia ka auhau o ka pepa mamua o ka loaa ana i kekahi mea makemake e lawe.

NO NA OLELO HOOLAHA.

          E lawe ana keia pepa i na Olelo Hoolaha a na makamaka, e like me ke kupono, a e lawa pono ai hoi me ka hoohaiki ole i ka huina o na kolamu kukulu manao, no ka uku haahaa.
          O kela a me keia makamaka e makemake ana e hoolaha, e hele mai ma ke keena a e hui pu me ka Luna Hooponopono.
          Aole e paiia kekahi Olelo Hoolaha ke ole e hookaa mua ia ka auhau.
          Eia kekahi, ke noiia aku nei na makamaka e hoouna mau mai i na mea hou; mai hooloihi loa i na palapala; e hai pololei mai i na manao me ke kuawili ole, a e kakau mai me na hua moakaka.
H. H. PALEKA,
Luna Hooponopono.

PAPA, PAPA.
AIA MA KAHI O
LEWERS & DICKSON
(O LUI MA.)

KE KAHUA KAHIKO MA
Alanui Papu a me Alanui Moi
E LOAA AI NA
PAPA NOUAIKI o kela a me kaia ano.
NA PAPA NANI
A PAA NO KE KUKULU ANA I NA HALE.
Na Pani Puka,
Na Puka Aniani,
Na Olepelepe,
Na Pou, na O-a,
Na Papa hele,
Na Papa Ku,
Na Papa Moe.
Na Pili o na ano a pau!
NA PEPA HOONANI,
Na PENA o na wai a pau.
Na Kui mai ke nui a ka makalii,
Na Ami-puka,
Na Ami-puka Aniani,
Na Ami o na ano a pau.
NA AILA PENA,
NA AILA HOOMALOO,
NA AILA o na ano a pau.
NA VANIKI
Na mea HOOHINUHINU o na ano a pau.
Na Balaki o kela ano keia ano.
A KE HAI IA'KU NEI KA LONO i na makamaka a pau, ua makaukau keia mau Hoa o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana no ka
UKU HAAHAA LOA!
E like me ka mea e holo ana mawaena o
LAUA a me ka MEA KUAI.
E hele mai! E na makamaka!
A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu
1]  a me ka maikai  [3m

E LOAA NO I KA POE E
MAKEMAKE I NA
INIKA KAKAU,
PENI, PEPA,
WAHI-LETA,
BUKE,
MA KAHI O
TARAMU.

Manae iho o Kini Hana Wati.
KAHI HOI E LOAA AI IA OUKOU
NA BUKE!
Oia hoi na nupepa i humuia, a e kuniia ka inoa mawaho o ka buke, a ka mea makemake ana, eia no ma kahi o
TARAMU.
KAHI E LOAA AI KO OUKOU MAU
Papa Kuni Inoa!
No ke kuni ana i na Lole,
Na INIKA a me na BALATI,
NO KA
$1.50 NO KE KUNI KELEAWE,
2.00 NO KE KUNI DALA.
MA KAHI O
TARAMU.
NA KII a me na LAKO MAKANA
Paani hoohauoli no na Kamalii.
Na HAE LIILII,
No ka HOONANI ana.
MA KAHI O
1-3m  TARAMU.

The High Command.
Crown of Life, p. 6.

1 Ku a naue ae, he aha oli nei,
Ku a naue ae i o i ka aina lai,
Ku a naue ae, e naue paio nae,
Kena mai la no Iesu.
Cho —Naue ae—a oli pu,
Naue i ke ao ma o
Naue ae—a oli pu
Naue i ke ao mao
Ku a naue ae, he aha oli nei,
Ku a naue ae io i ka aina lai,
Ku a naue ae, a naue paio nae,
Kena mai la no Iesu.
2 Ku a naue ae, a naue oli pu,
Ku a naue ae, a paio no Iesu.
Ku a naue ae, e alakai kakou,
Kena mai la no Iesu.
Cho —Naue ae—a oli pu, &c.
3 Ku a naue ae, a naue mama no,
Ku a naue ae, a paio no a mau,
Ku a naue ae, a lanakila pu,
Kena mai la no Iesu.
Cho —Naue ae—a oli pu, &c.
4 Ku a naue ae, a nana pono no,
Ku a naue ae, he ala apuupuu,
Ku a naue ae, mai hele a lalau,
Kena mai la no Iesu.
Cho —Naue ae—a oli pu, &c.
5 Ku a naue ae, mai kuihe kakou,
Ku a naue ae, e kikoo ae io,
Ku a naue ae, kokoke mai ka po,
Kena mai la no Iesu.
Cho —Naue ae—a oli pu, &c.
6 Ku a naue ae, e i ae la no ka pau,
Ku a naue ae, e lana ka manao;
Pau ka naue ae, e pii ae i ke ao,
Kena mai la no Iesu.
Cho —Naue ae—a oli pu, &c.
HAWAII.

ELINA KE KOA
HE KANAKA OPIO
PUUWAI WAIPAHE!
KA PALEKAUA LIONA HOI O KONA MAU LA
KE PUKONAKONA O KONA LAHUI, A O
KA OI WELINA HOPO O KONA
MAU ENEMI.
MOKUNA III—Helu 11.

          OIAI ua kanaka nei e kamailio ana me keia mau huaolelo, ua puoho ae la ua kaikamahine nei, a noho ae la iluna. Lele mai la ka pepehi kanaka a paa mai la i kona mau lima, a me ke ano leo hawanawana i pane mai ai. "E ke kaikamahine, e lilo oe na'u. Ua ike au he mokupuni aohe noho ia e na ili keokeo, e holo aku kaua, a ilaila e noho ai me ka maalahi."
          No ke ano wikiwiki a ano pihoihoi o kana mau huaolelo, ua ane maopopo ole i ua kaikamahine nei, a kahea ae la ia me ka leo uwe, "E kokua! E kokua! Hookuu ae kou mau lima ia'u!"
          Pakika aku la kona leo maluna o ka ilikai a puoho ae la na manu noho moana, lele ae la lakou e kaapuni ana i ua wahi waapa nei. Puliki paa iho la ua kanaka nei, a huki mai la iaia a kokoke, me ke ano o ke kanaka i piha i na manao ino.
          "E ka hupo!" wahi a ua kanaka nei me ka leo henehene. "Owau wale no maanei. Aia oe mawaena o'u a me ka make!"
          He leo nui kalakala ka i poha ae, i ka pane ana mai. "Pololei, maanei ka make, o kau make ano!"
          Ua huki mai la ua sela nei i ke kino o ke kaikamahine a kokoke loa i kona, a ua ano paupauaho ua kaikamahine nei i ka hoomanao ae i ka weliweli o ka paoa hohono o ke koko.
         
I ka poha ana o keia leo nui, ua ano puiwa laua a ielua. Ua puiwa nae ke kaikamahine me ke ano hauoli, oiai, he leo kamaaina iaia, a ua maopopo no hoi ia i ka mea nona ka leo. O ke kanaka hoi, ua piha ae la ia me ka makau.
          O na kino make elima e waiho mai 'na no iloko o ka pumehana o ko lakou koko. Aka, mailoko ae o ka pahu, ua puoho ae la he kanaka kino loihi a ano hoomaka'uka'u no hoi.
          Me kona ano paupauaho o ka noho ana iloko o ka pahu no kekahi mau la, i awili ia hoi me ka hoomaodopo ana i na hana a keia kanaka, ua pii ae la kona inaina a okalakala. Me ka lima oolea oia i lalau aku ai i ka luina a huki mai la mai ke kaikamahine ae, a me ka pahi e paa ana ma ka ili o ke apo o ua luina nei, ka pahi no hoi nana i lawe ae i ke ola o na luina elima, ua pahu ia aku la a napoo iloko o ka umauma. Kahe a wai mai la ke koko mai na a-a koko mai i moku, a mamua o ka pau ana o ka oni o ka io o ka luina, ua hopu iho la ke kanaka loihi a hoolei aku la iloko o ka moana.
          Pii ae la ka ula o ke koko a lana i ka ilikai, a ukali aku la na kino make elima mahope ona.
          O keia kanaka, Loy de Gupola, ka makuakane o keia kaikamahine, kekahi hoi o na powa puuwai eleele o ia mau la, a ke kanaka hoi a Elina e imi ikaika ana. Ua pee oia maloko o kekahi pahu me ka hoomanawanui no kekahi mau la, i ike ole ia mai ai oia, a ua hoomanawanui pu no hoi me kana kaikamahine i ka malama pono ana iaia.
          Kau aku la ke poo o ke kaikamahine maluna o ka umauma o kona makua, a hoike mai la na pana o ka hauoli ma kona mau hiohiona. Alawa aku la kona mau maka ihope, a ike aku la no ia ma ka malamalama o ka mahina i ke o-pu mai o ua mau kino make nei, a pii ae la ke anu maeele o ka weli ma kona umauma i ka hoomanao ae i na mea i hanaia mamua iki iho o ia manawa. I ko laua huli hou ana 'ku e nana, ua hoopuiwaia mai la laua i ka hoomaopopo ana 'ku i ka noke mai o na ia weli o ka moana i ka hoonuu i na kino make.
          "O ka waha o ua mano ko lakou mau ilina," wahi a ka powa. "A ke noi ae nei au e haawiia mai ia ano make maluna o ko kakou mau enemi a pau."
          Hooli mai la na eheu o ka makahiamoe maluna o ke kaikamahine, kau mai la kona poo maluna o na uha o ka makua, a hookele aku la ia i ka waapa maluna o ka ilikai me ka nanea ana i ka nana i ka oni ae o ka mano ma ko laua mau aoao.
          "Pela e pono ai," wahi ana i pane ae ai i na ia o ke kai, me he la e lohe mai ana lakou iaia, "e lilo oukou i mau hoa'loha no'u, a e ahaaina mau oukou ma ka io o na enemi ma na wahi a pau a Loys de Gupola e hele ai."
          O kona manao nui wale no o ka pae ana i ka aina, a hoomakaukau i moku hou nona, no ka mea, o kekahi o na moku i lawe pIo ia e Elina ma, o kona moku ia, a nolaila, o ka paio ana aku me ka poe aana i lawe pio i kona waiwai ka mea nui iloko ona. Ua maopopo no iaia e loaa ana no na kokua no ka hele pu ana me ia, oiai, ua maopopo no i na mea a pau, he nui ka waiwai maluna o na moku kaua o ka Moi o Beritania, a ua oi loa aku ke kuna Zelina .
         
I ka wa o kona kaikamahine e waiho ana iloko o na paulehia o ka hinio hiamoe, e noke ana i ke koekoe i ka inoa o ka waapa me ka pahi i ike ole ia ke hiki aku laua i uka o ka aina, a e noke ana no hoi i ka holoi i na paumaele koko o kana mau hana.
          Ua pae aku la laua i Antigua, a me ka hikiwawe oia i kuai aku ai a lilo ka waapa, a me ka dala i loaa mai, ua hai aku la i hale noho no kana kaikamahine.

Mokuna I V.

          I ka hookuu ia ana o ka waapa me ke kaikamahine me ka pahu a me kona mau luina, ua kau aku la ka ihu o ke kuna Zelina no ka welau komohana, a o ke awa o Antigua kahi i manaoia. I ka hiki ana mawaho ae o na pali kiekie, ua hoolulu iho la, e lele pauki ana, no ka mea, e kali ana i kekahi o kona mau waapa i holo aku iuka. I ka wa a ka mahina e iho aku ana, o ka wa ia a ke kiai i hooho mai ai, "Ei ae ka waapa e ka haku!" Aole no i liuliu, ua pili mai la ua waapa nei, a o ke alii o ka oneki, oia o Egemona, oiai, ua hoolilo ia ae la ia malalo o na kauoha a Elina i malamamoku, ua hoouna aku la i ka elele e hele aku e hoala ia Elina. I kana hoea ana iluna o ka oneki, ua ike aku lakou i ka hapai ia ana mai o ke kino o kekahi kanaka, a me ka haalulu, ku ana imua o Elina.
          "Owai oe, a heaha kou makemake?" wahi a ka leo koa o Elina i pane aku ai me ka lalau ana iho o kona lima i ka pale o kana pahikaua.
          "O kapena Pe codor keia e ku aku nei imua ou, e ke koa, a ke noi nei i kou oluolu a me kou aloha kanaka no hoi,' wahi a ua kanaka nei me ka leo ano hoomalimali.
          O keia kapena Pe cador, he hoapili oia no Loys de Gupola, a oia hoi kekahi o na enemi ino loa o ke aupuni Beritania, e hele ana ma ka moana a me ka aina me ka luku a me ka powa i na kanaka, a ua nui kona wiwo ia.
          Ua hopu ia oia e na luina o ka waapa oiai lakou i uka o ka aina, me kona ike ole, a me ka puni no hoi i ka nui o ka maalea o na koa o Elina, a mamuli o ia paa ana o keia enemi ia lakou, ua wikiwiki mai la lakou i ka hoe no ke kuna, o loaa mai i na koa o ua kapena nei.
          Kahea aku la o Elina i na luina a pau e hele mai mahope. Hele mai la lakou me na hiohiona o ke koa maluna o ko lakou mau papalina, e hoike mai ana, o ka make mamua o ka hohe wale ko lakou kahua. Ku pu mai la no o Elina me lakou, a ku mai la a puni na luina, me kona mau alii moku ma kona mau aoao. Ku iho la ua kapena Pecador nei me ke kulou o kona poo ilalo, me ka piha makau, a na ka malamalama o na kukui hele po e kau ana ma na i-a, i hoike moakaka mai i kona mau hiohiona ano pepehi kanaka.
          "Aole anei i kau ae o Kapena Pe cadori i kona mau lima iluna o ka lani, me ke kukuli ana ma na papahele o keia oneki, a haawi mai i kona hoohiki paa aole loa oia e huli hou ma ka aoao o ke kipi; a paio mai i na koa o ka Moi Rikeke?" I ninau aku ai o Elina i kona mau luina.
          "He mau la lehulehu i hala ae, ua hoohiki io mai no oia imua o kakou a pau, a malalo iho o ka la!" pela i pane like mai ai na luina.
          "Aole anei oia i ninau mai ia'u i ke kulana o ko kakou home aukai ke kuna Zelina nei, a haawi aku au i ka pane, aia kona kulana maluna o na ale o ka moana he Iliohae imua o kona mau hoa paio. Kaawale mai kona mau hoa'loha, a kokoke hoi i kona mau enemi?" wahi a Elina i ninau hou aku ai.
          Holo ae la he maeele ano hauoli mawaena o na hiohiona o na luina, i ko lalakou alii opio, a puana like mai la lakou, "He oiaio, ua ninau mai oia, a ua pane aku oe e ke koa."
          "Ua hooko ole oia i kana hoohiki paa, a ua hele aku e powa me ka uhauha wale ana i ke ola o na lehulehu makaainana o ke alii o ka Moi o Beritania, a nolaila, e kau ia ka hoopai maluna ona i pono ai. He oiaio, ua nui kona waiwai ma ka aihue a me ka powa ana, a owai la o oukou kai ike i kahi i hoahuia'i?" i ninau hou aku ai oia.
          Hele mai la kekahi o kona mau luina Sepania imua a pane mai la. "O Manuela ko'u inoa, he oiaio e ke alii, ua ike au, oiai, he mau makahiki ae nei ua noho au he kauwa nana, aka, mamuli o ka weliweli o kana mau hana, ua holomalu iho la au, a ua pakele mai au."
          "Ua oki," wahi a Elina, "a e holo aku no kakou ilaila, no ka mea, he hooilina kuleana ke kuna Zelina maluna o na waiwai a pau o na enemi o ka Moi nona ke aupuni a me na kanawai."
(Aole i pau.)

KA HALE KAKELA BELOISA.
HE NANEA
NO NA AU I HALA.
HELU 8.

          AKA no ko ia nei kohu pupule, a me ke kahea ana "He ahi! he ahi!" e kuhikuhi ana na lima i ke towera i puka ae ai ke ahi, no ia mea, ua oki koke iho la ko lakou hoeha ana mai, a holo aku la i kahi o ke ahi i ike ia ai.
          I keia wa, ua puni loa ae la ka hale towera komohana i ke ahi, a mai na kiokio mai a puni owaho i puka ae ai na elelo ulaula o ke ahi. Oia wahi wale no o ka Hale Kakela kai a ia e ke ahi, aole i komo mai i ka hale nui okoa.
          "E wiki ! e wiki !" i kahea ae ai keia; "E wiki aku i ke keena o ka Madame Pauline!"
          Aole anei he alapii? Aole anei he mea e hiki ai ke pii aku i kona keena?
          Nana mai la ka lehulehu iaia nei no ko ia nei kohu pupule, a me na kauwa o ka hale kakela, me ka ninau nui, owai la hoi keia kanaka malihini? Kuhi lakou he hehena keia. Nolaila aole i ekemu mai.
          "Aole anei he mea o oukou e lawe mai i alapii?" i kahea hou ae ai o Heneri. "He poe kanaka anei oukou, he poe kamalii paha? E haalele anei oukou ia Pauline e make iloko o ke ahi?"
          "Eia ke alapii," i kahea mai ai kekahi kanaka; "owai ke a-a—"
          Mamua ae o ka manawa e pau pono ai kana mau olelo, ua hopu koke aku la o Heneri i ke alapii, a kukulu iho la ma ke kumu o ka hale towera, a me ka awiwi nui i pii aku ai oia iluna, i kahi a ke ahi e a ana:
          Ia manawa, ua puoho ae la o Pauline mai ka hiamoe, aia hoi ua puni oia i ka uwahi a me ka ula ahi. Mawaho iho o ka puka komo o ke keena kahi i a mai ai ke ahi, e hoomaka mai ana e komo iloko, a malalo ae hoi o ka papahele, aohe wahi kaawale, o na puka aniani wale no, aka, he pali kiekie loa, aoha mea ola ke haule mai laila mai.
          "E na lani," i puana ae ai ia, me ka puili ae iaia a paa. "He oiaio ka wanana a kela kaula wahine nona na lauoho uliuli eleele. E make ana au iloko o ke ahi."

* * * * * *

          I ke kakahiaka nui o ia la, i ka wa e holoholo ana o Pauline iloko o kahi kihapai pua ma ka eheu komohana o ka Hale Kakela, ua puiwa ae la oia no ka ike ana mai i kekahi malihini e hele aku ana i ona la.
          Aole i maopopo iaia ke ano o ua malihini nei, he ui paha, a he kahiko paha, no ka mea, ua owili oia iaia iho a paa iloko o na opi kaumaha o kekahi kihei huluhulu nani, aka, ma o kona leo i hoomaopopo ai oia he mea opiopio wale no.
          "E ka lede nani," wahi a ua malihini la, "e hai aku anei au i kou ano? He nani kou mau papalina ke nana aku, o kou mau maka, ua like laua me ka momi, o kou lima, he palupalu a me ke aiai ; a ooe hookahi ka ui mawaena o na wahine a pau. E loaa ana ia oe ka pomaikai a hiki i kou mau la hope."
          Nana pono mai la o Pauline i ka malihini, a haomaopopo iho la he wahine opiopio wale no, ma ke ano o ka leo, a me kona mau maka.
          "Pehea oe i hiki mai ai ia nei?" i ninau mai ai oia.
          "Ua komo mai au ma kela pukapa, me ke koakoa ole ia," i pane aku ai ka malihini me ka akaaka iho.
          "O kou mau maka palupalu ka huaolelo nana oe i hookomo mai iloko nei," wahi a Pauline.
          "Aka, e hoike mai, heaha ko'u ano au i ike ai?"
          Lalau mai la ka wahine malihini i ko ia nei lima, a nana iho la. Ia wa i hoholo ae ai ke ano kaumaha ma kona mau maka, a me ka hookuoo i pane mai ai:
          "Ke ike nei au," wahi ana, "he ipo kau e ka lede."
          "Ae," wahi a Pauline me ka hooiaio iho. "E hiki anei ia oe ke hoike mai i kona wahi e noho nei?—Ke ola paha—a ina hoi he oiaio oia?"
          "Auwe! e ka lede! Aohe ona oiaio," wahi a ka wahine kilokilo maalea.
          "I keia wa a kaua e ku nei, ke ike nei au iaia e hooipoipo ana no me ka poe mua no i launa ai, oiai oia me oe. Aole oe e ike hou ana iaia e ka lede. A! A! aole ia'u ke hoike hou aku. Aole!"
          Puliki mai la o Pauline i ka lima o ua wahine malihini la, me ka i mai: "E hoike mai! E hoike mai a pau loa."
          Me na hiona i walohia i ka luuluu i ekemu hou aku ai ua wahine nei. "Ina ua paa kou manao pela, e hoike aku no au. Ke ike nei au i ke ahi. He ahi ma na wahi a pau. Ke apu la i ka hale towela, ke hii ia nei oe e na lapalapa ahi. Ua puni oe i ka uwahi. Aohe mea hiki e hoopakele ia oe. O! aole e hiki ia'u ke hoike hou aku. He weliweli! he mea weliweli loa."
          Aole i ku hou iho o Pauline e hoolohe i kana olelo. No ka mea, ua haalele koke iho la ia i ka makau, nolaila, ua awiwi aku la ia i kona keena ponoi, a i kona komo ana, hina aku la oia iluna o kekahi noho koki a moe iho la e hoomaha i kona mau manao weliweli.
          Ia wa, kakali iho la ua wahine nei, a no ka hoea ole mai o Pauline ua pii koke aku la ia ma ke alanui pohaku, a komo aku la i kekahi keena pouliuli, ma ia wahi i ku iho ai oia e nana i na alapii lehulehu e iho ana ilalo a e pii ana iluna. O kona iho aku la no ia ma kekahi alanui pii a nalowale aku la, me ka ike hou ole ia.
          Ano, e hoi hou ae kakou i ka hooilina wahine opiopio o ka Hale Kakela o Beloisa, oiai oia e hoopuni ia ana e na elelo manamana o ke ahi, ka mea a ka wahine kilokilo i wanana e mai ai e make ana aia iloko o ko lakou inaina ana ole. Aohe ana mea e ae i manaolana ai no kona pakele, mai ke ahi mai, hookahi walo no: a i ka lani kana pule i nonoi aku ai e hoopakele mai iaia. Ua ninini aku la ia i kona naau a pau imua o ke Akua e kokua mai iaia. O kona keena moe, he uwahi e hiki ole aku ai i na kokua kanaka ke hoopakele, no ka mea, ua puni na wahi a pau e hiki aku ai i ke ahi, a ua kiekie no hoi kona keena mai ko na keena moe e ae a pau o ka hale towera.
Aka, ua pii aku la o Heneri me ka manao ole ae i ka poino. I kona hiki ana i ka puka aniani o lalo loa o ka hale kakela, lalau iho la ia i ke alapii a me ka ikaika nui i hoala ae ai ia, a kilou hou ae la i ka puka aniani maluna ae; pela oia i pii aku ai, a hiki i ka puka aniani o Pauline. Ma ia wahi, ua wawahi aku la oia i na aniani o ka puka a me ko lakou mau laau kaola i paa ai, a komo aku la iloko me ka manao ole ae i ka wela o ke ahi oiai e hahana ana a puni. I kona komo ana aku ua paapu ke keena i ka uwahi, a e moe ana o Pauline ma kona wahi, me ka ike ole ae, no ka mea, ua aneane oia e pakui i ka uwahi, a ua hoopilikia ia kona hanu e ko lakou mau ea awahia hohono.
          Lalau aku la o Heneri a hapai ae la iaia, a i kona wa i holokiki aku ai i ka puka aniani, ia wa i haule mai ai kekahi papaa pohaku ula o ka paia iluna o ka papahele, no ka wela o ke ahi.
          Ma kahi o ua mau pohakuula nei i haule mai ai, ike aku la keia i ka hulali mai o kekahi pahu tini iloko o ka paia o ke keena. Ua maopopo koke iaia nei kona ano. O ka pahu ia a Mausonete i hoike mai ai iaia nei i ka makahiki i hala, maloko olaila i waiho ai i ka waiwai huna o Beloisa.
          Holokiki hou aku la keia ihope me ka hii ana no ia Pauline; lalau aku la i ua pahu la, a hookomo iho la iloko o kona poli, alaila, huli aku la i ka pukaaniani. Me ke akahele loa i malama ai oia i ka wa e iho ana ilalo, oiai ke alapii e naka ana i o a ianei.
          Aka, i ko ia nei wa i hiki ai i ke kumu o ka hale kakela, ua huro mai la ka lehulehu, no lakou na puuwai kapalii i hoopihaia i ka hopohopo, a i hookahua ia hoi i ka menemene no Pauline.
          Ma ke kumu o ke alapii i halawai mai ai keia me Count Befota a me Lavala, ka makuakane o Pauline. I kona ike ana mai ia Pauline e waiho oni ole ana iluna o ko Heneri mau lima, hooho ae la ia. "Auwe! e kuu kaikamahine! kuu kaikamahine! Ia wai la wau i aie ai i kona ola?"
          "I kou enemi—i ke kanaka au i hoohalua ai e pepehi—ia Heneri De Lavaleta," i pane aku ai ke koa opio. "I keia wa, na'u oia—na'u oia, no ka mea, ua mauna au i ko'u ola e hoopakele iaia. E hookaawale ia oukou mai kou kuamoo aku. "Na'u no e lawe aku iaia!"
          Aohe mek i keakea aku iaia, a pela i lawe aku ai o Heneri a hik i ka Keena nui o ka Hale Kakela, malaila i waiho iho ai oia iloko o na puili ana a ka makuahine, oiai e hoonipo ia ana oia e ke aloha no kana lei.
          Ma ia hope iho, ua kamailio pu ae la laua me Lavala, no na mea i pili i kona pepehiia ana—na hoao ana e lawe i kona ola—na hoike maka nana i olelo mai, oia ka mea nana lakou i hoolimalima e pepehi iaia; a i pakui pu ia mai me na olelo hooia a Pauline.
          No keia mea, ua ae mai la ua makuakane nei e mare ia o Pauline me ke keiki Heneri. Aka, aohe ana mea e ae i hai aku ai no ka loaa ana o ka waiwai huna iaia, a hiki wale i ka wa i hoohui ia ae ai laua i hookahi puuwai.
          I ka hiki ana mai o na kokua he lehulehu, ua pio iho la ke ahi, aka, ua pau nae ka eheu komohana o ua hale kakela nei. Aole i emo ua ike ia iho la kahi o ke ahi i hookumu ia ai, ma kekahi o na keena malalo pono o ke towera. Malaila pu no hoi i loaa ai ke kino make o ke kaikamahine Hebera—Esetera—ka mea nana i hoao e puhi i kona enemi ke ahi, aka, ua lilo ia he kumu e haawi aku ai i wahine na Heneri, aole oia wale, o ka pomaikai pu kekahi, a me ka waiwai palena ole. Maanei i hookuu ia mai ai makou e hooki i ka hoike ana aku no keia kaao me ka  MAKAUKAU MAU.