Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 34, 17 August 1876 — Huakai makaikai ia Kauai. Kakauia no ka LAHUI HAWAII e Mr. D. Keaweamahi. [ARTICLE]

Huakai makaikai ia Kauai. Kakauia no ka LAHUI HAWAII e Mr. D. Keaweamahi.

; Kix»na mn'! \ccla m*t. • | Alawa ao lu>i m:uik:i o niaku» mai ana j ki'ia j«uu, oia iu> oo ka lae o ka Elopaui. ! I) Nouiiou ki-ia, oia ka |>a|»u kahiko, (u>n. | Aikanaka, a i ka olali ilio keia, oia lioi o | Ge». Kawelo. m-o na koa olmia o ua kapu | ! iK'i; Ia iH'i k'.ui ilu> la kuu hoahi?le iko oli, ! i aok' i kanamai ko k.i wowo, a apo kokoaku ; la au i k«ia num lalaui mele a ia Ja o noko ; mai la, oiai ua maamaa loa loa kvla i ke | oii, a ma ka himoai Imi, oki loa hoi ia, lilo ; |ae ia hoi ia'u ka lea. A eia ua walii niole ; nei ana i ha\ik;iwe we iho ai: , " Aiaiia e Nounou a nnlo ka lim haa." j I'au ka nnnea ana i keia wahi, liao ae la ; na leepa o Ī.uhio i na naiti lio o innua, oia | yk. k i)t> i:i a hiki ika I.ulu o \Vaimaliß- ' j nnhia. o k uih »\ k» u o Moikoh.n, aole no j h.oi i u ia itot k ui an-i inaua i ke kula o ! . M.ii!e!iitna e wiki e au i!to ana maua i ka > muiiwai o Kealia. Ma ki 11 uahi. ?v:i ka ! i.oki. o n.) kv jkī w .i!e no o ka aia.i jni.?. ■e u :iiu :;\ia i:te 11:1 >h* kō]>e. HU' lfi e • ki; ana i k:i !ero, u:v loh.o no h.>i au no i ka llai o :na k< ia aiua mahi laiki, : H:i;.lviv 'a Ki .;i:a j.ii : ina o, liolo aka oke ■ k\H-a o H.m'ui:kaw:t i, hala ia ka!a. i!.o aku'i

!:; a ]>»ī :l i:n» ' f :n:ui ,liv;uv;l. lai a:i;i maiia i kf k, ;a » K i'inlouialo. O koi.i ka |>:i--lon i o iuoku :u .> Puua a m»> Ko >!:.:i, nan:v wa;o ao ia no 1 kona nmii lm>na ko k: :iu la' no na w .m ai' »> na l o, a ih»> ,itia i Ana!iola. !:»■ «a!u 'U;»ik.ii k»>ia. u.i mu 11:1 kan ika 0 kan;; 1 < 1«1 ana, a !o!u« 1:10 l.a an >> kalu k< ia <> kau ni ikaui »ka i u>>lu> a:. <>:a o Mr S. Ilaa'.i. o. k 1 jaku l.a 111:1 k<»na liomo. na ha>a k» !;. 1 ko kanu i.uki, iu>lai! » aol»> » ]> u m» .a a !t»!. n >. aka, ua j!i k>>'« iinlui!.» »»«>;:.i > k»>i :i l iiu l.iiu' 1 koia haii.i, o kok i 1 i ki i.i .« 111 kaK i k>il.t !ia>>'(> i n< 1! 10 ku'iiii a; i Kaiimak u>. 1. O. Mr. Kinmio ka hai »>!»!»» »> k»aa » k t!» m.i. a»»lo nao k» 'a 1 K «ii.u. o;a i:>> ]>a;;i i o,ha iu'i. Aia :io lu»i ma k»> k:ta »•» k»-s:i A?!.»h»>!.i o kn aii.a kokahi i:a;. oi.a t\> »'»• k i m:fi:i ai;ktsa ka h lo ihr> iniiiui.» >> Ana;>.>>i;i. IVmi ua u'aiu nulo 0 )>;.'! :m.i i k» :.a |>iiu kalaloa : " lln i> :>ta i k> k» ki i>uu i ko.alo»» Moik» sia. I 'i 1 i ... | ..4 l . ,a l;.(II i, I > i\ :.! . » t aa liil l ka' kal." \ 1 ,i k 1 .» >0 I » u t <> k» 11 i'im ho ]»>.tka i> . •■ , >■ k . k ' 11 k.a 1 :t ; .>.'i, 11.> k»a.i ]>.i k » k t 1:. • . ' |.i! .i i! ao 1 k* kuiiaa;!»a «!. i « » k> , 1 ki'„l, ia kaoM.au: a ka iu-.k:ui :» M ra «kaham imki īa »• ia ,a »' :» k k k< , | ■• ,k\ »• iu>v ia i!>>k«> >» k»- k >» 1 k 1 ,a. , K.aoi »»f !i, «a ka{»an tia ;>.» 'iaku !.a, o |-oh ,k 1 kauai. a»>lo nao i nm ■' na«» ka m* >• u 1 i » 01*10 iv H.a*!»ioia A«»t,1>,»..4, I), .0 1 , «,. ,» \.ia!uai;n, a !.*«* k.\ aaa >«a-.i* » ko kt»la »> r.ai>j»<. » !«■...>■. j,» o M l »»a. h\ n at. k «.< .. ,< k>' k» .a w a !»< l.a!o !'■•■* k *««■«<k . k. k.; *oa, n»A»Kai »:«> k< a w ■•! , r.Ka, ,a■ .« ■ .< ' , li:.ai a,;i 1;' ~1 1 ' •*•*! ' '•• * 1 < !-. I ';»,.!, ;. in.al K. K1 1 k ••«••*■«.» aa.a. » ak , ia K» 'a ' ' • ' k a . K ' ■ • ' • '• -«• ■ • I: u'. ,\ ;

ka la." 'A o maua hoi, kipa aku la ma kahi o 3[r. Kahele, tla hoo'kipa inaikai" mai o Mr. Kahe|e - a me kana leile ia maua, he mau uiea jkuonoono keia, he hale laau īuii ko laua, n)e tia ohana, aia i keia hale ke kaikunang o ka wahine mare o ke kumu o Keoneula, oia o Mr. Watter Hill, ua mare i ka wahihe, me ka laua keiki, ua moe ma ua ilaila 14 po. i . Poakola, lulai 1», hora 6a. m. ha*lele ia Moioaa, holo aku maua o ke kula o Keahuikaiole, he man wahi liale 110 ko keia walii, oiaiio ]>aha na hale e ku aiTa i ka honun, o ka nui, aia wale 110 i ke kahawai, hala keia wahi, ilio aku o ke kahawai o Wai|>ake,;pii ma o a koino i ka ulu kukuio Kauhakake, ilaila mana i ike ai i na kuinu a me na h|la kukui ua paa \vale 110 i ke kakau ia i nfe inoa, o Pilaa ka inoa o ka aina kahi a keift ulu kukui e ku nei, ho wahi maikai 110 keia. A hala keia ulu kukui me koiia nani, komo aku maua o ka ulu hala o Wiiakalua, ua hoiii aku maua i ke ala o ka hnla i keia walii, oia 110 oe ka lipoa ala o Ohiawaka. Aia mauka o keia walii e kau niai aua 0 Ilalanlani, he kuahiwi, a ma koua alo iho e liuli ana i kai, he kahonua, oia o Kahihikolo. No keia walii kekahi mele a'u i lohe ai, oia keia: "Ei aku kla luala o ka laau haale o Kahihikolo." A 110 keia walii no hoi ua hua Mokihana e h i ia nei. " Nolaila, ke puaua ae nei au i kc}ia inau lalani inele : Auhea wale aua oe, • E kuu lei Mokihana, A'ii i kui a ilawa, I lei 110 kuu kino." līaalele maua i na hala o Waiakalnn, holo aku mauii a iho i ke ka'iawai o Waiuli, pii 111:1 o ike i na nuwai a ka Puhi, huli hoi a naua inakai, e ahua uiai ana hoi keia pnu mii, o Kilauea keia, a m:i kona alo makai e huli la ika moana, he walii mokupuni uukn, o Mokuneae ka inoa. Ilaalele maua ia wahi, liolo aku a iho i ke kahawai o Puukumu, o ka palena keia e moku ai o Koolau a me Ilaielea, pii tna o hele aku o ia wahi a kiei ana ia lalo-o Kalihiwai, he inuliwai keia, iho aku a hiki ilalo, a i ka nana ana i kahi e liiki ai ma o, nui 110 ka pilikia, mawaena aku 0 ka muliwai, hohonu loa. a ma ka nuku muliwai hoi, pop<>i mai ka nalu, puluelo kahi kapa ke īliki mai, lie j>ono na ke kai maloo. Oia paha kalii pilikin o Kauai ina ka hele ana, a ma kekahi mau wahi e ae, maikai no. llaalele maua i keia luuliwai, pii ma kela ]>aii a hoea iluna o Kalihikaii Kipa maua ma kahi o Mr. PeU'i' Nowlien, ua hookipa ia maua me ka niaikai e Mr. Peter Nowlien a me kana le»le Mrs. I.ahela Peler Nowlien, he mau ni. kainaka nluohi loa keia i na malihiin, he heaheai, he kaoee, he akeukeu, a aia inaluna o laua ko maua mahalo piha. A inai ia laua ui;»i. ua loaa hou he mau.lio 110 maua e holo loa ai i Maena. l'a haalele maua ia Kalihikai 1 ka hora 11 a. m., a hele aku la maua ma kapa kahak ai a hanlele aku i ke alanui ;«u|iuui iuka loa. a ia maua e l>We nei, hele aku la maua a hiki i koia wahi pohakm, o Kahuoi ka inoa, Peuei ka mooU-lo o keia wahi pohaku :

' Ina e lana ana ka awoowoo mako a pimi ke.a j>o!iaku, alaila, »• . i aua ko Kanai j>oo a ]>uni i ka ia, a ina o ki kalū h:t|>a wah' n > o ka )>'>)iakii kai jxuii i ka ia, alaila, o ki-kahi hapa wa!<> no o Kanai ko ai i k i m. pola uo ka a hiki i 'ki'ia w\. UaaloK' i fe\H;t walii, liolo aku o Wan'mi ia, a liala mai ia, ku nna maua i ka pali o Maii iloi. alawa mai la ihope, o punoini mai ana na hal» o l.uia, aia no hoi mauka ao okoa! i nu; iK>k > ii ka ulii liala o I'ooku. i;o Ih-i -.m A iioua kfia mau lalani moK- a'n o pn <- i ao noi : i "K:mi ka ]>a a ka ui i ka l i ia, l.i-lo ka p.>ka i k-i ilia'a o l.an, V Mo lna i ka mana o l>.ku." Nana lnn ia I;«K>o IlanaK'i, oi-« nooo k\ moa u.iki a na !:a!o noho o na kan .k » ha 11». a mo iiu l,a;o v\ ;hko. ni lialo n >iio o k-\ Ona n.Mia ki i i ma!;ik.»L oi io t K.'ko. Aī » ma ko a!.» o k. la m.»<i hav. lio iiiuliwmi ii.uii o moo ana mai k.-ii a ko;no I ..-» il.»k»> o k.imu I>a!i. a ma na ao.n» o koi.» inuliwai o lio >pnni i t ai!.i *• na iaau u!iu!i a mo ua laii o kc k»\ * um k. :n m-a!. wai n>» ln»i'o l:»«o ia mai ai ko ko i ika ha'o wiliko n«t luna »> na ka>». \ani a l.ihia na nsoa h:tna ma koia hah> wilikoj na ka Sto;vjn wn }<.> i'o ki h.>o!ia!ia ana tna moa a pm. t» Kikiu!a ka in<»a o kahiio ku iu i n » !> »!*-. Pau ko k#M ai.aii na inoa o ka !ii>i

maiiiko ksu k«- l Imki i.» »k t !.i i knl.i :»oSi> o k:l llihliu.li ; » ;!i,| * ih i «» I.ii*»muii, l'.o w hK< tt> m i i!AK» o H.iii.i!» i k.i!.s « k.ikio ,n, ntu u.\ km l>slo tns ki'i.i \\ ,tlii iho l.im uhi"» o !;.m» |>Uiu «11.1 i ii.i h.«l<\ .ii.i U.u nu ko a!.» k» 1.1 kAOUH 1 0 .«1.0 01 !»!.> ,iuv ' v iiuvi o koi* xM»o «» M »!»*i»»«tk», uonik.U tovi U!.im.mi'!o ,i>i r |>tun» .v t», i "Ko h>*|>u *V.:* ik* «M»o l jlt«1" i k * U l'. 'U K »!; .1 k Itl:4k* V- \| tus« . *.< *v.l" Ai* )u>» m» &.oia *inai, r ku ««« h,pnK . O \\\n »!; k* O K r l\uki k\ l .iio.i«.» o i.i \kiloM.n, ,i.»!o nv k.» i« 1.1, U\ I»*;* koU 4 l.»!»«0 | k* »!)«» o k»»4V* l>okn <<. r*mU mik*tkst «n.\ t k> ,ii» > »> ko k <! \«.ikau! l *}o t«4i '» it<>» * «11M.% i tti 0 ku m» ko k>*\ 0 ll.i»».i!« t. a,>;o » k.in* m«i ko «i*. »5* k. «i» >i »k « ; *».* »U»i o kolli m\tt li k», k»o v ;Vo skt« »i « k* w*« ,\ Xj»ta,i!,|. kit»»*, osi n,> ,v ki ««*!»>« k.v*< r ,n:>i t Vo i!,» > V* s mi k v»v* jm*a 1 i >ii.i »o o k«; i7».i ki;* j*\!i kK i,K" \|j nwal.o* *-i.\» ,i«» o «t?i«ist"Ki»« it\ » v(, >»»•• ■«> k, t1 » "1'« J..1! « ,].-!» 4»,- U»':, [ 1 k. 1 -,v 4 •! ii.i»r (,>« !•* I ?

"Maikai na knahiwi oanl aa *BgHtoa, Ka a-ula wai o na Maloieam», E o ana ia Mfimala!joa." Aia hoi ma keia knkiji pali o Kaukaopna, Hihimanu amo ko-«ko u, be maa wabi pana wale no keia; paa keia, heie aku a au i ka wai o Waioli, he wani muiiwai ia, a aia ma ke alo o ko eaaua wahi e hele 'ku nei he pun kuninihi o Katnakaihuwaa, a nia kona a<>ao hema na ohia o Kupakoili, a maliope aku no hoi o keia mau pua, e ku inai ana keia puu hou, o Kawelopuu ia, he puu kana i ka wa kahiko, pau*ka nana ana i keia wahi, hoio aku inaua a āu i ka wai o Waip.it ianei pulu peno na wahi lole o niana i ka hohonn o kalii e heie aku ni, pae ma keia kapa, holo hou uo a luu i ka wai o Waikoko, hala hope keia walii kahawai ia mnua, moe aku Ja ka iliu o iia lio uo luna o Kahialauoho he iāe ia, iiaila, ku iki maua e nana i ke ano o Hanalei a me ke awa kunioku, iie uani a maik&i ke uaua aku. {Aole i/>aw.]V