Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 13, 23 March 1876 — Ka Moolelo o ka Huakai aku nei a Hoku Ao i Maikonisia. [ARTICLE]

Ka Moolelo o ka Huakai aku nei a Hoku Ao i Maikonisia.

, Kaka»«a e J. i ■ KaumUmi, »]'■ "e o Ilei v S : Pakaina Makaia. ī ka PoA'.ima, Auu h*> ktml;>»*k«n\ain.ii\* a 1*» mai UwvolnUt k« <k« U «< // -i». iax M»U\ k,t I\U<«VU|MU<I m o K.n oliMiiauii,'». lU nni kā ui :t h«> ik:«iki li.ikikno liv\k.ini nv» Loia P:<i.ti<iu ĪK' 'K:kr:iv> m:«k.t;ii k.ii l<;ia i:i /i, tu .4<^ 1 k.i hnokonio *»* "k«i ik-ko kt* kov*-s »> MiUva thul.t kalu i tko t;i :u k:i iiiAkAukau' o Mr. S«fim*»n ma k<»».t ku ilun.t a> k» topsaih'.tril a :t tk.; i t li kn a komo iloko o ko »«•.■», o k.t !.ijua kt«nk«v> o kt iiaiiianahi. oi.t w:»!.- i ,» k<»na a]>tkAi ■na ia haiia, H«- i« ,tk:tlti.tk«i!ti.tnu , ia Ui lilo i.t (UAkiHi tu« ka lh>l > tliA 'ku I ko k<ninhaiM im.tciMi «< k.t il'.wim Mtk*!*, ,t hf ttinikum.tnt t«t .ta« li* t ||!.> ntt k.t hoi .tut niai h«< k.tiiAlut»«ii(i»Ai l ..t'<M.t ha U a l»,tu ,t maimi i t*oh,> .u uail*. l't maUoit ia k.t it»i«« »t lttA .1« t«ijj. I k*u m»( *t O K.tWr4nmt»* r:it.iOtA J.> ; !<V «I*u kowA • lu iou . * hi' }K»h>U; no WA H»OA I.A }»«;*« V k, k*< kwna : -»iki iu« k* U ivttA i I ,«otl«i* Aku i k« mak*hiki isri, a t k« «t« t |MĪM .ti kt t«Ut, tt.t |>tiikiA ka At-?.i i k* «t, * «» J»«,lk i ks* k«» kak»«M M»«t B l<H* k*«A u .t .o«., n<> k« iko «>l<» « ktl«. »' Uv«ji m«t ttt k.t >; \l* <A, lIA k» lAkuA 1 l<u«l R«tu k.t «1 i liko lIH kA l,k*t A>t.t I kt KamU ' kA *.t i,Ah?k«v ».»«< t«a k.t fi.t»tn. *k*. «A kA |VV k 4llt.tAtltA .th<ht. \l» kv tn»l ■ik«„ UA .A*v' «lt« k«k*' l h ' «*.,, t('« i« |ic .■■« k . ;k ~ .■»>•.« , « j« :. < s « ; , nU** ... ..>». . . Ii« • s. > ; ,> «. u uln H> !>Mt in.th:'»ti k t : »k't A«<t «> At«»« 1 \* « V. '< 1 ♦ %M. i. , K . Ult«lt «lIA IMA . ko iaw* «Ai«t MMta«lt%* <' 4Jb,-lm ,|«»

oiui, aole i pau ka.bpoaakaabu ana i ka j ai no ka raak«biki iiou akt>. i -K) | „ iIK JIOSJSA 'MAIKAI. . ■ ! } l a akamai ioa ua walūue o ka. Paeaina Makala i ka ulana ana i na «oena noloko ae o ka iauhala. O ko lakou kapa, he elaa moena n»ai ka puhaka kahi i hoopaaia'i a ; hiki ilalo i na va»ae, hookahi (aamaa a ; hookahi mahOpe. He mea kuwelu loihi ko na kane. Aika wa e komo ai na kaite i ka palalo malana o ko lakoa pelekoki knwelu, a o na wahine hoi he lake£e ma-l luna iho o ka moena, he maikai no ke naua 'ku. Mahope oka ulana ia ana ona raoena, «a kan hooaani ia ma hai a poni me ka ili laau ona waihooina e ae, mai ka ekohi iniha a hiki i ka uiui iniha ka laula o keia lipine hoonanl O ko lakou ! kui hiimuhumu, he iwi in, a o ka iwi ka- | naku ka mea i makem.ike ia, o ka iwi o ke i | alii kai makemake nui ia, a i ole ia, o ko j ;ka ,havle» . Uu olelo ia, ua pe|>ehi ia na haoie i kekahi wa Tltfea e ioaa ai nā iwi i | mea haua kui. . | Ua lawe mai ka Elele oka Papa Hawaii j i lie moena nani loa, he makana na Kahele» i i manna i ka Moi Kaiakaaa, he moena inai-: ; kai loa keia, a aole no e ioaa kona lua ma j ;ka honua nei. Ma ka nanaana, ona mo> j ! eua kaulana o Niihau ka mea e like ai. 1 j na pv. ; ' I ke kaknhiaka, awakea a me ke ahiahi, { i o k:mi mnu aua na pu ma na hale e pih { | ana ika in*kini. l r a olelo mai o Kaheie- • | mauna ia'u, o kela man po e kahea ana i ■ na ul»t\ne e hoi mai i ka pule ohana. i j Miji i\>, n» hai inai o Kekuewa ia'u, i o ka li»ti kalu-a i kan:»ka no koua halepule, ; ■ he mau pu elua, he leo kiekie ko kekahi a : ; he ha:iliua ko kekahi, e hook&uiia 'na keia < i uiuii pu elua i k-i w;» hookaiii, no na mi- - ' nute elima. He lealea loa na kamalii oia 1 walii- i ka leo o keia mau pu. ! | Ai.oiia, Ai.oiia, Ai.oiia. j Iloko ona huluwai ana nie na kamaaina ua haawi aku ka Elele o ka Papa Ilawaii : i ke aloha o n» ek»lesia Huwaii i ko laila : mau ekaU>sia, a ua haawi piha mai lnkon i | ke aloha i ko Hawaii m>i ina ka hapai ana i i ka liina, ino ka puana ana i na huaolelo Yohce l'ui-, (aloiia) no ka loaa ana ako ia lakou na kuinu me ka olelo a ke Akua. Ina paha o ka poe e kokua nei i ka mahi* nahou ilaila, a lohe pu i ko lakou hoolio nui ana Yokwc Yuk, ina nr» i iho oukou, he ?>aikai ka hua o ka lulu mahinahou. Ua aloha lakou ia oukou iio ka oukou maii niakana m nk.ii ; he pono e luHiiuahuahua hou akū kakou i keia hana uia keia hope aku. X* li.\i,cri i.k nof. lle uuku loa hile pule a Kaj>\li i JeInii, noln' lawa pono kona anaina no ka Uaiki loa o}»a hale. nolaila. lie nui ka p>o a'u i ike ai e koi okoa ana no ka hiki ole ke komo aku iloko oka Inakini. Ua kulni ia keia hale pulo a hina ioa ilalo i ka makani kona. Ma Miīe kahi a makoa i hil-t---wai j>u »i nie nr» kanaka, ua paapa kanaka e like me na nalomeli malun» ona moeua. no k.i mev, ni nuku loi ka h.ile o ke Akua a hiki ole i ka poe a piu ke komo no ka piha e. Ua hoomaka o Kapali • kukuln i hale pule hou i kn wa s /I >ku .l>» i kuakn ai Uailn. Ma Mīle, u» paipi*i makou i k«naka e kukulu i halo pul«» nui, a i ko #«• ; kou hoi ana mai ke komohana miu, ua }via ka lunkini hou o Kaj>%li, a ua hool&a ia i ke Akna. l'a j>aa no hoi ka lūle pule hou 0 Kij>ali. a ua hoolaa ia iloko o na la ha- , la>\ .t) nui o ka mnk.ihiki. KaV\ axa. Ho knim ano e ka mf\ e hana ia nei ma Mejro i kei.* w*. Mantua aku uei inn k>u i h.nh. u* hm>|wo ia kekah» alii waiwai a un j>e;>ehi ia ki>na ohana, a o kona mau an\a. ua mahele i.i mawaena o ka poe nana 1 hoopo. Ano hoi, o kekahi {»Ukoko o kela aln i }«v\ be keiki uuku loa mamua, ua nui oia ī keia wa, ua kauaka m*ku*, he alii ik.iik«. a he koa, ke ko* uei «mi noua ia ain.v a ke k\ua nei oia me kekahi alii eae e noho kokoke ai>a i ka h.Ale o Kekuewa a ine Kh* me» i ehs n»a kekahi !».H>.ikA kv.is a he hookahi kaaak» i ku i k:t jv»kA i kekxhi pu panapāna i ki i* nn k< kalii h Kmka ana. Ua jxha kā noon.» o kaa.ik A nie keia kana, he mea ole na knU. kA U S-\Hau k n>e ke Ak«* ia lakoa. • K hooh-Uu* n* kaue me na wahiue no k.i enomi i k«- *o i wr k,i jvv 1 kekahi w* e hu> Ukv>w \ k» jvs « Ke mea «ka aelu\«<i o ko mau walaaia aao ki |av «ka, ua kvM |«va o ke K«ktm a aw M a hr h«>jx> \>ir no latta i ka noko aaa 'ka lUula • k»»a aa, «m* ki k>haa> i k* Akua. nana e malama w Uaa. Aahea oa» k<>« e ka poe hai|Mile o liawau nev, o ka a a pono k«ia e p«le i ke Akaa, e kKv4ik> oia i ka haha o ke kanaka i aa«a W«awtMki aku ia la. K a\<« owkxHt *o Mejeti% a Kekaewa ma. Al »I\V«UMJI^ lle m«»k ajMiai hoa k«aa Aob» o ka a» MakaU. a ua ka«wiuaa U ka p«ka a ke Akaa nMMUMa. Me kawa ik« KKmi ae . ka* kale»laiiv o L«g«re k>A» i««a, Ika «a aaa * vr«fe* «hm ai» k«Mi *»** b«k« kna»MM a aa« aa kuiMai a«> ke kaat aa pika ki>M iwaa ha»a i ka Waa «aai ka a k<ikv i ka i*wa «i«a eka p*. He alaala k« kaaaakaai %na kU. H<vueaka kek« aa aa«a i y*« e a<v Ma t ibj ka kwlakela, «a kwaeki kake •a »■>«% x Um«. « o ka i ik« i ka A wale »v »» a*vv»»ak* lakoa e ao aka ia kaa i ka Ak>e i <u> J MU«M KA>, Ika l\«aka, No\. In «kaika Vea ka a» pkaat. ma k* II * *«a k* «m

i ika loa, ekoki moka kana i hoapaaa ia|s» i k wa, ekolapo i haalMe «i na koma i ka i haleo f£apali, a moe lakoaUokoo nalaakini, no ka makau o hina ka hale, Ma ka p% o K&pali, he 13 kamn aln i hioa, 7 knmanio, » heea akn mamaa o ka 20 na j komu hala. Aole i ike ia ka makani ikai ika e like me ia no na makahiki hp 80, a he 100 paha i hala aka nei. Ma. Jaluij, he oi : loa ka weliweli o keia kona, va Lilo loa a na nalow&le kekahi hapa o ka mokapuni, koe wale no ke aktmko&, a he nui na kauaka i make ika <Hi Ake manao ia nei, e nui a&a ana ka poe e make ana i ka wi, oa hooholo ia he $50 i mea kokna ia Kapali no keia pilikia, Ano e wa a oakoa e kokna ai raa ka pnle a me na la. la naanawakaa a «mkoa. He maikai ka hana īaa Jalaij. He kanaonoknmainaha hoj ahanao, a ke imi nei kekahi poe e komo. I Ebow.a I He moknpnn} malamalama loa keia, ma- | maa, he pouli loa. He eono han«ri ka nui : o ka poe i hele mai i ka hale pnle me na ! lole maikai i ka la Sabati, a na noho no la- ! | kon no ke kula Sabati, akamai lakou ike j mele ana, a na loaa no na haina o na ninau ; Baihala. Ma ka halawai I*oakolu, he 123 J kai hele mai, na paipai pu no na kane a me ! na wahine, a na pnle pu no. ! E HOO)iAXI 1 KB AKUA. | He pono e haawi ia ka mahalo piha iko [ kakon Makna iioko o ka lani, no kona 10. . komaikai i ko kakoa uan Kamn iloko o i ka Paeaina Makala, Aia a hikikakon ika : lani, he uui ka poe o Makala e halawai ana ! me na Hawaii, a e mahalo mai ana no ko oukou hooana ana aku i na Knmn i o la- | kou la e ao i ka ike i ke al&nni o ke Ola, a : me ka olelo ake Akua. Ua makankan ke ' kihapai uo ka ohiana i na hna, nolaila, e I pnle hooki ole, a e hana me ka ikaika a pan ! i ka hana i loaa i ko oukon man lima, a hana ai no ke Akua. i (.4o& i pa>t )