Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 43, 19 October 1876 — Ka hapamua o ka leta a ka Rev. G. Leleo. [ARTICLE]

Ka hapamua o ka leta a ka Rev. G. Leleo.

: f Awa.VKA, 1 Aps. 24, 1876, Ret. J. ī , Pogoe ; Aloha fiuf oe: loeiuāi , ua ku maii & he wahi moku ioa mants vr piai Fiji m&i, o ka nni o kei& wabi mok n, ua Hke paha me ka nai o Moi Keiki. 2<? ka nui o na kaaaka o a»»i a |na & hiii ia nie na 'iii he 30 ka nfiti, Ua h&o mai pei keia„wahī inoku e hoopai i ka make i kela kanaka nana i pepehi ka haole Belekane| ka makahikilB?s. He laSabfl? ti nolaila, aolo i holo mai ka waapa, akahi no ?. holo mai n« ka waapa, 8 kii ana 1 i* Rev. Bj. J. Tavlor a me ka haoie kama-! aaaa e noho i|ci maanei. Ua hoi mai nei nao o Tay!or ma mai ka frokn mai, aole no h<}i i hai mai ia i na mea hou e piii ana bo keia EīGla~ E kii mai ana ka waapa o ka mokn i ke aiii o keia aina e holo i ka inokn i ka la apopo, hora 2 ahiahi, ia wa pah» e lohe ai in» mea hon. Ke pioloko nei k a uianao oma kanakai ka' makaa o make ke alii, no ka mea, aia ka mea pepehi kauaka i Marakei. O kan leia i kakan ia ua makiou na Misioaari e noho eei ma Gilibati a ;me ua ope nupepa, ua loaa māi i ka la 14 jo keia mal&ma. Eia no mana, Haina aaj Taylor a me na keiki a makoa ke ola neikole mea i inake, o Loe no oae Hlo makoc{ mea i mai iho nei, mai ka mala-' ma o Feberoari ka mai ana a i na la hope o 'Maraki, aa olnoln no. Ke hap&i pu nei no makon i na hana a ka Hnku. ; Ina malama mua o ko aaaa noho nna mai, uui ka poe helo mas © ao, aka i koia wa, ua uui ka paiak», a emi pu ka makeniake ike ao. Ua haule hou kahi I poe hoahaiiau, ua lnlau hou a auwana kahi , jx>e hooikaika. Ua emi malalo o kahaneri ka nui o ua kanaka ma kekahi Sabati, pela no ma kekahi Ponkoln. Oka lua oka luna i kohoia no keknhi ekalesia, ua haule ; iho uei, ua haalele ika pono. Oka huiua I nui ona iaoa o na hoahanau mni ka hooI maka ana o keia ekalekua, he 90, na haule j nne kahi ix>e, aua okiia kahi jk«. Ke ko- ■ kua nei nu ia H. J. Tajtor ma ko kula i iiw.uno i;i ke Kula Knihuuapule o Uilihati. O ka nui $ na hmimaua he 17, aole nae he poe kane lukou a p&n, aka, he mau wahine kekahi 4, 1> hoi jkic noho pa.i nia ka halo i haua ia no na haumana, a he 8 jk>o mawa» ' ho nmi. Ua ike oiaua i kou mnnao i na misionsri o keia nnsiona, e hoi koke aku inaua iea he mai j>ake ko ka'u wahine, nole pono e hoolnha aku i kri.i mai iwaonao ka paoaina o (iilihali, ua ]>oi)o no ia. Aole tnaopo(K} poni' innkou ke mio o keia mai, ua hoole niai keknlu ka(>eiia moku, aolo he lepem, ; he mai e no. Mai ka ihoomaka ana mai o, }. keir» mai a hiki i keia \ra, ekolu makahikia : īiie eha u-.alauia, nole hemo o kekahi kaej niaka, aole hoi ka lihilihi, aole anookaleo. | raau ka maikai o ka leo nia ka hiineni, he j ikaika ke kino, aka, ma na wawae ka nai waliwali. | Mai manao oe aole ka mai pike ma keia i pae&ina, he mai mau ia no keia lahuikanaka, mai na kupuna mai a i na keiki a hiki i i ua moopnn.l. lle mai ino loa wahi « lakou. ; aka, olelo no lakou he mai ola no, a he mau \ laau hoi e o!a ai. Laau akahi, ka niho o kekahi an<> ula iloko o ke oi:e i ka]viiu kn ]v>hipule. («o war*o Ao ka lua, ko nhi, a , vi ko kolu. ka aiia wel.i, penei o h.iua'i. 1 | ka hoomakn ana o keia mai e pukn. e ikeia : no he ili auo okoa ma ke kiuo, tne iie pik i]>ika heo la, a auo hiuuhiuu. nia uae nialoko iho'he wahi nnoatu> e kukaa wale nna nie he oha kulai U. alaila, e okiia ke!a io ano okoa, a ina e heiuo ma kola wahi, alaila, he nui U« na io maloko. a e lawe r.ini k » mea oki i keU inau io a pa» e like me kona ike. aiailK, e niuiiii ia ka aiia wela lv»a a «i ka piapia no ia o Uln wiUii i okii-», a maho]ie ola no. a o ka pakele no i», «ole jvi hou ka māi pake. l'a maa lakou e i::aUma loi nie ka nana ]v>uo i ikola mai lua ke kmo o na keiki, n iua e ikeia kekahi <o ia ano mai ma kekahi I.ila o ke kmo, al.v.<a, o k? oki iu» iv liia kekiihi, i:vi he ili wile v.v\ e \\.t:!ioi* kekalu Uau jkiv.ikiki iloko «> ke ahi » inn e weia, nlaiK. e kuui aku, me ka ]*v» Uina o ka miM e kuni ia ana e n* mra ikaīka. Oka ]K>e i kuni a i oki ole in maho]*e iiio o ka ike ia ana o kela ano ili, f lsha no * puui ke kino, a e puka mai ua hoallona weliweli oka m&i p«ke. Ma keia hana ana a na ca»i ka pak* aaaoka mai pake jwaeua o Ukwi, aole uae |wu, o ka ]uika liilii nae, aole like )tnp ko Hawau. ».>Wo lakoo. ina e huua k* mai |«k« m«hw ko o. ka ili a puka e ma ka n.dka a aie ka >ha. m>le no e i>la. Aia a«a Tabit««««. Xo»oan a me Ah*. mania na kaaaka i okk*kua a i k«ri ia, *a ola lako« a jvi«. A«4* h«<4aa«ra)* » ka • tu<si »m*i ]*ke, «a no» pa)ak«a ifa. «o ka mea» ua ike mui an ma Tahii<H*a eiu» n*au mai pak*, a pela ua Kott<>ati. |'a hi<ie -iu e «ana i k* «liia aaa o kekahi uaka ikwih ]«aha »a a«akakiki h« 4i\ «a ai|e» at»e p%hs e jmi« ka 1«A « k*aa a«Mi aka<i« ke okiia. ekot« paha * ke «kt a**L ' I ku« hiaawi aaa «ta Apeūaaa ««%, a «a ||at m»i Ukow e«a »o a»aaitif< i ka ai«»n ana) i Tarawa, aia «nai*ft«t *o4» aa i *t*t» Xlar&k««. 1 ua |u)il he mai pU m Ik« 1«i h;nr. aUi'.a, t«a n>aaa ]**h»» e Wk* »o wea|* iW e i»a m Kala%*9 i «aa m liUhU *o ka «n«a, a*a «»a Uawaa I* ajL« pak«, i«aaa tnU%an Im «aai f«U Ml» aae • «a «mu I* «mm p*i* lh ku*. U k««aa e Klia at, b «aai wf l~a ho twa | i

mamao, oa mke jfo*' ha,oboMra. Mam £sp» '"3»8'« keia malama. A peaaLiailu neelS» pokole no kona make aaa aāl k&1$» «BAi« H.: BL Haii mn. Ua hanan o Msur» Kapa ik« keikikane i ka malama e lanaaii, atgtai li mahope iho oka haaaa ana, make ke k«ki, aaa loaa o Mam i ka mai, I» ann, he eha ma ka opu, a o_ka hwkok» > mm' ka paupun. I keia wn e wa&o sei o M&ri& iioko o ka pilikia, a hiki i fcg, ia 3 oMaraki, na pau na haie i ke &bi, aole hook&hi hale i koe, aa paa pu no me fea wMpa. aa niea ai, me kahi »aa lole a mena wm a ae. li. mailaila laai a kiki i Ap«ni»B, Mktln ia o Mana, a noho iho ia kaaa Iwm a om» kana maa keiki. O Maaa h» wabl> ne aioha nui i kazia kaae aw» kaa» keiki, he wahine miki a makaakaa isa aa iiana « pono ai ka ohana, a me oa maiihini. He wahine akamai ma ka himeni, a oa ao nui oia i kana m»u keiki ma ka himeni a me na hana pilikino. O ka noi o kona m&a makahiki i lawelswe ai I ka hana a ka Haka ma keia paeaina, he 12 makahiki, a me 9 malama a make aku la. " Pomaikai ka poe make ke make iloko o ka Haka." O makou pu iloko o ke kaamaha a me ke kanikaa aioha ao Maria Kapo, ake haawi nei i ko makoa aioha nni ao Kapu a me na keiki. O ka Haka pu e kiai a o hoomala ia lakou.