Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 20, 11 May 1876 — Page 3

Ahaolelo Kau Kanawai
o ke Aupuni Hawaii!
Ka Moolelo o na hana o ke Kau o ka M. H. 1876.

LA HANA 5—Poaha, Mei 4.
Halawai ka hale ma ka hora 10, Hon. Mr. Rhodes ma ka noho. Pule ka Rev. M. Kuaea.
Heluheluia ka moolelo o ka la i hala a ma ke noi, ua aponoia.
Heluheluia na hoopii a waiho ia.
Na Hon. Mr. Waterhouse, mai Honolulu mai, e hoakaka ia ka uku o na makai kulanakauhale ma ka bila haawina, a i $30. o ka malama.
Na Hon. Mr. Aholo, mai Wailuku mai, e hoonoa ia ke koho ia ana o L. W. P. Kanealii.
Na Hon. Mr. Nawahi, mai Puna mai, e hoopau ia ke kula hoopololei ; no Puna hou mai no, e hoopau ia ka haawina no na koa ; e hoemi ia ka uku o ka Moi i $25,000.
Na Hon. Mr. Birch, mai Wailuku mai, e kau ia i kanawai e pa i na aina mahiai.
Na Hon. Mr. Kalaukoa, mai Honolulu mai, e papa ia ka hoohana ia ana o na paahao ma na hana hoolimalima ; a e hoololiia ka Hae Hawaii.
Na Hon. Mr. Birch, mai Wailuku mai, o na lawehala i hoopaiia malalo o eono malama, e hoohana ia ma ko lakou mau wahi i hoopai ia.
Na Hon. Mr. Mahoe, mai Hilo mai, e ae ia na Kauka Hawaii e lapaau laikini ole; a e hoopau i ke kanawai Aie Miliona ; a e auhau ia na bipi nui a me ka liilii ma ka 50 keneta o ke poo.
Na Hon. Mr. Kamauoha, mai Molokai a me Lanai mai, e hoopauia ke koho ia ana o D. W. Kaiue.
Hoike mai ka noho, ua kakau poepoeia ka olelo pane i ka haiolelo alii, a o ke kakau inoa ka mea i koe.
Waiho mai o Hon. J. M. Smith he olelo hooholo, e hookaawale ia i $16,000 no na lilo o ka Ahaolelo o 1876. Hooholoia.
Hoolaha mai o Hon. S. K. Kaai e lawe mai ana ia he bila e pili ana i na hui panihakahaka pau ahi a me ke ola kino.
Waiho mai ka Hon. Mr. Preston he olelo hooholo, e kauohaia ke Komite Waiwai e noi aku i na Kakauolelo mua o 1874 i na dala i ohiia aku mamua o ke kupono. Waihoia i ke Komite Waiwai.
Hoolaha mai ka Hon. Mr. Preston he bila e hoopau loa ai i ke kanawai aie miliona.
Hoolaha mai o Mr. Helekunihi he mau bila e hooponopono ai i na mahiko ; he bila e hoololi ai i ka auhau lio ; he bila e hookomo dute ole mai ai i na waiwai ekalesia ; a e hoololi i na kula Hawaii i mau kula haole.
Hoolaha mai o Mr. Birch he mau bila e hoololi ai i ka pauku 233 o ke Kanawai Kivila ; a e hoopau loa i ka pauku 480 o ke kanawai kivila.
Hoolaha mai o Mr. Lilikalani he bila e hoonoa loa ai i na kai lawaia.
Hoolaha mai o Mr. Naili he bila e hoololi ai i na pauku 796 a me 797 o ke kanawai kivila.
Hapaiia ka hana o ka la, oia ka noonoo ana i ka olelo hooholo a ka luna o Kona Akau iloko o ke Komite o ka hale. Noho o Hon. S. K. Kaai ma ka noho.
Mahope o ka hoopaapaa loihi ana no na hora ekolu a keu, ua hoopauia ke Komite, a hoopanee ka hale.
LA HANA 6.—Poalima Mei 5.
Halawai ka hale i ka hora 10. Pule ka Rev. M. Kuaea.
Heluheluia ka moolelo o ka la i hala a aponoia.
HELUHELUIA NA HOOPII A WAIHOIA.
Na Hon. Mr. Aholo, mai Lahaina mai, e hoopau loa i ke kanawai hookamakama; na Mr. Nakaleka mai Molokai, e kue ana i ke Kuikahi Panailike, i ka Aie Miliona, pepa dala, aole e haawi dala no ka Hoopae Lima Hana, hale alii a me ka mokuahi hou ; e hoopauia ke Kakauolelo alua o ka Aha Kiekie ; aole hoi e haawiia i haawina no ka hookomo ana mai i na manu o na aina e. Na Mr. Helekunihi mai Keanae mai, e hookaawale ia i $600 no ke alanui mai Keanae a hiki i Haiku. Na Mr. Pilipo mai Koolauloa mai, e hoonoa i ke kohoia ana o J. L. Naili ; mai Wailaua mai, e hoonoa i ke kohoia ana o S. M. Naukana. Na Mr. Aholo, mai Lahaina mai e hoonoaia na kai lawaia konohiki. Na Mr. Kanealii, mai Wailuku mai, e ae ia e wehe i ona hale leta okoa no Waihee. Na Mr. Birch, mai Wailuku mai, e lapaau wale na kauka Hawaii me ka laikini ole. Na Mr. Mahoe, mai Hilo mai, e aeia na paahao e hana ma ko lakou mau wahi i hoahewaia. Na Mr. Birch, mai Wailuku mai e hanaia ona kanawai no na paahana. Na Mr. Halstead, mai Makawao mai, e hoopau loa i ka aie miliona a e kokua ana i ke Kuikahi Panailike. Na Mr. Pilipo, mai Kona Akau mai, e hoopau loa i ke kanawai aie miliona.
Heluhelu mua mai o Hon. Preston i kana bila e hoopau loa ai i ke kanawai aie miliona dala. Waihoia no ka heluheuluia.
Heluhelu mai o Hon. Birch i kana mau bila, oia e hoopau loa ai i ka auhau kino, a me ka hoololi i ke kanawai o na luna pa aupuni.
Waiho mai ka Hon. Kaai he olelo hooholo e hoopau ae i elua mau lala o ke Komiti o na aha hookelokolo, a e hookomoia i elua mau aili. Hooholoia. Koho ka hale ia Hon. Moanauli a me Hon. Parker, ma kahi o na Hon. Kaiue me Kaina.
Hoolaha mai ka Hon. Matina e lawe mai
ana ia he bila e hoololi ai i ka pauku 1 o ka mokuna 41 o ke Karaima, e pili ana i ka mea haawi waiona.
Hoolaha mai ka Hon. Birch e lawe mai ana ia he bila e hoololi i ke kanawai laikini awa o 1870.
Hoolaha mai ka Hon. Lilikalani he bila kana e hooponopono ai i na hora hana o na paahana i eiwa wale no hora hana.
Waiho mai ka Hon. Kauai he olelo hooholo e noi ana i ka makai o ka hale e hoolako mai i na hoa pakahi me 100 poo-leta. Hooleia.
Hapaiia ka noonoo i ka hana i hoopanee ia inehinei, oia ka hoopanee loa i ka olelo hooholo a ka Hon. Pilipo e kue ana i ko na Kuhina koho ana iloko o ka Hale. Hooholoia e hoopau loa ia.
Ma ke noi ua hoopanee ka Hale.
LA HANA 7.—Poaono, Mei 6.
Halawai ka hale ma ka hora 10. Heluhelu ia ka moolelo o ka la i hala, aponoia.
NA PALAPALA HOOPII.
Waiho mai ka Hon. Mr. Aholo he mau palapala hoopii mai Lahaina mai, e noi ana kekahi e hoopauia ka oihana luna kula nui, a na na Kiaaina e malama ia mau oihana ; a e noi ana kekahi e hookuuia na kauwa hana e paa ana malalo o na palapala aelike ma na la kulaia a pau o ke aupuni.
Waiho mai ka-Hon. Mr. Mahoe he palapala hoopii mai Hilo mai, e hoopauia ke Kula Hoopololei o Keoneula.
Waiho mai ka Hon. Mr. Birch he palapala hoopii mai Wailuku, e hoopiiia'e ka uku o na kumu kula i ka $1.00 no ka la.
Waiho mai ka Hon. Mr. Pilipo he palapala hoopii mai Kona Akau, e waihoia mai ke Kuikahi Panailike imua o keia Hale Ahaolelo.
Waiho hoa mai ka Hon. Mr. Pilipo he hoopii mai na mai lepera mai o Kalawao, e noi ana e ae ia ka poe mai i hiki ke malama ia lakou iho e hoi i na home.
Waiho mai ka Hon. Mr. Kalaukoa he palapala noi na Kahaleaahu, he kauwa lunakanawai kahiko no ke aupuni, e hookaawale ia i $300 no ka malama ana i kona ola, oiai, ke hoomaka mai nei kona makapo.
Hai mai ka Peresidena, ua makaukau ka olelo hooholo no na lilo o ka Ahaolelo i ke kakau poepoe ia, a o ka waiho wale aku no koe no ka apono ana mai o ka Moi.
Ma ke noi, ua kohoia ke Alii Leleiohoku, Hons. Aholo, Kahuila a me Kalaukoa i komite no ka waiho ana aku imua o ka Moi.
Waiho mai ka Hon. Mr. Nawahi he olelo hooholo e ninau ana i ke kumu i hookuu aku ai ka Papa Hoonaauao i ke Kahukula Nui e holo ma na aina e, a haalele wale me ka hoohemahema i kana oihana.
Waiho mai ka Hon. Mr. Aholo he elele hooholo e uka ia ka elele o ka kale i $2.00 no ka la. Hooholoia.
Heluhelu mai ka Hon. Mr. Lilikalani no ka manawa mua loa he bila e hoololi ana i ka pauku 480 o ke kanawai Kivila, e pili ana i ka auhau kino. Hooholoia no ka heluhelu alua ana.
Heluhelu hou mai ka Hon. Mr. Lilikalani, no ka makamua he bila e hoololi ana i na hora hana o na kauwa i eiwa. Hooholoia no ka heluhelu alua ana.
Heluhelu hou mai ka Hon. Mr. Lilikalani he bila e hoonoa ana i na kai lawaia a pau o keia pae moku. Hooholoia no ka heluhelu alua ana.
Heluhelu mai ka Hon. Mr. Lilikalani he bila e hoopau ana i ke kanawai i aponoia i Iulai 18, 1870, e pili ana i na kuleana aina o ka poe i make. Hooholoia no ka heluhelu elua ana.
Waiho mai ka Hon. Mr. Nawahi he olelo hooholo e hoole ana i ka mana koho o na Kuhina maloko o ka Ahaolelo. Kapaeia.
Waiho mai ka Hon. Mr. Kauai he olelo hooholo e kauohaia ka makai o ka hale e hoihoi hou aku i na pono a pau, na inika, na peni, &c. No ka mea, ua kue ia ka olelo hooholo e noi ana no na poo leta, malalo o ke kumu hoemi lilo, a he mea pono e hoomauia ia mea, o ka hoemi ana i na lilo, oiai he mau lilo ko keia mau mea a pau. Hoopanee loa ia.
Waiho mai ka Hon. Mr. Mahoe he olelo hooholo, e uku ia ka Maheleolelo i $5.00 no ka la.
Hoololi mai ka Hon. Mr. Kaai i $10. Hooholoia.
Hoolaha mai ka Hon. Mr. Pilipo he bila e hoololi ana i na mokuna 4, 20 a me 45 o kumukanawai.
Ma ke noi, ua hoopaneeia ka hale.
LA HANA 8.—Poakahi, Mei, 8.
Halawai ka Ahaolelo e like me ka mea mau.
NA PALAPALA HOOPII.
Waiho mai la ka Hon. Mr. Aholo he palapala hoopii mai Lahaina mai, e noi ana, e hoemi ia ka auhau lio i .50. Haawi ia i ke Komite Waiwai.
Waiho mai ka Hon. Mr. Nawahi he palapala hpopii mai Puna mai, e noi ana, e hooemi ia ka auhau lio i .50. Haawi ia i ke Komite Waiwai.
Waiho mai ka Hon. Aiwohi he palapala hoopii mai Kohala Hawaii mai, e noi ana, e hoopau ia ka auhau o na lio malalo o na makahiki 2,—e hooapu ia ke kanawai no ka mitala ilio—e hoopau ia ke kanawai e hooemi ai i na mai ino—e lilo kekahi hoa o ka hale ina he kahunapule oia, ma ka oihaha, i kahunapule mau no ka hale me ka uku ole.
Waiho mai ka Hon. Aiwohi he palapala hoopii mai Kohala mai, e noi ana e ae aku i ke Kuikahi Panailike,—e hoomau ia ke dute o na waiwai o waho e hookomoia ma
ana—aole e ae aku i ka poe hoopae limahana. Haawiia i ke Komite Hookolokolo.
HOIKE A NA KOMITE.
Hoike mai ka Hon. Mr. Preston, ka Lunahoomalu o ke Komite Hookolokolo, i ka lakou olelo hoike no ka palapala hoopii mai Ewa me Waianae mai, e kue ana i ke kohoia o ka Luna mai laila mai, no ka lawa ole o kona waiwai no ke koho ana elike me ka hoakaka o ke kanawai. Ma ka ninaninau ana o ke Komite, ua hoomaopopo lakou he mau waiwai paa a lewa ko ua luna la i oi loa aku mamua o ka mea i hoakaka ia ma ke kanawai, nolaila, ua apono lakou i kana noho ana mai. Apono ia ka olelo hoike.
Hoiko hou mai ke Komite Hookolokolo i ka lakou olelo hoike no ka palapala hoopii e kue ana i ka Hon. D. Kaiue, kekahi o na Lunamakaainana o Molokai me Lanai ; ua manao ke Komite, aole he palapala hoopii kupono ia, he mau hemahema kekahi i ike ia maloko, nolaila ua manao lakou e hoihoi hou ia kela palapala hoopii i ka mea nana i waiho mai. Aponoia.
Hoike mai ke Komite Hookolokolo no ka palapala hoopli e kue ana i ke kohoia ana o ka Hon. Kanealii, kekahi o na luna mai Wailuku mai, no ka lawa ole o kona loaa makahiki,—ma ka ninaninau, a me ka huli ana o ke komite, ua ike lakou, ua lawa no kona loaa makahiki, a ua kupono i ko lakou manao, e noho mai no oia he Hoa no ka Hale. Aponoia.
Hoike mai ka Mea Kiekie, W. P. Leleiohoku, ka Luna Hoomalu o ke Komite Wae i kohoia no ka lawe ana aku i ka Olelo Hooholo i aponoia no na lilo o ka 1876, i ka Moi. Ua aponoia ua olelo hooholo la, a ua kau inoa ia hoi e ka Moi. Aponoia.
Hoike mai ka Hon. J. N. Smith, ua makaukau ka olelo hoike a ka Papa Hoonaauao, a nonoi mai e paiia. Aponoia.
Heluhelu mai ka Hon. Kuihelani no ka manawa mua, he bila e ae aku ai i ka poe i hoahewaia ma ke kanawai, e hoohanaia ma na alanui o ko lakou mau apana iho. Waihoia no ka heluhelu elua ana malalo o na rula.
Heluhelu mai ka Hon. Kaai he olelo hooholo, aole e ae ia na hoa i hoopii mai imua o ka hale, e ohi i ko lakou uku. Aponoia.
Hoolaha mai ka Hon. Kaai, e lawe mai ana oia he bila e hoololi ai i ka pauku 58 o ke kanawai karaima.
Hoolaha mai ka Hon. Birch, e lawe mai ana oia he bila e hoololi ai i ka pauku 517 o ke kanawai kivila, e pili ana i ke dute maluna o na waiwai i hookomoia mai.
Heluhelu mai ka Hon. Kaneali no ka manawa mua, he bila e hoololi ai i ka pauku 1417 o ke kanawai kivila, e pili ana i ka palapala hoopaa hana no na kauwa, waiho ia no ka heluhelu elua ana.
Heluhelu mai ka Hon. Martin no ka manawa mua, he bila e hoololi ai i ka pauku 1 o ka mokuna 41 o na kanawai hoopai karaima, e pili ana i ka haawi ana i na waiona i na kanaka Hawaii, waihoia no ka heluhelu elua ana.
Hoolaha mai ka Hon. Nahaku, e lawe mai ana oia he kanawai e pili ana i ka opiuma.
Heluhelu mai ka Hon. Birch no ka manawa mua, he bila e hoololi ai i ka pauku 1 o ka mokuna 14 o ke kanawai i hooholo ia i ka M. H. 1870, e pili ana i na laikini awa. Waihoia no ka heluhelu elua ana.
Hoolaha mai ka Hon. Birch, e lawe mai ana oia he bila e hoopau loa ai i ka pauku 1 o ka mokuna 41 o na kanawai karaima, e pili ana i ke kuai ana i ka rama.
Hoolaha mai ka Hon. Mr. Aholo, e lawe mai ana oia he bila e ae ia na paahana e hookuu ia ma na la kulaia a pau o keia aupuni, a he bila e hooponopono hou ai i ke kanawai e hooemi ai i na mai ino i loaa ma ka hookamakama ana.
Hoolaha mai ka Hon. Kanealii, e lawe mai ana oia he bila e hoopau loa ai i ka pauku 1420 o ke kanawai kivila.
Hoolaha mai ka Hon. Mahoe, e lawe mai ana oia he bila e hoololi ai i ka pauku 1 o ka mokuna 54 o ke kanawai karaima.
Hoolaha mai ka Hon. Kamauoha, e lawe mai ana oia he bila e hoololi ai i na pauku 1—3 o ke kanawai i hooholoia i ka makahiki 1868.
Hoolaha mai ka Hon. Lilikalani, e lawe mai ana oia he bila e hoopau ai i ka pauku 1418 o ke kanawai kivila, e pili ana no na kauwa kuapaa o na aina e.
Heluhelu mai ka Hon. Pilipo he olelo hooholo, e kauoha ana, i ka wa e noonoo ia ai ka Bila Haawina, aole e oi aku na hoolilo ana no na makahiki elua e hiki mai ana mamua o ka $800,000.
Ma ke noi a ka Hon. Aholo, ua waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka Bila Haawina.
Heluhelu mai ka Hon. Helekunihi he olelo hooholo, e kauohaia ka makai o ka hale e hoolako mai i na hoa o ka hale i kanaiwa poo leta (2 keneta) pakahi.
Mahoe iho o ka hoopaapaa ana no keia olelo hooholo, ua ninauia, a ua aponoia ka olelo hooholo.
NA HANA O KA LA.
Hapaiia ka noonoo ana i ka bila e hoopau ai i ke kanawai aie dala i hooholoia i ka M. H. 1874, e pili ana i ka Aie Miliona. Ma kona heluhelu elua ana.
Ma ke noi a ke Kuhina o ko na aina e, ua hooholoia e kakau poepoe ia.
Heluheluia ka bila e hoopau ai i ka pauku 460 o ke kanawai kivila ma kona heluhelu elua ana.
Ma ke noi, ua waihoia i ke Komite Waiwai.
Hapaiia ka noonoo ana i ka bila e hoololi ai i ka pauku 233 o ke kanawai kivila e pili ana i na luna pa aupuni, ma kona heluhelu elua ana.
Ma ke noi, ua haawiia i ke Komite Hookolokolo.
Hapaiia ka bila e hoopau loa ai i ka pauku 480 o ke kanawai kivila, ma kona heluhelu elua ana.
Ma ke noi, ua haawiia i ke Komite Waiwai.
Hapaiia ka noonoo ana i ka bila e hoololi ai i ka pauku 1417 o ke kanawai kivila, e pili ana i na hora hana o ka la, ma kona heluhelu elua ana. Haawiia i ke Komite o na Aha Hookolokolo.
Hapaiia ka noonoo ana i ka bila e hoonoa ai i ka lawaia ana ma na kai lawaia a pau o keia aupuni, koe na lokoia, ma kona heluhelu elua ana.
Ma ke noi, ua haawiia i ke Komite o ka Hale, kohoia ka Hon. Naukana i Lunahoomalu.
Mahope iho o ka noonoo ana o ka hale no na hora elua a keu aku, ua hooholoia ka bila me ka hoololi. Hoopanee ka hale.
LA HANA 9.—Poalua, Mei, 9.
Halawai ka hale e like me ka mea mau.
NA PALAPALA HOOPII.
Waiho mai ka Hon. Aholo he palapala hoopii mai Lahaina mai e noi ana e hoopau ia ka auhau o na lepera. Haawiia i ke komite waiwai.
Waiho mai ka Hon. Birch he palapala hoopii mai Wailuku mai e noi ana e laikini ia na hui panihakahaka a e auhau ia ko lakou kumu waiwai. Haawiia i ke Komite Waiwai.
Waiho mai ka Hon. Mahelona he palapala hoopii mai ia Haalou mai, e noi ana e haawiia aku na dala $100 iaia, ma ke ano uku koena aole i hookaa ia e ka Luna Leta Nui. Haawiia i ke Komite Hookolokolo.
Waiho mai ka Hon. Nawahi he palapala hoopii mai Puna mai e noi ana e hoopauia ka auhau o na metala ilio. Haawiia i ke Komite Waiwai.
Waiho mai ka Hon. Aholo he olelo hooholo e noi ana e hoomakaia ka halawai ana o keia hale ma ka hora umi o kela la keia la noa.
Noi mai ka Hon. Kakela, e hoololi ia ma ka hora 1 P. M. o kela la keia la.
Ma ke noi, ua hooholo loa ia ka olelo hooholo e like me ka hoololi.
Hoolaha mai ka Hon. Mr. Waterhouse e lawe mai ana oia he bila e hoololi ai i ka pauku 215 o ke kanawai kivila, a e hoopau ai i ka pauku 216.
Heluhelu mai ka Hon. Mr. Kaai no ka manawa mua, he bila e hoololi ai i ka mokuna 58 o ke kanawai karaima, a hooholoia no ka heluhelu elua ana.
Heluhelu mai ka Hon. Mr. Martin no ka manawa mua, he bila e hoololi ai i ka pauku 1 o ka mokuna 37 o ke kanawai karaima e pili ana i na aea haukae. Hooholoia no ka heluhelu elua ana.
Heluhelu mai ka Hon. Mr. Helekunihi no ka manawa mua, he bila e hoololi ai i ke kanawai i hoololiia, a hooholoia i ka makahiki 1870 e pili ana i ka auhau lio, ma ka hoemi ana i .50. Hooholoia no ka heluhelu elua ana.
Mai ka Luna hanohano no maluna ae, he bila e hoopau ai i ke dute no na waiwai pili ekalesia ma kona heluhelu mua ana, a waihoia no ka heluhelu elua ana.
Hoolaha mai ka Hon. Mr. Helekunihi, e lawe mai ana oia he bila e hoohoihoi ai i ka hooulu ana i ka lahuikanaka.
Heluhelu mai ka Hon. Mr. Kanealii no ka manawa mua, he bila e hoopau ai i ka pauku 1420 o ke kanawai kivila.
Heluhelu mai ka Hon. Mr. Preston he olelo hooholo, o na loaa aupuni a pau o kela a me keia wano, e hoihoi pololei ia i ka waihona waiwai.
Ma ke noi a ka Mea Hanohano Kapena, ua waihoia i ke Komite Waiwai.
Heluhelu hou mai ka Hon. Mr. Preston he olelo hooholo, e kauoha aku ka hale i ke Kuhina Waiwai, e waiho mai imua o ka hale i ka olelo aelike mawaena o ke aupuni a me ka mea ia ia ka hoolimalima ana o ka Hotele Hawaii. Aponoia.
Hoolaha mai ka Hon. Mr. Kauai, e lawe mai ana oia he bila e hoololi ai i ka pauku 1334 o ke kanawai kivila.
Kaine,—e kauohaia ke Kuhina Kalaiaina, e hoike mai i ke kumu i pai ole ia ai a i hoolaha ole ia ai ka bila i hooholoia i ka 1874, a i aponoia e ka Moi, ma ka hoololi ana i ka pauku 1035 o ke kanawai kivila.
Ma ke noi a ka Loio Kuhina, ua hoopanee ia ka hoakaka ana a hiki i ka la apopo.
Waiho mai ka Hon. Mr. Pilipo, e kauoha ia ke Kuhina o ko na aina e, e pai i na olelo o ke Kuikahi Panailike, a e haawiia i elima kope pakahi i kela a me keia hoa o ka hale. Hooholoia.
Hoolaha mai ka Hon. Mr. Mahoe, e lawe mai ana oia he bila e hoopau loa ai i ka mokuna 14 o ke kanawai i hooholoia i ka 1874, e pili ana i ka hoohoihoi ana i ka hana lima ma na kula aupuni.
Heluhelu mai ka Hon. Mr. Kalaukoa he olelo hooholo, e kauohaia ka makai kiekie ame ka luna paahao o Kawa e hoike mai i na loaa a na paahao ma na hana hoolimalima. Waihoia ma ka papa.
Hoolaha mai ka Hon. Mr. Kaina, e lawe mai ana oia he bila e hoololi ai i ka pauku 5 o ka mokuna 13 o ke kanawai karaima.
Heluhelu mai ka Hon. Mr. Preston he olelo hooholo, e kauohaia ke Kuhina Kalaiaina e hoike mai i ka nui o na loaa o ka mokuahi no na makahiki eha, e pau ana i Maraki iho nei, a me ka nui o na lilo. Aponoia.
Hapaiia na hana i pau ole, oia ka noonoo ana i ke noi a ke Kuhina o ko na aina e, e haawi i  ka bila e hoonoa ai i na kai lawaia, i ke Komite Hookolokolo.
Mahope iho o ka noonoo ana i keia noi, ua ninauia a hooholoia, a haawi i ke Komite Hookolokolo. He 26 ma ka ae, a he 16 ma ka hoole.
Hoopanee ka hale a halawai hou ma ka hora 1 o ka auwina la o ka la apopo.

Hoike kula.

          E hoike ana ke kula kaikamahine o Waialua ma ka la 6 o Iulai, oia ka Poaha mua o ia mahina.
          E hele nui mai na makua a me na makamaka.  MA KE KAUOHA.

NA ANOAI.

          Ua hookohu ia ae nei o Mr. Jason Perry, i kanikela no Potugala.

          I ka Poakahi nei ka haalele ana o na 'Lii na Moi i ke kaona nei no Koolau, i keia kakahiaka ka huli hoi ana mai.

          Ua noiia mai makou e hai aku, he $58.88 ka loaa lulu kuwaho o ka ekalesia o Kaumakapili ma ke Sabati i hala iho nei.

          Ua lohe mai makou, ua maheleia iho nei ke Kuikahi Panailike ma ka olelo Hawaii, a e paiia ana a waihoia imua o ka Ahaolelo.

          HULI HOI I KE ONE OIWI.—Ua lohe ia mai eia ae ke hoi mai nei o W. F. Pogue, ke keiki muli loa a ka Rev. J. F. Pogue, no ka mai, a e loaa ana iaia ka laau lapaau ma na ea oluolu o Hawaii nei.

          HOOLELE HAULI.—Ma ka hora 10 o ka po Poalua, mai hea mai la hoi ia leo holina mawaho ae o Kawaiahao? A ia Ukali Itamu i holo aku ai e nana, aohe mea i loaa, o keia itamu wale no.

          I ka la inehinei, Mei 10, ma ka hora 12 ponoi ka weheia ana o ka hoikeike Keneturia nui o Amerika, ka aina nona ka oleloia, "ka ainao ka maalahi, a o ka home o ke koa."

          UA LELE O LONOMUKU.—Ma ka Poalua iho nei, i holo mahuka ai o Kibby, ka ona o ka hale ai ma Monikahaae, me kana huihui paipu ua piha i na bila aie. Ma o ka uahi, o ka makole ka lakou nei ae. Ua lohe mai makou i keia kakahiaka, ua hoopae ia ae ma Waianae e ke kapena o ka moku, no ka nele palapala ae holo ole.

          Ua lohe mai makou ua aponoia ka loaa ana ia Jon. W. Kalua ka palapala hooia a lala no ka Papa Loio e na Lunakanawai Kiekie, a e holo ana oia i Wailuku, Maui, no ke kau Jure iloko o ka malama o Mei nei.

          HE IA HOU.—Ma ka Poakolu aku nei o kela pule i hala, pii mai ka ia o kaiuli a hiki i ka uwapo o Hooliliamanu. Malaila kahi i hoopuni ia ai, a i ka nana ana iho, eia ka he iheihe . He mau ia hanai paha keia na Kahuoi, ke pii la i kona wahi.

          He hakaka weliweli kai ala ae mawaena o kekahi mau nekero ma Makawao, wahi a ka lono, ma ka la 30 o Aperila iho nei, a ua pau na pauku laau i ka haihai i ka ukau, aole ka wahi i ano meheu iho o ko laua mau puniu. O kekahi o laua ua paa ma ka hale paahao.

          Mamua o ke ku ana o ke Kilauea i Hilo i kela pule aku nei, ua pa ae la kona iwikaele i na akoakoa o lalo, aole nae mea i poino, o ka makau wale no o ko luna poe a aneane e lele kahi poe iloko o ke kai, no ka manao ua pahu na ipuhao.

          Ke minamina nei makou no ka piha ole o kekahi noho o ka apana nei o Kona iloko o ka hale Ahaolelo. No ka nawaliwali o S. M. Kamakau ka mea i waiho hakahaka ai. A he lana nae ka manao o ka poe nana ia i koho e ike ia ana oia ma kona wahi iloko o keia mau la iho.

          O ke kanaka e holo pupule nei maluna o ka lio nui ulaula a pakele ai kekahi poe ma ke alanui Nuuanu i ka po Poalua iho nei, i ka wa ana e uhai ana mahope o kekahi kaa, heaha la kona ano? Ua mai mamua no ia kumu no. E hoopau i ke kamau ana, a e kapae ae i ka "Hawaiian Club."

          Mawaena o na hana a ka Ahaolelo i ku i ko mokou hoomaikai ana ae, oia no ka hooholo ana i ke noi a ke 'lii Kiaaina Kapena o Maui, e hoolako ia na hoa o ka hale me na nupepa. Ua ike kela "ua oi aku ka ikaika o ka makakila mamua o ka pahikaua," a he hoike ana mai hoi i kona hoomanao mau i ke kulana o ka Papa Pai, ka wahaolelo o na mea a pau.

          HELE ULUULU KAHI MAKAI.—I ka po Poakahi iho nei, ma ka pa o Kahele ma Kawaiahao, kekahi mau wahi kaikamahine e himeni ana, a mahalo aku la kekahi mau wahine me ka akaaka, o ke komo koke mai la no ia o ka makai a ninau i ka inoa o ka mea nona ka pa. O na walaau ino o ka po, ua kapu no ia mea, aka, aole paha i papa ia na himeni maikai ma ko kakou mau pa hale.

          MAI NA MAKAMAKA O NA AINA E.—He mau leta ka makou no Kaleponi, a e lawe pokole mai ana makou i na manao o na makamaka: "Ua hoomaka na ouli hapaupau o ka malamalama o ka la ma Lataob, E Dorado Co. i ke 30 minute o ka hora 11 A. M. pau i ka hora 1 P. M. Aole nae he ano pouli. Ua like no keia me kahi mau mokuaina e ae o Amerika nei.
W. D. PANIANI.
          —A penei ka kekahi: "Ua makemake loa ia ko kakou pepa, no ka maikai o na manao a me na kalaiolelo ana, me ka nuhou. O ka wai, ka makani a me ka waikahe ka mea hou o keia wahi. Ua hele na mauna a manoanoa i ka hau. Akahi no hoi a'u makahiki i ike ai i ke anu aole aku mamua mai, akahi wale no."  LUKA KUALAWA.
Kaleponi, Apr. 3, 1876.

          HAALELE I PUNA NA HOAALOHA.—Ma ka Poalua iho nei i lawe malie aku ai o ke au ko i ko kakou nene au kai o na kai loa, D. C. Murray, ia Rev. C. B. Aneru me kana wahine a me Miss M. Kamalani no na aina hikina o Amerika Hui. Aloha wale lakou ke ike aku i na kai-holu o Kaleponi a me na ala kaa hao o ke one hanau.

LIO KOMOHEWA!

          E IKE auanei na mea e nana mai ana i keia Olelo Hoolaha, eia ma ko'u lima e paa nei, ma Kikihale, Honolulu, he lio komohewa, he lio kane keokeo, ua kuniia ma ka uha hope akau penei: KU E kii mai ka mea nona ka lio iloko o na pule ekolu, ma ko'u hale ma Kikihale, me ka makaukau i ke dala.
19-3t*  KANAHELEAUMOKU.

C. H. DICKEY, (Kale Kika,)
LOIO!

A he Luna Kepa i apono ia e ke Aupuni no ka Apana o Makawao, Maui Hikina.
E HELE NUI mai ka poe a pau i loohia ia me na pilikia pili Kanawai o ka "Ua ukiu" nei, a na ko oukou makamaka oiaio no e kokua a e hooikaika e hoopau i na pilikia ma na ano a pau o ke Kanawai.  17-1y.

E LOAA NO I KA POE E
MAKAMAKE I NA
INIKA KAKAU,
PENI, PEPA,
WAHI-LETA,
BUKE,
MA KAHI O
TARAMU.

Manae iho o Kini Hana Wati.
KAHI HOI E LOAA AI IA OUKOU
NA BUKE!
Oia hoi na nupepa i humuia, a e kuniia ka inoa mawaho o ka buke, a ka mea makemake ana, eia no ma kahi o
TARAMU.
KAHI E LOAA AI KO OUKOU MAU
Papa Kuni Inoa!
No ke kuni ana i na Lole,
Na INIKA a me na BALATI,
—NO KA—
$1.50 NO KE KUNI KELEAWE,
2.00 NO KE KUNI DALA.
EIA MALALO IHO NA OLELO KUHIKUHI
NO KA LAWELAWE ANA I KA
Inika kohu mau a Thos. G. Thrum,
HE INIKA KEIA E HOAILONA AI NA LOLE KEOKEO.
E kawili mua ia ka inika, alaila e hookulu iho hookahi kulu maluna o kahi apana aniani, e hooma-u pono ia ka peni hulu; hoomoe iho ka papa inoa maluna o ka lole i hoomaemae maikai ia: pena iho me ka wikiwiki a ike ia ke kohu ma kahi aoao; aiana iho ma ia aoao me ka aiana lole i wela kupono, a i ole e hoopili aku i ke aniani uwahi o ke kukui mahu; alaila kaulai aku i ka la i mau hora. Ina e hooko pono ia keia mau rula, o ke kohu mau no ia o ka inika. O ka holoi mua ana o ka lole mahope o ke kau ana o ka Inika, me ka wai wela me ke kopa, aole me ka wai koekoe. E holoi maikai ia ka papa inoa a me ka peni hulu, a waiho aku.
Malaila no e uku ia ai na uku kiekie e like me ka nui o na makahiki o na poo leta Hawaii o na ano a pau, mai kahiko mai a i keia manawa, o na poo i pau ko lakou waiwai ma na leta.  (1 1y)  TARAMU.

PAPA, PAPA.
AIA MA KAHI O
LEWERS & DICKSON
(O LUI MA.)

KE KAHUA KAHIKO MA
Alanui Papu a me Alanui Moi
E LOAA AI NA
PAPA NOUAIKI o kela a me keia ano.
NA PAPA NANI
A PAA NO KE KUKULU ANA I
NA HALE.
Na Pani Puna,
Na Puka Aniani,
Na Olepelepe,
Na Pou, na O-a,
Na Papa hele,
Na Papa Ku,
Na Papa Moe.
Na Pili o na ano a pau!
NA PEPA HOONANI,
Na PENA o na wai a pau
Na Kui mai ke nui a ka makalii,
Na Ami-puka,
Na Ami-puka Aniani,
Na Ami o na ano a pau
NA AILA PENA,
NA AILA HOOMALOO,
NA AILA o na ano a pau.
NA VANIKI
Na mea HOOHINUHINU o na ano a pau.
Na Balaki o kela a me keia ano.
A KE HAI IA AKU NEI KA LONO
i na makamaka a pau, ua makaukau
keia mau hoa o oukou e hoolawa
aku ma na mea a pau e pili
ana ma ka laua oihana
—NO KA—
UKU HAAHAA LOA!
E like me ka mea e holo ana mawaena o
LAUA a me ka MEA KUAI.
E hele mai! E na makamaka!
A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolui
1]  a me ka maikai.  [1y