Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 39, 21 September 1876 — ELINA KE KOA HE KANAKA OPIO PUUWAI WAIPAHE KA PALEKAUA LIONA HOI O KONA MAU LA KE PUKONAKONA O KONA LAHUI, A O KA OI WELINA HOPO O KONA MAU ENEMI. [ARTICLE]

ELINA KE KOA

HE KANAKA OPIO PUUWAI WAIPAHE KA PALEKAUA LIONA HOI O KONA MAU LA KE PUKONAKONA O KONA LAHUI, A O KA OI WELINA HOPO O KONA MAU ENEMI.

° Mokuna VIII—Helu 34. AOHE hana i koe a ke nlii powa, «a l<elc liilii uku la na apana o kana |Kihikaua uiii o a moaoei, a ke ku olohelolie mai la oia iunia o ke koa aukai o BeritJ.nia. 0 ka akahi wale no keia o kona hoohoka ia ana. Ua puni na iuaon.i iaia i ka hele ia, a ua lehulehu waie ua kaoaka ikaika a kaulana uo ke koa ana i jmio pu ai, » aole 1oji oia i halawai nie kekahi koa e like me keia. Aka, nie keia nele no o ua ]x»wa iiei i ka pahikana, aole oia i haawi pio mai, oiai ne poe lakou i niinamina ole i ko lakou niau ola, a ua oi ke aloha i ka hakaka mamua o ka noho maluhi;» ana. Lele aku 'la ia a lalau i ka jvihi a kekahi o kona mau ukali, a iu ala mai la no hoi lakou me ka hoomaka aua «> |>aiō mo Egemona ma. " E inuia Wou koko e keia kanaka ino wahi a ua powa nei ia Eliua, me ka lele ana mai me ka mania a uhau inai la ; na ik&ika a hahana kana j«hi o ka hauleaua iho, « iua i |kv raai nw kahi a koua mauao i makeniake ai, ina la o ka ho}«na ia 0 ka kakou koa, aka, ine he la na nele loa ke »o uei ia mau la no ke koa e like ai me Elina, oiai, iue ka malie loa, a me ka niino aka ana oia i hapai ae ai i kana pahi a ae la i ka maka kila oi e iho iho ana me k.i hah;in;i, a ia olepe ana ae, aia hoi, ua lele aka iu ka pahi a ua powa nei i kahi e. Ua moku aku la Qa mananiana o ka lima e paa ai i ka («hi, a ua hiki ole ke paio mai »ae ia linia, aka, iloko no oia pilikia, ua hopu hoii iho la no iā-m« koua iiuia heaia, a Uuli hou 1* noe hakaia " Iua (x< i makenvake e nele loa i ka manaiuana-Iinaa, aUula e ku mai iiuua o'u. aka, ioa oe he minamina i* mau mew, aUila o uoho maikv " wahi a Eliua rue ke pale malie ae n* i ka iala mau uhau aba mai. Aolo no i hortlohe mai ka ;«ova i k>*i;i mea, h hē maaawa j«okoh> Km, na uele iho h\ kona mau lima i ka manamana ole, a o k* holo wale iho la uo i o a ia nei me ka huhu. «k\Ie nae aaa hana i ki»e Ko i.oke iu i o Eg\ uHHia m« i ka hakaka me k* ikaika )vvi. A i ko Elina huli ana kn a tke aku ia i ka lehuWhu Uta o ko i ikou iiihīi )uw o kv«na manawa ia i hookuu aku ai i kaua kila « han* i kana lu.ua. Ma o a maauai, ma kahi hoi a koaa oi « Iialaw&i aku ai qm kekahi kim> kanaka» o k» make akn la »6 ka «kali, a waih.» aku )a ke kino knpa|wn » k* i*pahele He hapa h.va, a m>Se Ua 1 koe oIokv» v ii» ha!e v koe ke i neW i na m*namat?a Iun* liuli akn la o Eiīna ma iwabv\ e n&na i ka hanā a ua koa, (h%ī, oa hi4opou<> ka iakou hana V* *kam«t ka ka::b»ti sr * * K'in* * iu h Uk\st

i kana mau kauoha. Aohe powa hookahi i hemo m&i loko mai o ko lakou mau hale lole. Iko lakou manawai ala ae ai, a lioao mai la e hemo, aia hoi, ua pniwa lakou a kahaha i ka halawai ana mai me na makakila a me na mea make e kau aku ana imaa o l£kott, " Ke hoao kekahi o oukou e hemo mai ivmho nei, o kona make ana no ia." Ua ikē iakou ika oiaio o keia, a iloko o ko lakou mau mauao koa a pau, «a hiki ole be hoao msi. e hoole i keia kaqoha, me he la, ua hoikeia mai imna o lakou ma ka moeuhaue, o Elina keia koa, a~i ole, na aloha mai la | na lani ia lakou, a hookomo mai la i ka: manao wiwo iloko o ko lakou mau puu-1 wai; oiai, ina lakou iaa mai.e paio, ina! oka manawa koke ia o ko lakou mau uhane e haalele ai i ke kino, a mokaki na kino ku|iapau maluna oia kahaa kaua, aka, ua wiwo lakou, a o ka lawe pio wale uo ka hana i koe. He kaumaha luuiuu keia i kar. aku maluna o ka hokna o keia poe koa, oiai, e noho ana lakou me ka nanea hauoli, e hiolani ana maloko o keia mau hale lole me ka moenhane ole ae no ka hoea ana mai o liekahi ulia pilikia maluna o lakou, aka, oiai lakou e noho I ana iloko o keia kulijx> o ka noonoo ole, aia hoi, ua like me ka poj)oki noho o ka uka waonahele, pela o Elina i hele nihi mai ai, «Niloko o ka mauawa pokole, ua haule pio po la lakou n pau. I ko Ellaa hoomao])opo ana na pau ka ikaika o na powa, a ua lilo hoi lakou [he man pio malalo ona, na kauoha koke aku lā ia e hoomakaukau na mea a pau, ro ka holo ano aku ilnna o kofia moku, a e lawe aku boi i na powa i lawe pio ia maluna ona aumoku kaua. Ua hooko ia keia tuau kauoha ; like me ke ano mau o na koa eleu o ko kakon koa, a hi» manawa pokole whU- rto, ua j«u aku la tiamau f>owa nei i kn paa iluna o na nioku. Ua pii. ino ae la ka inaina malnna o.na powa, no ka mea, he mau ho«•a wale no kai hala ao mai ko lakou lawe pio ana iua mau moku nei me na kanaka oluua, a auo ke hoolilo ia nei lakou i mairpaahao. Ee oiaio u» nui ko lakou inaina, aka, aohe a kkou pono i koe, ua hala ko lakou manawa o ka no-ho-alii ana, a ua hiki mai ka mannwa no ! lakou e ike ai i ka nkn o ka lakou Hanaj MoKrx\ IX ! Ena inakani.ika maikai o keia kaao. Jka jkx> hoi i hui jm nui nu k;v hooma--1 na«N\mui ana i ka ukali ananiahoix> o ka | ineheu o na kaj>uai o ke koiki alii Klina, |ano ua hak aku la muhoja», ua lawe aku (ia na eheu oka inanawa iua liiona o ko-

; nu hui an* aie uu enemi, a me kona la--1 uakila ana malima o kkou. Ua hooika- | ika oia mamuli o kaoa mau hoohiki. a | iw ko ; a i ka hehi aou o kom niaa ka- ; pn«i malaua o k* papaheie o ka Kmakila | maluna o keia poo powa, q ka m&nawa ! no ia i ulu mai ai ka manao iloko o ka ! puuwai o Elina e hnli hoi aku i ka hiv ' itie, a e hai aku i kona haku Hoi i ke ■ aao o kaua hiiakai, a e ike hou aku hoi 1 i na o kaon aloha, o Eme>liwv : ka pua nani lua oK> o Beritania a pvini, ka inr* hoi nona ka |>ntiwai e kapallli mau ana uw ke aloh* iini no keia kox 1 ka |vau ana o na ])owa i ka p&a oiaiuna o na moku, i ka era hoi i makaukaa ai ifa mea a pau, ua haalelo aku U ke kuua Zrliil,l i a* kapikai o k* aina jxv wa, i ukalua mai e i\ti auumku kaua. o ka Ikmuo ka ihu, tue i a («ea hekt> i hele a |vho iwuo i ka uukani, tM uiiHnuhiehie , ;u» la ua iue«i a }*u no ka huli hoi a«a iik> na louo liauoli. lloko o keia hnakai huli, ini ekolii Ia n ka nhMna. ua ala mai la he ino nui rn* ka moaaa, a ar*e- , >♦»«« ku i k* |vino ko lakou nei mau u*v | k« He elu» la o ka nokt> «ua o k* ini\ « Ih» «4»i* ivo hvM o lakou n. i n)«u la » ka h\vouaoawanui aoa, a hiki *-ai« » ka uhalie ana o ka iuo. Ot«i Ukou ««< mal a»a o ka nv*ua, e lawe aua W ka ihu o ka JgJUt i ,uiau ukaua maUmae iwb ' aia boi, ua hak U opio ! ma ka hoao mau asa e iMohiOi akn i kv> Klina m«Mo mahop* ooa. a « b*ah}s« aku hoi la Eatoluwv | kvla a «* aluna aiuahi, i ka neim Hoi a na kpkuna U e aka aba o iho mak)«j o ka iiikmi koeuohaua* oia laa »aua«« %W kAun «ntahu>« opio uei i n«u 1 « j4<i ma lo ia Mkw, * H« 1ma,>3«40 H, v«kv|Mk nw U n^iia

k« iohe ako. I kekahi aluna ahiahi, oiāi kahi makani e ani peahi an& ma kona mau papalina, ua pane mai la oia : "E -kiia haku alu—« EUoa; ano he mau la wale no koe a hoea. hou aku kakou ike one hanau. He mau la koe a ike ia aku ka piko o na kuahiwi o ua home nei o kaua, a ke u nei ko'u puuwai me ke kaumaha nou !" "Ae ! he mau la wale no koe a honi hou aku i ke ea onaooa aloha o ka »»na makuahioe. He mau la koe a ike hou aku au i na helehelena o ko'u mau h&ku alii, a kilehi hou aku maluna o na j«palioa pua rose o kuu Emeline, a W*ia l a ko'u mea e kaumaha ai e like me oe ? Aole ! ke hauoli piha nei au, me ke nkft e hiki koke aku ilaila."

0 keia mau huaolelo a Elina, ua like no ia me ke au o ka bea noho kuahitsi, ka awaar.'a a mulea i ka punwai o keia kaikamahino, Mai ia ahiahi mai, ua hooeuaka mai la ke ano e o kaua mau hana a me konamau helehelena, a he mea maojx>po ke nana aku a noonoo iho, ua komo aku la ka manao liii iloko o kona puuwai, a ke paila ala me ka mulea uui. Ala mai k na manao ino iloko o kona p\iuwai| a o-.ka hoj>ena oia mea, oia no ke ala &na mai o ka mauao iloko, e peI>eb) malu iaElina, a elaweae i kona ola ponoi iho, ke hiki i ka manawa kupono, mamua oka hiki ana ika aino. Ua ulu m&i keia manao inamuli o kona aloha oiak) maoli ia Elina, no ka mea, ua like me ke anu hui o k& hau iniki olu o ka wao uahele kuahiwi loa, pela ke puanu&uu mau o ke aioha ia Elina maloko 0 kooa puuwal Au& hoao oia e hooko 1 kon& mukemake, ma ku hookahuii ana ae i ke al6ha o ua iwa nei mai ia Emeliae ae» aka, ua like me k& malamal&ro& onakukuuao ka !>*, pela ka mohala maikV.i o ko Elina noonoo. a o iike me ka paakiki o ke kila ma ka m&ka o kana l»ahikaua, ptla no ka jiaakiki o kona manao. No ia mea, ua makemake keia { kaikamahine e nele o Euieiine, a aohe wahi e nolo ai, o ka lawe walo »n» uo i koElinaola.

I ka ulu aua mai o keia mau noouoo kujx)uli iloko o kona mau aa-koko, u&i i ane ha&lulu oia, a maojx>))o ole kona ku- i lana. Hc oiaio, he aloha |«alena ole koUA.no keia kauaka koa wiwo ole, a he' makviuake o hoc»loihiia kona oia aua ma I koia ao nie ka oiuolu a maalahi mau, i aka, {H'heu la e hiki ai iaia ke hoomanaī wanui ma ka noonoo j>ouo ana iho, o ka- . ua uiea i aloha ai, i iiui ai a i hiijx>i ai ■ :no ii« la lehuiehu walo, o lilo aku ana - he hi«a haihai olelo a he puuwai hook&hi me kekahi ue« e aku. Aole ; « «u4e loa i i ae koua puuwai i keia mea, & nolaila, ua ho >li lo ilio b koua manao e pepehi J malu iaia, a e )awe &e i kon& ola ponoi j iho, a i hookahi ko l&ua hui pn &a& m& ' kela ao. Aloha ino ktk kaikamahioe: ' opk\ oa ae i kon& noonoo & hoopoulii& l & ' laweae la i kamau&o pej>ehi kaaaka. E ko ana anei ? Aloha w&]« o Elio& aum kana Eiuolm* ke ko 1 ak&> nia kek j>ule ae e haouiaojojK> i& &i. (Aok * p&*.)