Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 29, 13 July 1876 — KALAWAO, MOLOKAI. [ARTICLE]

KALAWAO, MOLOKAI.

ICV m \K\I V tiK -. jill.Al KA,-' MK KE K(tMt l'K H K l."< O KA a!I V<U.HI.(>. VO K »•: K ll» A lioni'. «»K * 1 I.Kt*F.R l N' V »»\X\ A K»: K«IMIT'K-KK A\(l (» K \ Al- \ \-UK KII.WA « KIH.MI. \ M\r Oiwi A >11-. \\ U|«»\\ r. \i: M v K \ M \K \K \t AXA \ X.\ ll«.\ C»K\ l»\l»\-l»\l v Ai., 2! 11 ;t 2. ili > u k.ī li.nr.rt iki or.-■ no toiv,i 11i uiau miip.Mo [Hiknlo. o h.> 1 ' , ...i!i0 an.i !i:c k;v uaīie.i i ka U o |» ilko o nn oho a- ir:o kr» pnhu, ii iiie ka puana'iia i na 100 alolia ao-.'iana «tar.ao imr,.i o na ioauluKa makanaka o;a aii.a. na holei aku la o l«<a ma na keo!.a o ka poo inai o ik>lio ana. Ua komo aku la ako'.i maloko o kok.ilii koona, ho ano «ohia oh>ko. o w>uho ana kokahi niau īnnkaniak* nia ka p'ipi lio'o. o okr.« ana kokahi. Ho ea ano o kai pA nsai i ko i.:n. kou inau p.ika iun, a ua ano k iumnha k > naan ,i ka iko nna'ku i na hokhoio in. K nioo ana kokahi elemaknle. e \v r.h > nn; ana ma kn papi he.o, ua nole K\>!ia mau wawao i nn iu:inanian , v, o kona mau nma aohe na manainana, a >j k\''na mau p ipn.; », ua hiki o!o ko hoovi.v»p.>po akii. *'-Vl.>ii v oa!" wahi a makou i pano aka ai 11 hikuu a pan. "Alolia !" ka iakou niaii lo>> ī paana Inai :ii. O ka o!o:naku',o. ui i;:.-,; <.>!<> i kona leo ke puka n:::i. o ka liawan'iwana wale ni;>ijeo. llooko , .v<>ko aku i.-w h.i |>e;poiaoi ki»?wi wa-h-i. a h'iiO a'ku li i km 1 pano an v *«a». '"Kn mak\>n »•* ke ta-lio r.oi j n:o ka nui o k:» p k»a i \ a'io >,a mnk i j o r,a n-.aknmaka. n e wamo ni;a pihn i>.i i\\i i kein ninn." Kuiiu ;!n> ia k»> i-r>k»>.i waiinaka. p;i «e h ke mioln. Hi > . ho mai hooi!i*:!)o.no koiu ho u-.m ; e.ik ,'ti i:i. a ho m.u h, i nana o K.ka no; kn l Ho makanink* oii i;o mako». n ko ii.s.:ua>ia.» ] noi in> la m. o Pami. m<> ko mnkou o- » iii- « uan. o K*>nn kai opua i ka l»i. l'n 'uilawai a a oh> pa n-,o Kulana, howalnno i kaiaa.nnn n he mnknmnka ro makoa. O k»rm mv.« nln.tin.i u.\ mio f. nki, o ke a'o»ha, ko mau a»a «o, iko ii l\»!'iaikii. ua uwo u.ai i ka iko ni.n imai i na maka knoaaaina .> ni la i InU. » un ula m.ii In k* li.v>!:*ana»» nnn i ii:wke;ki. ni i.i>>opun» n n;c kv>nn kmi l.i i ka ninn ltni<«ii. He im>s h-k* ole p\hi i kn mo\ ho!uhrl« ke h»v»ma»>opo ilio » ko n»so o ko n«nks>u JU»U» .«1 II H « , \M*i, «1.1 k,l nun iho i ko Ukou kulann, ko nno hv« v> kn mAi i k*u nku i kvM»n imii woowel» roainna » liln'ii, t,.> uiu !»;>i 1.1 n\ h.wuiHinno !*n, n»« na i.\ ī h»l>. n ui uiu p.i n»st U n o ko ai.»hv n »\ »1 hi Uim i n *>, i un ki.la « "v,ir.*kn e h,k\pwitt i ko :nnkf.>n m.\u pip\in.n. l'n HnnWe īho 1\ m\kv>a ii l\ko-,t U nh»h*. n Uk!i\vji nku ia m* kok»hi kmi* r nku w»o k« Knpi, »;.» Ko,»\ i Kv«\i. Ih> i*nik« kiiu» ,mv* i'.>iiknw ak.v n;n •»!«>»s. o ko .* h»\u inn wvs«»iv\4i o ko;.\ mii l'n kaK»n«;,> jv>k<v'c »v lnv» ko "vn\» k-1 n>4> M.1I» v,it> ko »*ko>w »is, l'n no'o i\ i kr kvruu h.vJ\«U)n\}\, o kn, ni v.i !»««. o kinwni«n ws.« no k* hnin. n.40 v.o L.»t o hiii ko p\.o *r «.» n<>»J < >»>. fer n<#».\ nwn,\v.\ no kn v. >. kok>u.i »!\w*. l'n k*w \ X,» s ln <n, 2■<" kni»n..«v lk*

Vawaawa no boi ia, »b,o k» M Ī»i | loaii, au» Uwk ihe la āo. .Hookalo | ana mea i maaao ai ua sde iak&e, oi»JM ke kaaka lapano oie. ' He ai}a 1» hua «he pMkii na wahi laaa }oaa*kß,~ a o a iake« lumKio mhe kopeAa' no loaa'ka, a i anoai wale ao ika ika' aka i na iaa- aa!ielehelti.~ iuo ia ke hoOmanao ae makoa i ka hni pn ana ia la. Ua hui pn no hoi me Keaki, he kaikamahiae aooa ke kīno aai maikai a mohaha, nani lolua a ai kona maa papalina, maikai ka ili, a ke nana aka, me he ia aole no i kan aku ka ioehea o kei& mai maluaa onn. Ua kahaha makoa nona, aka i ka ; nana ana'ku ma na lima, aa kuihe iho la,a l ulu mai la ka minamiaa nona, oiaū aia ma i kona mau linaa na huikeana, oia ka kekahi pio a keia mai weliweli. Ua lala iima pa : mo Kaoiwiloa, no ka aina hookahi, he ka--1 pun»wahine, a na ha ae la no hoi ke aloha i kana uwe hela mai. He ekola ona ma- | kahiki ka noho ana ia aina makamaka ole. | Aia kona mai ma ka maka, he wahi ano ; haukeuke, a mai kona ia i haalde aka ai i : ka aina a hiki ia la a makou i halawai pa ' ai, oia mau no. Aohe wahi i ano e ae, a ■ aole no hoi wahi e ae o kona kino i ano manuheu aka a ano e ae paha ma ke ano o 1 keia mai. He maikai kona ola kino. Hoi i mai la ko makoa aloha a kahi hookahi i na i kiuimakamaka o aa-aina h»naa kaimalino i ala i kana heiu īuai me ke leo hoalohalohn. j Ua hui pu me Koleaka (w) no Kewalo, ; O.ihu. Hc 10 ae nei oua makahiki oka : noho ana iiaila, ūa haale'.e iho i keia aina a ! ukali aku la maho{)e q kan.a kane i hwe ia | aku no i.i mai i ka M. H. 1860. a hiki i ka 1 S7O mnke aku la ia. Ika 1371 maie hou, ' he kane ua loaa no i ka mai, a mako aku l.i ika 187J. Ua ma!e hou iho 1» mahope iha ia Papi, he lepera no, a make aku ia, , male hou iho no ia Nailiili, he lepera no, ( m.ike aku ia uiale iho la ia Pelnpela, he ; lepera no. He inaikai kona helehelena, . mnikai ka ili; he ui kona aka. aia no uae he wahi mehea iki o ka mai malu- : u-> o kona kino. 'Ue wahi meheu hiki ole I ke puai.a ae he lepera io pah* ao!e piha; akn. o k\hi nie\ knpanaha loa, oia no ka , nolu) ana o kei-\ %rahine mr.\vacna o na le* ]n>ra. no umi makahiki, a-ke mau ala noka ano mai ole o koua heleheli-na. I ;» pui kona inanao e lioi hou mai i ka ai?n iui a ii:i ni.ikeniake no e iu»hu ilaila, Mie ke alohi mai nae o l.ikou a pau i na j niakamnka. (.10/e