Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 18, 27 April 1876 — NO HILO. [ARTICLE]

NO HILO.

A]c ī IKĪ Xj MAi Hmo 4-rflKI t Plna, Wi ka iuuMAo Mahaki *A HIKJ ! KA. MALAMA O APKEILA. . ; KaMuia e kPk«M 54aliiiialh<aa E Ka Lahuh IlAwan; Alohaoe:— līe mao likana ka'u e hooili aku ma kou kahua palakialaha, a nau hoi ia e hoikeike ae ma ke akea, oia hoi kela mau hua e kau ae la mniuna : No Hilwo»e. He oluoln ka noho ana ma keia kulanakauhale. lfa mahuahua na hale noho o kanaka, na hale kuai, na hale paahana ; na hile inu ti. ; H|6 nani ka nana ana i ka hiona o na laaa e ulu ana, e lioomaiumalu ana ina kauhaie. Hē ano maikai hoi na alanui e holo ana ioaia nei. i Maanei hoi na halepule ona hoomana ekola, i akaka ko lakon kahua ; O Haili. oia hoi ko Rev. T. Coana kihapai; Halepnle haole, oio ko Rev. A. O. Porepe kihapai; Ilaiepnle katolika, ke kihapai o na kahuna Pope. Keka maunei keia mau aoao e hooikaika ana ma ka pono e like me ke kauohi. Ke Kula Hakai. Ke hoomauia nei 110 keia "Kul.a malalo o ke alakui afia a na kumn ekolu, oia hoi o Makaimokd, Keiia, a me Nakuina. lle olnolu pono ka noho ana 0 na haumana, a jK>la no hoi |na kumo, aole haunaele a lalau, aole hookiekie. Ma ka olelo mai ana kumn ia'n penei: "Me he moi la ua lanna mai ka l.'hnne me makou, no ka inem aa hoike mai keia me keia hinmana i koua hewa ika makou wa haipule. A he wa oiuoiu loa keia o niakou, aole e like me ua makahiki i hala." 1 Ma ko'u makaikai nna i ko lakou liome. he mahalo vrale 110 ko'u 110 ka maikai o na kihap.au nni ke kalo e ulu ana, na 00 kekahi, ahe opiopio no kekahi, ua iawa ke k:uo 110 na maknhiki loihi. Nni hoi ka maia e ulu ana, ui piha pono ko kihipai me na moa kauu, e 00 ana, e hua ana, e hoomaka ana e ulu. Nui ke ko, ka nnla, aua piha keia kula i ka momona, e ai ua haumana a lawa no na la loihi. Aoiie paha e loae ka \vi ia lakou ma koia hoj>o aku. Pomaikai mao!i na makna mea keiki ke hoouna Pia kei i kul.i. Mnhalo no hoi au ika hooikaika o na keiki ma ka mahiai. Ko lakou mau hale noho, he maikai maoli a paa, a makaukan maoli 110 ka hookipa ana niai i na kt iki lie lohulehu wale, ke makemake mai lakou i ka aaauao. Ko ahiahi me lakou. Na mei hou o ka P. A. o Mnkali. l)!ioU loa lakou Ika lohe a ia i ua ni«\ hon o na !»iua e. l'a lohe inai an ua ulnku ao ko-hkoivntan;uLc hoio i ko 113 aina e. ke kahea maii ke He po-maik-ū maoli ia ke launa mai ka uha:ie mc

kakou a ]ia« : KkI.A WAHI KI IA wmu E Fll ! ANA. He Sahiti ma Haiii. Xni na kanaka i ako'ikoa mai ma ka halnwai. Hai akw i na ir.ea hou o na aiua cj lle nui ka hauoli o ua kauaka i ka lohe ana i na iuoa i hoiko ia ak:i i » lakou. i Ahiahi s>ah:ui ma Waiikei. olia paln ia—u* pilia naol; koi i 1; lii-h'i ia«vai i n;i kanaka. :i««!o waiii iki'iiv oloi-e,.; ua paa loa i na kai.ak.i. iii inuli i:i.\ >i. i iko.i i un inoi i h.?ikon nku i.n lak<>n. o piu ana i ka 1\ A. o Mak.ila. Sal>.i: hvi Ouoino». i Oia h >; kaiu •' kuu n:akuaho:iowai »> uoho k 'liu iui. Akoak«>a ::n: in.n na ka'iaka o Uiho ; na mo.i o k<i na aiua «\ Oii/.; loa lakou i k i loiio ain. aka. iii.l ka inan:\«> ana. o iik« pia-; au.r;«.i k iin o lak«>u ; ::n■:>. iK';k«> aku i ki inala;nala::ia ; i;«> in ai;-.s o nia koia ho:>o aku. lio p >uo K>a r.ao h»i i.i. o ;:ko mo ko kauolei a ka H-iki. > i!>i:i nia H vk i]'iu. « :.i k i!ii o Kov. S. -Kuhok-iho o ii«.li> )'o; 5 ikoia. A.'ho »; :;i kT ]>.'o i akoak«>i mai i ka halawai. aolo pihi na :u';io. wnih<> kaawalo k* h:i:u n;n. N'oU > \t\A\ k-\ l\ vp\ uv\v '.«•>. \ hu. : .v\'.\. f\olv u.nio i>,v:«i o Ui'uo i ua iuoa h.>u. I\« x roh«> ]>.»! aka iioi k«> i/.iow-i ]>«»o, aolo i-aa-k iala nia na ih«m o ]»i; nna > k>> ka jio'iia:kai. Au»o k* ]hio )>al«ki ina /.ī.iua ' No W. r». Akina, ii*;a ka l«una uui <> ki mnh;k«> <• Kanpkauei. 11:U> roi. Ho k.in «ka maiki; <ua. ho h«>v>kip>. ho oluoiu. !:o aioha. Nan.i i hinai i.i ntak«>n ma k«»n.i {«ipiain*—l\i ai makou a lin i i na in«t ; h.M'.akoia mai. # Non* ko'» ni.iijil«> p.lii. Hoaha la » i ke keiki pake o Kma ' lio uU'ii pilu ' K ai a k«iiu >:1U 1 k.l WHI a ka iiaulu. N v |- v i i .i Hu >. Ho pi'.i U'huUhu koikon wah;, ilim.i a ilaio. io nue., a lio «m w.alo ni ]s»Uaka. * k«'.«'iO hoi k«- ,ila. * jmI»o n<> h ii. <ia » «> ua k»haw*i o kaho **n ki *\.i| i ka; «;!» , k* m««,vn.i. ho; n.i n>\i». p> >n.i k« i iuau kih»t\a«. A»,« o H'i,«J» ka k.' \i.«iA -,'.l*«l hIHI. i N.l \lahiko uv,i kon »<na. * k* »\nw o it\ m.ih'.ko i koia *vi Ko s\ !. no« kok}im m.i h >*«»«j.h* k«ckah-. N«». i;<i» k«> o «;J.«l v,-.\ ko«* «i*# m*Unk-«. k,>k«»ko <>.» ki|i., * o ki wil» k*<«\ * k«» ki'nu la n«fi kokaln. K ! «n at;a k* waiwai mi koia n'u* *ku kr l«.ik * ]>..; «> «w ll<>i * n:*ii* |«|K| <i pul,» ;> >■ i.-,a; ko "K«okahii llo\fo* .« » « e l.ik\ a t«o. ao' U« *ki >ki |wk* ' Na ka **U \ h«>ikr m.i; i «•-* mahhua. >>* i. 1 ka ii li o k«v* i'i«*:*mi, ia*;«o ak* U i,;i",a »- o k«m > ki h\U«»*t i'ulo }«-i]» a :.:* k«-k /h. I; ,> A I ka )«Vi ,li.* «» ka i.*ia\T*i, i«o,«- >ku ,n n i<;* »:■■* kauhilio, : «' ka a- .« ; s,*i kinki * hr> • ki i> ~<' 1 3; * ; l-. v . .1 " "ii ko !i «v ' ■« . ko* |hi ' h . , -,k . v,l k, ■« * » . „k>

t r ula, ka ē paiua wahi poi ko ioko oia hale, 'malia. no «a « «alii mai nei. Eia k» o ka «o/« o ono ai ka a e nai ai t ka<>pN o na keiki o » oka kola, a lakou i walea ai me Hiiaka m* i kanabd« 0 Alakai. No PUSA PAIA AAL& 1 ka hala me ka hinano, i houi hoomauia ! eka malihini, — Ka ulu ohia o Panaewa. j He kea aka nei hoi a ka nlawehi i ka lohna ] me ka ieie. Ponli oioko oia nln laan—E kani hone. ana hoi na mana iluoa o ka wekiu ona kamn lehaa. Oka leo hoi oka 00 e kani konehoae ana i ka pua oka lehua, me he raca la e koi mai aaa i ka malihini nei eku hoolai iho, Nani maoli kda manu, me koua leo nahnnahe e hookapaiili | mai ana i ka pua o ka Ohia. Ka Ahahni ma Paala. Malaila ka alcte-1 koa ana mai a na Kaha, me na Eie'.e o īa- ! kou, no ke knkakuka ana i na mea e holo | ai ka hana. Malaila o Rev. T. Coan, Rer. ' A. O. Polepe, Rev. J. H. Pahio, Rev. S. j Kukahekahe, Rev. P. Barenaba, J. N. Ka- j moku, a me na elele pakahi o lakou.—Rev. | J. W. Kaaoa, S. P. Kaaia, no Maikonisia ; mai; o Rcv. J. W. Kanoa, ka Lnnahooma* j iu, aoG. W. Keahuawa ke Kakauoleio. j Ma ka hoike a na kahu i na mea e piii : ana iko iakou mau kihipai. Nui ka palaka o na hoahanau—Emi ioa ke kokua i ko | ke Akua aupuni—emi loa ka poe makemn- : ke e lawe i na nupepa, ko Kuol-t*a a me ka ' iAihni Jfatrnn i keia \va. Emi loa no hoi ka makomake ika pouo. A ua laua ka , manao nia ka hewa. Aoie iauna nni mai ka l'hane lleinoiele me na Ekalesia! E pule k:»kou i ko Akua e ninini nui mai i ka I ua o ka L'iiane nialuna o ua kihapii o Ha- ! waii nei. ' Sabali ma Puula, Ia mana o Kanoa na haua ma ia Sabati. Nui ka j>oc i akoakoa ! mai r lohe ina mea oko na niiia e. Ma ia ; Sabaii 110 na hookahunnia o J. N. Kamoku ! 1 kaha noka Ekale*ia o Puula. Ma ia Sa- 1 lviti 210 k.i Ahaninn a ka Haku. Oia na hina i hauai.i nn I'uuU, e k i Alnhui Euanelio o llnwaii llikiua; a ua pau nie ka ma- : haio i ke Akm. j N.\ w \nt p.w \ o Pc*v>.

Aia iKo lau i keia wa. 0 ka Wnhino 0 lli>jx>p, :«i** i Kenu kilii i loliiiu p.i. e apnpi ana i ka pihoehoe, e luaiole ia'na eke kai.— Aoie nae hoi he oi.i, a naue ae e like me kela au i lieo aku nei. Malia pihi ua oopn. a mnuha i ka na mea he nee hele 1 ke kni l«>i oia pali'kahakai. Alohi wale. Ka ulu U hua i llojw>e. Ua koe hapa mai na lohua i k« ia wa, a ke noke nei ka l»ipi i ki nouio. Ho ni"u kauna U hua i ula p>p >!if mai i ka ii\ ilihiiii. laia o nane ana i ko ala e liiki aku ai ika aina okuu K\.v 110 man no nr»o ia maa lehua kaulana o Hopoe oi-ii u*« la o krv malihi ānei. V\*-»;akoakna. Ile wai keia ilalo okn h'.i'ina. ho ]>.>uli n ]> >clor!o loi ke komo ana il.iko, mo ke ahi e h«>omaUma!ama ai. alaiia. lnkī ihlo. lio mahana ka \ra:. e kuku ann ka mahn me ho ipu hio la e baiia ana. Wa'.-wo'. «wii'n. A* o eno hoi na woa kino ko k<im<i i!v«ko o krii wai.—ho ano «>>r.:io:-iao ka iv:u i ka n;na ana. ao'.o ko:a ho ho 'uahuima w.ilo iho tio i ka h. ili' '::■«' r:> k< ,i wj: o i:ko me ka wai in:.;u . t»ii<i>iu i.iaoii k* auau a:::< iv. >'•: v> ;u. Ua; ;-]>< ;«\ 110 U'k«> wii ke ; a iwao:.n «> ki i.ki wai, hohonu ka li;ih> li\>. v ».<.l, r,a lV!o v.o ka i oli keia wai, pola io pih'i. ao'.o j>iha. Ho wai maikai i* ika nai.a ako. I'uK.a ka !.avia K :mnkah>. 110 lae p->-hiku h ioi. a haō>aU>a, ka «a )i>m he «h>i o k i ]>.>h'iku. Ho mi;i puu ]v.»li.iku i ho.<n.>h.>;:> e k.i ]>%>e i helo makaikai malaiU. Ao!o p-.iki U mai'ioi o i:ke mo ka aiapihi. ak* n<> ko ki ]> >".<> nao o ka puka *na o k* l* ma ka aoio o «a waiii h». i ka wa o h««i ]*>- n<> a: ka la ma ia aoa«>, no ia moa. nie he

tji<'".i li. ni piUii p.»n«> ao ka la malaii.i. K > M;io!) iu, I ho'.i no k.> boi ika na kahi'iio i ka !i i;ii .i]>,k; i> o ko kanaki. no--1» li *(:<>!u a; koia :a i ko;a w.i h«>i. ke ku* lnk.ik.-; 1» :<> ii >;ri. «iohr w .ihi nipi a h«J:i ;k;. Aha no h«>t ka ajvt ika lla\v*ii—*«4e aoo ]«\u ka apa * k« kanaka. Nv> Op;h)ka«>. l>ia kahi oka lohnlehn o kua wahine. un p*n ka hapniui ika n ako * koo hip\ mai i koii wa. S«inn in*l*i"i. Ak.wk >» mai :ia k,WMUii.i. o l«4w> i n* n'o.i h>u o„ko na *«na o -m*komako maoU I*. k«>u i k* loho ana i ni inoi i hiu* aku i* Istrrn. Kr Kikn r«*o im imn IHmk»» sia i koia \v*. I * imkoo Kimo)amola kv> lak<>u kih'» n«ua »n«i waoli k«» Uko« ai«»hinii. 110 a-io (sn« n*«f> >ia hina « koii w*. wihi a lakoii. ' ho h«4o U«* »«* h*n.i i ka wa o ««i» *na «\ K«»\«taiM<r4*. % N«» Kolio i». l'* j»»iv«i U*i k«a* aiw*, «* ]Mi]«,i l«vi iko kuawa. l'a )«*u k.i hiiw. ioii «> n,i kanaka » ki iwiko, * m* *«<s» ka *in.i i ktH* *«a, n U onahuahwa *o imh i>* k>! 'h ><>m*, * \>*« )v»K* *»**4Ma k«wU>* m*m» *" i« s>' ittkai»*k* ko;i ai»«*. N-> Kisij>->m. N«> ko»i wahika nin «><«r i <4«<o ia Ni ::»« mor «> Kib(%v«*/' 41* *»"«i )*ifeUil*h* w\*»k*». HM\»k k*«Uaiw> ovah«\a\iHi ho hiloj>ui«p w\«ak&\ ao- i M,in;o« no ihv i »»».ik* *i o U»»r, S. K *>>!oJit< olv * wo kv>»* k**.«> kwp*|i>i»K l\>l*»'.*«. * o*l »o kv>** v«klW» ♦ I*U ■1-'1 »v.> ki h >.vVw* *ni i k«»«* liimv l kl i»-v«iv»* *♦ »«Os )v*W,i v\ Xio;> Xl* kv« k » ka»M» *n* >»»* k«r** »w*»* «wokwam* WiMk. n* mahil>> U>i *M. N**» iwa»>it im |j|li|j iili i»u: >»«> I» v» «i hihri%*« *»»«« *»a ltw*, lt* |m« l»i ak«i ixo« »>* »t« k*hikw ko w-olk# *mu 6«i O NaU.>« . «-!«»>»;« »K»«vl k,l *»»* »* k<oi »"*h ■«.;»* «r»..i. N*na*k« i* IV**. «I*wrU;«>oi» ik -i hili a*<- ki Wv>«i. iWiw «*».» U' ii uk*. N*na ai.* r,« ho« i* Hua »* H»;>> «4 »«>m Ki-,>>ka*i»«rhi4i, k> »«$» w>\ n * Ko.iu lw>i*vov k,ii 4i o ka Mo ko aUv'\* »<.*« I S, r K \!< «<vr:\i 11l ■ V».'V l>.v.