Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 30, 20 July 1876 — HE MOOLELO NO TAMAKI IONAKANA IAKEKONA Ka Puhi Olali o ka Hema, ke Ahikanana o ke Kaua Kipi Kuloko o Amerika Huipuia, i ka wa o ke Kaua Huliamahi o Amerika Huipuia. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO TAMAKI IONAKANA IAKEKONA Ka Puhi Olali o ka Hema, ke Ahikanana o ke Kaua Kipi Kuloko o Amerika Huipuia, i ka wa o ke Kaua Huliamahi o Amerika Huipuia.

[U/iuhiia e Lut>tn*la Rob*ri Hb rpih*]

MOKUNA I.

Ua nolio oia malalo o kona mana a hiki i ka inauawa a Gent'ral !Scott i lawe ai i ke k ihua kaua, a ua liele oia m ilalo o na kauolia a ke Geifer.il hope, ka uie.i iaia ko alakai ana ia wa. Ua kukie kona kulana uia ka oihaua, a ua hikiwawe pu hoi kona l>ii ana maiki-kahi anuu a i kekahi anuu. Iloko o ka mukuhiki 1847 ; ua lilo oia i Lui nuia 1 no ka Puali Pnk ia m i Makaluga, a he JC(j)e vi hoi ina k.'kaiu ano ; no kona wiwo ole a me k.v eleu, ua loaa iaia he m .kana no na hoouka kaua lihalihama Conti iras, a nie Cliuml»nsoo. Iloko o ka la «0 o 1 ua loaa hou no la he knlana hou, ma ke ano he Aīv\ 'm, no kona wiwo ole a iih- ka eleu mau ma ka iioouka kauā.ana i Ciie-pub-ti pee.

M.ti ka nialama «> Mar iki a hiki i Sepateiii:ib.i, oka 1 49. Aohe aliikoa i ikeia ia wa, ua'oi ae kona kauiana maniua o ia neī; ka nee einoule ana niai kahi anuu a i kekahi .ur.ni ina ka |>:i|>a o na Alukoa ; e īike nie na kanaka oj»;o nei o Vire^ini:i. O keia k.muka opi.», ka mea a kakon o Kam.i.uo īn i ; aoie 1 iolie ilui wale ia kona . |>eu a j»au (• ka aiua i ka \\:i [ m'.uiiiia :iku ; uka, ma:nuii o kaua ni;»u ha- , ua ki>a Ina oie ina na iioouka kaua i haiia i uiauuia. ua lilo ae la kona inoa i mea ka- ! niaiuo mu ia mawaena o na KeiKla a nie i na Aiukoa ināLilo iho, a ua kaulaiīa |>u ae no hoi oi.i iisa na walii a pau oka aii;:i, a , ua li'o 110 hoi oia i uiea kaao ia nuiloko o : !ia );.;]ti-]>a o i;i iii;i;i 1;l Aua hilinai nni ; la oia e n i a'.ii a jne na hou o koaa Paah Kaaa t».>..>ok >.i i ik-!io ai. N.i li.i e.; ni ti' i loaa ; .i i ma kahi on-i I i k iiu :.i 'i i.o k.i h.uia, ua h ā ni ō kona i.Mili o K.ui.i k.uo i ko:i i kit|ioao ole o ) i'O.'iu !i!..\v..niu iiou »ku. l' » u:iwaii»\aw.h k"!ia kino p.iH no n;e kona manao e lio.o; > i k-:!i-» li.iiia, me n i li.in >!» .110 1 i u: > !u «iun i ona : m »li >;>e o ka \v a :ktu i l. •>. i;». l>.v: ; niUt>i ;»ku oia i \ < i . .1,1 ni i ke aiio Kiiiu l no kekaiii k i..a K•' • ; u t iio >;n >u o. » m » keia kui.iii i a ii:;.i \v;ilo i ke ;>ia «na ui.»i »> ke ; k;ui i K i]u nia Aau nka : a ina kei » k»i ii.i ;»u.i. i: i lo i.i iie kul uia liou .•» iuo ko- ! na 11.» ; na i }>ookel » no na keneia o iia ! keini ». »>ia p.aii an k «ua. kj» luea i I k.ij>..i i, Ka O. ..i ok » llenia." M«h - ! n;o o kona noho .>:;» m» ke an>» Ku--1 niu i. v Kc Knla Ko.i. iu n: re i » oi.i nie : M.». .'i-ukia kuk »:n :» K. v. IV. , «li-iiMii ;.e j>iH> no ke K«;l »niii o \V.i>;juelou»; ui.»lio}>o iiio, tiVikeihoU kan* i v\.ihn e ine k;»:ia nim keiki, niare hou i iho U »>i« nie Mor:sona o K»«lv\hii* |.vk'U. M * keia wahinel». u * 10,.a aiui h.«ok.»i.i a 1 »«ia keiki, l;e k,iik -n;ainne ; lie iu:l;iu:li hoi u» i.aia, ka hua uiua hoi iā o kona u>:.re l»ou *n».

o ko k*k\>n liele *n« «ku :m;i» tu* koi» mvK'loli\ o pono i* knkoū k:t lioluiu !.», 0 tko I lli 1110« k*ll«u« « ko ao tiot t iko ;>i rnv Ltiti tU«U lu«iikōi. kottv«« »tt tir«nno knlioh.Miu no im niM p«lt U«sMiMtM. 1% iko nui i« oi.\ i iikō nto ti« K■<!;>?«4uo o «o k* h«H>kutv «ko» i « Uk>M) ilu> tiv» iia m«« jmli li'>iMii.ttiA ; «k.<. o l*kok<>tVA, n« n.>ho uioh.uwi'Us <>:.■». « lt<» i«v»t itikt v>l<» i n« IWO« « |M»0 ko luv>«»Av>{Vj>,» ; «k«, UVA ko *tt» w slo it\> v> k «n» intH )t.-<n« t« vtk»i iwo kon« tki» n>«i t« tu« iiv \v«hi iuclt4 <p p«l<» an;t. a ein'-i mniA k* uvv>« 0 ko Aku*. * r» }"<!»* K*« oi* i n« nvo)i tth*nht.Jt i«f n* iuo* liauiwi* tn« k«tn noho t» «o> tv» ut*ti k«x. « iloko lum o kvu»« p««U k\X<. Va luv>4*iv* «k« >m* lioko o koU :v !)JO k>".V U)vl».-|o O koilA |«ll«h k.VJ». i k*hu!'..tj»w , .o. A »v« lloi* miM U*UA * 1 Aok.vi*, u« m«t vM«, O k * two* tt» «i t«*u ~<i* i kon* w* ««* k*- !|| moii.;!iu *. . w* ikoi* oi«« k«m>tSo >\ :io .11« I V v ti;vV, ."V H« MUI«V>4* <e k«m«> K.\> .*H4 vv;V IHO »ttvM eb«lh*. « \k* k«ttvlv* H«, i* \4* I n« |ViU i ko ko Aii;-«i>i. 4kU« j>*h* h»ok«k. «« ilk« »»♦ i* Hk* k* l»v»k»*t»* • V«r«(lttM

ka rmiD kaoa aanWi ®*iksi a pololei m m ana pili Im ko kaia |Miw «oa, amA ko kela aOpuoi n9tio ana. O ka olelo hoolnna maa mao Eaa kooa man lehelohe i kona oaau alii koa, a me kooa mau boaoloha; oia keia " £ hana i kad hana, ana ke Akua e hoopooopono." laia ma Mekiko, na pani ku ia mai kekahi alanui e na enemi, a e hoohuii ia mai ana hoi na poka pkha a me na mea make imaa o lakou. aka na makemake ; oia e nee ako Jlmaa kona man koa ; ua ; pee na koa ma kahi e hiki ole ai i na j mea eha a na enemi ke hoopiiikia mai ialakoo. Ua lia.ilnlu lakou no ka ma rkaa, a hiki ole hoi l.«koa ke hele aku | imua. Ma keia hookaulua ana ona koa j i ka nee ana aku imua, me kona paipai | ikaika ana me ka ieo nui, e kuli him : i " Imna a mnke," aohe hookahi o lakou [ i koa aku imua i liookahi iuiha. Aka, o na paipai aua a ka mea nona keia mooleio i kona m:iu koa, he mea makehewa wa!e no ia. Nolaiia, heie ;iku la oia inaua ponoi o lakou, imua o na mea make a ka eneini, a e poha ana hoi n:» poka pahu a ka enemi ma kela me keia auao o kona kino, me koaa hele mnlie ann i o ia nei iloko o ka lapalapa o ke hhi, e like me Saderaka, Meeaka, a mo Abedenego iloko o ka iapnlapa o ke ahi i paiiike.ia ka enaena. Wehe ae la oia i kona pap«le. a huli mai ia. imna o kona mau koa, kahea mai la oia, "E f li ilni oiai ia'u, he inea ole keia, e nana , inai aolu o'u hoopilikia ia e ua iuea mai ke a ka euemi." j 0 keia kekalii o kana mau haoa koa loa i ikeia a mahalo nui ia e ka poe i ike maka a loho lioi -i keia mau hana koa a likekona. E like me na maka • «eto o Napniiona iloko o na uwahi oka|okao naj>u kunialii, pela no na maka o ko k ikoii koa wiwo ole iniua o kona mau euemi, aoie hoi he walii hunaio im ihea m iko u kona mau enemi i hoopiiijki i m;»i i kona kino. Ana keia mau ; li:iii i ko i a lakek(>na i lioula in.«i i n ; » ; ui:tnao wiwo ole il«>ko o kona miui koa, i « iele akn la lakou iuyia ine he ni »n liiv i na la i in >k-tukau e haehae i ka iakou uiau niea e ale. Ama keia ua lilo o ; Lakekoua i inea mahalo nui ia e kona ; inau alii koa, a nie ke aupuni holookoa \ o Amerika.

MOKUNW 11. 1 Xo',,y , <V AVj A"* o T C/V7i- ' i m*i—hohoia i A'»r>«/»</.» ut» kttlath* i koi o I I ! M <li<n% ilto on* uluaoa k;»«* il:>ko o * Mokik ', a LolioU m;ii l.i na elien :o k » j in.ilalii.i, ua ivoho vvia he kumuao no ke j kula ko i iu;i Vercjīini i, a hiki i ke ku-' pnl.m o k* m »k ihiki id6l, il »kooia oi«tu.»wa i ulu ūiiii ai ka pii him o kon i' "k un u nia k.ina oili;*n-i, u hoike hoi i kt» uo iiolookon i kuiiu kui uia he kou wiwo a mo ke akani ii uia ke ;il.»ki»i j«ua ī u t ko.i iko k īUu k k iua. Mii hoou d.> i » 11 p .ln koii* M-kaiti«i -ina i uuq a* uialu.ii.i. iik.i, j»u ū e iu.ii 11 ko au Hivn;i\va o ko k.iu.«, ii« ka iiu' i u .nt e hu.-<i ;te i ii.i īuo.i iiun.i iloko oka naau i {.iha ika w ivv>> ;i mo ko koa. o k.i il 11. 1S«>1. hooiuaka m:u la k.i iu.ū an.i in ii o ke ahi enaona o ke kaiia nn n.i w.ihi a |>au o AnKnka. m > he ;:i a la. ua j>il»a ka hw.i h.>l.H.koi i na K-o w iw.ilo <■ k.il.i au i ui »i koia a iih« keia kaia o ki aina. v |vtijni ana i k \ lahui o n i a«.vio h ohia. lawe lakon i na mi'ii kaua, Ua kaj>alili ka naau :o na moa a jk*u. ua w«.he i ka jnli o ke kane a me ka waliine, na makua, na ohana. ka noīio kiu>n.¥>no ana : na keia īuaii uiea a jum i l.iv»v mai ium.i o ko lauou nuu īnak.u a ju-t iuv.ni ia ai ke ko:ii *:>a o ko l.ikou iiiau jwmwui. lloko oka m.ilama o l.uiuan. ua ki j>u ia luai U ka Pa- } u " i?ur oi' tlie \Ve#t " īu* ke ku niv>ku o ke Kul.inakauh ile o CharUiston. ua hui j.u ni;ū la n* mv>kusiiaA li-nu o ivutU * h**!?}* «ku la i ka hui AUA me q« moku aā« UiWUk FW»Uv. AUlmu»*, Louwmaa i K>k\> oU nMhiua

No nmvi (Uumm bntMu «U HMU U k*ua qiu mtM»v a i ol#* I«okv> uli eiiiA o Feber »*ii im kwho u o J«dfor*i« lXavt> i IV m mokniHwi ll<m A i k* U 4 XLur*ki* oiA nMbtbtki IwoUu U* I\4ku* v» Lt«M*ko»«M S IV »K» su* ui«4iu aina Akaik IK>U «lvu nuu U ku|iiki|A)A m lik» ka nuui««« o m um i««i wā lKiv o U«r 11. Um iW k b IKHIM i Mk«4 IM U> kwi īht« WK' U «tv« k k« MM4M O MA kAtn«xr«t \* l» .vv*«k AkA»* IK»kv» v» ,V;w U IX, tu U**«t |«yt M MMu U kck«iu o»« |v«« K«* O k* «\«« AUt, oHA O 1 SS«ItHHr M llk«, Bo ,Ty««k M* kvi* *ttA« «*-iU ka,iA i Kiki n«iut nui» u« W.iUh» «o U RM V « itu«*Jri, kv k«u« ki(>t kwkU,M n» Aa*mka Hui|««U. U«n,M ksvkc oU »*»t U k« «v»ju» H«»« i kv Ukwa u |m »»* )K>i i Wuu«m «i M I v O«' tt U«« i »« k»UkM k«VUk SMk M|s«k« i|At <> k k« i th« *w*. m i Woof*k* m i

mal i kaihMMi Sft ao el»«pwn%«M' «o mea naimiiwEU»» 'awe, a : jpm*"' : ma k» nelolei A hiki i'ka la 17 o Ap*a*. mlm*». weli o na mokn aina a ka ibo i mmokaai&a o ka H< taa, aa Vemgra» I» makoahine o na kanaka koa a whm oia o na'aa i hala aku, wanano hoi kamna o ka hookele ana i na moka aiaa Hema, e lawe ana i ke kahua kaua co ka hooala ana e hookahe i ke koko 6 kiu maa keiki, i mea e kuokoa ai ke kookoa o kaaoao Heiua. Ikala 17 o Apenla, hoohoto iho la ka Ahaolelo o Vureginia na kooa inaa koa i lawepiaa i ke kahua kaua a o ka hana oiua a kona maa kc», o ka hoemn aku i na ko&o ka Akau, mai Harj>er's Ferry aku i mea e lawe mai i na mea ai a me na lako kaua e ae i hooiakoia e ka aoao Akau iiaila.

Ua kakaikahi no na wahi koa a Yereginia i hoouna aku ai i ke kahua kaua, e kue aku i na koa o ka Akau, iao pono ia i na mea kaua, aka, ua hilinai no nae ko ka Heiua ina ka wiwo ole o kona nuiu keiki a me kawanaopaa no ko lakou kuokoa ;«o ku lakou maualakaiia «n» ua hilinaiia ma ku eleu ona GK;nerala. Iloko o ka inalama o Apenia 18C1, i hoike hou ae ai o Oen. Stoaew>ill Jackson iaia I iho he Keneia i maa i na hoouka kaua I ana, a he koa hoi no na la uluaoa kaua | o Mesiko. He 37 na makahiki o Stone j wall Jackson i keia manawa, aole i nee I aku kona wahi inoa mawalio o na pu o j ke kuln koa ana i noho ai, no na ah.»wa I ana no kana mau hana ; iaia e noho asa { he kumuao no ke kula koa o V"eivgioia, j aole hoi i loaa iaia he inoa i mahalo ole |ia nona e īul haumana a me na mea a | pau i launa iaia. Ma na mea a pau he j hix>i>ono, he hooko pololei i na rula o ka I oihana koa, he Kristiano oiaio, he paa j ka manao. he kokua i ka aoao nawaliwaii.

Mai ktia manawa mai, ke noho nei oo o lakekona he koa, aka, oka mea oi 'ka 0 kona )oīī ole ma na mea ]>ili ht>omana iloko o na !i(X)nial.iu uuu a kona inau hoa'loha. He lala oia uo ka aoao hoomnna Htx>U Po|>e, he Kristiano io, e peld ana i kona m:iu kuli- nie kona mau lint% e h;i|kai una ilu:va i ke Akua, e nonoi ana i ka lo!«onutbti o ke Akua ola mau "E alakai iaia ina na mea a jv»u no ka pooo o kona aina," aole i hiul? iki ka haipule iau i aa maoawa noho wale, a Ime na manatra e hana ana i kana m&n : oiluma ; wahi a kekahi o kona raau ahaiolelo, -U i ike aku au ia lakekooa iloko o ka m.io ana ae o na (Hinohu uahi e pelu ana i kona nuu kull, a e nonoi aoa i ke ahonui o na lani e kau mai i ka Uu> ' kil.i malnna o kona aoao.'" 0 k-. ia ilu» la na hana a ke ktMi wiwo ole o ka aivio Ilema i hoouna ta akn ai i iilakai no l.ikou i na hooiii kaua no ko lakou k<)oki\i ana. Na Gov, Li?teher aku iaia i misiooa © lilo i ali;k<vi no na koa o nana no i koh < i Koloiu la no r a kc*a VereA m* koi.i kohoh ana, ua ajwnoia mii U ia m\i e ka Aluolelo o Vei ka ana o k»*na h»kohu, na wikiwiki oia o alakai i na k\v» » liar|vr s Ferrry ibko o Mei ISGI. laia » hiki aku ai i ke k.ihua e noho mai ana o Lieut Jom*s me kooa mau wahi koa e wawahi aaa ī na* nwa a |«a a ke auj uni i kukulu ai, ua haU koa. me kahi iuau mea al u e »*. abu ua hiki nau* aku n.i kvvi o V<»tvgini,* mamuao ka mar.a\ra loa k»» alakai aaa a G\n. Jacksūß. C--l •<*» • MMI )