Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 27, 29 June 1876 — HAIOLELO A KA HON. G. W. PILIPO [ARTICLE]

HAIOLELO A KA HON. G. W. PILIPO

imua o ka Halo Ahaolelo, makaPoalua, la 5 o īane, 1876, 0 kokua ana i kaolelo hooliolo a ke'lii Kapena Loke, e hilinai ole aha i na Kuhina no ka lakou hana n\a ko Kuikahi Panailike, ame kahi mau mea e ae a lakou i hana'i. Koena nial kela pole mal. He karaima kiekie loa ko na Kuhina, a uie na Lunakanawai Kiekie. No ko lakou hooia ana i kekahi kanawai e hoomana ana e hooko i kekahi Kuikahi Panailike. O na Lunakanawai Kiekie kahooilina o na ninau kanawai a pau, a i ko lakou hooia ana mai na apo koke akn la na Knhina, a h*)»i 'kn i ko lakou kuleana pu i ka oihana hooko ; aua hookoia. Ua ike pouo ia ma ke Kuauikaaawai h» .Ukaw^haMpUi laua nui ia ai; aka, ma ka olelo hooholo imna o keia hale, aole lakoa e hilinaiia, no ke kue o ka lakou hooia ana akn i ka mana o na kanawai la, a pela pu na Kuhina e hilinai pu ole ia ai, o ka lakou alakai ana o keia ano, no ka pono o ka aina a me ka lahui. He karaima kiekie loa ia. II He karaima kiekie loa ko na Kuhina ame na Lunakanawai Kiekie, No ko lakou hooia ana, o kekahi Kuikahi Panailike i hanaia mawaena o keia anpuni a me ke anpuni o Amenka Huua, ua niana loa ia, me he kanaw'ai la, nui ke kne o keia hana i ke Knmukanawai, paukn 15, 20, 20, 4\ 4īn 40, 7ō a me 7S. O keia mau haihai Kumukanawai a na Kuhiua a me na Lunakauawai Kiekie. He kavain\a kiekio los keia . nole e hiki i keu Ahaolelo ke* hilmfta* aku ia lakou. ~~ 111 lle kaiaūna kiekie loa ko na Kuhina a me ua I.uiiakauawai Kiekio ; no ko lakou hana- aua a ho>na iho la*. $"kiola akn mai ka waihoua aupuni aku. he puu dala nra aneaue f ' 1 kela a nie keia makahiki, ma ka hooho!v>ia ana o keia Kuikahi. O ka pilikia nui o k:» aina a roe ka lahui pu. 'o ka noho aie nui ana he puu «lala f lle aupani ku anei i ka hilinai ia keia r Ka kue pu nei keia niau hnna i ke Kumukanawai. paukn 10. 2l\ 4'«, 4> a me 7<> , o keia nvau hana haihai Kximukanawai * na K uhiua a me na Lunakauawai Kiekie. He karaima kiekie h»a keia. aole e h:ki i keia Ahaole'.o ke hiliuai aku ia lakou. IV Ue karai:na kiekie h» ko na Kuhina a me na Laō*k*n*wai Kiekie; no ko Ukon hv>o!e mai. aohe kuleaua v» keia Ahaole'.o e inx'?Kxi no ke:a Kuikahi. Mai jv»»- i na e ko keia hale 1 ka palapala a ke Kuhina >» ua *kiu e 1 {>xlaj»ala «ku *i i k* ma> nao.o ka Ah.a Kiekie, * me ka }v»nr tu*i *ka Ah* Kiekie. Owai ka *ha n»*t»a e*e »-.»i'.a e n\āi ka mana o!e o keia hale Ahaolelo. Jte mana oi *e *im*i kv» ka *ha h.".'koK>ka l >» ku ki" e ika mana o ke--1» h*ii» .Aha. 'elō He ■ niana oi ae *nei ko ka alia Kuhiu\ e he'.e in*< a h«v>Je 1 ka iu*> n.a vi keia ha'.e Ah* >le!o v " Ke h»v»le nei au n-e ka ikaika los. aole aha n»*na e*e maw*ho o ke»« ha!e e ku tn*i -.mu* o ke;a *hft. Ai»he ho: *ha man* e ae maw*ho*kii o ke» :a ai!jMiv. . a.i'::e n,> h.vi he aha mana hou ak-.i v*aUlo ih>> o ka !av.;. e h.»ose n»as i ke k- 'oana o!e o ke;t \haoV.o e n*x»n*s» 110 kei* K...k*h . K uat;a ika jwnku J-'\ f > r> a ive o k< 1» «>au h*n* ha»U*t K ka-iaw a.. he karam» kwk* l.va *a, *.x.ee h k \ le-.a Aha*volo k* hi.mai aku i* Uk«»u V Ur kaea e. * k»ek»e U»a ko n* Kuhma * r,a 1 urak*«**N»i K>rk»e no ko Uk. umu *ii* i n»aikw 4 v kahi jv>* uuk* nva ke»a Kuikahu He 4<,> * .V> j»aka

oiaio noua keia pomaik&i, he $500,000 eo ko iakou pakeke ponoi, i na lehulehu hoi, he neo wale so. O keia ha>na ua kue ika p&uku 13 o ke Kumukanawai; he karaima kiekie loa ia, aole e hiki i keia Ahaolelo ke hilinai aku ia lakou. VI He ksraima kiekie loa ko ua Kuhina ame na Lunakanawai Kiekie; ma ko lakoa hooia aua e onou 1 aku i keia aupuni malalo o na hoolilo a ka aha Senate o Amerika Huiia, i pakui mai ai nia ka pauku IV o ua Kuikahi Panailike la, he kumu oi loa aku keia o,ke koikoi i komo iloko o keia hana, ma na kumu e hiki ai ia'u ke oldio'e. 1 Ua noko manS iho o Amerika Huiia maluna iho o Hawaii. 2 He keehina mua keia o ka hoohui aupuni ia Hawaii me Amerika Huiia. 3 Ke ae aku kakou a o ko kakou hapauui, he haawi aupuni akaka ia. Maanei, aa pono ia'u ke nonoi aku i ko oukou aloha aiua, a i ko oukou aloha lahui hoi, e paa i keia mana ikaika iloko o ko kakou lima ; o ka wa hiki keia, a o keia wale no e olelo aku ai, aohe hilinai o keia hale Ahaolelo i na Kuhina a me na Lunakanawai Kiekie no keia hana. E kuni paa aku he karaima kiekie loa keia no lakou. VII He karaima kiekie loa ko na Knhina a me na Lunakanawai Kiekie; ma ko lakou hooia ana i keia Kuikahi, i lo&a he kumu e hoohihia ai i keia aupuui me na aupuni e ae i hana kuikahi mua me Hawaii nei. Ma kela pakui oka aha Senate o AmeHka Iluiia, ua kue ia i na pono o kekahi niau aupuni e ae, a keia aupuni i ae aku ai; aua kue hoi i ko kakou hooponopono aupuni makamaka ana no na mea a pau. E kue me ka ikaika ina kumu e ala mai ai na kue aua, na pilikia maluna o kakou. E like auanel ko Hawaii hopena me ka io mawaena o na ilio ikaika, e aumeume ana a he weluwelu a lilo i niea ole ka hopena. K kupaa kakou no ko Hawaii i.oho kuokoa mau loa ana ; e paio ikaika hoi me na hana e kamakaia xnai tt " tt a Hawaii, ai ka lahai hoii O keia liana» ua ■ *mi ilnrf%iii iiia ii knniiWianliMiiiiiiinm, iimrtwfl|L kanawai o Hawaii; a ua kue hoi ina km> kahi e paa nei mawaena o Hawaii ame na aupuni nui oka honua nei. O keia hana, : he karaima kiekie loa keia no lakou, aole e hiki i keia Ahaolelo ke Hilinai aku ia lakou. Ma keia ainau nni imua o keia hale Ahaolelo, na loaa ka'u mau mea e kne pu nei i na Kuhina a me na Lunakanawai Kiekie, ma na mea i pili ika lskou hana 110 keia ; Kuikalii e ōlelo ia nei. j Ma na alakai aupuni hoomahuahua aie ; hoi, aia ke koikoi oia mau hilinai ole ia a jvnv\ iluna o na Kuhina wale 110. K ka Lunahwmalu.—Eia iluna jMMioi o : keia hale Ahaolelo, a eia hoi iloko o ko oukou jxiho liaia na lima lawelawe o ke auiu,uH I*°® iai * ka heukele ana i ko ka- " kotr wahi moku aupii ke nouoi ak« nei au i ko oukou oluoln a pau. ko oukou aloha aina oiaio. ko onk ui aLha lahuī p\v;lole a me ko oukou «U ha alii, eia ka wa kuvwflt> a'u e iko ai. nie na ike maka e na mai noi iloko o kein hale nei; a owai l.i o kakou e kumakaia jiho i kona aiua hanau. a o haalole aku hoi i ka leo o ko knkon Inhui o iuvu»i iv..-u ana i ila, * i kaokoa ni.ui.nisi o kakou aku. A no'u iho a no ka hhnoha::o o ka ajvina o Kona Akau. a ka p,»e nona ka in ho a u e iimlio uei, ke kue ikaika nei au we v.h hunoMo moakaka, *i>lo e'u hilinai i ua Kuhu\a a me na I.unakauawai Kiekie : a ke nonoi pu aku ne» au imua o keia Ahao'.eu» r hi»ike aku i ka Moi. i ka hilinai ole o'keia AhaOleio i na hana * na Kuhiua a n:e na l.uuakanawai Kiikie. K a« niai ia'u ano ; eia mai ka jy»e aloh» aina oiai«\ a i aloh* nui i ko lakou lahui j»noi a n»e ko lakou a i makemake hoi e, hoomau ik* nolio kuokoa an*. I* XV. IMipo m» k* aj»ana o Kou* Akau, Xawahi no Puna. J, Kj Kahuila ao Kaa, S. K Mah<»e no Hil»\ Si Aiwohi no K«»ha*. la. L XV. P. Kanmlii no WmlhU, XX*. 11. • ll«Uu>at| no Makawao. K, INlwloa no haina, J. N*k*leka »k» Mi.il«»bi, H. Waia» kahauki. A. l\ KaUakea* S. XV. Makekv 1 n*. J. XV. liav. HaaW iho la aaakou ia la» koa la he*l *■ i haakl* uaai ia tuako«. a aaf onkou e Hawaii. 1