Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 40, 28 September 1876 — Ahaolelo Kau Kanawai O ke Aupuni Hawaii Ka Moolelo o na hana o ke Kau o ka M. H. 1876. [ARTICLE]

Ahaolelo Kau Kanawai O ke Aupuni Hawaii Ka Moolelo o na hana o ke Kau o ka M. H. 1876.

La HaMa 108 —•Pualnna Sepatemn"b< 8 Lī iUwni ka Ab"ultlo e like me ka m«i> Hti»ke m>i ke. kno» te-pai, ua p.iia nb'la 'm;ilaUi iho ne« .* I blla e l:00<0ahil:«lin«» ana i n>t waiwa »hi onomo «a inai . 2 bil e hoeoeu »n» * na uih >ua kuloko o ke an. pnni. Ai'<noia. ° Helnhen uiai o Mr Kni'ēi'i», he «'leh' honho Oe- kauoha «»«». « ti<.a!«i.> mii «e psk;»>• wnu «)'.i <> ke k/k-U'lflo. hem in»u biliin»l tl ih" : 1 b l.i e ho«'ii»i »oa i *i" ina' a ine M l * iu<i l •«i*» m» k- hooH.ini h» n» 1«. 3 b>! . e ti»ob>t> «na iii i »>a«l II I<IJT 1218,1419, » n«e 1221». e i»il< aim im u • b*ku » iti«* ii:» kmi«•!. 3 b la e tio p«u an« ikann t .li on® «'•" 4 b<ia e p.ipa mi» i ke Kuhiu» W-iwai. a«-lr e uku i na ludh aopuui e holo «a» inn »ina e 5 H h.'i-'e a ua ko(inte w«e, ou hn haua ma ka P«>i kah'. Mnhope oka bo 'pnHpuaia an», u;. li iihoi houi» ku olelo bt>oli..l<i, Noi ke'iii Kuai e hnpai houi>» ka nonnoo «nt. ro h-b,' biI;» e p«ti aua tua auhnu o n;> iioail' 0 < pai H' Ohiiioii. Heluhelo »l(>»i<> k« bl« ma ke poo h w<it(oi» i ke konnU? .w«e,. Kam, L<>i»> KuUiii"», PirBt"», H»l3te> d » me B reii b >. • Noi o ■ Mnhel.Hi.,-:® bi|»n honia k» noonoo auu, iio ka p.tl-p.«la hoopii a Alr U.iiiloU. e noi iiiii i'n* iJu ki ua ut.t>. Ni.t k» L'io Kiih na e hoopaiiee lo ■ MhlioP'* o kuu" k»n>:iilio I iihi Htn in»i, u b,i<ipi< f«* l"N« « kn nouiio'i »n« ; he 18 in ka »e, n hi' 11 <n k>« ii< <>l«*. N.v 11axa o ka La, Hehihelu nluhia knbil.t ei.oku» aua i ka h'oohuio inoKunnhu hol ' pili »in». iu>D t> ke kooi Ci " H ilo. Nuho u >Jr Li> - knl-ni ma ka »< ho. Heluhelii aluaia ka peuko 1 o k» b la. Kain.ilio uii« ke Kuhma o t<> !).•» iim» e, fna k« ao«o kukua i k.« "ku ana aku o ke aupuui i.ki poe l<m • $1 250, n < u m il.<a i\oi a»« i k-ina mau oi«-io iuehinn fee noi 'aoa <nai e hneipaue-" }u« i keia b I*. a ua u«>J mii, e bo.>'i««'o «kti t ka bla Oini e hoopanpa «'ia an ~ na hooin <h>» k»' kotnite tn;t k:t lc r i I'2 awnkea. lUa hoomak» ho» »11» t k' ii< r > 1 f, M , ua uin»«ia kh p;»uku 1 uie ka hoololi e iikn aku xe «npuui t ka p>>e h«i i $l,*<>ll ukii kokoa i kel* a me k»>ia oiaiim». Hi'lui.el'iia ka paokn 2 « hunholoia. ll«-iuheluia ka p»uku 3 •> li<>nh>>loi«. HelolielulH ka p luku 4 a ho holoia. — Heluhelui-» k» p»uku 5, ;» o ai e noonooo. ana. iih lioop' uee k«-H»<le. LA Hana 109—1 'iiauiio Sep'.to n l> 9 WhiU<i mai Lo.o KuUuim he «'ielo h.«< hei* o-liOomaiia *n<« i ka Moi e koho i ui»< t(0(i( a iim e wKinmi »i no ke kwmu ui'ino oui he hooulu Inhui. Hv)«»hi.K..ia. Noi rom <> Mr (» y e h.'olilnn» ka b U « booui«huabun ana ī k« )<ia>> u ke aupnni i bann no >«a Puulua A't-«. lLlnhelu mua iuai o lion S K )ie bila e p.ii aiiu io« «>hj keena. K.ioolm ■ e pu. Mi ke k-paeia sna o n« r ))■<, un hel - helu mon mai o Hou A S C > jj-i;in he l'il ■ e h .in !n ltu « «i i n . d j(- m • ! i<i • " «•■ kahi iu >u w <<vt i«» koiuo m• i. Wa hoi» bf k. »iu te «o k» biīi» « ke Kuh<nā \V«i» i. M» he 0«t a Kuhiiia K •«! .:«iiih, k»fe*u p<'< p«'» t!» k i l«ila e h«»wi «ea 1 k« - k»hi o. ao }•«>•»<» i uh koiiO'iiki. Na H*na o «ca l«, Heluheluo» m p;.uku C> ;« uie li o k» bii (Dok u«hi i« hoo'M 1 >ta u»e kvk»bi oj*u ho ■< i ■ ua paunu liop# tī»v» a ho.>h- • ' U i '. . ,Mh ke t!«i, u» hoohol »a ki li'la no i» knk.iu poepoi, * eh< tuh< ltt akoluia m.< k ['o.kolu ilt».<l>r.nee ka Ilāle • Li liO — P..h«»>\ S. p t.- n. bi II ! lUhw»i ka Ahaolelo e to.e tn« 'n-" ! Heli.heiu ii'»i o Mr K •I»iit.o< he « lel ht o:].'!' l , e uuiio'i-i. k« K«>h» >K .la'»i!> , ' • kaūoh i koke i t« iau . d .t.; o •.«* . ■' aoii e M.aiuii na kauakj ii >»j<i uir ».. la»OU (lihU U'iea Uīi 1 ki ielmī <"•! (• ka unpo tut<kui»hi uta A'uaheu iioeholoi*. 11« U'helu «tui o Hon Ka«i h« oirlo h« < - li. 10, e hiKtiii<.ks ; a k* li«i«»ji ā«a ok« Ahaoh'lo in* Ki hota U o »alm!(t«h», a e ?i«. uiaha he t>ap»lu< lol'o n»a io ai.k.a, ■ « kmit<ni<i( k« H>itk«i m k» 4iale e hooUko oiai i aina «wakea no na hoa o kei» Hale Hvolcia : l.e .2 i«.x.ie, a hv II «e N A lUn« O !>* 1.4 H »|»a na i. (> o < .« «ua i<o k* he uhelo • fco!n »i!» i k . B ia Haawiua. N<>i o Mr An.-U» »• h,>opiueeia ka !»» !»>• l.elo ana o U b I*. a «i»>< popo ka t.p. m«» oiai o kekaii» oiaa bila 1 Kt>t.li..lvi » lU ' ne« llv><i'ivli «a : ūo« K* ? īi. K• hI. r hoi»])i»r.«M'i« •ka t>> r« Io V P"»U». H v >..|<v/ »,>1« ke B«,!i u» k«pM ia «•« i •<i •, a u« u 1k I»i *iut!a ka t» U « «i.Uu ♦«», « oa io»a niakeL k». n.« <>r p.'*«. a ».a a » (<o<* r j.i-, oia k» h«»a .- »a Po.a*. u ll^«»h»i.H»(r. H>U*»i b"U m» k» hi j* l r M Uel iklu «ie iuia ka b >a c ti. >%•!<!■ ai ' ka m. k. 0« Wi o ke k«t»«*«i Uo. )s» n:* H.-. h«»'.' K «%*. H< (ot>e w •»>« i.i'»4« b '* < i <v>l.' i ii il» p»»<ko 1 . ka «w.'k'in» 4 # *«■ »a«K»«i a(s«o. ■« «• 1« U h " l«i •' » pn »a« f.' )• li'lmi l|.-<lh.l '111 H o h>« H« .. r« I »«v. .i . i|ti ><• h .''' a > 4« .llt.»l i • >0 » k»' liK l*"»!"'' !'!

• a, *. |> tl »uo U» h» bw>|nibllitt uu illik 1 (»e «oleaoa koho b>lot*. Hooholoia. Heluhela ah.>iata ka bla e boopan ai i «a Iklh «ftl oka mtti iwaeaa OM hips. Hoohuloia. * Heluhel» aholoia ka bili> e UioluH «i » «n p ollii 839 a « hoopat» eaa i ka pauku 242 i» ke kan&wai biVila, e pili «un lua iiu<uh»looa komo hewn. apopu.Ueluhelu nkola » Kn b U e b'i.»lyli a« i «a pauku 846 <> ke k»oaw.i k vila, e |>ili ..«« I k» (ihii o iio luii<>k •u»w.i> kiekip. H ohuiui», . Hf4uheln ukoiui» ki biU e p*>p» a » i uu luoa uupO'u i'lun>i'n « e (»«(»•> ano hoi i na ltiu»ma!i mio •«•», n<>le e l*welawe ika oili «na aop nii, ■> ai >>m e tio»i li)n»mnka«<iniua Htia. Noi i> AJr N e lio ipa I»i i h < b:l». tfooli"l>>i;i ;20 »«*, b iie 6 hoole. | Heluhelu akoiui'ik-ka. bl=• e hoop<>n"po■uo aiih ike km ■ w.i e«• 111 »•>« n<> un tio,i- -| p i i koiia no k"Rihi waiwai o kekahi mea i HlHke. Ho hulola. » j Ueiuhehi «ki'lina k« b:U o pi l i «na nu Ua b"t>poktt «na i iap l'pil< e pili ;ina i na ttia ho(ik'i!'>k«>!<>. Lī*><>iit»l*»« . H«'lubt'lu nkolo ia ha b la e h'>oponi>p • no a' a i k» uumi. N-oi o \lr W'<t rh i »* e»n h'i m> b l>«p-n Hoole ». Niuan ia i»h li >.h lo lo* i ka biU, » n l]<->t<b<>lo loaii». Heluholu akoliii » kn b e hoohui m p holnli m i kq k iiu<ivii iki iiB inei hoike. (I olinloin. \i>i <> Mr Pil'po «' h >ih >i hnm m>i k < l>it<» ih > >r»h ii* nv I « ke*fi»» Ki >«, e p"i -ill i i k<i lioniMo o k;i tn>m><>iiopo <o w <W* I»<>o|io(i, ><"ii i 11■« p iiik'i 400, iiiīUH O •»»•><■ I[tlo H. < h.> o ... Hel'-hel<i n 1 u<ii< k' l)»!» e h'>ik-tk<« t.n« i 10 hori iiana <> k,< l-< <i a,i p;i.-ihaii i. Il«"l 'ii 'iill <j Mr K.ki< a : " i 9 .'i< r< h ><i» 0 k;t li. tl< i<>iii.l i •. , Nii>;»ni» k:» bii«. m- ka houl -l', a u i ln>ob >lo'i» iio ke k-ikaā p ep ><•. ilj» Ke nni u.t kan:ti- iu im r<i'i», n h< !(<• tiel > m-i <> Mr Kul;»uko* he lioopn in.i n« 'iuii )ef<er» m»i o h i Hīlffw.ii, e ikm ai« «»<», i? noho no iaHo» m » tJr'»i>iuJ» i»r-, »" btp:i'a«'«Jt V R«» K:ui*;i K .h'.ll, Noi o Mr B iei, e hn»wii>» aio kei» p«1 ip.i|« ho(<pn uia k.i 11(II» ii ke Kiilioi K>• Im-;, a i>»n>» e k;t<i.t nku i k.« l<» we au > i. u» m n lci>i r i t iv >1 <w<«<>. 114ule. M - ke k;«i>;>e h u in •><»;« o nx r<>l», n» wnho u>;'i " j\ir P'l'po he olelo hoohoi.» « ■ K-uliiia n-> uiii le t >er < n» #•» h lew >i o< k iHpoill llliH. M ili'<(ii' ii ki hii ip <;tp.tß loill in fini, ..

j . 111 f k* U - 'P. | [.* Hana II i — %. .1« » S'|i t-n b« 12 i fi «I W 11 K o Ah K.lelu «< |;kit iii»' K« I l. i k 0 111 <1 kt' Kll'l n • K 1 <1 'IIIH, •<•. h« ll ; *mi <(ii »• h-.ii i k i im •> H « l'»|i ; Olii i bn hnot)"Jt> >i»;i <i II ■!« e inii»i,r i <in ui-ii iefnrd e m'h i : h<»n m* lloiinlolu nei no «• iii .1 i-ii» i* I «(Mnuii e Ka | -Mii, ua n;»i cr»i ka P»rt!S d-u •, a 1« in»i -e kaii oi.ii i:h ni .kauk>u ua uihi im K , Ki! • «i> n i K •> I • «* <•. llel\sh< l«i «a bi m e h -i i I P >iivu '239 fea.a:«Wā( ii.V.{ + . H... - . I - a (!■«■ k* h"i.'. h. (I.viiit iii «Koiii » k < i> l" »' l»o i ; k» ltwe >ni i R - vr . l maiMMi o ke«nti a<i 'i ih i h > 'pv».ii «iH*i ole ti m» »<• liaiiM. i H. oh i f> l.'iKi. i < in mii o Mr K iUnk'i*, he oli»lu ; i 10. K!«U'if> ♦ iii* i ks» l .inuku nni • . Kuīlni i KnUi. m* * Hti kok« Mfc« I i • ii» •! i«H» r* I l .wei* i R .Uu n> i ikMi ; .« . H ~ it 11, 11« uihi- u <i " a k i b U * i>. t i'f«> md i • ; . 1 (> H< i k • • .1 l«p «I.p;ītii W'aili.l-. I ■ .p k.i i i- w-.«f G v, Kmi, ii i'O i, Lmk».- • •li: a im«» K •.<!• k «. Hi- ii<-1 k«- h < i"t«» i>-i. U' (•<• i» k i' i« o iiuu iu ;«i i tia I. inak h ki Aj)>. • ) (101* M«».iwr !<< k « H.«> tii» ka h> r • 12 w . ! ». h • i w ' b <i <n« ks • I -.u' i« i-. Ih'liiheio ««I «• b » t? L •<>*««» m' \ ,h p-».'i .n» u!« «.» U k' '... b '• t«. N> i »« Mr N .i, i*.l h i'U-iii' K>< aku i •* t> 1 > II- k t» K !«*!. |> l'p >«• N. i w..i L ii,. K •>; <>• * h.uip ■.iiv« |ti* i - b U, I *-« iikmui, >ni ii* h oh.i'.i io-U i.o hv | ••*•»> •«' l.\ whi i > > iu »i4 k»bUc lir»i.i,.|i *n-< i i» (it«kii &}7 ■• so k-n ».ti fc>viU, r *rchr i'i* m Ki iu • »«* K"i»t, • <«•' K»f>ului iu* \V.«iluku i m.iu j.\\.« ku iimko, K « u« nn'« i v - n»>lln ui* k.i auao k< - ua t kk b I », 1> ;. 'i ā •»»«• P.i (>,i. K * ii* >i>« 4 t k,»<«<«;I ti n>* k* *•■>*«> ku« •> >« 1> u, » fc.> 11» *tu« », K«|h'o* U » tnc N -n.ki'. VI, U >pr o i» >ii vi l,t hii* *n* v«i (».»..« ,> i.t«> i .:* k t .» ; hi' 'ill •«>, • |»i- 14 M» %»*«•'u »1 '* • W* l> U t> h v>(nu *i i k« k»!i * «i' t v at> hli* Ī k. * |. >« I .'•III 1« ■«>• (.• h.>f, 1 Oi.-n m* fc« n»*k a tiik 1 ■* (M<< *(i* » iv ■ » •« •. ••. VV»iiv» • ti,> •<> v ki'i k o !i" ;!■'.« !u >1. }>» A iu« fc - |\.« IM ♦ 01.o 1 .- '.ī <>.I .» * «.» lv.' ♦ h . ' *i » fc« ,*nk«i lii>kt -k i , 41 i kt k*a<t»»i *■>»*»•>.. <> v i •>.<* i\ . »« k®«l «»>o«* \V« * it < i* . k i; |io«-n <• . V| r !f .| • i *kOi«i« <ua k • l N > »1 , N ' V| k-U-l « h it«l»« 4 »k 14 W« k * I*,.* *i \ 11 v « H .>i< »!•«•» k* H®'*» i.4 »<4\4 lli-l' »»,i , $.'(«. (<• >tl. (-1 M. .« .*i i»!>».« u ir. U * «. w i «• ■> •" W«- K»i;:»i.fc v * w v « v i i

« lUliu >t ote os» • tta F-.y i Ul', » cn"i ia aku ka «iaola oka .Mahu» Moi 0 iuuohaia aku oa p«iap*la bookubu u e.hoiliui ia«i 00 fee lnkou lawo aoa akn i he|iahi maa anō le«»ftr< 4 m ix>fe iho oka ha»ho*o mim 'o ken H*ie, « »u<i ia qntu (B4i iei>«-ra e uobu ma Hooololu uei e al e R»liu>. « Mr B rch, in« e b<>opiiQi« k« Popn Oio, e ti(H)iiob!ii 1 )• K, »t|fcn iC-hui i Pei'. s d<.'na rv<j k» P<p« Oli. Oia> e tiO ino()!.» »u>ih ooi « Mr W terlio«Bt*, I- bip 11.l II - II Srt il. H.n tlul'l!H N "'iinoiN k» UiU e «uliau «> i o-a lohk i 'n«k luui ke ko(nt.N -h» » Mr .VI ihelon» nit kn in>ho. H. hih- lu nliiiii i k > l>il». Onti e uo<m> n ii "nin li.io iklii l<e 4oiuittf k.. h<ir . 14 .t ti*l.w.< u.»j mt k 1 lt..r* 1 » k* wui- ..■> 1«. j, Kamailio mai ke'iii Kapena Roke ma ka noao kokua, i k;i bi!a. E a.ka poe kaniailio raa ka aouo kokua i ka bila, Kapeua Iluke a me N.iwahi. Eia na mea i kamailio ina ka aoao kue i ka biia, Kuhina o ko na aiua e, Loio Kuliiua, Kakvl;i-itiakua. Pilipo a ine N":ihakn. Xoi o Mr Biroh e waihoia ka bila i ke komite wae. ilooholoi;!. Iloopaiiin ke komile, rne ka hai aku i ka Il.ile, 11:1 waihoia aku ka bila ma ka lima o ki: komitu Wiie, Kupe>ia li>»ko, Loio Kuliin.i, Prtu>ton a uie ke Kuhiiia okd >1:1 aiua e. ! IKluln'lu akoluii ka bilu e houholo ai i niokuMiahu holo pili aina. X»i o Mr Nah:iku e kjipic lo:iia ka hua olelo "Ahaknk;»m:ilu " Ita ka p uiku 1 o k.i hil 1. ilooholoia. Noi ke'lii Kamika i $ >00 ka ke aupuui i' uku «ku ai i k 1 Hui llooholo Mokuiuahu |.ili aina, .lole hoi i S 1,25.0, e like uie ka l.iia. Il<ioleia. Niuauia k;i ln.oliolo loa i ka bila me ka lioololi a Mr Nah.iku, a ua hoolmlo l aia. 11. luhehi hluaia ka piuku 17.0 ka nuv kuna 41 o ke k:ina\vai l araima e pili a< a iu> u;i laikini kuai w iiovm. Waihoia no kt> V ikau }i '«-jKK', a o !i(>!t;helu akoluia m:< ka ' o:»lu 1. Ili luheiii alnai.i ka bili e hoololi ai i ka |iauku li) o ka moki(iiH4l 0 ke kana uai k.ii:ii:na <• pili :uia 1 ka hoomahuahi a ana i ke kuuiukuai o na laikini kuni waio ua kukaa. Noi ka L iio Kuhiua e hoopaneo lo:i. lloolei i. Nolaila, u » li|iK>holoia ka bila 110 ke kakiu poepoe ae heluhelu akoluia ina ka I'o.ilua. i II .K>ī»aiß><».