Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 15, 6 April 1876 — Ua ku o Makaainana a me Kuaaina i ke A-u. [ARTICLE]

Ua ku o Makaainana a me Kuaaina i ke A-u.

E Ka Laiiui II&waU; Alo/iaoe:— Ma ka Lahui o ka la 30 o Maraki 18 46, ua hoea ae he mau palapab, na Makaainaua a nie Kuaaina i ano eha i ka'u mau olelo ma ke Kuokoa, o ka la 18 o Maraki i hala a« nei, e olelo ana o Makaainana, ua "liooia" iho oia ua kano ia au e ka inanao lili e kakau i ua palapala'la. Ma kuu ano makaaiuana e like me ia aole au i ina i helulielu pono kuii mau makainaka oiaio me ke akahele, e ike no ananei oia he hoohalahala ko'u. He hoohahhala iuakee no ka hana kapakahi. Ina lie mea nui keia a na makamaka liaolē i manao ai. a he mea ano imi e pili ana ia kakou nlaila, u ninau au heaha ka niea i ui ole ia ai na kauaka Hawaii? Eia keia kupanaha, aia a ike okoa ia aku ma ka memonala, aole i ui ia na kanaka Hawaii, a »0 ka nele ana o kakou maloko o ua me-

monala'la a ike.i ka hewa, ma ua paiapala :ila a'u ma ke Kuokoa i hoike akea ai i ka hoohalahala ina ko kakou aoao na Hawaii ponoi, ua oki oe e wikiwiki aua e lawe i kekahi palapiila e kukau ino.i iu:»i ua kanaka Hawaii , he hiea kahaha loa keia ia'u. A i 11.1 ua loa ja'u ke kahaha, p(>l;i aku la 110 hoi ka manao hookahi iwaena o na kanaka ILiwaii he lehulehu e noho mai nei i loaa ia lakou kau wahi kuleana iki o ka mauno ana e hooakaka. Ife inau ilio auei makou na kanaka Hawaii » He pu a iwi anei i hoopiiiia i ka io, a i hoouhiia i ka ili le]»o palolo 1 mea kiloi wale ia ma kapa ? 1 ka nana aku pela iho la ko makou ano i hana ia ai; a ina ua ike kuu makainaka o Makaaiuaua he lili ko:u, a he lili lioi ua mau olelo h<M>halahala'la a'u, eae lealea aku au i keia wa ano, i lili l»oi ha ua mau olelo'la a'u o ka la 18 o Maraki, a he lili pono 110.

Ko ok'l<> uoi o Makaainaua "aole loa ho ' olol<> h<H>kikina i ikoia *? kono ana i ka ; Moi, e hoala a o hooko mo ka hoolnha olo," 0 niuau nu ia ia, hoalia la ke ano o koia hopuu i o!olo ma ka iu iuoi iala i hoolahaU nia ka 01010 h »«>!•.»' Tlii.H m»ist l»e liono" {>01101 :»n o uuuhi :»i i koia ; "K hanaia kvia ino.it ! vMa u ih> ua hua«>U-l<> luh»liīo ina i ka 01010 llawaii) aia lu i o hauuia ka hoop.io ana m.ii iua lnia ia noi; ina i niakomako <>lv ka Moi, n ino na makaaiuana. (waiho aku hoi i ki Ah.noWo» «>ia ih<> !a 110. 110 mau hana kiipauaha koia aka ' momoii il.i i hana ih<> ai, mo ka hookauo, ho<>kiokio, a mo ka maha »i pnlona 010. 1 a hookikinaia ka M«>i * o liaua koko i 1 koia moa" ina min makaainana Ilawaii o hana aku no n:io. 110 iu;> »n iha roa toia !! 110 oiaio ua <'!<•!<> no ;ui, *v h<H>un-tia i Inia i j>aa hma hana" n<> ka nioa na h<>a>> ia <» lapina ;» ni h>>ih.>i hon ia uo lakou ino Vo k<> o!o oka in.111:10 oko aii|>uni, i ko au ia Kamohainoha V. 0 hooulu i ka ' lahui. Pol.i no k<» Nuuhiwa, Pukapuka. a mo ko Manihui, u \ hoa«> ia k<> koia mau aina, a<>lo w.ihi pomaikai i loaa niai. a n:t li!o nui ko aun'.ni' i ka ho>li->i h<>u ana n 1 lk"U. I;l h>>:"u> ia >l-> <• Klll.l, a ho iiiau o'i! »}>ml 1 no k:»i h»aa m »i, ak 1, o lui.t a>>lo 1 ho:i>> i:». I » n'iii m:»hi< iiu' k>»*u mauiiia 1 na «>!ol > a lvipik.<M\ 1111 k » Nu|n pt N» ii-m, 0 i>iij>ii a.t» o ku i 11.» k inaka »> lim a ino M.»l .> a, a oi» mau j>aa uo o k>>*i. >tta;.a«> a \.a!o,i »tj» \v » a\» 1 h>«ktha *'

O k* 11 sr ia oh"Ki. uir» o l.xwr :* v.»ai n.i oW m.-.l;n.a. o liii jw.n ! : Kr u.»j -»Vn i:c; iur\k.>u i\ .h- v ko A'.i:, o h.w!; i!v»p;i w< :i.v kwisk.\ u.vnu.» A oiai.» o kv>u aaj>n::i e 1« > >kunui ih.> 1 koknKi mau lt\n.v % «' lu> - ko nkw nu v ko !\o i na «uw r nr .1 jnu. » o iiaua i kvut " i.«m Ao " u»a k» Uvkw l.vt}ui aii» i k»u hliui. » uie ka b.>j:a:«u &:i,-t i ko kuoko\ o kou Aupani. a r paku: mai i k* uic<i i unuLi ii *ei-* lualiH)» {>A:hm A e lilo k<»i* h«le mnUhiui a:»> ae m»« >h.> o ke knhuA in-tu o kou au}vuui. Aiiuiv n > k* m«N» i m*o}K>.v.v ua k »,«.> k*i* »»a» Ah iiuko v» k* uh*k< su.\ i k< mM» h-Jitk, " r ti\k.»u » k<> Kunu«Vr»n> tv v ke *o (>*»«.\ m* )v\\Cn i k* t « k.> l.\k«»«» ,v» }vh!,»lo< *wi i> ih Mw. o k* ..j«\.> .>ku i» m r kei* »«» mawah.'i «v k l * o k«i» K;MM«k\na<t* * i hv*iJ»»k *t. a e liook«tt»v. » krk%h* h.v»* j**h aiipum n>r ka }>rhi Mvm V uv «Mi a«.ih(A. * k>jv»r .*«•> 1 »!■» Kmlmm o k« Mw V M%lok>> 0 kfNi* m«»*oc»\l, » h{i\ t* n\ Knhi:>a a w* k* Mo», » 4» l*koa 1 kuna » kvk«h; <« pili M» » b k*>«lw im < b lahaw t m ko lako* Im «I»; aol»d«, * j ,\SvV uo • kolM w b i k«kfthl po« «A» ». « ♦«• i«>U juh\Ukw*U «M« *fatk«t » i k«kii«« M)t« • M» »k« * k« M«i * kt<% h\«*. 1 k\ «kV«« «Vv *» k* k»r- -\ Uk.vv » » v k«N\ I kv M.« vpr k\ h.«»kf *r>sw 1 k <V> ».\ * ki> U> Vv>;t k «ko » »a noh.v-o »5* Knkm». k l '« fc.< kt k,>:,> lft»U»U A «r «v>*v sv!\» K.h V*k.v«v » «r r v>w ak*» keV. *.»* «* vV«f>i,» * » M r*.\ k\r.* kv\* "S«..U«v k* k\ jv* Ikm *»r k\ *w*i ko«vU *« k-« k*\k\\' N* k< Wt\; koTV<4k V ko Ukv> kfv« |m* !"is. *s*isa k* «pea k^.w.,. Ux\ k«kwn * ,«>-,\> 9 . >-fr ». ;s*v.* v . . >v«v, vv<- W*

iahe maoa® iaaiaiii,lwfto mki» &&{ ka wa kupooo; o ka mai lqks < ke koHIa o koeea iaoa o Mafee. O kdcalti iooa o ka HoonaloWaleils:Gāa iahuii ki hookahi, a laan makafuTri paha.. Ke hoommm aei au, © fee KinKaU Panaiiike, 0t& leekahi o na kakaa nui 6 ka li»rala «8a ika khuL Oka waiwai aiia o kekahi lahui, oia ka ooho lako ana o kela, a rae keia, i hiki ke loalama pono ia kda ohaua keia ohaaa, a loaa ] nui mai na puiapula a iehulehn hoi. ! O na maoao hoopOi ano e a ka maika-! maka, e {>aae au, oiai, ua lawe uini nei j oe ike ano oka oldo a ka Moi. " He ! aU|Mmi liooula lahui ko'u i" A Uoopili 1 ae iua aolie iahui, aohe aupnui. ' Ponoi oe e lehu !" I lahui pooo ka mea i inakeniake ia, aole o ka lahni i kolo ke o na mai ino iloko o ko kakou mau koko e like ine ke korela.| O ka'u inau olek> e pih ana i na aiii o ka Aliaolelo i kohoia e keia Moi, ua po- J lolei loa no ka'u īmu mea i oldo ai. K j nianaoia no o ke koho ana o ka Moi i i keia poe, ua kohoia iakon i niau alii, n<> ko lakou naauao. Eia ka inea kupaaaha, he mau hoa walo no lakou no ka Ahakukamalu, aka, heaha ka lakou mau iiana, a we ko lakou niau mauao maloko 0 km Memon'ala, e kauoha uei i ka; Moi e hele ae luawaho e hui ai me keka-1 hi poe naauao e ««. aole anei lakou i kue : 1 ke kumukanawai, oiai, o ka Aha Kwhi-. na, a me ka Ahakukamalu, lia aha i hi- [ linai ia no ka pono o ke aupuni, a me ka ' lahui. Oiai, ua kakau jjßtkahi lakou i! ko lakou mau iuoa uie ka ike maopoiio i i na ine» a j»au i ka la molaelae. Ike | awakea kuliohomi, me ka nOOllOO ike a: iho ka maimo oiaio, me ke kanalua ole i! ka uiea a ko lakou inau puliina i hana'i. Ma keii wahi e hoakaka wau, noie i nun- ! hi loa ia aku kekahi mao olelo o loko o ua niemonala eei i pili pouo i ka'u mau olelo i pehi ako ai iua man alii aU. Aia ma ka ' hnpa hope ina ka Pauku 10 o ua Kumakauawai o ua uieinoiiala nei, aole i unuhi in < keia mau olelo e like me kona ano maoli ; j>enei: *'ae lilo heie malihiui ana ae 1 m£waho (o ke kahua aiāu) o kou aupuni, e 1 hoomaka aku me ka hookaalua a hakalia 1 ole.'* | O makou pu kekahi poe makemake oiha- i na kuhina. aka, aole uae e ili mai ana ma- | maluna o na Ilawaii ke alina o ke ao ana i aku i ka ifoi e hele ae mawaho o ke Ka- ; mnkanawai. o ua lapnwale wahi a Kai:ihua a tue~K<Mßaba. j He haua hoohiiahila loa keia i uln ae ilo- : ko o keia ntau la : pela ko'u uiauao. A kv miuamiua nei au i ke konio ana o kuu mau maknmaka uiaio o M.ikaainana a me Kuaaina iluko oka hix>lilo ana iho ia lana • i |kk> p»pale, no ka e ake ana i kau wa. - hi hunaliuna mana ai e haule iho ana mai k» lapi ama a ka Moi e lilo i wahi Imna l*«a. a i \t >ln Makai. oia ka noh > ana o na : U kui.iiio o ke kaona. Kia wale uo ko'u kuleaua uui, £,ko'u ao akn ina Makaaiaana ; o ko'u apana, e ike lea lakou i keia Pabpa* la Meinorial. a me ki>n« auo i ulu kamahao ae nei. Me ka mah-Uo, Ei>ward Lilikai.inm.