Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 41, 5 October 1876 — Page 1
KA LAHUI HAWAII.
"Ua mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
BUKE II.} HONOLULU, POAHA, OKATOBA 5, 1876. {HELU 41.
KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
Paiia ma kela Poaha me keia Poaha.
H. H. PALEKA, Luna Hooponopono.
He pepa i hoopukaia i kela me keia hebedoma no na Ohana a me na Ekalesia o Hawaii; he mea kokua i ka noho pono ana o na ohana, ka maluhia o kanaka, a me na pomaikai kino a uhane o ka Lahui Hawaii. "Aole paonioni; aole haanui; aole hikiwawe ka huhu; aole noonoo ino."
O na Kumumanao a pau, na Nu Hou o kela me keia ano, na Mare, Hanau, Make, e kakau mai i ka Luna Hooponopono, a e paiia no ke kupono.
Aole e aeia ka pilikino, ke kuamuamu, ka hoino, a me ka huhu, a ua makemakeia ka hoohoihoi, hoolana manao, hoonaauao, a me ka hoopono.
He $1.75 ka auhau o keia pepa no ka makahiki, a he $1.00 no ka hapa makahiki.
E hookaa mua ia ka auhau o ka pepa mamua o ka loaa ana i kekahi mea makemake e lawe.
NO NA OLELO HOOLAHA.
E lawe ana keia pepa i na Olelo Hoolaha a na makamaka, e like me ke kupono, a e lawa pono ai hoi me ka hoohaiki ole i ka huina o na kolamu kukulu manao, no ka uku haahaa.
O kela a me keia makamaka e makemake ana e hoolaha, e hele mai ma ke keena a e hui pu me ka Luna Hooponopono.
Aole e paiia kekahi Olelo Hoolaha ke ole e hookaa mua ia ka auhau.
Eia kekahi, ke noiia aku nei na makamaka e hoouna mau mai i na mea hou; mai hooloihi loa i na palapala; e hai pololei mai i na manao me ke kuawili ole, a e kakau mai me na hua moakaka.
H. H. PALEKA,
Luna Hooponopono.
PAPA, PAPA.
AIA MA KAHI O
LEWE RS & DICKSON
(O LUI MA.)
KE KAHUA KAHIKO MA
Alanui Papu a me Alanui Moi
E LOAA AI NA
PAPA NOUAIKI o kela a me keia ano.
NA PAPA NANI
A PAA NO KE KUKULU ANA I NA HALE.
Na Pani Puka,
Na Puka Aniani,
Na Olepelepe,
Na Pou, na O-a,
Na Papa hele,
Na Papa Ku,
Na Papa Moe.
Na Pili o na ano a pau!
NA PEPA HOONANI,
Na PENA o na wai a pau
Na Kui mai ka nui a ka makalii,
Na Ami-puka,
Na Ami-puka Aniani,
Na Ami o na ano a pau,
NA AILA PENA,
NA AILA HOOMALOO,
NA AILA o na ano a pau.
NA VANIKI
Na mea HOOHINUHINU o na ano a pau.
Na Balaki o kela a me keia ano.
A KE HAI IA AKU NEI KA LONO i na makamaka a pau, ua makaukau keia mau hoa o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana
—NO KA—
UKU HAAHAA LOA!
like me ka mea e holo ana mawaena o LAUA a me ka MEA KUAI.
E hele mai! E na makamaka!
A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu
1] a me ka maikai.
CECIL BROWN,
Loio a he Kokua ma ke Kanawai
A HE AGENA NO KA HOOIAIO ANA I NA Palapala no ka mokupuni o Oahu.
Helu 8 Alanui Kaahumanu, Honolulu, H. P. A.
C. H. DICKEY, (Kale Kika,)
LOIO!
A he Luna Kepa i apono ia e ke Aupuni no ka Apana o Makawao, Maui Hikina.
E HELE NUI mai ka poe a pau i loohia ia me na pilikia pili Kanawai o ka "Ua-ukiu" nei, a no ko oukou makamaka oiaio no e kokua a e hooikaika e hoopau i na pilikia ma na ano a pau o ke Kanawai. 17-1y
G. W. WEST!
HALE HANA KAA HOLO LEALEA ME na kaa hali ukana. E hana ia no ho na kaa nahaha no ka uku oluolu. E kapiliia no kapuai lio, no ka uku kupono. Ma ka hale hana mua o Mr. Benfield, ma ke Alanui Alii 1-1y
S. B. DOLE.
LOIO a he Alakai ma na mea pili Kanawai. Ua makaukau oia e pale i na hihia imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni, me ke kakau ana i na Palapala Pili Kanawai, ma ka olelo Hawaii a ma ka olelo Beritania. 1 1y
J. PORTER GREEN,
"KEIKI O KAUAUKIUKIU."
HE LOIO! A HE KOKUA OIAIO!
E HELE MAI NA MAKAMAKA A PAU I o'u nei, a na'u no e kokua ia oukou imua o ka Aha Hoomalu a me ka Aha Kiekie me ka uku haahaa makepono loa. Me na oki mare, a me ka hooponopono ana i ka waiwai o ka poe make, he eleu loa ka hana. Aia ko'u keena hana ma Alanui Kalepa kokoke i ke keena o ka Lunakanawai Aeko. E hamama mau ana ka puka, e hele nui mai i pau ka pilikia. 1-1y
A. McWAYNE.
Mea Hoomakaukau a Kuai Laau Lapaau.
MA ke kihi o Alanui Papu me Kalepa. E makaukau mau ana me na Waiala o na ano maikai loa, na Kopa Ala, na Limu Huahuakai, a me na mea he nui. O ke ano Aila Hamo Lauoho oi loa o ka maikai maloko o ke Kulanakauhale nei, no ka hapaha dala wale no, (25k.) no ka omole. E kipa mai e hoao i ike pono.
E haawiia no na kukakuka pili i na lau lapaau i kela me keia manawa o ke ao a me ka po.
29-3m.
E. STREHZ,
[AILUENE]
MALAILA E LOAA AI NA ANO LAAU A pau; a me na wai hoomaemae o kela a me keia ano. E hamama mau ana ka ipuka ma na po Poaono a pau. Ma ke kihi o Alanui Papu a me Hotele, ma Monikahaae. 1 1y
J. W. CROWELL,
(KEONI KOLOWELA).
AIA ma Alanui Moi, ma nae iho o ka Hale Kahi Umiumi, Malaila e loaa ai ko oukou hoa'loha, me na kiaha Waimomona o na ano a pau, i awiliia me ke anu huihui o ka hau iniki o ka uka iu o Nuuanu. E naue ae a ike maka iaia, he makamaka oiaio. 19-1y
We Shall Reap By and by.
Crown of Life 138.
1
Mai pau ae ke aho, e hana a mau,
Me Iesu ka Haku i kena mai no;
E hana hoopili a mau ia Iesu,
I ohi a nuii ka uku ma o.
Cho. —Ke pauaho ole, e ohi ma o;
Ohi a nui ka waiwai paa mau,
Waiwai olino a mae ole no,
Ke pauaho ole, e ohi ma o.
2
Mai pau ae ke aho, e hana mau no,
A na ka Makua e uku ma o;
E lu i na hua, a pule uwe,
A e ohi ma o i ka pua maikai.
Cho. —Ke pauaho ole, e ohi ma o, &c.
3
E mau no ke aho ke kau na luuluu,
E hana a pule a mau ia Iesu.
Aole e poho a e hoohoka ia'e,
Ke luhi no Iesu, a hana maikai.
Cho. —Ke pauaho ole, e ohi ma o, &c.
4
Aloha no Iesu, aloha a mau;
Ua iho i Ola, mai o mai ke ao;
Nolaila, mai maule, e hana mau no,
E hana, hoolana, he uku ma o.
Cho. —Ke pauaho ole, e ohi ma o, &c.
HAWAII.
Ka Kakou Kaao.
Ua pau ae nei ka Ahaolelo, a o ke kaawale ana no ia o kekahi mau kolamu o ka pepa, aole e piha i ka moolelo oia aha, a he haawi ana mai hoi ia i kekahi mau kolamu hou no ke kaao. I mea e pau ai ka moolelo o ka Ahaolelo, ua waiho ia ke kaao, a ua paiia ka moolelo Ahaolelo, no ka m ea, ua pau na hana, a he mea pono e pau pu me ka moolelo. Aole hoi e pai liilii aku mahope. Nolaila, o ka pau ana keia, a kaawale ka papa konane no ke keiki Elina.
Haiolelo a ka mea Hanohano ke Kuhina Kalaiaina iloko o ka Hale Ahaolelo, i Sept. 27, 1876, no ka Bila Haawina.
E KA LUNA HOOMALU.
Oiai au e hoomaikai ana i ka Hale Hanohano no na haawina lokomaikai a lakou i hookaawale ai no ka Oihana i ili mai maluna o'u ka Hanohano o ka malama ana, ke makemake nei au, me ko'u ae ana, e no aku i na Hoa Hanohano o keia Hale e noonoo hou a e hookomo iho ma kekahi mau wahi itamu a'u e wehewehe iki aku ai ano.
Aohe no hoi au i manao e paipai aku i na mea a'u i makemake ai e hookomo ma ka Bila Haawina, oia iho keia mau itamu a'u e waiho aku ana imua o oukou ke ole e maopopo ia'u mahope o ka noonoo akahele ana he hiki ole ke kapae ia a he kupono no hoi no ka holo pono ana o na hana o keia Oihana.
O ka Haawina mua a'u e waiho aku i ko oukou noonoo ana oia hoi ka uku o na Luna Leta.
KA UKU O NA LUNA LETA $2,200.—
Ke nonoi ikaika aku nei au e hookomo hou ia iloko o ka Bila Haawina na haawina no keia hana i nonoi mua ia aku e ke Aupuni.
He mea mahalo nui loa no kakou ke kulana o ka oihana lawe leta e ku nei i keia wa. Mai kona hookumu ia ana he kumu lilo keia hana, aka malalo o keia Oihana i keia manawa, ke aneane aku nei oia e lilo i kumu loaa no ke aupuni. He mea keia e olelo ia he hana i oi aku ka pono a me ka pomaikai ma kekahi mau aina nunui a oi aku o ka waiwai i ko kakou aina nei, a he mau aina no hoi i olelo ia he kumu hoolilo nui ka hoouna ana i na leta, i ko lakou waihona a hiki wale i keia wa.
Aole he uku i ukuia a aole no hoi he lilo no ka pono o keia oihana i hoolilo wale ia aku ke dala ke ole no ka pono, pomaikai a me ka holomua o ka hana o keia Buro.
He kakaikahi wale no na luna leta o keia Aupuni i uku ia, a o keia poe ukuia he poe ia e noho ana ma na apana mahuahua o na kanaka, a i oleia he poe i loaa ole ae kekahi uku e ae mai ke Aupuni.
Ma ka hoakaka i pakui pu ia me keia e ike ia iho no hoi he $200.—wale no ka palena kiekie o ka uku e ukuia ana i kekahi o na luna leta no ka makahiki hookahi, a aole no paha e manao ia aku e hoihoi a mikiala mai ana ka poe i kono ole ia aku e ke kanawai e lawelawe i keia hana i ili wale aku maluna o lakou.
He kumu waiwai nui a he mau mea koikoi kai loko o na meila e hoouna ia nei ma na wahi a pau o keia paeaina—aia iloko o na ekeleta ke dala maoli e hoouna hele ia nei, ka bila kiko-o dala, na palapala aelike, kuai a me na palapala ano nui e ae he nui wale, a ina e lilo a e nalowale paha keia mau mea, he poino nui a he popilikia ka hopena e loaa ana i ka poe e hoouna ana a e hilinai ana i ka holopono o na hana ma ka ekeleta. He mea keia ua maopopo; a nolaila, o kahi uku uuku i nonoi ia aku no ka poe nana e hooponopono, malama a e hoouna nei i na leta he wahi uku kupono ia e kono ai ia lakou e makaala a kiai me ka noonoo a hana pono i poino ole ai ka lehulehu, a i pilikia ole ai hoi.
Aohe au e kanalua ana i ka poe e haawi ana i kekahi o ko lakou hoomaopopo ana, e ike ana no auanei lakou e hoopilikiaia 'na keia oihana ma ka hoole ia ana aku o ka haawina i nonoi ia mai. He oi loa aku ke kupono o ka haawi ana i kahi uku e lawa pono ai, oiai aole he ala, e ae, e like me keia ka uuku o na lilo, e hiki ai ke hoouluia, malama ia a e hooponopono ia ai na hana imi waiwai—aia wale no ma ka hiki ke hilinai ia a me ka holo o ka hana o ka lawelawe a hoouna ana i na ekeleta.
He lala keia o na hana o ke aupuni i pili i na mea a pau o keia mokupuni—a ma ka ui ana iho i ka hoike a ke Kuhina imua o oukou i keia wa e ike ia no ke ulu mau nei na leta mawaena o na Hawaii Ponoi e hoouna ia ana ma na ekeleta—E ulu mau ana i kela me keia makahiki mamuli o ka ike ia o ka pono a me ka pomaikai.
He nui no na kumu e ae koikoi a kupono a'u e lawe mai ai e kokua no ka hookaawale ana i ka haawina e like me ke noi, aka ke hilinai nei ua lawa na wehewehe ana ae la, a ke waiho aku nei au i ko oukou noonoo maikai ana.
KA UKU O NA LUNA AUPUNI.
Ua manao iho nei ka Ahaolelo, he mea kupono e hui ia ka Oihana Luna Alanui no ka mokupuni o Oahu me kekahi oihana e ae, aia mawaena hookahi ua hoemi ia no hoi ka huina pau o na uku no ka Paeaina mai ka $9,000 a i ka $6,000. Ma ka nana i na Bila Haawina mua e ike ia no, no kekahi no kekahi mau makahiki mamua aku nei he $9,000 ka uku e haawi mau ia ana no keia hana, a mahope o ka lawe ia ana ae o ka uku o ka Luna Alanui o Oahu, e loaa ana he uku mai loko ae o ke koena no ka uku ana i ka uku o ka poe Luna Alanui a pau o keia Paeaina holookoa, o ke kiekie ma kahi aku o ka $320, a o ka haahaa he ane $100. E loli ana ka uku mai kela me keia makahiki e like me ka nui o ka hana a na Luna Alanui e hoike mai ai ua hanaia.
O ka uku o ka Luna Alanui no ka Mokupuni o Oahu e uku ia nei he $2,4000, no na makahiki elua, a lawe ia ae ia mai ka $9,000, koe iho he $6.600, e mahele ia mawaena o na Luna Alanui e ae, aka o ka haawina iloko o ka Bila i keia manawa he $6,000, wale no, he $600 dala malalo iho o ka mea e uku ia ana mawaena o na Luna Alanui o na apana mawaho.
He mahuahua ka haawina no na alanui a me na alahaka i hookaawaleia i keia kau, a e mahuahua aku ana no hoi na hana e hana ia aku ana i keia mau makahiki elua i ko na makahiki elua o na kau i hala, a e lilo nui ana ka manawa o na Luna Alanui mamua o ka mea mau, a nolaila, ke nonoi aku nei au e hoihoi ia ae ka itamu iloko o ka bila a i $7,000, aole au e kanalua ana ua ano e ko oukou manao me ko'u e pili ana i ke ano nui o ka malama ana i na alanui a me na alahaka, a he mea hoi e kinai ia ai mamuli o ka nele ana i ka poe kupono nana e kiai a e alakai i ka hana no ka uku ole, a no ka hoemi ana paha i ka uku, oiai he uuku no hoi kahi uku e haawi ia nei ia lakou. O na luna ka poe nana e noonoo a e hooko i ka hana, a i na he hiki i ka waihona ke hoonui ae i ko lakou uku, aole au e kanalua i ke noi ana e hoonui ae i ko lakou uku, aka no keia manawa ua manao au ua kupono iho la ka mea i noi ia aela maluna.
KUKULU ANA I PA NO KA HALE AUPUNI HOU
$5,000.
E ka Luna Hoomalu, he hopohopo ko'u i ka hapai hou ana aku i keia itamu, oiai i ko'u hoomanao ana, ua kukakuka piha ia no hoi e keia hale, a ua hoole ia ka haawina e oukou.
Aka, ke nonoi aku nei au i ko oukou ahonui no ka manawa pokole, a e waiho aku imua o oukou i kekahi mau kumu e kokua ana i ka haawina.
O keia hale, o Aliiolani, ka hale a kakou e noh pu nei a e kuka nei no ka pono a me ka holomua o ko kakou aina, oia ka Hale Hookahi i kukulu ia e ke aupuni nona iho, i hiki ke mahalo ia no kona ano nani a maikai, a e kupono no ka hoolawa ana i na mea a pau e pili ana i na oihana nui o ke aupuni.
Aole na haawina i hookaawale ia no na hana o keia Hale iloko o kela me keia kau i hoolawa i na lilo o ka hana i manao ia a i hoonohonoho ia, a i ka hoolawa ana aku i na hemahema o ka hale a loaa keia pono e ku nei (aole no hoi keia o ka paa i manao ia i kinohi) ua oi aku na hoolilo ana mamua oka mea i hookaawaleia e kekahi i hala. Aka nae, me ka oi no o ka lilo no ka hoolawa ana i loaa ai keia kulana o ka hale, ua ike ia aole e hiki ana ke kukulu ia kekahi pa kupono i like ai me ke ano o ka hale, a aole hoi i manao ia he kupono e hoomaemae ia a hana hou aku i ka pa kahiko e ku ana i ka wa i lilo mai ai ke kahua i ke aupuni, a oia no hoi keia e ku mai nei i keia wa, no ka mea, ua popopo a ano ole, a o ke dala i hoolilo ia, ua manao ia he mauna wale aku no ia. O ke kukulu ana i ka mea i helelei mai, oia wale no kai hana ia, oiai ua manao kanalua ole au e hookaawale ae ana oukou i ka mea kupono no ke kukulu ana i ka pa kulike me ke ano o ka hale.
He mau kumu kupono no hoi ko kakou e haaheo ai no keia Hale; a ua mahalo nui na malihini no ka paa a me ka maikai o kona kii, a no ke kuonoono o kona mau keena, a me ka maikai no hoi o kona ano a pau, me ka olelo mai ua emi kona lilo o ke kukulu ana i ke kukulu ana i kekahi hale ano like ma kahi mau wahi e aku: aka, me keia mau nani a maikai, aole he mea e hoole mai ana o kahi e poai ana iaia a me na wahi ipuka e ku ana ma ke alo a ma ke kua e kue mau ana i kona ano.
Nolaila, ke nonoi aku nei au i keia Hale Hanohano e hookaawale i na dala he $5000 no ke kukulu ana i pa a me na ipuka, a me ka lilo o ka malama ana i ke kahua no na makahiki elua. He 4,000 o keia puu dala e lawa kupono ai kekahi pa maikai, a o ke koena $1,000 e makemake ana au e hoolilo i ka hoomaemae ana i ke kahua, kanu ana i na laau, a no ka uku ana i ka paahana paahao, a paahana e ae paha no ka malama ana i ka pa.
No na kope Hooiaio o na
Palapala Hooia a na
Komisina Palena aina na
Lilo na ka hooponopono
Ana i na pale na aina aupuni,
Ua waiho ia aku imua o keia Hale Hanohano ke kanawai e hoomaopopo ana no ka hoihoi ia ana mai ma ke keena kalaiaina o na kope o na olelo hooholo a pau a na Komisina palena aina o keia aupuni holookoa, he mau la i hala ae nei, a oiai he kupono ke uku kekahi uku kupono no keia hana, ke nonoi aku nei au e hookaawale ia he $1,000 no ia mea; a oiai no hoi iloko o ka hooponopono ia ana o na palena aina e komo pu ana ke aupuni ma kona pono iho ma ia hooponopono ana, a no ia mea e hookohu ia ana i luna aina e kiai i ko ke aupuni kuleana, e kikoo ia ana na hoike, &c., a e lilo ana no keia mau mea, nolaila, ke noi aku nei au e hookaawale ia he $500 hou aku, a hui ia he $1,500 no keia hana.
Ahaolelo Kau Kanawai
o ke Aupuni Hawaii
Ka Moolelo o na hana o ke Kau o
ka M. H. 1876.
LA HANA 114—Poaha Sepatemaba 14.
Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau.
Hoike mai ke komite wae no ka noonoo ana i na bila e hoomahuahua ana i ka dute maluna o kekahi mau waiwai e noi mai ana, e hoopanee loa i na bila mua, a waiho mai he bila hou. Waihoia ma ka papa.
Hoike mai ke komite wae no ka noonoo ana i ka bila e hoeueu ai i na oihana kuloko o ke aupuni, e noi mai ana, e hooholo loa aku i ka bila e like me ka lakou mea i hoololi ai. Aponoia ka hoike, a ua waihoia ka bila no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka Poakolu.
Heluhelu mai o Mr. Kalaukoa, he olelo hooholo e kauoha ana i ke Kuhina o ko na aina e, e hoike aku i na aupuni o Beritania a me Rusia, e kuokoa ke aupuni Hawaii, aole e komo aku e kokua mahope o kekahi o laua, oiai laua e kaua ana. Oiai e noonooia ana, ua noiia e hapai na hana o ka la.
NA HANA O KA LA.
Heluhelu akoluia ka bila e hooponopono ai i ka hana a me ka lawelawe ana ma na hihia karaima ma ke poo a hooholoia.
Heluhelu akoluia ka bila e hoohui a e hoololi ai i ke kanawai e pili ana i na palapala ganisi ma ke poo, a ua hooholoia.
Heluhelu akoluia ka bila e hoololi ai i ke kanawai e pili ana i ka pau ana o na hihia a me na hoopii mamuli o ka make, mare, a banekarupa ana paha o ka poe iloko oia mau hihia ma ke poo a ua hooholoia.
Heluhelu akoluia ka bila e wehe ai i ka pilikia o na konohiki ma ke poo a hooholoia.
Ma ke noi ua kapaeia na rula, a waiho mai o Mr Aholo he olelo hooholo, aole e oi aku ke kamailio ana o kela hoa keia hoa maluna o 5 minute. Hooholoia.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 20, o ka mokuna 41 o ke kanawai karaima. Hooholoia no ke kakau poepoe a e heluhelu akoluia ma ka Poakolu.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 21 o ka mokuna 41 o ke kanawai karaima. Hoihoi houia e ke'lii Kaai.
Heluhelu aluaia ka bila e hoopau loa ai i ke kanawai hookamakama. Hooholoia no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka Poakolu.
Hoomaha ka Hale ma ka hora 12 awakea, a halawai hou ma ka hora 1 auina la.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 174 o ke kanawai kivila, e pili ana i ka hoopai o na luna alanui. Hoopanee loaia.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 168 o ke kanawai kivila, a e hoopau ana i na pauku 171, 182 oia kanawai no. Hoopanee loaia.
Heluhelu aluaia ka bila e haawi ana i na metala hoohanohano no na makua hanau nui i na keiki a ua hoopanee loaia.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 1144 o ke kanawai kivila. Waihoia no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka Poakolu.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 1106 o ke kanawai kivila. Waihoia no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka Poalua.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 1423 o ke kanawai kivila, i hoololi ia i ka makahiki 1872. Waihoia e kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka Poakolu.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 1, 2, o ke kanawai i aponoia ma ka la 29 o Iulai 1872, e hoole ana, aole e kohoia ka lunakanawai i luna hooiaio no na palapala kepa. Waihoia no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka Poa kolu.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 780 o ke kanawai kivila, i hoololiia i ka 1868, e hoomahuahua ana i 36 mau lunamakaainana no ke aupuni Hawaii. Penei ka nui:
No ka mokupuni o Hawaii 10
No Maui me na mokupuni e ae, 13
" " " Oahu 10
" " " Kaui 4
Huina nui 37
Waihoia i ke komite o ka Hale no ka la apopo.
Ma ke noi ua kapaeia na rula, a hoike mai ke komite wae no ka noonoo ana i ka bila e hookuu ana i na mai lepera, e hoihoi i ko lakou mau home, e hoike mai ana, ua kapaeia ka bila mua, a e noi mai ana e hooholo loa aku i ka lakou bila no ke kakau poepoe. Waihoia ma ka papa.
Hoopanee.
LA HANA 115—Poalima Sepatemaba 15.
Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau.
Hoike mai ke komite hooiaio bila kanawai, ua kakau inoaia keia mau bila.
1 Bila e hoololi ai i ka mokuna 40 o ke kanawai karaima.
2 Bila e hoomana ana i ke Kuhina Kalaiaina e haawi i laikini no na mea malama banako.
3 Bila e hoololi ai i na pauku 1, 2, 30, o ke kanawai kivila e pili ana no ke ola o ka lehulehu.
4 Bila e hoololi ai i na pauku 1, 3, o ke kanawai o 1868 e pili ana no ke kuai ana a me ka pepehi ana o ka pipi.
5 Bila e hoololi ai i ka pauku 18 o ka mokuna 36 o ke kanawai karaima, e pili ana no ke koho balota.
6 Bila e hoololi ai i ka pauku 673 o ke kanawai kivila.
7 Bila e hoololi ai i ka pauku 53 o ka mokuna 55 o ke kanawai karaima.
8 Bila e hoololi ai i ka pauku 49 o ka mokuna 55 o ke kanawai karaima.
9 Bila e hoololi ai i ka pauku 485 o ke kanawai kivila.
10 Bila e hoololi ai i ka pauku 913 o ke kanawai kivila.
11 Bila e hoololi ai i ka pauku 3 o ka mokuna 50 o ke kanawai kivila.
Heluhelu mai o Mr Birch he olelo hooholo, e ninau ana i ke Kuhina Kalaiaina, ina paha ua hoolimalima aku ka pono wai o ke aupuni me ka apana o Makawao i kekahi poe hoi, a e hoike puia mai hoi i ka uku hoolimalima.
Pane mai ke Kuhina Kalaiaina, ua hoomakaukauia na olelo aelike no ka hoolimalima ana ia mau pono wai o ke aupuni me ka poe hui, no na makahiki he 20, a he $100 dala ka uku hoolimalima no ka ma-
kahiki, me ke koe pu no o ka pono wai o na makaainana e noho kokoke ana ma ia mau aina.
Kamailio mai o Mr Birch, ina oia ka hana a na Kuhina i hana ai, alaila, e kapa aku ana wau ia lakou, he poe powa keia i ke Kumukanawai o ke aupuni, ua hai mai na haole waiwai o Wailuku, ina e hiki i ke aupuni, ke lawe mai i ka wai e hoomau i ke kula o Kamaomao nona na eka he 15,000, alaila, e haawi no makou he 10 dala no ka eka, alaila, he 150,000 dala ko ke aupuni loaa no ka makahiki; no na makahiki he 20, alaila, e loaa no i ka waihona aupuni, he puu dala nui i hiki ai i ka $3,000,000. Aka, malalo o ka olelo aelike i hanaia, he 100 dala wale no na ka makahiki a he 2,000 no na makahiki he 20. Auwe ina pela ke kalaiaina naaupo ana a keia mau Kuhina, alaila, e lilo wale aku ana ke aupuni Hawaii nei no ke dala, alaila, ke manaoio nei au, he poe powa keia i ke aupuni, a nui aku.
Mahope o ka hoopaapaa loihi ia ana, ua waihoia i ke komite wae, Kaai, Birch, Aholo, Halstead, Preston, a e hoike mai ma ka hora 1 o keia auina la. Hoomaha ka Hale ma ka hora 12 awakea, a halawai hou ma ka hora 1 auina la.
Ma ke noi ua kapaeia na rula, a waiho mai la o Mr Birch he hoololi no ka rula 62 o ka Hale. Hooholoia, e waiho aku ke kakau olelo i ke kope o keia rula i ke komite hooiaio bila kanawai.
Noi ke'lii Kaai, e unuhiia ka olelo aelike i hanaia e ke Kuhina Kalaiaina me ka poe hui o ka apana o Makawao no ka pono wai o ke aupuni ma ia apana, ua hooholoia.
Heluhelu mai ke Kuhina Waiwai he olelo hooholo, e hookomoia mai i ka waihona aupuni na dala $13,500 a oi, o na waiwai i maopopo ole na hooilina. Hooholoia.
NA HANA O KA LA.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 780 o ke kanawai kivila, e hoomahuahua ana i 37 mau lunamakaainana no ke aupuni imua o ke komite o ka Hale. Noho o Mr. Waterhouse ma ka noho.
Noi ka Loio Kuhina e hoopanee loa i ka hale, aole hoi e hoomahuahuaia i 37 mau lunamakaainana.
Noi o Mr. Kanealii e hooholo loa aku i ka bila, a e hoomahuahua ia hoi i 37 mau lunamakaainana. Mahope o ka hoopaapaaia ana, ua hoopau ia ke komite me ka hai aku i ka Hale, ua hoopau ia ke komite ua hoopanee loa ia ka bila.
Heluhelu aluaia ka bila e hooponopono ai i ke koho ana i na lunamakaainana ma ka la koho balota. Hoopanee loaia.
Heluhelu eluaia ka bila e hookaawale ana i kahuna lapaau i na mai lepera ma Kalawao. Waihoia ma ka papa.
Heluhelu aluaia ka bila e huikala aku ai i ke Kuhina Waiwai. Waihoia no ke kakau poepoe.
Heluhelu aluaia ka bila e kauoha ana ina e kuai a hoolimalima paha na aina aupuni, alaila, ma ke kudalaia e kuaiia ai a hoolimalima paha. Waihoia ka bila me na hoololi no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka Poakolu.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i na pauku 2, 3, 4, o ka mokuna 55 o ke kanawai karaima. Waihoia no ke kakau poepoe.
Heluhelu aluaia ka bila e hoomaopopo ai o ka pono koho balota he pono pili paa loaia no ke kanaka. Waihoia no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka Poakolu.
Heluhelu aluaia ka hoololi no ka pauku 56 o ke Kumukanawai. Oiai e noonooia ana, ua hoopanee ka Hale.
LA HANA 116—Poaono Sepatemaba 16.
Halawai ka Ahaolelo e like me ka mau.
Waiho mai o Hon. S. N. Kakela he olelo hooholo e hookaawaleia i puu dala no ka lawe ana i ka wai mahope aku o Hamakualoa. Waihoia i ke komite wae.
Waiho mai o Mr Birch he olelo hooholo e hookuuia ka Ahaolelo ma ka hora 12 o ka Poaono, a e kohoia i ona komite e hoike aku i ka Moi. Hooholoia.
Waiho hou mai o Mr Birch he olelo hooholo e halawai keia Hale ma ka hora 9 A. M. o kela a me keia la. Hooholoia.
Heluhelu mua mai o Mr Barenaba he bila, e hoolilo ana i ka olelo Hawaii i olelo kumu.
Ma ke noi, ua heluhelu alua ia ka bila a waihoia no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia i ka Poakolu.
NA HANA O KA LA.
Heluhelu akoluia ka bila e hooponopono ai i na palapala aelike a hooholoia.
Ma ke noi, ua hapaiia ka noonoo ana i ka hoololi Kumukanawai o ka pauku 56, a ua hooleia.
Hoopanee a Poalua.