Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 51, 14 December 1876 — Page 4
KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
HONOLULU, DEKEMABA 14, 1876.
KOMI TE HOOPONOPONO NO KEIA AOAO.
LAIKI MAKUA, MRS. KELA F. GILIMANA,
M RS. ELENA MAKALE, MRS. C. C. COLEMANA.
Ka la hiki mai—Ka hewa mua.
Ua noho oluolu loa o Adamu a me E va iloko o ke kihapai o Edena. Ua kamailio pu laua, hele pu, me ke kue ole o kekahi i kekahi, a ua hoonani aku laua i ke Akua no ka nui o kona lokomaikai ia laua. He kamailio pu no laua me ke Akua i kekahi wa. Ua oluolu loa ia laua ke lohe i kona leo, no ka mea, aole o laua makau iaia. Aka, hookahi mea a ke Akua i kauoha mai ai ia laua aole e hana. He laau iwaenakonu o ka mahinaai; e ulu ana ma ka aoao o ko laua wahi noho. He mau huaai nani maluna ona; aka, i aku la o Iehova ia Adamu a me Eva, "Mai ai olua i ka hua o kela laau; i ka wa a olua e ai ai, e make olua." Ua hoolohe no o Adamu ma i keia kauoha a ke Akua, aole laua e ai i ka hua o ka laau. Aka, e manao iho oe, ua inaina o Satana i ke Akua, a ua inaina pu oia ia Adamu ma. Ua makemake oia e hewa laua, i kipakuia ai laua i ka po a wela laua iloko o kana imu ahi. Nolaila, manao iho la ia e hoao e noi aku ia laua e ai i ka hua o ka laau. Hele aku la ia iloko o ka mahinaai ma ke ano he moo nahesa. Ike aku la oia ia Eva wale no ma kahi kokoke i ka laau. I aku la oia iaia, "No ke aha la olua i ai ole ai i ka hua ono o keia laau?" I mai la o Eva, "Aole maua e ai i ka hua o kela laau. No ka mea, ua i mai ke Akua, i ka wa a maua e ai ai, e make no maua. I aku la ka nahesa. "aole olua e make ; o ka hua o kela laau, he mea ia no olua e ike ai i ka pono a me ka hewa, a e ola mau loa olua." Nana aku la o Eva i ka hua o ka laau, a ike aku la i kona nani, manao iho la ia, he maikai kela hua, a lalau aku la ia a ai iho la ; haawi aku la ia i kekahi na Adamu, a ai pu iho la laua. Ua hewa loa laua i ka ai ana i ka hua o ka laau. Nolaila, ua haule laua iloko o ka hewa, a ua aloha ole i ke Akua. I ko laua lohe ana i ka pa-e ana mai o ka leo o ke Akua iloko o ka mahinaai, ua makau loa ia laua, a holo aku la laua a pee iho la iwaena o na laau. Aka, ua ike mai ke Akua ia laua, no ka mea, he ike oia i na wahi a pau. Kahea aku la ke Akua, "E Adamu, auhea oe ?" Puka mai la o Adamu a me Eva mai kahi a laua i pee ai. Olelo aku la ke Akua ia Adamu, "Ua ai anei olua i ka hua o ka laau a'u i papa aku ai mai ai olua ?" I mai la o Adamu, "na ka wahine au i haawi mai e ai," Olelo aku la ke Akua ia Eva, "Heaha keia mea au i hana ai ?" I mai la o Eva, "na ka nahesa i olelo mai ia'u e ai." Olelo aku la ke Akua ia Adamu a me Eva, "E make olua e pono ai. Ua hana au ia olua noloko mai o ka lepo, a e hoi aku no ia i ka lepo."
Aole i makemake ke Akua e noho hou laua iloko o ke kihapai nani o Edena, nolaila, hoouna aku la oia i anela me ka pahi wakawaka ahi—a kipaku aku la ia laua iwaho. Ku iho la ka anela ma ka puka o ka mahinaai me ka pahi e ka ana i o a ia nei, i hoi hou ole mai laua iloko o ka mahinaai.
KA ELEKI KUMUMANAO
NO KE KAUOHA HOU.
"HE KAUOHA HOU KA'U E HAAWI AKU NEI IA OUKOU, E ALOHA KEKAHI I KEKAHI.—IOANE XIII; XXXIV."
MOKUNA II.
OOU SINI ELA.
He wahi kaikamahine ouli nani o Ela Bland, he ula kona ili me he pua we-o, a me ke oho ehu e maewa ana; aka, aole no ka nohenohea o kona helehelena ka mea i manao ai ka lehulehu he nani oia; no kona akahai, ke kokua a me ke aloha ia hai; me ka manao nui ole nona iho. He karistiano oiaio loa o Ela, aole oia i lawa i ka hele ana ma ke alanui o ka pono oia hookahi wale, aka, ua hooikaika oia me ka paupauaho ole e alako mai ia hai e hele pu me ia ma ia ala hookahi. He opiopio wale no ia, a ua oi aku kona hoomaopopo i ka hope ole o na lealea o keia ao i ko kekahi poe e aku, a me ka lapuwale o ka hoahu ana i ka waiwai ma ka honua. No umikumamahiku makahiki, he kamalei oia na kona ohana, nona na makua oluolu a me na kaikunane aloha e hoohauoli mau ana iaia i hoolana mau ia ai kona manao i na wa a pau. Aka, i kona hiki ana i ka umikumamahiku makahiki, o ka wa ia a ke kaumaha a me ka luuluu i kipa mai ai ma ke kulanakauhale nani ana e noho ana ma ka hema o ka aina hikna, a oia hoi kona home paa.
Hiki mai la kekahi mai ahulau maluna o ke kulanakauhale, e pahola ana i ka make iloko o kela a me keia home, e lawe pu ana hoi i na leo hehena o ka poe i loohia i ka pilikia a me ka makau, me ka waiho iho mahope, i ka poe kakaikahi nana e uwe kumakena aku ia lakou—i kekahi wa, aole he mea hookahi e koe nana e uwe i ka mea i loohia i ka make. He nui wale na home i waiho wale ia me ka mehameha a me ke anoano. Aole hoi he leo walohia i poha ae mailoko ae o na home e waiho mehameha ana, no lakou hoi na ohana e aolo pu ia ana e na kaa halihali o ka poe make me ka hikiwawe a i kahi e kanu ia ai; me ka leo pule ole maluna iho o lakou, aole hoi he mau kahawai waimaka o ka poe makena maluna iho o ko lakou mau lua. He wa loihi ko Mr. Bland manao ole ana ae no ka ulia pilikia e hiki mai ana maluna o kona ohana iloko o ke kulanakauhale a lakou e noho ana. Iloko o na makalii a pau mai kona hoomaka ana e noho iloko o ke kulanakauhale, e noho mau ana ka mai fiva ma ia wahi, aka, e nee ana no ka hana a kela me keia imua, me ka hookaulua ole ia; oiai hoi ka mai e pahola ana i kona hopena weliweli ma na kauhale o ka poe ilihune, iloko o kahi haiki a me na ala akea, kahi o na kane, wahine a me na kamalii e noho ana iloko o ka u a me ke kaumaha, i hoakoakoa ia ae i kahi hookahi, me he pu-a holoholona la.
Ua hoohikilele ia ko Mr. Bland manao no ka pakele i ka luku a ka mai, i ka hiki ana mai o ke kauka ma ka aoao o ka moe o kana keiki hiapo, kana keiki aloha o Henere. Ua kipa mai la ka mai ahulau ma na home o ka poe waiwai, i like me ko ka poe ilihune. Mahope iho o elua la o ke kaa ana o kana keiki i ka mai, ua lawe ia aku la ua keiki nei e ka make. Ua mokumokuahua loa ia ka manao o kona makua nona. A mahope iki iho no o ia manawa, ua lawe pu ia aku la oia e ka make a ka mai ahulau, a ua hikiwawe ka anai ana a ka mai i kana hana, e waiho mehameha hou ana i keia home. A oiai ka ohana e makena ana nona, hoomakaukau koke iho la kana wahine e hele aku me kana mau keiki elua mai ke kulanakauhale aku a i kahi okoa; aka, oia pu kekahi i lalau ia aku e na lima hapapa o ka mai, a no na hora pokole wale no o ka uwe ana i ke ehaeha, make aku la oia.
Koe iho la na keiki elua me ka makua ole, apo aku la kekahi i kekahi, kau aku la ko laua mau maka luuluu maluna o ko laua makuahine aloha i make, me ka nana ana ae o kekahi i kekahi, a na ka waimaka e hiolo; a o ke kaumaha a me ka luuluu ka laua i ike. Iloko o keia kaumaha nui, e kahea mai ana ka leo weliweli o na huila o ke kaa lawe o ka poe make, "E lawe mai i ko oukou poe make," a komo mai la ka poe lawe mea make me ka hooponopono ole "ma ka rumi o ko laua makuahine aloha;" a me ka naau welania o ka ehaeha no na ohana a pau, ka hapai kupono ole ia ana o ke kino o ko laua makuahine a hookomoia iloko o kekahi holowaa i manao ia he pahu, a lawe ia aku la mai ko laua mau waimaka aku a me ka naau walohia no ko laua makuahine—ua like keia mau mea a pau, me kekahi moeuhane ano e ia Ela.
Puliki aku la kona wahi kaikunane opio i kona mau lima iloko o kona, a hoomaka aku la e kamailio hoohauoli aku i kona wahi kaikuahine no ke koena o ka poe i koe i ka mai ahulau a me ka pakele ke holo lakou i ka aina ma ka akau; aka, aole loa kona wahi kaikuahine i maliu mai i kona leo.
Ua kuli kona mau pepeiao, a ua powehiwehi ka ike o kona mau maka. Hooikaika iho la o Ela e hoomaopopo a e pane aku i kana huaolelo, aka, no ka mamao loa o kana mau olelo, ua uhi iho la ka noe o ke kaumaha maluna o kona mau helehelena mai kona kaikuahine aku. Hohola ae la ko Ela mau lima e hoopakele iaia iho mai ka hina ana iho ilalo, ma kahi ana i hoomaopopo ole ai, aia hoi, ua uhi koke iho la ke ano o ka meha a me ka pouli maluna o laua.
Ekolu la kona noho kukule ana, luuluu a ane pilihua i ka luaiele ia e na manao kupilikii o ke kaumaha, a i ka maha iki ana mai o kona manao luuluu, mohala maikai mai la ko Ela mau maka maluna o na helehelena o kona wahi kaikunane. "Auwe e kuu kaikuahine, e kuu kaikuahine!" wahi a ka leo anoano walohia o kona kunane i pane aku ai, ka mea hoi nona na papalina opiopio i haikea no ke kiai mau i kona kaikuahine. "E kuu kaikuahine, ua hoi hou mai anei oe e pili pu kaua? Ua manao au, ua haalele mai oe ia'u e noho mehameha hookahi." Me ka pau pono ole o keia mau mea, ua hoi hou mai la ke ola i ke kino o ke kaikamahine naau i piha i ka luuluu. "No ke ola o kona kaikunane o Archie's," oia i naauaua ai i kona ola iho, a poina na lealea a pau iaia. O ka honi a kona wahi kaikunane i kona mau papalina a me ke kulu o kona mau waimaka maluna o kona lima nawaliwali, nana i hoihoi hou mai i ka hanu iaia me he leo kahea la, a hoomaka mai la ka nawe malie ana o kona ikaika e loaa hou iaia.
A me he 'la, o ka aneane ana mai ia e pau ka anai ana a ka mai i kana hana maloko o keia home oluolu, kahi hoi o na keiki makua ole me na naau ehaeha e noho mehameha ana iloko o ke anoano pouli o ka walohia a me ka naau luuluu. Oiai hoi ke koena iho o na kauwa paele hoopono i koe mai i ka luku a ka mai, e lawelawe ana lakou ma ka lakou hana mau me ke akahele, "Ke ikaika hou mai nei kou kino e kuahine," wahi a Archie i pane aku ai i kona kaikuahine i kekahi la, iaia e noho ana maluna o kekahi noho nolunolu ma kona mau wawae. "Ua manao au e hele aku ana kaua i kekahi o keia mau la aku." Aka, o ke aili o ko Ela aho, oia kona leo i lohe ia aku. Ua pili kaumaha loa oia i ka haawe i ka ukana luuluu o ka ehaeha, a ua hoihoi ole ia i na mea a pau. E noho ana ia ma ka puka makani, e nana ana ia waho o ka pa i uliuli i ka mauu, kahi e anapa mai ana ka lele a ka wai maluna o kekahi wahi puu, a me ka popohe o na pua, a me ka uliuli lipolipo mai o ka vabina a me ka laniuma, ua ane olinolino loa kona mau wahi maka kaumaha i ka pa-pa pono a ka la maluna o lakou. Aka, o ka puka makani a me ka peapea mamua mai ona, ua uhiia e ka malumalu o ka pua pikake, oia ka mea i oluolu ai kona maka. Pa mai la ke aheahe makani, me ke kuehu ana ae i na lau uliuli o ka pikake a me kona mau pua keokeo, nana i hoopiha ae i ka rumi me ke ala onaona waianuhea o na pua. Ua meha me ke anoano na alanui, a o kou hoomaopopo ana ia i ka hana a ka mai ahulau; no ka mea, ua ulu ae ka nahelehele ma na alanui, a he 80 no poe kanaka nana e hehi iho i ko lakou kupu ana ae. O ka hale nani ma ka aoao ae o ko Ela hale e noho ana, me kona mau kihapai pua nani, kona mau paia i hihiia me na mea ulu a me kona ahua-wai, ua hoopaaia a ua meha. Malia paha ua moe kanaka o ia hale, no ka mea, ua kiekie ka la i ka lolo, a ua piha ke ea me ka wela. Ua moe! Ae! Ua moe lakou i ka hiamoe moe kau a hooilo. Ua ku wale na hale me ke kanaka ole o loko; a o ko lakou mau home maikai, ua pani-ku ia na puka me ke anoano.
E hele ana laua, e hele ana laua mai ka home i kamaaina ia Ela, a i aloha ia e ia no na makahiki he umikumamahiku o kona noho pokole a me kona ola ana; mai na rumi i haiamu mau ia e lakou; a mai na nani uluwehi a pau ana i ike ai, mai ka puili aloha ana a kona makuakane a me ka leo walohia o kona makuahine, a mai ke aloha aku o kona mau pokii kaikunane. Auwe! no ke aha laua e hele ai! keia mau keiki aloha. E lilo anei keia i mea hookaumaha? E na lani, o Kou makemake ke hanaia; ka mea nana e waiho mai i keia mau uhane ma keia ao?
E manao ana o Ela, he aloha i ka Haku, no ka mea, he nui na makahiki o kona kapa ana iaia iho he karistiano; ua hoopiha mau ia kona naau me ka puamako a me ke aloha i ke Akua a me kona Hoola no kona hemolele a me Kona mohai ana Iaia iho i hoopakele ia ai ka poe hewa. Aka, o Ela i keia manawa, ua hoopihaia kona puuwai me ka ukana luuluu o ka ehaeha. Ua ala kue aku oia i na ino i haawiia mai e Ia, ka mea nona ka lima i pili kaumaha maluna ona. Ua pa e mai ka leo aloha o Kristo iaia. "He aloha au ia oe." Aole oia i lohe, no ka mea, o ke kikiao makani ino a me ka manaolana poho kai loko o kona uhane a me ke kuaua welania a ka waimaka. "Ua popoi mai na ale me na nalu maluna ae o'u," wahi ana i puana ae ai me ka manaolana poho. Auwe! ke keiki hune! E nalo ae ana ka ale hope loa o ke kaumaha mai ka noonoo ana a ka mea i hooneleia i ka makua ole. "E ka mea popilikia i hooleileiia, aole hoi i aloha ia!" Kahaha loa iho la o Ela no kona wahi kaikunane i ke ano pili kaumaha ole, me he la, ua ane piha hauoli oia, i ka wa o Ela e luaieleia ana e na manao pilihua o ke kaumaha. Ua hapa mai anei kona pili kaumaha i ko Ela, ka mea hoi iloko o ka popilikia nui nana i hoopouli iho i ko laua mau ola? Ua hapa anei kona luuluu i ka poe i hala i ka make i ko kona kaikuahine? Aole, aole loa pela, no ka mea, ua ike kona wahi kaikuahine i kona mau ouli aloha. Ua ike o Ela i ka ehaeha o kona manao i ka wa a laua e pani ana i na maka i ka uwe, a nalo aku la ko laua mau makua mai iaia aku; aole nae i maopopo ia Ela heaha la ka mea i maliu ole ai ko Archie manao i keia manawa. "Aole oia i noonoo i ka poino nui i ili iho maluna o maua," wahi a Ela i nalu iho ai,—"He opiopio loa oia, me he keiki la, a he poina wale kamalii i ka lakou mea e noonoo ai; aka, e auamo hookahi no au i keia haawe kaumaha." E auamo hookahi au! "E ka mea manaoio kapekepeke!" "Aia hoi, aole i pokole ka lima o Iehova, i mea e ole ai ia e hoola; aole hoi i kaumaha kona pepeiao, i mea e ole ai ia e hoolohe? He moeuhane anei ka noho inea ana o ka Haku ma keia ao? Aole anei he mau leo pule o ka ehaeha welania ma Getesemane, aole anei he kea ma Kalivari, a he hale kupapau iloko o ka mahinaai, a me ke ala hou ana a hoi aku la ka Haku i ka lani, e hoolohe mai i ka uwe aku o ka poe i paulele iloko o kona aloha me ke noi aku ma ka pule e hooikaika mai ia lakou?"
Ua palaka loa ia o Ela no kela mea. O na hoomanao ana o ka poe i nalo mai iaia aku, ua komo mai la mawaena ona a me ka malamalama o ka lani.
(Aole i pau.)
Ka Reinadia.
O ka Reinadia ko ka poe Lapelana lio, pipi a me ka hipa o ia aina kahi o keia ano holoholona i ike ia. Ua loaa keia ano holoholona ma ka akau o Europa, Asia a me Amerika. Ua oleloia, o kona ili he mea oi aku o ka maikai no ka hoomehana ana ma na aina anu, a o ka mea e aahu ana, a e loaa ana he pililakeke o keia ano ili o keia holoholona, ua hiki iaia ke hele me ka lanakila i ka wa anu loa o Alika iloko o ka hooilo. O na Reinadia maikai ua loaa ma Lapalana a me Kipekepelena. Ua imi ka poe Lapelana i ko lakou waiwai ma ka nui o na Reinadia i loaa ia lakou. He mau tausani poo ka kekahi o lakou a oi aku, a o keia ka mea oi aku o ka waiwai; o ka poe he mau haneri ekolu a eha, ua kapa pu ia lakou he poe kuonoono, a o ka poe mai ke kanalima a i ka haneri ka nui o keia ano holoholona, ua hoohuihui aku lakou i ko lakou poe holoholona me ko ka mea waiwai loa me ka hookauwa pu ana iho ia lakou e hana pu. I ka wa opiopio o ka Reinadia, ua hoomaamaa ia i ke kauo i ka holua holo hau. I kona wa e nui ae ai, ua pii pu me kona mama i ka holo; he hiki iaia ke holo me ke akahele he kanaiwa mile i ka la. Aole ou manao e lawe pu i ona hahau nona e holo ai, o ka hukihuki ana i ke kaula kaohi maluna o kona ku, ua lawa ia no ka mama au i makemake ai. O kana ai kamaaina i ka wa hooilo, he ano mauu pili i kapaia ka mauu pili Reinadia; he kope iho me ko lakou mau manea a me na kiwi e eli ai iloko o ka hau a loaa iho ua mauu pili la; ua malama ka poe Lapalana eha paona o keia mauu pili no ka hana ana i ka Dia hookahi i ka la ma ka huakai hele; aka, ua lawa kupono keia no lakou ma ka hana ana, a emi loa mai ka haawi ana i kekahi manawa ia lakou; no ka mea, iloko o ka pakali liilii ia o ka ai, ua ikaika ko lakou kino a momona. Ua like no ka Reinadia wahine me ka mea kane ke kiwi, a he nui ka waiu e loaa mai mai iaia mai, mailaila mai ka poe Lapalana e hana ai i ko lakou waiu-bata a me ka waiu paa. He waiwai na wahi a pau o ka Reinadia. He ono kona io, a me ke koko; a o kona ili, ke hoomakaukau ia, ua humu ia i pililakeke a i uhi no ko lakou mau poo, na lima a me na wawae; a ua hanaia no hoi i uhi no ko lakou mau pupupu hale, a i uhi no na holua holo hau o lakou a me ko lakou mau wahi moe. O ke kiwi, ua hanaia i mau ihe o-ia na lakou, i mau puna a me kekahi mau mea e ae; o ko lakou mau uaua, he lopi paa loa ia na lakou, a oia ka lakou kaula no ka lakou mau kakaka; ua kaulaiia ke alelo a maloo, a hoounaia i kekahi mau wahi e aku. Nolaila, ke ike nei oe i ka hana a ke Akua i ka haawi ana mai i ka poe Lapalana i keia holoholona, i mea e hoopau ia ai kona pilikia mai na kui houhou a ke anu, a me na hune a ka pololi o kahi ana e noho ana.
HAAWINA KULA SABATI.
HELU 13, SABATI DEC. 24.
KUMUHANA.—Ka hoi i hope no ka hapaha.
PAUKU BAIBALA.—Oih. 7—12—17.
Pauku Gula, "E lilo auanei ka mea uuku i hookahi tausani, a o ka mea liilii i lahuikanaka ikaika; owau o Iehova, e hoowikiwiki no au ia i kona manawa." Isaia 60:22.
Mele, Him. 492. 7—6. Leo Hosana Haw.
1 Ke wehe nei ke alaula,
A nalo ae ka po,
E ala mihi ana
Ko nei a me ko o;
Ke lawe nei ka moku
I na olelo hou
No na lahui aina,
E huli ana no.
Pule hoomaikai i ke Akua no ka holo ana o kana olelo i o ianei, &c.
Na ninau a ke Kahu.
Na Makua. Haawina 1. He kumuhana heaha? Ka Setepano olelo pale- Heaha kona hihia? Imua owai kona pale ana? Pau anei kana olelo pale ma ka Haawina 1? Aole. Aia ma ka Haawina II kekahi. Hai mai i kekahi mau olelo pale ana.
Haawina III. Ua pau pono anei kana olelo pale? No ke aha ka pau ole?
Na Keiki nui. Heaha ka hopena o ka Petero olelo pale? Kona make ana. Heaha na huaolelo i huhu loa ai ka aha hookolokolo, a hoahewa e make? Kona olelo ana, he poe a-i oolea lakou, okipoepoe ole ia ma ka naau, a ma ka pepeiao, e pale mau ana i ka Uhane Hemolele. Ua pepehi lakou i ka mea Hemolele ia Iesu; aole lakou i malama i ke kanawai; ua ike oia ia Iesu ke keiki a ke kanaka, ma ka lima akau o ke Akua. Pehea oia i make ai? Ua hailukuia i ka pohaku a make. Heaha kana pule nona iho? E ka Haku, e Iesu, e hookipa oe i kuu uhane. Heaha kana pule no ka poe i pepehi iaia? E ka Haku, mai kau oe i keia hewa maluna o lakou. Make pomaikai anei oia? Ae. Hai mai. Mataio 5: 12.
Na Pokii. Owai keia kanaka i pepehiia? Setepano. Pepehiia no ke aha? No ka pono, no ka hoopili ana ia Iesu. Nawai i pepehi? Na na Iudaio hewa. Owai kekahi kanaka i pepehiia mamua loa aku no ka hana pono? Abela. Nawai ia i pepehi? Na Kaina ke kaikuaana. Owai kekahi mea nui i pepehiia me ka hewa ole? O Iesu. Make oia mahea? Ma ke kea. I aha? I Kalahala no makou. Heaha ka Iesu pule no ka poe i pepehi iaia? E ka Makua, e kala mai oe ia lakou. Pono anei ke pule no na enemi?
Ke kula a pau. Haawina IV. Heaha ke kumuhana? Simona hea? Hai mai i kana hana kilokilo. I ka manaoio ana o kekahi oe, oia anei kekahi i manaoio a bapetizoia? No ke aha? Heaha kana i makemake ai e kuai me Petero ma? He aha ka Petero olelo weliweli iaia? Hiki anei ke kuai i ka mana o ka Uhane a me ke ola mau me ke dala? Hai mai. Isaia 55: 1. Owai ka poe hoohalike me Simona?
Haawina V. No Pilipo me kekahi luna. Hai mai i ke ano o ka huli ana o keia luna. He luna oia no wai? Ua aha ia oia ma ke alanui? Ua bapetizoia a mahope pehea laua? Aole anei he pono ke hoohalike, e huli koke a bapetizo koke ia.
Mele—Him. 309 6—8 Leo—
1 E Iesu, nou makou,
Ma ke aloha mau,
Na kino me na uhane pu,
Nou no, a mau loa no.
3 Hoohui ia makou
Me oe ke kumu mau,
I like pu, a hahai no
Mamuli pono ou.
Na Makua. Haawina VI, VII. Na kumuhana, heaha? Ko Paulo huli ana a me ka haiolelo mau ana. Heaha ko Paulo ano mua? Hoomaau ia wai? No ke aha? Heaha ka mea i ano hou ai oia? Hai mai i ke ano o kona huli ana ma ke alanui, ka ike ana i ka malamalama nui a hina ilalo, a lohea ka leo kahea pehea? Nawai i kuhikuhi i kana e hana'i? Anania aha keia? Nawai i koho iaia i luna haiolelo? Hoomaka koke anei oia e haiolelo? Mahea ka haiolelo mua ana? Owai ka poe keakea a imi e pepehi iaia? Ehia pakele ana i ka make iloko o ka Haawina 7? Nawai oia i hoopakele i ka make? Ma ke aha hoi? Ehia makahiki i hala mamua o ko Saulo hele ana i Ierusalema? Owai ka i makau iaia? No ke aha? Nawai i hoopau i ko lakou makau?
Na keiki nui. Haawina VII, IX. Na kumuhana heaha? Ka hoola hou ia ana o Doreka a me ke akaku o Petero. Owai Doreka? He wahine haipule a manawalea, a humuhumu lole no na wahine kanemake a ilihune. He mai nae kona a make. Owai ka i kiiia? Petero. Aia oia mahea? Ma Lida. A puka Petero ilaila, e aha ana na wahinekanemake? E uwe ana, e kuhikuhi ana i na lole a Doreka i hana'i. A pehea? Ua hoola hou ia anei Doreka? Nawai? Owai na Doreka maanei? Hai mai i ke akaku o Petero, i ka mea ana i ike ai, ke kii ana o Korenelio iaia.
Na Pokii. Hai mai i na inoa iloko o keia mau Haawina i paa ia oukou. 1 Setepano, he kanaka wiwo ole i ka malama ana ia Iesu. 2 Pilipo, he haiolelo maikai. 3 Simona, he kanaka kilokilo, he kaula wahahee, a huli hookamani mai. 4 Saulo, he kanaka hoomaau i na haumana a Iesu, a huli pono mai nae. 5 Doreka, he wahine haipule a aloha. 6 Korenelio, he lunakoa haipule. 7 Petero nana i hoola ia Doreka, a hai i ke ola ia Korenelio. Pehea oukou? He poe hoopili anei ia Iesu anei, a kokua i ka poe ilihune, a makemake i ke ola mau loa? Nawai oukou e hoola ke make? Na Iesu.
Ke kula a pau. Haawina X—XII. Na kumuhana ekolu, heaha? Ke apoia o na aina e.—Ka hoolaha ana i ka Iesu olelo—Ka hoopakeleia ana o Petero. Owai ka ohana mua o na aina e i apo ia bapetizoia, a hookomoia iloko o ka ekalesia? Korenelio ma. Hai mai i na mea e pili ana ia Korenelio, mai ka mua a hope. Bapetizoia lakou ma ka hale—owai ma ke alanui? Pehea ka hoolaha ana i ka Iesu olelo? Mai hea aku a i hea? Hai mai i kekahi mau aina, a kauhale, a kulanakauhale. Aia lakou mahea? Lehulehu anei ka poe huli mai? Mahea i kapa mua ia ai na haumana a Iesu, he poe Kristiano? A no ke aha? Owai ka lunaolelo i pepehiia i ka pahikaua? Owai ka lunaolelo i hoopaaia iloko o ka halepaahao? e wai? A no ke aha? Hai mai i na mea eha i hoopakeleia'i Petero i ka make.
Mele. Ka wa Hoola. Robine Gula Leo 53.
Kuu i waa, ka wa hoola, &c.
Pauku 1 me ka 4.
Na Kumu. Hai mai i ka pauku gula no keia Haawina hapaha. Heaha ka mea uuku mamua a lilo i tausani, a i lahui ikaika? Ke koko owai ka i lilo i hua kanu i mea e mahuahua ai ka ekalesia? Ma ke aha? Ma ka hoopuehu ana i na haumana. Ma ka huli ana o kekahi mea nui, nui loa ka poe e i huli mai. Owai ia mea nui? Na manao pili, hai mai.
1 E hai wiwo ole aku i ka Iesu olelo.
2 E hoopili ia Iesu a i ka make, i loaa ka uku ma ka lani.
3 E hele i o ianei e hoolaha aku i ka olelo o ke ola, a e kokua i ka poe hoolaha.
4 E haipule, a aloha manawalea e like me Doreka, me Korenelio. E hui na pokii me ka poe hui, ma ka humuhumu a hana i na mea e pono ai ka poe ilihune, naaupo, &c.
5 E pule no ka poe pilikia, i hoopaaia iloko o na halepaahao. Mana ka pule a ka poe manaoio. Mana hoi ke Akua.
6 Hoomau ma na hana pono, ma na Kula Sabati, &c.
Mele. Himeni 495. 8—7—4.
1 Ma na mauna pouli wale,
Nana kuu uhane e;
Wehe mai ke alaula nani,
Eia mai ka Iubile!
Oiaio!
Ko Iehova nani nei!
4 Holo, e ka euanelio,
Holo lanakila mau;
Nou e lilo ai na pio
I ohua no Iesu!
E ka Haku,
Nou na aupuni o ke ao.
Pule i holo lanakila ka euanelio, i lehulehu ka poe lohe, a huli a ola.
Haawina no Dekemaba 31. Ka hoi hope no ka makahiki. I Sam. XV. Kekahuna XII. OIhana I a XII.