Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 48, 23 November 1876 — NA ANOAI. [ARTICLE]

NA ANOAI.

I koi;i itMHlr.la aku e k » mai ai ke-kalii-inau nioku i»e »a lono hou no na ouli kana o Kuiu])a, a ke hooinakaukau nei no inakou me ka nian;iolaua na makou no ke e<>. . 0 ka halekuai o Ake ma, e ku la i m>\ Lahainn, ua lilo ae nei ia Mr. W- M. (iibfion, Ekii-, (Kipikona) a na lulnu piha i īia lole hou o ua ano o anoi ai ka naakemake. _ E-i. - /** Ma ka huli hoi ana īnai ako Kilauoa i keia pnle, o-haaleie ana oia ia Mahukoua i koia kakahiaka, a e kipa ae ana ina Hana, no ka wniho aua aku i ke Alii ka Aloiwahine Kapiolaui uialaila, a e ku iiiai ana paha iauei i ke kakahiaka Poaouo. | Jvo lioaiki niai nei na lielelielena o I ka la ka la kulaia a tia puuwai Hawaii ' :i pau i )ioina ol« ai; a e hooinauao ili >ko ! nnikon poo lielulu lu, e l-wei na lealea : ino ke akeln'le, a mai liolokiki loa aku,'iio i ka mea, he liopeiia no ko ia liana. •; j noi ia niai makou e hai aku i I . ke akea, i kela ame keia niea moku liilii : e manao nna e hookonio ina ka heilu-i o ka > la 28 ae nei. e akoakoa ae ma ka hale noho o Mr. Sainuel U. Maikai, makai o KahoKv ; nia alanui Moiwahine, i keia ahi- ! ahi hora o. Maihoohala! Ina e hele aku ma ka hnle oihnna 0 na keiki kumeka huke. o ka honi aku la ! no ia i ka waiuhaU. Ua h'iohao inakou iio keia mea. a ua ninau aku ia Antone ! (S.i!e:ia i ke kuniu o keia mea, a ua hai mai kela. na kuhihewa ka inakou i ka poi palaoa knpili huke, no ke ano iike loa o ka ua- ; iiaiua me ka Manuela, o Waikakalauai. Ma ka Poaono i hala, ua hooko ia ke kaūolia a ke Kuhina Kalniaina. nia ke kuni kuiialn ia ana o ka hoolimalinia o ka Hotele ilaw;iii no na makahiki elima, ma Hale. Ua lilo uo ia Mr. A. Herlx>rt, ka mea iaia i keia mnnawa, no na ilala uku hoolimal'uua maknhiki he $*!.O.VO, no ka m-inawa he elima jnakalnki tuai lanuai-i i. is; - 7. | Ua malamaia na hauoli ana no ka i la hanau o ko kakou Moi, ka Poaha, la lō i iho nei. ma Honolulu nei. Nui na hauoli j a me na lealea, a ua inahalo ia no ka malu- ! hia, ame ka ona ole. Ma na moknpuni a ; pan ua malamaiiu Ua huai nmi na pu o ' Puowaina i ko lakou man leo hauoli i ka wehek.iiao o ka la, i ka aui ana o ka la, a i ka weii> ana o ka ia. Ua kaumaha makou i ka loho ana nni ik) ka inake ana oka honhniian oko k;\kou makamaka maikni o A.S. Hintvp!l, ' (llaiawela) ma ka la ih<> nei o Ok:ito!>i. ■ nnioko oka niokuaina o To\.is. lle kolo. ne!a oia mi keki'ni puali koa akau i ka w,i o ke ksua kipi ma Aiuenka. a ua k;*tiInitrt koua iuoa no ke akamai a me ka wiwo ole ma ke kahua kaua. a he kanak.i <.>luo!u a :iaauMo. fe@T Ma ka papa kuhikuhi manawa o e ikeia; ua hoololiīi. E haalele ,u a ia Honohilu uei. ma ke aliialu o ka I\>alvali?. la l o Pekemaha, a e kijw »na ma l.'ihaina, Maalaeaa me Makena. a huli hoi li.».i mai. e'ku aiia~ar.ei i ke kakahiaka l\»akolu la i>. Ma ia nhialn Poakolu no , )ior.i •*, «' haalele ana ia Houolnlu nei no ke kaapuni ana ia Kauai. a hnli hoi nvai, e ku aua ianei i ko kakahiaka Poaono. la makou e hoolai aua makaimai i> ka Laie ieta i ke ahīahi o ka Poaono i ha« ia ilio nei, a ia makou i nanea loa iho ai, lolie aku la makou i kekahi leo, me he niea la. he tau.-ani niauu hiuieui e himeni mai ana ī ks lewa, i ka naheuahe o tia leo « me ka maikai. Aia makou e h«M>h»he ana a e nana ana ma o a maanei, eia ka na na kei» ki o ka l'apa |>ai. oia hm k* hui e k«{va ia ne:, ka • (ivri in: I\ck" 2 Ke < auoa mai la no k>» makou kajvn.i o k i l'apa pai o na U i hali, o Mr. J. Kanuo i Kona. K walea ana i k.t ni'ii ae a ka oiiu li<ioli;u hao naulu iiiauiu i īh »<> kv kuahiwi iniuka, a »■ luh>lou<» ana !i<u t ka n<>-tioiie a ke k:u, i ke auume m«> na kie :ta makaī. Oi 010 ī ai«»lia «a ai ia atim a noliM i.« :h «' ua'iii. a nu' iie iak« puaua nv>: iu ; ka iii<><'. « h<>ih«>i in.ii au » t tu ii.ili:. :■* in u:i <»i.e h.tiiati la <> kei* inakakiia. «• t a,;<i.:t i.i «' |>«n" iu ii ka lu>ai« > . ' K .111 :l i k.4 1.1 O lv»r i. 1 ke 'kai »>.« Ki • a !•..<.. . 1 • aii.l kaua ilr. ! k«' kai niaoki.«ki " Ua me:ietnrm> u»nk«>u ī ka ike "»ii i k«'kalu l-io * h. !.» iun *i» «ea n'* ke nS-«»nr. M<l u>ehirie*. me kekah: wsh:>ie *na--1 ;jh ona. l'a moku k*k*hi kaula «» ke ka :la«aha. a na hiki <»!e Le kaoln it ns: ii,' > r»kU *;a lio nei tre ka paukiki. a <\ k» ii.... »i.a «■ p.< ī.i* ke a«auio l'apu. ua ho.«kn; aku i» tne kekali. ka* e ku *va m* ka :»no .» ke :.iauui, a .« ka le'e ak.i U »■<> "< < >' ka w al. i<«' a ha;ifi(ihv» i* «mi:»..' ,> ke kn*. a h.».<» i«»a 'ku I* ka lio. l'» kaia 'ku U' mi L.i i..aiii» a o ke jws, a un }>ah* e oo.«*i !->». ii 1:1 |»..ik«i . *kv he jv:.<>i'.iu »a.e • - , l ~.. «;'..• « 1...K11. «' »•!*. ko-'-i . •« k4 • ■ « a O.e • k* '1. « K.: 11.1 Vl< kr k.,>

tsisī, ua hauie īho lsj, ?skā&& OkA ilo maiīakawao,, &sa&m Wfthi • ae4 ka maloo, ' . §gg?- u& hai msi ka makon makanaaka maikai o ka moku ■ a Hina, ka Hoa. 3. NaaareU, 110 ka maka aaao kek&hi «e ina K«laupapa, a na hoomakaukauia na pono a pau no ke kana ana iaia, aia hoi,, ua ola hou aeTa kela. Ua hai ia mai makoa, oa hooholo iionei ka Ahahai Kamūano Opiopio o Kawaiaiiao e taalama i wahi anaina hui paina no lakou ma ka la niaa o laoaari, 18T7, ma'oko oklpa o ia luakini. B wae i maa haiolek* miikai —a uaanao, iaaJ-karbi po©mai i ike ia ka makaukau no ia la, e like 1 me na Poo la L Ua manao makou e ekemu leo nui akui ko makou Generala Bisi o na tausani hua nielala; ua aee aka a kokoke, a iioomalo ae la i ke kino me ka hookuoo kueniaka nui, ao ka puana aku koe. "i. Bisi! no ke alia oe e hana like pu kela ?" 0 ko ia la pane koke īuai noia. 41 Ilaila hoi an aole oe, ; Ihea 00 kahi i noho ai t E puana mai oe e ke ala." Ua kaulana a puni ka honua i ke nkamni o na poe eleele o Geogia i k» hana hoakaaka o na ano paela o Amerika Hema, I aka, i ka inakaikai i'a ana i kela Poaono : aleu nei e Huaa ma, ua lohe aku ia o Pin» ! i ko Inkou tnau leo kohu ole, ana nauki hoi i o Ukali i na huaolelo "Ikulaau, badanu ! | a puana ne la u Auwe, hoi nu e, auwe hoi ' nu i ta ere p:\ere e—o«he»he ! " A hene.iki ! ai ka nka a o ko makou wahi opua o Alai ha-tham—ba-lham. ! M;i-ka l'ouha i h.ala, ua hookui ae ! "la kekahi mau niea maluna o na lio, ma | ke kihi o Alauiii Emma me Beritania, a ! kulou' 'poo aku la kalii i lalo a waiho a mai ke. Ika hapaiia ana aku a waiho i kaihi hnle, ua nieneineiie kona nanaina. La ' puka kona poo, a mokumoku ka ili, ine ka 1 pau o na nih'» i ka hakihaki, aka, ua kii ! ia aku ke Kauka me ka wik'iwiki, 110 eko lu paha hora a oi o ke kali ana, aole i hiki ! m:ii nolai'.a, ua kii ia o Kauka I.eka, ana- ; na i haawi mai i na kokua, a ualohe ma.i i inakou, ua palekana loa ka mea i eha. E ; mahaloia keia Kanka ī.eka. sSg@"» Aia a ka Poaha aeue:, la :»'> o Xo- ! vemaba, oia ka la i kuahauaia e Peivshlo- ; ua Kalaui o k 1 Kejiub;»lika nui o Amerika ' Hnipuia, 110 ka waiiio ana aku o ia l.ahui 1 na liaua kino, a liaawi aku i na ho«naikai ana i ke Akna, 110 kona hoomau ana i : koi a lokoniaikai a nie ka i ka ' ]iomal > kai nui ia lahui iloko oka makahiki I i hala. lle anama pule nia Kaukeano ia I la. Pelua la o llawaii ? Aole anei ka i kou e hookaawale i k.kahi la 110 ka hooi ni iik ii aua akn i k ■ Ak.ua, a ho«»ia'ku hoi ! ī ko kakou a'u> nui i kona lokomaikai? i Ua kaena ae niakou i kela pn'e iho nei, i ke kani heone lai oka leo o na | keiki o ka Papa-pai Laiu 1 llaw aii ; a i i ka po iho nei hoi o ka Poalua, ua lohe ia ! akn ke kani. hoohaihai o na ohe. i pakuiia ; ae e ka 100 hone o na Gita a na keiki līa ! waii eleu o ka Puali koa Pualu Komopane *•/»'"' oka ll.%waiian Guar«l. Paa ae la k<» makou mau iima i ka hoi'£<>, hookuu l malie ae la i kahi aho, a puaiia ae la me ka le<» mama •'lle ilihia, he hoohihi iini keia, | | Ena we kulipo uei ika hou»»o a ; 1 i A«'he ann. a«>h<» hui «» ka \\ aik«»loa, ] Mi a e !u>i iK'i liolu ika uianawa." * v : " l"a leaulehu wale ka poe i heie ne ! e nana i na h..;oh«>t«»'.i"» hihiu a nie im m.oiu.i <> na ae.i e malona oka mokuahi ika Po- i nha i hil.i 1110 nei. Ua w:eliw«'li ua maka o I , ka l.u»!ia ame ke T»_'i. aka. he keu aku ka I weli o kahi i na uaheka e lapuu ana, i me ki> lakou niau ili onionio. Oko ma , .:o:i j kowiia kai niiiiinili aku i ka ihu o ka Ele- ] e uwa mai ana hoi ka ili;v>jH>tamu, i keke ka n:!i.> <> na mapu lue ua keko, ho >- kahi ko lakon lnnwaw;» pu ana me ko ma- | koii walii kol.'he--ua koliu 110 n.ie—ke 1 hooōihe aku a ke nana «ku ia l ikou. uie i he la no ka ohana hookahi, o ko ia nei Wai- 1 hi Bov ana hoi. Ma ke KiUuea o ka P«>ikahi nei. 1 m ho! » akn ka Ihe» hinohano ke Kuhina : Kilaia'i'.a \V. 1.. M.>ehouua, me ka l.una 1 ll.i'ia Auj>uni Mr. U. I<M«hman, n<> ka ms- j iru> <> ke K ::hma e u.iiia a h«k»mav»|K>jM iua 1 he ;.;« :» hiki ke h.»otn«»e īa i uwa|H» malun.i 0 ke kahawn «> Hoiu>iu. Ina « hiki aua, 1 ,il «;:\. lie |K>tuaikai 11 ui ■ i.i i ko laila nian 1 niakamaka. «>;ai ua nni a iehul«»hn ka j*»e ī 1 p, iii v > ?.-,a ke.a k.ih iwai. ao ka pia an» «> ka uvv 110 «> ki ho.'p-iu ana tio 11 ina uha p«%::■■.> .. ka lawe ;« eki w.ii a l«»ia aku na k: i> i , ike n » k:« u .«»-iio. l» kek.ihi kei.i «> :ii a:u> hiv 1 h.»u a makou e j»iijwu tv.;».; i'O;. a !>v h« ii. he lu>.ke «»»*u» kni, ' i-.a tke n,- k.i 1 ~-«;.*<> oLe aup.li;i m«'k«t • ru. i. J m ■< IVi!na ie, ii i> \.tu> , :t, k . i i .' I 4V. « lUll'i i »» k » I. .>(»•» »»■ I>. ;.: ... , • k. v«.. "4 *» K.II .414», 1 kmi 1 ,: : I .<> !l ,11 ,:i «':K:|.'H >~ I ll.i U K<« !11 1 >41 : 1 ■ . 1 k !«».»« haaHia mai ii n\ I k 4 >•; •.! k < «.:> •> L«'a » h >!<»ok »a a pu--11 1« ,« .> •>. . • ■>, » o, 11;» .p»»»!.-* pa n«-!i»»»a .» k »n . I . i! n»,vi«» a ine ki iLa. k» \ iii« «■; i, . a iia Ai»;»'» «t nui e ; «»«<n. M. •«.<•« "<■ < »>>»»>m, .1 n-» k.l:i »11.111 «> .;i: .i'« : <<■•«.« «•. a->le ho .1 ii-s:u 1 «rV. ki i;« >»'«.> a m.iKsi«- i< la «h< II .ihi kau l<.via e llau.m Ik.;i h» U.i 1.4«e ai» he ,«ha*u iki n* m« L* I'ap ». k* Pala k<i u»« i k* ll< .1 *, %<> k« »»<». ie, soh«» i ;<».« i.i. Ile ii. h, <n» »Lu ln 1: Li 1 «m!« , a. a k« k :.o n. • «11 h tna k<» livM>.» ! ..11 <>»«', uo k.i m. t »».. i.iu« k liiM K . ..m »,1. .V. - . |v.».

. ngi[Mi PiiHPW im ■U ĪS o ia £&afksia, ©ka hora 4 aie sp, m, tJAUe&,ia f akaUhi hm»« &(& fefete [«ai $,»& iba4 o ks ili kal o Ka\raibae m i, be ao« 3'miie a oi- mai ka aiaa akh; W t laa minate paha i psii«e ae ; 04 holoa&a ltfikahi waaj>a, s ke kokoke ana aka, ike p ioo ia aku la he Poe-huo (moao) ka tta olw 0 aokai nei, he 8 kapaai kona ioa, he 4 :ap«ai ke kiekie, a he 12 kapu&i te anapai L Okā la i loaa ai keia mea, he la mak ini ikaika mni ka moanu mai, ». he pomail ai ka loaa ana. Nohea mai la keia mone ? He ma'u ia wahi i&ea hon; e aloha a laaei na keiki wili poahi oka L«Hut Ea waii. & ELi Kkmiwaiwaiol* < HP» ' I ka pule ma KamoiliiH me na bo< haoan ko ka«o.« Moi ma ke Sabali i hal) ihonel; n as lohe naai makou, he mau manao paipai kana i haawi aku. He mea h >u i ua Moi o Hawaii, a Ise_rnea hooiana r lauao no hoi keia hana no na makaainaaa ma ka ike ana akn i ko lakou makua alil e laweiawe pa ana me lakpa. Ua iohe pp&o ia mai, ua hele a piha pouo ka ioakini o KamoiKili i 11% kanaka; mahope o nalhana laa, na kohoia he raau lana no ka noala ana i ikekahi Ahahui, oi.i ka Hui Ilioula Lahoi, ma ka liom 4 oneliiaei ka hklawai aaa, 1 © ka EipoU, aohe i lono ia hu \ 1 "Xāi.o ka ono —Oia ke poo o ka palapala a C. J. A, Laulipoiipo o Kapalama, e pili ana i ka lawe aaa o kekahi Luna paa&ao i ka omoomo palaoa lii paaiiao | oiai ka Laina e hull hol aaa i K;nva. Ile hana kapono oie keia au e Kekawevre, ka lawe wale i.ko hai waiwai mo ka ae ile ia. A »ie hea la, aohe paha he rul.i a He kanawai o ka aina e papa ana i na inea a$ a na Lawehala oiti hkpu jna-„ waho ae «nk.i haiepaahao. E |K>»o e hoopaiia kela Hunapaaluio, iekolu īnalama ma ka hana oolea, 110 ka lawe i kekahi mea i 1 oiole konik waiwai i ka umi keiu'la ; i kulike ai me kekahi mau kuhiknhi kanawai. " O ka mapa <> ka Papa-pai, he oi »ku i ko ka r»hikaiua " Ikkpo.no.