Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 13, 23 March 1876 — Page 3
NA ANOAI.
O ka haule ana mai a na paka ua o ka lewa luna, ke maumaua mai nei no. Ke hele mai nei na alanui o kakou a ane hakukele, kohu loi kalo kahi wahi.
E malama ia ana ka huina hapaha o na kula Sabati o Kawaiahao i keia Sabati ae, Maraki la 26, ma ka luakini o Kawaiahao, hora 10 me ka hapa awakea.
Iloko o keia mau la aku e hoea mai ai kekahi o na kuna i manaoia ua haalele aku la ia Kapalakiko, a maluna o laua na lono no ke Kuikahi.
Ma ka Poakahi iho nei i haalele mai ai ke kiapa okohola Arctic, Kapena Whitney, no Kapalakiko, a mai laila aku a hiki i ke kai anu o Alika.
Ua makaukau loa ke kialua Pomare no ka holo ana i Potalana. He mau tausani pahu ko kana e lawe ana, i pau mua i ke kuai ia ianei.
I ka Poalua iho nei, ua make iho la o J. W. Keawehunahala, kekahi o na kanaka Hawaii makaukau ma ka ike, a he hoa hoi no ka Hale Ahaolelo no kekahi mau makahiki.
O ka Poaono iho nei, oia ka piha ana o na makahiki he 21 o ka noho ana o Mr. A. P. Brickwood, ka Luna Leta Nui, malalo o ke aupuni, ma ke ano he kahu oihana. Liuliu io no, ua hele la hoi a o na hina, a kini hoi na moopuna ia Hawaii nei.
Ua hoomaka ka hoike ana o ke kula o Punahou ma ka Poalua o ka pule i hala, a ua hoomauia a hiki i ka Poalima mai. Ma na mea i hanaia, ua hoike mai i ka holomua o ka makaukau o na haumana, a e kau ana hoi i ka mahalo maluna o ka hooikaika o na kumu.
Ma ka Poaha o kela pule, ua loaa aku la kakahi wahine haole malihini maluna mai o ka mokumahu Mikado iho nei me ka mai puupuu ulalii, ua lawe koke ia aku ia i kai o Kohololoa. Ua lohe mai makou, ua ane oluolu loa na mai.
Ua haawi aku na hoahanau o ka apana o Holokahana i ka hoomaikai piha ia C. C. Benett, no kona kokua manawalea ana mai i kekahi o kana mau papa loloa, i mea hana uwapo mamua iho o ka puka o ka hale halawai. Mahalo piha!
Ma na lono mai Maui Hikina mai, ua haiia mai no ka maumaua oka ua malaila. Ma ka la 7 o keia mahina, ua haule iho na paka ua iloko o 20 minute, e lawa ana no 86,066,150 barela wai no ka hora hookahi, iloko o ka palena aina he 5 mile ka loa a 2 ka laula.
I ka Poakahi iho nei i alo aku ai ke Kama Alii Liliu Dominis i ka ua a me ke koekoe o ka nuku o Nuuanu. He mau la ma kela huli a hoi hou mai. Ua ukali pu aku me kona mau lede hoa luana, ma nehinei.
Ma ka po o ka Poalima iho nei, ua komo kalohe ia ka hale kuai o Mr. H. May ma alanui Papu, ma ka weheia ana o kekahi o na pani puka aniani hao ; aole nae mea lilo, he mau kenikeni wale no, a ua hoaoia e wehe i ka pahu hao, aole nae he wahi i meheu aku.
Aole o ka paa wale no o ka hanu mamuli o ka anu o keia mau la, aka, o ka makole kekahi, ua hele a eha ka maka o kahi poe e noho mai nei o keia kaona. O ka Poalua iho nei ka la e kaalo ai ka la i ka laina, a o ke kahuli ana ia o ke ano o keia mau la aku. O ka maloo ana paha ia.
Ua loaa mai ka lono ia makou, ua hoopaiia o J. Kamauoha, ka lunamakaainana i koho ia mai nei o Kona Hema, no kekahi hewa ku i ke kanawai, he elima mahina paahao ma ka hana oolea. O ka Lunakanawai nana i hookolokolo, oia o D. H. Nahinu, a oia hoi kekahi o na hoa paio o Kamauoha ma ka holo lunamakaainana 'na mai nei.
Ma na Oolelo Hoolaha i hoea ma na nupepa o keia kulanakauhale, ua ike iho makou me ka minamina, e pani ia ana ka hale hookipa o luna o Kilauea, i Hawaii. Ua loihi ae nei ka malama ia ana o keia hale e Messrs. Jones a me Richardson, no ka hookipa ana i ka poe e pii aku ana iluna o ia kahua kuahiwi no ka makaikai ana i kekahi o na mea kupanaha o ke ao nei, oia ka wahine o ka lua o Pele.
Ua hai ia,mai makou e kekahi makamaka, oiai, oia ma Pakole i Koolaupoko, ua ike aku oia he mau kanaka Hawaii e lawaia ana me ko lakou waa. Ua pono anei kela hana ana a keia poe ? Ua hai ia mai i keia makamaka, o Keoni ka inoa o kekahi o keia poe, a he mea mau no ka ia lakou ka lawaia ana ma na la Sabati. O ka hoi hope ana no keia e like me ka manawa e noho ana iloko o ka pouli.
OLELO HAI AKU.—Ua ike au i kekahi aina i kuai pono ole ia ma Hamakualoa nei. Eia no ia, o kekahi ahupuaa o Hanawana kona inoa ; ua kuai o R. K. Puowaina 170-100 eka, a o ke kumukuai he elua huluhulu.——E nana mai oukou, he keu keia o ka aina makepono loa a'u i ike ai; a e nana pu mai e na Kuhina a me na 'lii, a me na lunakanawai kiekie i ka hana pono ole a keia kanaka, e ao mai oukou iaia nei mai hana hou pela. O Kauanui ke konohiki o keia aina, aole no Kanui, ua hewa kela inoa. Ua noho lo-pa oia malalo o Kauanui. No na keiki ulele hua kepau ke aloha. HALEAKALA.
Halawa, Maui, Mar. 13, 1876.
Ua haalele iho ke kuna Moi i kona uwapo ma ke kakahiaka o nehinei, aka, i ka hiki ana ma ka nuku o ke awa, ua pa mai la ka makani makai pono mai, a huli hoi hou mai la ihope nei.
Ma ka nupepa haole Hawaiian Gazette, i puka ae ai ma nehinei, ua ike iho makou i ka Bila hooia anunu ano ole no hoi a ke Kauka Inia Mohabia i holo'ku nei i Kikane, i kikoo aku ai imua o ka Makua alii C. Kanaina, a penei no ia:
I ka mea Kiekie C. Kanaina,
Ia DR. VINCENT MHABEER, AIE.
No ka lapaau ana mai Sept. 24, 1874, a hiki Feb. 24, 1875.—5 mahina—no ka $600 o ka mahina pakahi. $3,000.00
No na lapaau ana mai Feb. 24, 1875, a hiki i Ianuari 8, 1876,—10 mahina me 15 la, no ka $1,276 o ka mahina. $13,696.00
Huina $16,696.00
Honolulu, Ian. 9, 1876.
O keia iho la kekahi o na Bila ano e loa a makou i ike ai, a ke nalu nei makou—heaha la ke ano o keia hana?—he anunu maoli paha, a he manao hapuku okoa no paha!
I nehinei, oia ka la i piha ai na makahiki he 79 o ke ola ana o ke Lii Emepera Wiliama o Geremania, a ua malamaia e na keonimana oia aupuni ma keia kulanakauhale ma ke ano hoomanao ana. I ke kakahiaka, ua ulumahiehie na kia o na moku e ku nei ma ke awa, a me na pahu hae o ke kaona nei me na hae, e welo haaheo ana i ka welelelau makani. I ka hora 4, ua hoomaka ka pae ana o na leo ohe o ka Poe Puhi Ohe Aupuni ma ka Ema Kuea, a hiki i ka hora 6 o ke ahiahi, a ke pakui hou ae nei makou i ka haawi ana i ka mahalo i ka eleu o na keiki Puhi Ohe. O ka Emepera o Geremania, ua lehulehu kona mau makahiki, aka maluna o kona mau hiohiona, ke mau ala no ke kulana koa, a wahi a kekahi mea kakau nupepa i hui pu me ia, "Ua hoike mai kona mau helehelena, ke kulana o kona kino, a me kona leo, he kanaka oia i hanau ia mai—he koa!" Ma na wahi a pau o kona aupuni, mai ka oioina o na puu a hoea i na ae kai, ua laulaha kona aloha ia e kona mau makaainana. Ua hoike ia keia ma kana leo kahea i na makaainana e hoomakaukau no ke kaua ana iho nei me Farani, ua ala lokahi mai la lakou a puni ka aina me ka hauoli e hooko i ke kauoha a ko lakou Emepera, a ulu mahiehie aku la ke kahua kaua i na miliona kanaka i makaukau e hooko i kona leo.
Mai loko mal o ka nupepa kalepa P. C. Advertiser o keia kulanakauhale, ua kope mai makou i keia malalo iho, e pili ana i na wiliko hou, e manao wale ia nei e hoala.
—"Ua lohe wale ia ua lilo ae nei ia Kapena Makee a me H. Cornwell ka wiliko o Bailey ma, o Wailuku, i loaa ai ka mana wai no ka hooma u ana i ka aina kula a laua i kuai iho nei mai ka Papa Hoonaauao mai. Ua hoomaka e no laua e pa a ua kanu hoi i ke ko ma kekahi wahi apana aina ma ka aoao o Kalepolepo, no ka hoao ana." [Ua lohe hou ia mai aole oiaio keia.]
—"Ua kukulu ae nei o Kapena Makee he pa, ua palau a ua kana he 30 eka ko pulapula e pili ana i ka halekula o Haleakala, i Makawao, noka hoomaka o kekahi Wili Mahi ko malaila.
—"Ke kanu ko nei o W. T. Mossman a me Akana ma ka aina kahiko o Wilcox me Gower, kahi hoi a laua i kuai iho nei mai a Mr. C. B. Andrews mai."
—"Ke palau nei, a ke kukulu hale wili nei o Messrs. Delemar a me Armstrong, no ka hoomakaukau ana e hoala i Wili Mahi Ko i Lilikoi, he aina i hoolimalima ia mai a Geo. Miner mai."
—He kali wale no o ka loheia mai o ka holo o ke kuikahi, a ke lana nei ko makou manao e ala like ana keia hana ma na mokupuni a pau. Aole anei pela?
Puolo Kupanaha!
E KA LAHUI HAWAII E;—Aloha:
Ua ili iho iluna o'u ka hanohano, e hoike aku imua o oukou; e na mea a pau e nana iho ana i keia puolo kupanaha. Oiai e iho mai ana au mai Waikiki mai no ka Halekoa, ma kuu ano he keiki Puhi Ohe, ike iho la wau i keia puolo e lana ana iloko o ka muliwai, mawaena o ka halepule a me ka hale noho o ke Kuhina Kalaiaina,—a i kuu kii ana aku i ua puolo la, eia ka he mau mea ano e ko loko, a o ka wahi owaho, he lau Koli. Eia na mea oloko o ka puolo, 3 huluhulu awa, 1 poo moa. he 3 ao luau, 3 lau ipu awaawa o keia mau mea, a pau ua hookomoia iloko o ka manua kakana, a mawaho ae ka lau koli. Me ka aloha no. S. KAHOPELA
Ua makemake piha ia o Rev. J. Kahuila.
E KA LAHUI HAWAII; Aloha oe:—
E oluolu oe e hookomo iho i keia mau hua e kau kehakeha ae la maluna. "Ua makemake piha ia o Rev. J. Kahuila."—Ma ka la 2 o Feberuari, Poakolu ua hoomaka ke kohoia ana o ua Lunamakaainana o Waiohinu, Kau nei. Ua mahaloia ke koho ana o na makaainana; aole haunaele ma ia la, ua olelo o J. Kahuila imua o ka lehulehu o na Makaainana. "Aole au e kakau ponoi ana i balota no'u, aka, ke waiho aku nei au imua o na makaainana; na oukou ponoi no e kakau i balota no ka mea a oukou i makemake ai e koho i Lunamakaainana no oukou." No keia mea, ua kakau iho la kela me keia makaainana, a koho iho la a hiki i ka hora 5, ua heluia na balota, ua puka o Kahuila. Ua piha hauoli na makaainana a pau.
J. W. K. KAHAOIO.
Kau, Mar. 16, 1876.
Ua hala! Aloha ino!!
Ma ka la 15 o keia mahina, ma Makawao, Maui Hikina, mahope iho o ka loohia ana iloko o kekahi mai wela, a me ka hanau keiki, ua haalele mai la i na inea o keia ola ana, iloko o na la pokole, pau ka pane o ka leo, a nalo hoi mai na kini o kona ohana a me na makamaka lehulehu, o Mrs. Kaleikukaulalaa Keawe. He makuahine aloha i na pua o kona puhaka, he wahine hoomanawanui mahope o ka leo o kona hoapili o ka ua ukiu a me ka la welawela he kane, a he kamaaina heahea i na makamaka me ka hookipa aloha ana. Ua kamaaina a ua kuluma i na haole a me na kanaka maoli o ia aina, mai ka uka iu a hoea i na kapakai, a ua aloha ia oia e ka lehulehu no kona oluolu.
Ke noho nei kana kane, na keiki, ka ohana a me na makamaka me ka u , ka minamina a paumako no hoi, e hookuu ana i na waimaka o ke aloha e kahe a wai ma ka hoomanao ana ae i kona mau helehelena. Maanei e hoomanaoia, "Na ka Haku i haawi mai, a nana no i lawe aku, e hoomaikaiia kona inoa."
"He kau ko na lau e haule ai,
Ko ka makalii, he manawa kona,
Mohala na pua, he kau hooilo.
Aka, e ka make, nou na kau a pau."
KAHIKINA.
Ke a-u lele o Kona Hema Hawaii.
E KA LAHUI HAWAII; Aloha oe:—
E oluolu oe e ka Luna Hooponopono, a me kou hookele e ae mai ia'u i kau wahi kaawale o kou mau kolamu, i ike mai na makamaka o Kona. Ke kali nei lakou o ka puka mai o na mea hou, ola ka maka pehu o ka uka. Aia ma kela huaolelo mua e kau ae la maluna. Aia ma ka la 14 o Feb, ua ike ia aku he a-u e lele mai ana mai ka apana mai o Kona Akau, a komo mai la i ka apana o Kona Hema nei. Ia wa no, holapu ae la oia i kela wahi keia wahi me kona ihu loihi, e hou lele ana i kela puka hale keia puka hale, me na olelo hilahila ole imua o na makaainana o keia apana.
O keia a-u, ua nui kona kaapuni ana i na hebedoma ekolu, aole i moe ia ka po a me ke ao, ua hiki wa a-u nei ke lele i na puu, na awaawa, na kualono, na ululaau, na pahoehoe, na aa hauliuli o keia apana aole keia a-u wale no, he a-u okoa no kekahi, oia ke a-u ikaika e ka hou ana i kela mea keia mea ana i makemake ai, oia hoi ka mea hanohano ke lii o na Kona nei. Ana ole no hoi; ua kau hoi oia i puu kohola i ka pa kaua o Kamehameha I., o keia mau a-u oia no na puuwai eleele i hoike ia ma ka helu 8 o ko kakou nupepa "LAHUI HAWAII." No ka ike pono o ka mea e kakau nei i ka hana o ia apana.
Ke hooki nei au maanei, ke mahalo piha aku nei au i na keiki hoonohonoho hua oia keena. D. IKEPONO.
Kona Hema, Hawaii.
Nane.
M R. LUNAHOOPONOPONO; Aloha oe:—
Ma kou oluolu; ke noi ia aku nei, e hookomo iho ma kahi kaawale o kou kilohana "Ka Lahui Hawaii," a nana hoi e lawe aku ma kela a me keia pea o ka aina, i loaa o na mea nana e hoeueu i ka noonoo o kela a me keia hoa ; malia, ke lolii malie la no i ke kai o ka haku.
Aka ea, e noonoo akahele ma keia, no ka mea, he ano lua keia nane.
1 Eha hua Pia-pa o K. N. O. A. I na kauia o K, heaha kona waiwai ma ka huahelu Alabia, a heaha hoi ma ka Roma, a pehea hoi oe e hana ai ua huahelu Roma la, i pii tausani ae ai kona waiwai ?
2 Pela hoi o A, iloko ona e loaa ana keia kaha he X ; a heaha kona waiwai, ke hoolilo ia ma na hua maoli ?
3 Pela no o O, iloko ona e loaa ai kekahi hua haole, a owai la ka inoa o ua hua haole la?
4 Pela o N, iloko ona e loaa ana kekahi Hua Pia-pa, owai la ua Hua Pia-pa la ?
Nolaila, ina e hoonoho like ia lakou, e loaa ana no kona inoa ponoi ke heluhelu ia e oukou. WAIHALUKULUKU.
Wailuku, Maui.
WANANA HOOPUNIPUNI.
E KA LAHUI HAWAII; Aloha oe:—
E oluolu mai ia'u e kamailio aku ma kahi kaawale o ko kakou nupepa ka LAHUI HAWAII, i ike mai ka poe a pau e heluhelu ana i kou kino mai ka la hiki a ka la komo nona kela mau huaolelo e kau kehakeha ae la maluna, "Wanana Hoopunipuni."
Aia ma ka malama o Feberuari o keia makahiki, wanana iho la kekahi luahine o Kamahina kona inoa, no Kapaahu, Puna, Hawaii, a penei kana wanana ana. Ma ka la mua o keia malama (Maraki) e hiki mai ana ka hoopai a ke Akua, e pii ana ke kai, e hui ana na moku ma kahi hookahi, e pae wale ana ka ia, e ulu wale mai ana na mea ai, e nui mai ka bipi a me ke kao, a me na holoholona a pau.
Ma keia mau olelo wanana i hoike ia maluna, ua manaoio kekahi poe, a o ka ohana hoi o ua o Kamahina nei, liki no a liki, haanui no a haanui, ina e hoopohala aku kekahi poe, aiwaiwa loa mai la lakou.
Ma ka hiki ana mai o ua la 'la, ua akoakoa mai ka ohana ma kahi o ka Puuhonua, wahi a ua Poiheke. Eia na hoailona o ka hiki ana mai o ka pilikia; e kui ana ka hekili, olapa ka uila, lu ke olai, ua ka ua, a oia iho la na hoailona o ka pilikia.
I ka hiki ana mai o ka la mua, ua pau aku la na kanaka i ka hele i kahi o ka puuhonua, hele kane, hele wahine, hele keiki a ku ana i kahi o ke ola; ia wa, hakaka iho la ua wahine wahahee la me kona kaikaina. Ia manawa, ku ae la ua o Wahahee, a kahea aku la i na akua ona, penei: E hookuu mai ka hekili, ka uila, ke olai, ka ua, eia ka manawa ; o i kahea wale aku, a he ole ka hookoia mai. Hilahila ole no. J. LONO KI.
Puna, Hawaii
EIA KA OIAIO.
E KA LAHUI HAWAII; Aloha oe:—
Ma kou helu 8 o ka la 17 o Feberuari. Olelo o J. Waiamau ; aohe oiaio o keia lohe o na Luna Aupuni a me ko lakou mau Hope. "Ina wau (Pilipo,) e lilo ana i Lunamakaainana, e hele no au e wawahi i ka nohoalii o Kalakaua." Aole io no pela ka Pilipo olelo ma ia halawai.
Eia ka Pilipo : "Ina owau ke hele i lunamakaainana; e hele au no ko oukou aoao, a waiwai, a ilihune, a make, a ola." Eia hoi ka Pilipo i ao aku ai ia H. N. Kahulu a me K. Kamauoha, o Kona Hema. "Ua mana anei i ka Ahaolelo o ka M. H. 1874, ke koho ana i ka Moi?" "O keia ka hanu hope loa o Hawaii,"—O keia na olelo a ke hoa kuilima i olelo ai, a pehea hoi ia, ua nalowale anei ia oe ke ano o ia mau olelo kuhewa au ?
Ua maopopo, ina e hele ka Lunamakaainana, no ka pono, a me ka maluhia o ko na Moi, a me kona aina, alaila, aole he make, aole no he ilihune e loaa ana iaia ma ia kulana, aka hoi, ina he kipi, oia hoi ka hoole i ka mana o ke koho ia ana o kou Moi; a me kou paakiki ano ole, a oia no hoi kau e olelo nei, e make, e ilihune, e paahao, a pela aku.
A oia na mea oiaio i oleloia e Pilipo, a i lohe ia e na poo aupuni. Malie nae paha o hoole hou oe e Kapilimeaiki a me Kapilikea. E o'u hoa o ka lahui Hawaii, ke olelo nei au i keia no ka oiaio loa a he mau hoike lehulehu ka i lohe. Ua lawa au maanei e na hoa. Me ka oiaio.
KEONI UILAMA KAIAKEKUA.
Kona, Hawaii, Mar. 7, 1876.
Hui wai ekaeka.
Aia ma ka la 27 o Feb. iho nei, ua wehe ae la ka poe hui wai ekaeka i ka lakou hana, oia hoi, he inu awa ; ma ka hale o Puniana, ma Papaikou, Hilo, o ka huina o keia poe he 14, a ma ka la 4 o keia malama, ua wehe hou ia no ma ka hale o Pua pela mau ka lakou e hana mau ai i kela a me keia Poaono, a hiki i ka pau ana o ka heluna o keia poe; o na inoa o keia poe, Nalulu, Pooloa, J. Kawela, Kahananui, Keliikuloa, Aoao, Mio, Bila, Kaaumoana, ekolu mau wahine, Kealoha Maulili, a me Marie. Ke kilohi a ke halo aku i ka hana a keia oe, ku maoli no i ka hoohilahila.
Ma ka mama ana o ka awa, he mama like, aole mea noho wale, a pau i ka mama, alaila, koho ia ka puuku, nana e hoka a piha ke tini, (pakeke wai) a kiaha aku ke kuene, a piha like na apu, hookahi wa e inu ai, a pau i ka inu, alaila, ai he puaa, a he ia maoli ka lakou ia, a mahope iho puka mai na olelo mai ka waha mai o keia poe. "Ke noe mai la," a olelo ae la kekahi, "ke iho mai la na wahine o ka lua," pela mau lakou e olelo ai a hiki i ka moe ana. Ma ko'u lohe ana mai, e pii hou aku ana ka heluna o keia poe maluna o ka 20. Ina aole e ona, olelo hou kekahi, wili hou ia mai ke kua, no ka mea, aohe iho iho ; pono anei keia hana? Ke hoole ia mai nei aohe pono ; ina pela mai hana hou, no ka mea, o ko Satana wai auau no ia, nolaila, e o'u mau hoa opio, a me o'u mau makua, mai hana hou, o kii mai auanei na lima o ke kanawai a hoonoho ia aku i ka hale paahao, no ka hoahu inu awa.
E aho aku la no ia mau wahi mea hou o kuaaina nei. Me ka mahalo,
JAMES KANAEHOLO (opio.)
Puueepaku, Hilo, H., Mar. 8, 1876.
HE MAU NANEA.
NANE I.
Hele au, hele no ia, noho au, aole ia e noho, ai au, aole ia e ai, kipa au, kipa no ia, kamailio au, kamailio no ia, huli au, aole ia e loaa, hoopaa au iaia, aole ia e paa, kauoha au iaia, aole ia e hoolohe, pa oia ia'u, ike au iaia, halawai au me ia, aole au e ike iaia, aka, oia ke ike ia'u, ua ike oia i ko'u wahi, aole nae au i ike i kona wahi, o kana wahi e hele mai ai, oia ka'u i ike, hiamoe au, aole ia e moe, ma ko'u wahi e hele ai malaila no ia, make au, aole ia e make ; e kiai nae oia ia'u ke hoopaa ia au, he kamaaina oia no na mea a pau, a he hoa'loha maikai, he kukini hikiwawe hoi, a he ikaika i ka paio.
Owai ua Nane nei ?—E kuailo mai.
VELOCIOR.
NANE II.
He 16 o'u mau hua.
Ko'u 16, 8 aia iloko o ka waha.
Ko'u 7, 16 he mamala olelo, pili i ka lehulehu.
Ko'u 6, 7, 8, 16 luhi a paupauaho.
Ko'u 9, 1, 4 mea aeae.
Ko'u 2, 9 he ai maloo.
Ko'u 5, 14 halulu.
Ko'u 3, 11, 10, 2 he kupua.
Ko'u 15, 13, 14 miko.
Ko'u 14, 12, 4 he ia.
Ko'u 3, 11, 16 he moku ma ke ano.
Ko'u 2, 5, 13, 7, 11 he lole.
Ko'u 5, 16, 14, aia i ke kakahiaka.
Ko'u 6, 13 pili i ka mea ua ano kahiko.
Ko'u 1, 11, 10, 2 he manu.
Aia au i ke ahiahi a he inoa no kekahi kupueu. Haina mai au.
NANE III.
Ina e oki ia ko'u poo a me ko'u mau wawae, e lilo au he mea kani; a i hookui ia ko'u mau wawae me ko'u kino, pili au i
na mea ulu; a i huiia ko'u poo me ke kolu o ko'u mau hua, he kokua au no ka mea mahiai; a o ko'u 2, 1, 3, he mea kolo; a i hui ia ko'u 2, 1, me ka lima o ko'u mau hua, pili au i na mea a pau. He mea au i kamaaina ia oukou, a no'u no hoi kekahi moolelo a oukou i lohe ai, a he oiaio maoli no; ke loaa ole au, o ko'u ano ia he huna, a i loaa hoi au, o ko'u hoike a maka ana ia. Owai la hoi au ia oukou? Imi ia mai au a loaa.
NANE IV.
Makaikai aku la kekahi kanaka kanu laau i kekahi la i kana mau laau, aia hoi o kekahi o kana mau laau hou loa i kanu ai, ua mae a make; haohao iho la ia no ke ano e o keia laau, manao iho la ia e uhuki, aka, waiho hou aku la ia no kekahi mau la, a iaia i makaikai hou aku ai, oia mau no; nolaila, hooholo iho la ia e uhuki, a iaia e makaukau ana e ulaa ae i kona mau a-a, uhaki ae la ia i kekahi lala, aia hoi e maka ana no, aka, no kona ike ua maloo na lau a ano lu-a na a-a, uhuki ae la ia, a waiho aku la ma kahi kaawale, ulu ae la ia a lau a lele mai la na manu a hoomaha ma kona mau lala, a malalo hoi o ka malu o kona kumu; ike iho la ka mea kanu laau ua ulu, malama maikai iho la ia o lauwili ia e ka makani a hakihaki kona mau lala, me ke kanu hou ole iho i ka lepo, oiai he laau kamehai loa keia. E like me ka manao o ka mea kanu laau pela oia e ulu ai, a he manawa e make ai; eia ka ninau, heaha ke ano o ka laau, a owai na manu malalo o kona malu?
NANE V.
Ina e laweia ko'u poo me ko'u hiu, e koe no kekahi o na hua pi-a-pa, a o na hua i laweia e lilo ia he mea kolo; a i hoihoi ia ka hiu i poo a huiia me kona mua a me ka waena, he mea hoonanea maikai; a i hui ia ko'u hiu me ko'u waena; pili i ka mea i eha; a o ko'u waena me ko'u hiu, e lilo ia i manu; a o ko'u waena me ko'u mua, a me ko'u hope, he mea hoopailuaia. Owau holookoa, he kauwa maikai ke malama pono ia, a he kauwa ino ke malama pono ole ia. Owai hoi au, e hoike koke mai? OAHU.
S. B. DOLE.
LOIO a he alakai ma na mea pili Kanawai. Ua makaukau oia e pale i na hihia imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni, me ke kakau ana i na Palapala Pili Kanawai, ma ka olelo Hawaii a ma ka olelo Beritania. 1 1y.
J. W. CROWELL,
(KEONI KOLOWELA).
AIA MA ALANUI MOI, MA NAE IHO O KA Hale kahi umiumi. Malaila e loaa ai ko oukou hoa'loha me na kiaha waimomona o na ano a pau, i awiliia me ke anu huihui o ka hau iniki o ka uka iu o Nuuanu. E naue ae a ike maka iaia, he makamaka oiaio. 1-3m
Makana Hou! Makana Hou!!
Ke Pahola Hou Ia Aku Nei,
—HE—
MAKANA ANO NUI!
No na Makamaka a pau, mai ka
Lokomaikai mai o
AKE MA,
E like me ko laua ake mau e hoopomaikai, a e hoolako hoi i ko oukou hemahema i na
AAHU HOONANI a me
KAHI DALA UUKU,
i ane like me he
MAKANA 'LA;
Nolaila, ke hai ia aku nei ka lono,
E KUAI EMI LOA
hou ia ana na waiwai o na ano a pau, ma
ka Hale Kuai o
AKE MA,
MA MONIKAHAAE,
e hoomaka ana mai ka
Poalima, Maraki la 10.
Aia no ke Oki he Pau no ka Lole.
AKE ma.
Kihi o Alanui Papu me Hotele, Honolulu, 11 4ts 14
William Wenner,
AIA KA HALE HANA KULA PEPEIAO A me na Komo o kela a me keia ano—na komo i kuniia "Aloha nui, &c." Ma Alanui Papu, ma nae iho o ka Hale Mu. 1 6m
Hoolaha Wai!
O NA AUHAU WAI MAI IANUARI 1, 1876 mai, (e hookaa mua ia) a hiki i Iulai 1, 1876, ua hiki mai ka manawa no ka uku ana, ke kauoha ia aku nei na mea a pau me na Palapala Auhau Wai i hookaa ole ia e hele mai ma kuu Keena Oihana, a e hookaa mamua ae o ka la 31 o Maraki; oia hoi ka piha ana o ka makahiki no ka manawa i hooholo ia.
O NA Palapala Auhau Wai a pau i hookaa ole ia mahope mai o ia manawa, e oki ia no na Paipu me ka hoakaka hou ole ana aku.
H. S. HOWLAND,
12 1m 15 Luna Oihana Wai.
PAPA, PAPA.
AIA MA KAHI O
LEWERS & DICKSON
(O LUI MA.)
KE KAHUA KAHIKO MA
Alanui Papu a me Alanui Moi
E LOAA AI NA
PAPA NOUAIKI o kela a me kaia ano.
NA PAPA NANI
A PAA NO KE KUKULU ANA I NA HALE.
Na Pani Puka,
Na Puka Aniani,
Na Olepelepe,
Na Pou, na O-a,
Na Papa hele,
Na Papa Ku,
Na Papa Moe.
Na Pili o na ano a pau!
NA PEPA HOONANI,
Na PENA o na wai a pau.
Na Kui mai ke nui a ka makalii,
Na Ami-puka,
Na Ami-puka Aniani,
Na Ami o na ano a pau.
NA AILA PENA,
NA AILA HOOMALOO,
NA AILA o na ano a pau.
NA VANIKI
Na mea HOOHINUHINU o na ano a pau.
Na Balaki o kela ano keia ano.
A KE HAI IA'KU NEI KA LONO i na makamaka a pau, ua makaukau keia mau Hoa o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana no ka
UKU HAAHAA LOA!
E like me ka mea e holo ana mawaena o
LAUA a me ka MEA KUAI.
E hele mai! E na makamaka!
A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu
1] a me ka maikai [3m
E LOAA NO I KA POE E
MAKEMAKE I NA
INIKA KAKAU,
PENI, PEPA,
WAHI-LETA,
BUKE,
MA KAHI O
TARAMU.
Manae iho o Kini Hana Wati.
KAHI HOI E LOAA AI IA OUKOU
NA BUKE!
Oia hoi na nupepa i humuia, a e kuniia ka inoa mawaho o ka buke, a ka mea makemake ana, eia no ma kahi o
TARAMU.
KAHI E LOAA AI KO OUKOU MAU
Papa Kuni Inoa!
No ke kuni ana i na Lole,
Na INIKA a me na BALATI,
NO KA
$1.50 NO KE KUNI KELEAWE,
2.00 NO KE KUNI DALA.
MA KAHI O
TARAMU.
NA KII a me na LAKO MAKANA
Paani hoohauoli no na Kamalii.
Na HAE LIILII,
No ka HOONANI ana.
MA KAHI O
1-3m TARAMU.