Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 34, 17 August 1876 — Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni Hawaii Ka Moolelo o na hana o ke Kau o ka M. H. 1876. [ARTICLE]

Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni Hawaii Ka Moolelo o na hana o ke Kau o ka M. H. 1876.

| l.i Ha\* T > —1\» ilu» » ( l H»l iw <i k.i Al t 4o;«-lvi o !»ko an» 4sh nnu. | Heike m n ks hi|»a uukvi n k« v komH'wae in> k;» »• •oi)(»i in* 1 k.4 biK e iionioli »1 ka |Mtikn « ke ksn»w-ti kn ila, <• {uli •na i w* }>» »iu i na «iu« i ro<hi i*. o n.vi ■uai «m» «v hos>p*r,?o i ku lnl« W'milio • nooiioo oio ki lioik« u k* aui n k<« kow 1«. 110 kf> mi»i ke k »:iiilo n.> k« noon.>.-> «ii» i kn oU-lo ii »> hi>l,» « »na i kiKwtnit« \V.hhv »i n<> K4 uku nkti i m luna • npum * »ii* n* lilo o na aheknapuai n<t ki» nilnn* <> lu!*i e ltk* mo ku it U U-»s--wm* o 1^74.» n;>i «n%sna o ho •in-l-i'* k& «ilo'o iioolinlo. A(»"roi» li< liih*!ti »«i «i Mr \V»tTiio«S'» «<i k% mvt*ar « ttuv« U U<> h.>ol«:i hi i k« pwku ('4, o ko kmi*Wii kiv M» ko iu>i u* k.-»(>•<> i* n* inl», • k*>lq h* i*» ati»4 i* ks b I*. \V*iho >« i k*> k+nu<» tc o k« hnU> m» k» |\>«h«, ll< Imuolh m>i» o Mi \V-t»*r)» >»*♦ lif l. U r h>»ol,»l, »« i k« ;>«««ku t»i o t>- k*«» «tn k>vil», o f 11« •«« i n« o n« Una kt J »U M » k<> «>oi »»* ii>)*th<>l«i iil»»* i* k» Im!«. \\ *ih' i* i ko k»m t -« lia llaīo w» ke IV Mr y h » «>M > h»4>hv>><». *> «s«*u «h* « ko Ku:i>««« K*Kt*t«t h4"«h* Vf l»ik-»tt« ,< «U| ««»• BU M »U»|»tt«« • K«>l«* « «• k»M.'ho I k«»l 1« IA H.ll»V> II ,J»o. ||*u I» «10 k« h*lkh4 «W«w«h« i,*« «S «1« ««la. HoUh*Ui «•»*! » Mt ivh h<> oWI.» K 1 • r k*«o«.* «««* s k»k«*»tK'U, •!*>-- hv>» k<>k« m*i i «a l> I* • p*« « •*•» > i» m» kr k*V»« |>:Vj\y, « «M» k« h«i»« M«« « k« ll»'0 »> k» l*>»l»h«». 11 .S>h->l>>»«, Wa>i«> i >* n»»« ,» Mr *;*\ i fc«*« v -|rl<h.v h.-l.> i ho«* t» «« HeN.hoU m*i « hooWl> h»».-h i > t $i t*v >' ?• > li« Yvt»t»«<*«r •«.« t 1 ko «)*»»■ h»« •»** k(f'.« *»>■«# i,? t(t, ,

h&wai o VV r uiks(k«lul* a hilei i ke alaiiai Liliha, Waiho mī ke bomi(e e«ns e eoonoo uei i ka p«ispala hoopii e pili aoa ia inea. Na -Haxa o ka La. Heluhelo akoln ia ka bi!a e hoopaa ®I i ka pauku 48l> o ke kaaawai kiviU, e hoopao »na i ke JiU houkahi o ka auhda kino. M h ipe oka noonoo ia aoa, na hr>ohoioia ka hoopan ain i ka auhao kino.

Kia ha poe i<e roa ka hoopau aua i ka auhau kino. l«ileioboku, Moehonoa, AiioJo, KahuiU, Kaiue, Kaoeelii, Kamauoha, Pilipo, Lilikilmi, B rcl», Halst«ed, G.»y, Helekonihi, K<renHi>*, Kelaakoa, Aiwuh*, Nawahi, Halemann, Mahoe, Nahakn, Waoa, Nakaleka, M«he!ona, huiia he 25. Eia ka poe h<»o'o ika anhaa kino. Domiu'a, Kippn». Grecn, Walkrr, &ikelaopio, Kakela-makna, Weila, Ake, Naili, G»y \Vatcrliovß», Naukaoa, Pn ston, bui la he 13 p<>e hoole Helubflu rtlut i.l ka bi| i e hnololi ai i k* pauku I o ka mokuna 06 o ke kanawai kapaiio», # pili ana no ka haalele ana i na mea i tßBrc i». Hoopanee loa ia. Helahi-lu alua ia ka hila e hoololi ai j k»,mokuot 40 o ke kaoawai knnima, © pili ana no ka wulaau po. Kakau porpoe ia. Iloomalia ka H«le. IlaliMai ka Hale toa ka Ikupa I p. m Heluhelu a)ut ia ka hila e hookuu ai i na paahnna maUlo o na aelike ma na la kohob<!dti. Waiho ia ike k<im<te wae, Hi>n. Giv, A'īiolo, iappnu, Biienaba, a me Mahoe na InU o ka komita wae. Helnheln nla<t i;i ; ka l>ila e hoop»a ai ka mokani 10 n na kanawai ō e pili #na no ke oki man\ Wailio ia iua ka papa a Jioi mai ka Hon Kaoai ka mea oaua ka ti ln i l> we mai. Helnheln »lim i» ka l»la e lioo)o|j n j j »a paukn I, 3. 30. oka mokuna 59 uke kanawai B»riiiuB, oiai e noonoo ia aaa. Ua waih i ia imua o ke koraite o ka (iale. ."'i.i, o itia Sa noho. ueiuueio ia ka pMuku, I, '2, 5 1 5. a hoopiu ia ke krmito, me ki hai akii i ka Hale, aa hooholo loa la ka bila no ke kakno poepoe ana. Aponoia. Hooholoia e heluhelu akolu ma ka o i»filia e liiki mai ana. Heluholu olua i& ka biU e Uooholo ai i ka niokuunhu holnpili aina. Waiho ia a no >nro ou mo kekahi bi)a mokuoiahu • ae. ma ka l'oalua. Holiilm-Iu nlaa i-i ki bila e fat>ol<»li ai i ka p.iuku 41) o ku mokuna o ke kar*im.i. W'niho la tm ke kak-u poepoe, 1 <■ lieluiielu «koiu ia ui.a ka Poahi. Llelulielu alut la ka houloli no ka pauku JU, o he Kumuk*i awai, m o ka uooiioo ih »n\ Uit hocl»>l«»it ka hool >li uo ki' kaknn p>tp <o ana, a e heluhelu akolu u nn k.i l'unkale. Kia ka p<>e i n»s aol<» poa<» ko si»h > la ni lun»k»;iiw4i i liiimiuakaiiiiaii", Mu.uiaiil', M«it.n, Ahilo, K«lntiU, Kaiue. K(*n»Mli, IMipo, Lilik.U.*;, li ich, N iili, ÜblsU'».\ (i <v, Molekunihi Ai*ohi, N<»-ah\ M«hiw\ NV*«tcriii>ose. Nakaloaa, >0, M«heloaa, Kaiua, hui la lt« 22

I K>* k* po? e noho iu> n« !utnk*ac- , ī \v*i i ltin*mtk:»tin«ti» ikiko >> k» AU««!vl<>, j U'lo:oli >k<i, Pntn« s, K.<«pi>aa. tirw, | i liono*. Wnikoi', K«k?U-i>p;o, Kuih«>'aai, ; i'.<rk*r. K«h»n«, Ak*>, K*in<tioiii, B ro» »»>'•, N«U»ku, \V*a», N«ut* k n», hoi i.t ho I» Holtiho!a ai<i« i* k» 1> U<• ho<lol. *i i : ka p>ttk«» I. .{. t> ko h«ii«»\»i «» I>(»'*. e pi i «i.a ik> k* i«tlt- * n»« k.»m «n* «w« i k* p . I»i. \V» h > i* n« hr k*k»ta «»• h<rluMtJ «kolu i* m« k* l\t*la*. U«fl»ihol»i «l«* i« i* )> 1« • ai i k« p«uku ok« m«kuu* it .> k« k*n«w*i h,N>,»»i k*r«i«»*, o p ii aa* no k* M«lwhi* , Sl»»t«. H<w»|M«hoi* j lltl«, j b lUvt .li —l\ *k,>l«, Arf;-«U v j H*U>» «i k* Ah«*U«U * l»k«» M»> *« «mo. - X >i M»i • H<»«* K«*i • h«fM»i li»mi ia fca : ««.>ihi»,> *a« «*vt k« l> la o h»<«fi«« «i i k* lt«n vim.>, • * «ratho l* «M k* |-*4»*. H»»»- ' ho!««« U »«kt o»«i k* lrf»*« k«*hi«« i •* wm • ; |»<li «»* » k* *»h««** mUiI »» H>«.>i«l», * • Mk* mi ko * k«kaki «uM* iKnWwh» t* ♦ h»i« 11*1* H*l«ih«)« «»•« (mi • Mi I» l»»U« k»««H ««« |I*«MM * k« K«h«M K»i*HiiM • kMwi «k« I M hikni !•!»««•, W«dh> »« «*o k* lw4i*W4« rl t|*Ufc?}« «M«* IK»« •»»« «V» I* h«. KAa ♦ T« «« » k« fi*«h« «9 « U k«MW«t |t IK> h«« »« X » Ml>ll lti| U m fc« )t :« H**«r.»« ī«m«« »» kr k*« to o t« H.: ri « M, K*la«ks>« *\U « V<v »

OIHAKA KaOA. Ke ola o bs koa $58,840 j Kapae ia ka aōoaoo aua a hoike os&i ka ; Oihaua Koa. OIHANA KAI.AIAIMA. j Uku Kuhioa 10,000 Noi o Wr 8,01)0 ! „ Nakaleka, 6,000 „ Pilipo, 7.000 Ilooholeia 8,000. Kakauolelo moa 4 000 i Noi o Mr Pilipo 3 600 ' " Nakaleka 3,000 Hooholeia 4,000 | Kiaaio« o Oaha 3,(ff10 | Noi o Mr Kaueaiii 3.WW " Kuihelaui 4,080 I " G»y Ū.OOO ! Ilooholo'a 3,000 l Kinaiaa o M ui 3,000 i Noi o Ur B4reeabs, e hoopaoeee iki. ; Kaai 4 000 " Lilikalaoi 3 000 Hoohokūa - 3.000 Kiaaina o Kaaai 2,400 Noi o Mr Kaoealii 2,000 j Ilooholnia 3,400 Kiaaina o Ilawaii 3,600 Noi o Mr Kaaealii 3,0<t0 Hoohol<jia 3f»00 ! Kakauolelo Kiaaiua o Hoo. 800 Mam 1/200 ; Noi o Mr Kanealii 1,000 l' Hooholoia 1,200 ; Koeoa uku Kakauolelo Kiaaina o Maoi, j Hooholoia 150 I Kaiiauolelo Kiaaioa o Kauai IuOO Noi o Mr Lilikaiaui 800 j Kaai UāO i Kakanolelo Kiaaina Hawaii 1,200 ! No< o Mr Kaneaiii KIOO > Hooholoi* Luoapaahau Oaha 3.«00 Noi e Mr Kaaenlii 2,400 ' Hooholia, 3,000 \ Noi luai o Mr l > restoo|' v e I fiooloi haawina me ka Luna Aliaoi, L«aa o oa 1 Haoa Hou a ne ka Loaawaī » Kakaoolelo, ! Ka Uku 6000 ! Xoi ka Loio Kuhina. Haawi ia keia hae- i wiua ma ka liaia o kekahi komite *a« ' Hooholoia, waiho ike homite wae. ' Luoa L»t» Nui MKHI Noi o Mr B r<-h 4im>o H<M>lH»loi* 5.000 Kakauolelo maa Luoa l.»ti Nu» ;2.400 Noi o Mr Pilipo 2000 llooholoia 5 400 Kakauolok» elaa Loua Lt»U Nui 1.2«i0 Noi o Mr Nakaieka liiOO i " K«ni»»lii k«i»i»e loe. H.Mholou l,*M NiL'in*l,rt» «>HawaiiH>o Noi «> Mt N<k«kka •«<» " I! u ,l i l.iKipanee loa. " " rilip<\ e koKipaoo koia m<u haawina a p«u nw ko n« mokupuai e »e. a hoike uui ke Kehioa KaLiaioa i ka «gi e aa luoa Kla -uku ia ai aa w»fc»puai. i Hooh<J«oia. Kola iu« keia lilo oihaaa lrt* 3,?£0 Nui o Mr Keoealu 2 4(KI IKHiholoia 3 2-0 N* l.r na A!«aai !kKM Hak» ilina aui 6<V N<-i o Mr Mirim, no aa i)<n« ahi o Maoair a nH" ko Luaaiilo MW Hooli«to>& Noi o Mr Piii|<«, • h«K»fct>ai.<i* om ka B«U llaawia». Na k* kia» liale iliaa • l*UM*itl» N<m Kiaaiua K<|<*«a,« b*«(i«w« Un kna ha*«r««a. N«i « Mr UlikaUai k»l.Uv« «•>)« H ««pini »«I«m « k«U ikM, a^luh, «»V a« • Nm M« M k*l« MM. 1 ka ihm« ia aoa k« Wa aa« i km Im«vim, m iwele ia. K>a ka |w« eaalkrea*ke e Imml* «1« Wm wi im •» ko ki«i &•* « L««Mk»K «M «MiaaoAoW •» i ka «akain «m i k*»<4i« ai ««ki«« fe«»«fck im 1« kv«koa aaa l k« m ««« Mi+ ««« I* ana k* 4* Ui«« »v «a»«a. •kM IMM I k«M llw, (iMĪM Kh|*M, wml*», Naliakm, h«i «• t* 4 w»sr •» aWo hm ka ««Wi, a* )Mala k» lhvf«w» K « k»0h,40» kw liw**» «• k» kx««t«» «m k« »k« i ka H»K «« k Mt«k« omm >»a»ia«» « k» Rl« llmwim « kika i 1« k<««iM, kiM kiaWiiiaa « Ap«M «% fca k»»fe* • k»c ka«Mto «*»i k« l\i»> iI hm i k««i>H or«« o» ka «KsMhv« I «a W >a«*«k * M 'U«« Ut4 <ft lta«aiv Nm\ N«u«v « * 4* I ««*«-»• a K*\«Mk4 k * M«k«%< " l s «»

t>»Q, KakeU.optoi Ureen, Aae » bm Banj B«ba Hoop»nee ka Oale | La Hana 77:—PoiOmi, Aog#te 3 I Haiftwai k> Abaolelo e like bm fca ia»«. ; Heluhela mai o 91r M«beloaa be olela !»ooho!o e kaaoha aaa i ke homiia o aa ' ahahookoiokolo e iioike aai i ka lakoo bo•ke e pili u» i k« a ltr Haalua ;no kooa ok« i«we leia. Waiho ia a »00j aoo pa «ne ka lioike a ke koa4e ni keia j Poakola ae. , Helahelu «oa laai o Uoa Kaai ke biU j e hoopouopoao aaa i ka law» aaa nai i «e ike koai ana ikg I ka opiaaa. Wmik» >a e pai a e li<>!ubelu alaa ia aa ka Poaka. j Hoike mai ko kootite p»i, aa pai ia ka . hoike a aa ko®Hsiaa e aaniii a e boobai ! aoa i na kaa««ai a paa e ke aap«oi. Ht>lobciu a«i » Mr B n?l» be o<elo | w ; bolo e li«lavai heia H«le raa aa Poaoao a ' paa e tike «e oa la e ae. lloohoioia. : Wr Kaiaaaoa, be olelo keokolo, e baa«i i i oko iioonian no Kahaleaaho a e kaaoha ana i ke kom te o na ab«b«okoloke!o e bo. ! ike Q«j i ka lakoa koike mka boepil e prti ana ia mea. Hoolo la. Helnhela ma» o Mr B rc*> bc olelo boo- ; hoio e Uuoiia ana i iie kooiite o aa abei hookoiokolo e hoike n«i < ka lakoa botke : na ka biU # ii.wluli ai 1 ko kaaawai e pili ; ana ike kaai aoa i ka awa. W'aiho ia j ma ka papa. \ N'a h«sa «Kt U ) Heiohela aio« 1« aa bila e si isa | p»aka 61 aw 6-J o he kaaawai kinla 1 '«0» o l»e komiie o ka Hale. Nobo oMr I Haleiaana raa ka ooko, B<toaoo p«habi ta Ina pauku. M«bope oka aooaoe ia ana. jaa hoopaoia »te honiie m ke aw aha i ha i Hale, e «niho ia aa Ula ma ha Imm ehe ' komle wae. Apoaoīa. Kīa aa lal» oh« ; komst«rwae t \VateHKMSt% <;reea, Lo«> , hina. Ake, Akala, a e hu*ae aai 1 fea P«- ; aono. ; Heinhela akola ia ka bila e hoeloli a« i 1 «. w —-- l- . i «a« InB laaa pa aapaai. Hoafcaln l«>.^ j llelahele akolaia ka hil* e bookUi ai ika ' paoku 12 o ka aokeaa 86 •ke haaawai | hoopai karaina. H«obelo loa hu Ileiakeln akole ia ka b4a e haelali ai I j ka panka 33«fee haaawai « pMi «u aa < k« o«haaa ao p»iap«la o ke e boa laalieahua aoa I d«la ao ka I», k» aha « oa kiuaiikui*. Ika aiaau ia «m, m ka> kan ia na «e a aie aa b*<»te. Gia ka poe e liooie «oa i ka heohaki d>l* ha eha 0 n« knmaknla. Nahaha a nae Prestoa, hei me 7 ai>s be 9 wale ao Ua ka poe ae he -14. Nolaila ea boebole*e. i Heoaaha ka Hale HaUwai hoe i>a H»le a»a ha bor.t 1 r. *. Heluhein u k< b la e hoeWi ai 1 ' ka paike I, o k« aaekaaa 4t o ke kaaawai kanima e p»l« aaa 1 ka «oa. Koubolaial HHohela akoia īa *a biia e loaa ai ka lawrlawe «na i k« Upaaa raaaa« na, a « aanuha »aa iaa kaoka »o*e • b*alate i«a wa a ftau e hti ia am ai. k« ob lahee i pai 1 kekahi a>e« e a». Mab«pa oha aeaaaa ia aea* at >oa ia ha bih, ae ka kakaa iat i aa ee ««• ae hn^ Km ha poe e hoaie «m ika M» aaa • •a %«aka e Upaaa 1 ha pw »<iba«a, lir«Hk, W«ik«r, Ca haa«, Ak», \«»U li y, W«i>rbee»ie, N«t> kan«, IV*t a, Ka«*»a, bai »a be li K>* h« poe eieha i ha pea **••*, ee i ha»eb» »aa 1 aa haaka e Mi a lapaaa i ka p»>e iliheae ke iii h aha Tnl īiiilmiln. K«rraa M,«Waa» % («M. Meaaaai. Kaai. Alh*». Kahaila, Kaiaa, Ke> aeaHi Kaaaaaaha, BkK , ll*Wa4 Mehi*aaibs KalaaWa» A<a»bs Nawahi» Naleeaaew. W.a», KahaMm, M»inhat t kai āa be 41* IM»b*«« akala «a ha Ma e MeK ai i ,ha paeka eha eaohaaa «4 •ba haaawai kara*aaa a p»ti aaa 1 be bbe bab<v t bolo»a,: ? UelaMa ak 4a ia ba b»Ba a « i ha |M»«h« v» k« wehaaa 14« • ha fcawa w*i k»t«Ma • pA «m i U hyaa*. bintir|ir IM«b»b *k.4a m k*Wa • fee*** a» i ha |»ahe »nJ ,» he k«Me«ihtr4a,thai* haa »M »cr4ahi e»«a «a»aai »«lt « %«h«a ia. lt«R?faare ia a b»i aaa» ha eaawi ha b W l«*l»brba eho*e ta ha M* * bfr*Mi a» i aa I. 4 » *« «»fcee* 39* h« k«a*w*i bi »pa» ««(«ia*. • ph »M ax» k* »4*# kahkaM» iUAahia KMk m* h«aabi b»<Mi aaa ha f»aaka ( <*•*• »a ka feot* • a«» ha aKeha«t% W*U kwaM ls»mea e »•«« ha *«»**•*• H»»beleka ba «* ka -b NsM i«'*w CaVrAa e be#ai Wa «a U »»»■ e 'oi *•♦. am>»»-«iKO «a h% bdbi % || . >. a<% w