Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 1, 4 January 1877 — Page 1

Page PDF (1.29 MB)

KA LAHUI HAWAII.
"Ua mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
BUKE III.}  HONOLULU, POAHA, IANUARI 4, 1877.  {HELU 1.

KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.

Paiia ma kela Poaha me keia Poaha.
H. H. PALEKA,  Luna Hooponopono.
He pepa i hoopukaia i kela me keia hebedoma no na Ohana a me na Ekalesia o Hawaii; he mea kokua i ka noho pono ana o na ohana, ka maluhia o kanaka, a me na pomaikai kino a uhane o ka Lahui Hawaii. "Aole paonioni; aole haanui; aole hikiwawe ka huhu; aole noonoo ino."
O na Kumumanao a pau, na Nu Hou o kela me keia ano, na Mare, Hanau, Make, e kakau mai i ka Luna Hooponopono, a e paiia no ke kupono.
Aole e aeia ka pilikino, ke kuamuamu, ka hoino, a me ka huhu, a ua makemakeia ka hoohoihoi, hoolana manao, hoonaauao, a me ka hoopono.
He $1.75 ka auhau o keia pepa no ka makahiki, a he $1.00 no ka hapa makahiki.
E hookaa mua ia ka auhau o ka pepa mamua o ka loaa ana i kekahi mea makemake e lawe.

NO NA OLELO HOOLAHA.

E lawe ana keia pepa i na Olelo Hoolaha a na makamaka, e like me ke kupono, a e lawa pono ai hoi me ka hoohaiki ole i ka huina o na kolamu kukulu manao, no ka uku haahaa.
O kela a me keia makamaka e makemake ana e hoolaha, e hele mai ma ke keena a e hui pu me ka Luna Hooponopono.
Aole e paiia kekahi Olelo Hoolaha ke ole e hookaa mua ia ka auhau.
Eia kekahi, ke noiia aku nei na makamaka e hoouna mau mai i na mea hou; mai hooloihi loa i na palapala; e hai pololei mai i na manao me ke kuawili ole, a e kakau mai me na hua moakaka.
H. H. PALEKA,
Luna Hooponopono.

E. STREHZ,
[AILUENE]

MALAILA E LOAA AI NA ANO LAAU A pau; a me na wai hoomaemae o kela a me keia ano. E hamama mau ana ka ipuka ma na po Poaono a pau. Ma ke kihi o Alanui Papu a me Hotele, ma Monikahaae.  1 1y

J. W. CROWELL,
(KEONI KOLOWELA).

AIA ma Alanui Moi, ma nae iho o ka Hale Kahi Umiumi, Malaila e loaa ai ko oukou hoa'loha, me na kiaha Waimomona o na ano a pau, i awiliia me ke anu huihui o ka hau iniki o ka uka iu o Nuuanu. E naue ae a ike maka iaia, he makamaka oiaio.  19-1y

G. W. WEST!

HALE HANA KAA HOLO LEALEA ME na kaa hali ukana. E hana ia no ho na kaa nahaha no ka uku oluolu. E kapiliia no kapuai lio, no ka uku kupono. Ma ka hale hana mua o Mr. Benfield, ma ke Alanui Alii  1-1y

CECIL BROWN,

Loio a he Kokua ma ke Kanawai
A HE AGENA NO KA HOOIAIO ANA I NA Palapala no ka mokupuni o Oahu.
Helu 8 Alanui Kaahumanu, Honolulu, H. P. A.

S. B. DOLE.

LOIO a he Alakai ma na mea pili Kanawai. Ua makaukau oia e pale i na hihia imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni, me ke kakau ana i na Palapala Pili Kanawai, ma ka olelo Hawaii a ma ka olelo Beritania.  1 1y

C. H. DICKEY, (Kale Kika,)
LOIO!

A he Luna Kepa i apono ia e ke
Aupuni no ka Apana o Makawao, Maui Hikina.
E HELE NUI mai ka poe a pau i loohia ia me na pilikia pili Kanawai o ka "Ua-ukiu" nei, a na ko oukou makamaka oiaio no e kokua a e hooikaika e hoopau i na pilikia ma na ano a pau o ke Kanawai.  17-1y.

Olelo Hoolaha
HALE KUAI!

KE HAAWI ia aku nei ka leo ahailono imua o na makamaka a pau o'u. UA WEhE AE NEI AU, ka mea nona ka inoa malalo, he HALE KUAI HOU, ma KAIOPIHI, KOHALA, HAWAII.
o G. C. AKINA, Pake.
Aia malaila e loaa ai na LOLE NANI HOU LOA, no na kane, na NANI IHIIHI LILO I KA WAI no na Kaikamahine opio me na Wahine, a me na Kamalii, no ka uku make pono loa. He emi loa ka lole o na ano a pau, me ka oluolu o na kumukuai. O ka poe a pau e kipa mai ana a kuai, e loaa nona MANUAHI ia lakou me ka nele ole.
6 m  G. C. AKINA—Pake.

J. PORTER GREEN,
"KEIKI O KAUAUKIUKIU."

HE LOIO! A HE KOKUA OIAIO!
E HELE MAI NA MAKAMAKA A PAU I o'u nei, a na'u no e kokua ia oukou imua o ka Aha Hoomalu a me ka Aha Kiekie me ka uku haahaa makepono loa. Me na oki mare, a me ka hooponopono ana i ka waiwai o ka poe make, he eleu loa ka hana. Aia ko'u keena hana ma Alanui Kalepa kokoke i ke keena o ka Lunakanawai Aeko. E hamama mau ana ka puka, e hele nui mai i pau ka pilikia.  1-1y

PAPA, PAPA.
AIA MA KAHI O
LEWE RS & DICKSON
(O LUI MA.)

KE KAHUA KAHIKO MA
Alanui Papu a me Alanui Moi
E LOAA AI NA
PAPA NOUAIKI o kela a me keia ano.
NA PAPA NANI
A PAA NO KE KUKULU ANA I NA HALE.
Na Pani Puka,
Na Puka Aniani,
Na Olepelepe,
Na Pou, na O-a,
Na Papa hele,
Na Papa Ku,
Na Papa Moe.
Na Pili o na ano a pau!
NA PEPA HOONANI,
Na PENA o na wai a pau
Na Kui mai ka nui a ka makalii,
Na Ami-puka,
Na Ami-puka Aniani,
Na Ami o na ano a pau,
NA AILA PENA,
NA AILA HOOMALOO,
NA AILA o na ano a pau.
NA VANIKI
Na mea HOOHINUHINU o na ano a pau.
Na Balaki o kela a me keia ano.
A KE HAI IA AKU NEI KA LONO i na makamaka a pau, ua makaukau keia mau hoa o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana
—NO KA—
UKU HAAHAA LOA!
like me ka mea e holo ana mawaena o LAUA a me ka MEA KUAI.
E hele mai! E na makamaka!
A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu
1]  a me ka maikai.

Sing Ever more.
Gospel Singer p. 14.

1
E mele kakou me ka naue pu no
Ma kahi nahele o o nei,
E mele mawaena o na kanikau,
E mele a naue pu ae.
Cho.—Ku, ku, ku,
Ku a naue i ke ao,
A hui pu no me na kini ma o,
A mele pu no a mau.
2
E mele kakou no ka Haku Iesu,
No kona aloha a mau,
No kana i hana i ola kakou,
No kana mau hana a pau.
Cho.—Ku, ku, ku, &c.
3
E mele kakou no ka loaa mai no
Na olelo maikai a Iesu,
Na Kula Sabati, na hawai pu,
E mele a hauoli mau.
Cho.—Ku, ku, ku, &c.
4
E mele kakou no ka lani ma o,
No kahi aulii kamahao,
Malaila e komo ka poe hanau hou,
A noho a mau loa no.
Cho.—Ku, ku, ku, &c.
HAWAII.

KA NANEA EEHIA!
—O NA LA—
I AU WALE KA MANAWA
—A O KA—
HIHIO ILIHIA A KA UI
LEON ROSE!
—NO NA—
KOA KAVALIA OPIO:
—NA—
SEPANIA EKOLU!
He Nanea Walohia o ka Weli Eehia.

          [Mamua o ko makou hoomaka ana e waiho aku i keia kumu hoonanea imua o ko makou mau hoa kuluma haihaiolelo o ka makahiki hou, ke pahola mua ia 'ku nei ke aloha olioli "Hape Nuia," a e like me ka mea mau ia makou, ke noiia 'ku nei ko oukou hoomanawanui. O keia moolelo a makou e waiho aku nei, ua laulaha kona kaulana, a ua nui ka iini ia. He mau hiona kona e ikeia 'i ka nani molale maikai, a he hoihoi ana mai hoi i na hoomaopopo ana iho i ke ano noho'na o na au kahiko o na keneturia i kaalo hope aku. Nolaila, e hoomanao kakou, e heluhelu akahele, a e hoomaopopo. Mai pupuahulu, oiai, aia iloko ona ka io o keia mea he nanea hoomalaai, a e like me ko oukou piha i ka ilihia, pela no e hooiia 'ku ai na hoomanawanui ana o ko oukou makamaka oiaio. Me ke aloha.
KAHIKINA KELEKONA.
Ian. 1, 1877.]

MOKUNA I—HELU 1.

          "He ouli ano pouli kona helehelena, a eehia ke ike aku; o kona mau maka, ua like me na hokulele o ka po."
         HE ahaaina hula hauoli hanohano nui i haawiia maloko o na paia o ka home alii o ka Duke De Alekanata, maloko mai o na poai o ke kulanakauhale kaulana o Madarida, ma Sepania, i kekahi po. He kamahao a olu ua po nei, e like me ke ano mau i na po lailai o ka manawa a ke kau makalii e komo aku ana iloko o haulelau, a o na ahelau kehau olu e pa kolonahe ae ana maloko mai o na pua me na lau ala onaona a puni ka hale, ua nawe malie aku la me ka ukana onaona o ke ala o ia mau pua a loaa na makahanohano i naue ae malaila. O na ano a pau o ka manawa ia po, ua hoohua i ka hauoli iloko o ka puuwai o kela a me keia, a ua hanauia ka hoohihi no na noho'na o ia ano.
          Iloko o keia wa e hauoli ana, a iwaena hoi o na huikau ana, ua komo mai la kekahi malihini, e alakai ana he wahine opio, nona ke kulana ano hopohopo i ka ike ana mai i keia anaina nui. O ke kanaka malihini, ua ane hiki aku kona mau makahiki i ke 60, me ke kino i hoano e ole ia e ke au loihi o ka manawa o kona mau la, aka, ua mau no ka pololei me ke kilakila, a e kau ana maluna o kona helehelena na hiona weli. Aole i ikeia 'ku na ano hoike o ka hauoli maltina ona, a i kona hele ana 'ku me ke alakai pu aku i ka wahine opio a hiki ma kekahi kihi o ka hale, me na kapuai kaumaha, ua kau mai la na maka kahaha o ka lehulehu maluna ona, me ka ninau aku ninau mai, "owai la keia?"
          E kamailio pu ana ka Makuisa de la Velose me ka Makuisa Alabati de Denia i ka wa i komo mai ai keia malihini. Ua ane puiwa'e la ka Makuisa Denia a pii ae la ka ula, i kona ike ana 'ku ia laua, aka, ua huna iho la no nae ia ma ka hoomau ana 'ku i ke kamailio ana me kona hoa.
          "He oiaio, he wahine ui kela!" wahi a Velose, "ke hoomaopopo aku la no anei oe i ka nehe o kona mau kapuai wawae, ka ihiihi nani o kona oiwi kino, a me na hiona pua rose o ka ilihia o kona mau papalina i mino aka mai la?"
          "E kuu hoaloha maikai," wahi a kona koolua, "he oiaio anei ua loaa ia oe ka mana e hiki ai ke hoomaopopo aku i na hiohiona o kekahi mea e ku ana ma kahi mamao e like me keia?"
          Me he la ua lohe mahui mai la ua kaikamahine ui nei i ka laua nei mau kamailio, a huli mai la kona mau maka e kilohi ana a puni ke anaina, a hiki i ka haule ana mai o kona mau onohi maka maluna o na Kavalia e kamailio ana.
          "Pehea, e kuu hoa," wahi a ka Makuisa Velose, "aole anei oe i hoomaopopo ano i ko'u ike? Kupanaha, na hiona o kona mau maka palupalu e hoike mai ana i ka waipahe o ka puuwai. Ua ike aku la no anei oe i na ano liula o kana mino aka ana mai la ia'u?"
          "Aole au i hoomaopopo i kou ano iike, aka no'u iho, aole loa wau i ike mino aka," wahi a Denia.
          "Ha! ha! he oiaio anei ua lapa ae la ke ahi wela o ka lili iloko o kou puuwai no ka'u mau huaolelo?" wahi a Velose, "aka, e hoomanao oe, o ka mahalo wale no iaia ke ano o ka'u mau huaolelo, aole hoi o ke kaena no'u iho."
          "He mea ia na'u e hoole ole aku, oiai, ua hoomaopopo no au i kona ui, aka, ua hoopalau mua ia me kekahi mea e," wahi a kona koolua.
"Hoopalau! me wai, e hai koke mai ia'u, a ano e ike ai kona puuwai i ke anuanu o kuu makakila."
          "O kou manao he maikai, aka o kou kau nui e paio no ka lede, aole e loaa mai ka pomaikai. O ka mea au e aa nei e paio, ua oi aku ka ikaika a me ka makaukau ma na mea pili i ka makakila mamua ou, o kona kuleana, he oiaio, a aole mana maluna iho o ka ilihonua e hiki ana ke pale ae."
          "He hoomakeaka kau e ka Makuisa," wahi a Velosa.
          "He ake nui ko'u pela, aka, e kala mai ia'u ke pane aku he oiaio keia. He lono a'u i lohe mai nei ano iho nei he mau hora wale no."
          "Ina pela, ua ike no oe iaia, ua launa. Owai oia? Mahea kona home? Owai kana ipo? Ihea oia e loaa'i ia'u? E hoolauna aku ia'u me laua."
          "He mea na'u i aa ole ka hoike ana 'ku ia'u imua o kela Kavalia. Aohe mea hoinoino e ae i ko'u manao e like me ka ike ana 'ku i kona mau helehelena, me he la ua kawau ka papahele me kona mau hiona kuemakanui. E kii aku oe i hoa hula nou, a e hoopau i ka manao ana no keia malihini au i ike aku la no ka manawa mua loa, a no ka manawa hope loa hoi."
          "E haalele koke ana anei laua ia Madarida nei? Ina pela, e ukali aku no au."
          "Aole paha e haalele koke, aka, e noho mai ana oia maloko mai o na poai o keia kulanakauhale me ka hunaia mai kou mau maka aku."
          "A! he oiaio e hoonohoia ana oia iloko o na paia o ka hale Konoveta, kahi hoi e okiia'i ka noho'na o na kaikamahine ui opio mai ko ke ao nei mawaho aku."
"Ua pololei kau i pane mai la," wahi a kona hoa. "O ka mea ia i haiia mai nei ia'u, a no kou ike a me ka mea i ke ano o kela Kavalia Dona Cevaro Padilla e paa la i kona pulima maemae, ua hiki ole ia'u ke hoole aku i ka oiaio o ia lono."
          "A pehea, ina wau e haawi aku i ko'u lima, ko'u inoa, a me ko'u mau waiwai a pau, aole paha e hoole ia mai?" wahi a Velose.
          "Ke hopohopo nei au, e hoole ia mai ana no," wahi a Denia me ke ano kaumaha o kona hanu ana. "Aole oe i ike i ke ano o kela kanaka; o kona mau helehelena pupuku, he mau ouli hoike ia no ka eleele o kona puuwai. Aia maloko o ke kahua o kona mau manao na weli o ke karaima kahi i hoolauwili ai."
          Ka raima! heaha ia karaima? wahi a Velose.
          E kuu makamaka, heaha ke ano karaima e hoopuni ana i na hiona o ke kanaka me ka weli? heaha na karaima e hoolilo ai i ka noonoo o ke kanaka i ano pupule? Heaha na karaima e hoolilo ana i ka helehelena maikai o ke kanaka i ano hiena, a e kau aku ana i ke pena e ka lapuwal maluna o kona mau helehelena maikai ? E kuu makamaka, ua pokole ka manawa; a ke noi aku nei au ia oe e kala mai ia'u. He nui wale na mea e nune nei iloko o ko'u puuwai, a'u hoi i ake nui ai e hoike aku ia oe, aka, e hooholo kaua i manawa e aku, a ia wa wau e hoike aku ai no keia mau malihini. A ina mahope iho o kou lohe ana i ka'u mau mea i hai aku nei ia oe, e mau ana no kou mau iini e launa me laua, alaila, ke waiho aku nei au ia oe, a nau no e hoolauna aku ia oe iho ma o kou akamai iho. Me ke aloha ia oe iho ma o kou akamai iho. Me ke aloha ia oe e kuu makamaka maikai.
          Ia manawa i haalele iho ai ka Makuisa Denia i kona hoaloha, a puka aku la iwaho. Ku iho la ke Kavalia Velose me ke ano kahaha, oiai, ua puka mai la na huaolelo kupanaha mai kona hoa mai e pili ana no keia mau malihini, a he mea ano e, oiai, aia oia mawaena o ka hoomaopopo ana a me ka pohihihi i ke ano maoli o ia mau huaolelo. A no ke ano hiki ole ke hoomaopopo, ua kupu ae la ka manao iloko ona e hele kino maoli aku no a hoolauna aku iaia iho, no ka mea, o na helehelena o ka mea ana i ike ai, he ui pua rose nani, a ua hookahuaia iho la ka iini iloko ona. Ku iho la oia e noonoo ana i kana mea e hana 'ku ai a pane ae la iaia iho.
          Kupanaha maoli; aia maloko o na huaolelo a kuu makamaka he nui na ano. Me he la he ipo oia i haaleleia mai e makau ana o lilo ke aloha i ka mea e makemake ia mai ana. Nolaila, ina no au e hoole ia mai ana, heaha no ka hewa, o kona ui, he mea hilahila ole no ke kanaka ka hoao ana e hooipo.
          O keia Kavalia opio, ka Makuisa De los Velose, he kanaka nona na makahiki ma kahi o ka iwakaluakumamalima, he opio wale no, aka, o kona kulana a me kona mau ano a pau ua kanakamakua. O kona mau manao ke hooholo no kekahi mea, he paa, a aole e pau wale. Hele aku la oia imua o na malihini, a haawi aku la i ke aloha i ke kanaka malihini, a me ke ano mau o na rula, noi aku la i ka lokomaikai o ka lede opio e ae aku ia ia e hulahula pu.
          Ua haawi koke mai la ka malihini kane i ka pane, i ka i ana mai, aole ona hulahula e ka Senioa. A ua pane koke aku la no hoi o Velose, aole anei e hiki ke ae ia kona oluolu a lokomaikai e hui hulahula pu no ka manawa mua loa?
          Aia ia i ko'u oluolu aku; wahi a ke kanaka malihini.
          Ku iho la ua Kavalia Velose nei me ke kahaha, a ninau hou aku la. Aia anei i Madairida nei kou wahi noho? I keia manawa, eia au i Madarida; wahi a ka malihini, a pane hou mai la. He keu aku kou niele e ke kanaka opio—ua hoomaopopo anei oe owai au ?
          Aole i loaa ia hanohano ia'u, wahi a Velose i pane aku ai, aka o ka mea ia a'u e ake nui nei.
          Ke hai aku nei au ia oe, aole e loaa ia mea au i ake nui ai, a e pane aku hoi, aole e hulahula keia lede; wahi a ka malihini me ka leo kalakala.
          Ku iho la ke Kavalia opio me ka piha i ke kahaha no keia mea, a haalele iho la i ka rumi nui me ka awiwi, a komo aku la malalo o na lau laau o ka mala pua. Hoolei iho la ka nani malamalama o ka ipo mahina maluna o na mea a pau, a pa aheahe mai la hoi ke kehau iniki olu o ke ano liula o ka po nani o Sepania. E holoholo ana ua Kavalia opio nei mawaho, oia wale no, ua piha kona mau noonoo me na hiona kahaha, a o ka lehulehu hoi, e hauoli piha ana lakou iloko o na rumi nui i hoonaniia.
          Oiai oia e nanea ana, ua puiwa ae la kona noonoo a hikilele koke, i ka lohe ana 'ku i na leo pihoihoi, a i ka hoomaopopo ana'ku, eia ka he pilikia nui. Ua lalapa ae la ka ula o ke ahi o kekahi o na kukui, a ua pa aku la i na uhi puka aniani, a ua a aku la me ka inaina nui. Kau ae la ke kavalia i kona mau lima i kona umauma me ke ano lele o ka hauli, a holo mai la me ka noonoo ole i ka hopena o kana mea e hana ana. Hiki aku la ia i ka ipuka nui a komo aku la; hoomaopopo koke aku la ia i ke ano pioo o ka lehulehu i akoakoa aku, a ike aku la i ke kanaka malihini nana na huaolelo pakike e holo mama ana me ka nana ole iho a hoao ole e hoopakele i na lede. Alawa in aku la kona mau maka ma o a maanei, a ike aku la i ka lede ui opio ana i iini ai e waiho maule ana iluna o ka papahele. Ua lele kona oili, ua paupauaho koke i kau a mea o ka makau i ka ula wela o ke ahi, a o ka lele pau ana ia o kona hanu, he ano make ka hopena.
          I kona hoomaopopo ana i keia ua pii ae la kona aloha. Elike me ka mama o ke tiga o ke kuahiwi, pela no oia i lele aku ai a ku ana ma ka aoao o ka lede. Ke naholo nei ka lehulehu iwaho. Hopu iho la ma ka puhaka o ke kino maule o ka lede, a e like me ka mama o kona komo ana mai, pela no oia i lele hou aku ai a ku ana iwaho. Ua hoomaka ke ahi e lalana iluna o ka lole o ua lede nei, aka, me na lima hoomanawanui, ua pio koke iho la i ke Kavalia opio.
          E noke ana i ka opa ma ka umauma, e aneane ana ua Kavalia nei e manao ua haalele io ka hanu i ka hale kino, aka, he mau sekona hou iho a hanu ae la, pane ae la me na huaolelo moakaka a me ka leo aloha: "E hoopakele, e hoopakele ia'u."
          Malalo o ka malu o ko'u mau lima, aohe mea e ae e hoeha aku i kekahi lihi o kou lauoho e ka lede maikai," wahi a ke kavalia me ka leo pihoihoi.
          "E kala mai ia'u, aka, he mau tausani hoomaikai ana ia oe," wahi a ka lede.
          "O ka poai ana i neia mau lima ma kou puhaka nani, a ma o ka hoopakele ana ae ia oe, ke manao nei au, ua lawa ana ae ia oe, ke manao nei au, ua lawa mawaho aku o na hoomaikai," wahi a ke Lavalia. Ia manawa ua ku ae la ka lede, a ano pohala loa'e la.
(Aole i pau.)

ELINA KE KOA
HE KANAKA OPIO
PUUWAI WAIPAHE
KA PALEKAUA LIONA HOI O KONA MAU LA
KE PUKONAKONA O KONA LAHUI, A O
KA OI WELINA HOPO O KONA
MAU ENEMI.
Mokuna XII—Helu 43.

          HE MAU la kakaikahi kai kaalo hope ae mahope iho o ka hooko ia ana o ka hoopai weli maluna o na powa, a aneane mai la ka manawa i hooholoia no ka hui ana o na kino ui opio elua o Enelani, ma ke kaula gula o ka matarimoni. Ua huliamahi ka aina, ua piha i ka hauoli, a aohe puuwai i nele i ke aloha no ke koa opio, ke alii hiwahiwa hopo ole, a me ka rose o Beritania.
          Ua hoea aku la ka olelo kuahaua mao a maanei o ka aina, e kauoha ana ka Moi, e waiho ke kanaka mahiai i kana oo, e hoomaha ka ihu o ka palau i ka eku ana i ka ilihonua ; o ke kanaka oki laau o na waonahele, e hooloihi iki aku i ke ola o na kumu laau ; o ke kanaka hanai holoholona, e haawi aku i kana mau holoholona i ka loa me ka laula o ka aina ; o ke kanaka holo kai e pu-a i na pea a e kuu i ka heleuma ; o ke kanaka kalepa e pani i kana mau buke huahelu, a o ka aina mai o a o, e palaka i na mea a pau, koe ka hauoli piha ana no ka mare o Elina me Emeline, a me na hoomaikai ana i na lani, a he mau hepedoma ekolu ka loihi o ka manawa.
          Wehe hamama ia'e la na ipuka o ke alo alii, a piha u aku la na paia me na makaainana, e hauoli ana. Na poo kalaunu o na aupuni e aku, ua haalele aku la i ko lakou mau noho alii, a o na ae kai o Beritania, ka pahu hopu. O ke kulanakauhale alii o ka Moi Rikeke, ua aahu iho la i kona nani iloko o ia mau la, a i hooi ia aku hoi na hiona kiekiena o ke kiekie ma ka pulelo hanohano ana o na eheu o ka hae roiala kalaunu. O ka la, ua haawi mai i kona malamalama ma-u maikai, e haawi ana i ka pumehana i na tausani i akoakoa ae, a i ka nalo ana aku o kona mau kukuna mahope o na pali, a pahola ae ka uli o ka po maluna o ka aina, o ka wa ia a ke aliiwahine nani o ka po e haawi mai ai i kona aloha, ma ka hoolei ana mai i ka malamalama wailiula, a he eehia ka hiona o ka manawa.
          Ku iho la o Elina ma kona puka aniani i kekahi o ua mau po lailai nei, e kilohi ana kona mau maka maluna o ka iliwai muliwai e kahe malie ae ana malalo iho o na lau laau, e hoolono ana kona mau pahukani i ke kani hoolai o ka leo o na manu, a lohe aku la ia i kekahi leo mele penei:
          "Onaona ka halialia e iia nei,
          Pulupe i ka iniki anu a ke aloha,
          He aloha kau e ka wahine ui o ka po,
          E mino aka iho la i ke ala o na pua.
          E lawe aku i ka ilihia no kou nani,
          A e hoomanao ia Elina ka ui hiwahiwa."
          Kau ae la ua Elina nei i kona mau lma ma kona umauma, hanu malie aku la i ke ea ala o na pua e paialewa ia ana e ke kehau po, a moni mai la me ke ano ilihia i ka hihio onaona o ka leo nahenahe i mele mai ai i na huaolelo ana i lohe aku ai. Kulou iho la kona poo, a ane kulu iho la na waimaka hauoli ma kona mau papalina, a e ka mea heluhelu, me he la, ke hoomaopopo nei ka peni a ko oukou makamaka e kamailio pu nei, i ka nani molale ku i ka malie o ka maikai o kona kino. Kilakila a iilhia o kona mau papalina, ua hiki no ke ike ia aku ka ula o na pua rose maloko o na hiona o ka po. Hookuu aku la ia i kona mau onohi maluna o ka nani o ka aina e waiho pahola mai ana, a me ka leo olu nahenahe i pane ae ai, a me he mea la, ua lawe ia aku la e ka uwila mageneti a loaa ka puuwai o Emeline e noho ana malalo o ka lau o na laau me kona mau lima e pana malie ana i ke kaula o ka pila gita. Wahi a ua koa hiwahiwa nei:
          "E ka mahina a me kau mau ipo hoku,
          E hoomainoino mai ana anei oukou ia'u?
          E ae ana anei oukou e hoolauwili ia ko'u noonoo ana,
          E ke anuhea liula nani o ka manawa.
          Me he la he leo no ke kino kanaka.
          Keia e pae nei i ko'u mau pepeiao
          A i ole he uhane kino wailua,
          E hooipoipo ana me ke ala o na pua,
          Owai? A! owai keia komohewa,
          Nowai ka leo, na ka waha hea i puana,
          Ka hoene a'u i lohe, na huaolelo momi.
          O! e ke aloha o ka walania a ka makakila,
          Aole i halawai keia houpo,
          O ka wiwo hopo no ka make aole ia iloko o keia puhaka,
          Aka, o kou mau koni ana ua ike,
          A ke haawi pio aku nei nau."
          Aole i hoomaopopo o Elina i ka mea nona ka leo ana i lohe aku ai; aka, mamuli o kana mau huaolelo, ua lohe mai na mau wawae a ku iho la malalo o ka puka aniani. I ko Elina alawa ana'ku, aia hoi, ua piha'e la ia i ke kahaha, oiai, aole ka he mea e, o kana ipo no o Emeline. Alawa'e la kona mau maka uliuli mohaha, e nana'e ana i kana ui, a me hela ua hoomaopopo iho la no ka mahine ia mea, a kuupau iho la ia manawa koke i kona nani malamalama, ia wa i pane ae ai ua pua rose nei me ka leo nahenahe.
          "He oiaio, ua lawe au na'u kou aloha, e kuu haku alii, a ano ke noi aku nei i kou hooia ana."
          Ina o ka nani o ka wahine, a ma o ka oiaio ana o Elina ko'u inoa, ke hoohiki ae nei au imua o ko na lani; a o ke anoano o ka po ko'u hoike—na'u oe a o ko'u aloha ke pani."
          Haule iho la o Emeline maluna o kona mau kuli, a haawi ae la i na hoomaikai ana i na lani, oiai, o ka makamua loa keia o kona hooia paa ana no ke lo o kana mea i iini ai, ka ukana hoi a kona puuwai i hiipoi ai no na la loihi wale. I ka ike ana mai o Elina i keia, ua haalele aku ia i kahi ana e ku ana, a iho mai la a ku ana ma ka aoao o Emeline, a pane aku la.
          "Ano, e ku oe, a mai ae hou ia oe iho i kukuli no'u. E hoolilo i kou aloha no'u i lei makamae, a o kou mau iini ana iloko o kou puuwai, i karaunu ia no ko'u mau hauoli ana."
          "Ua hoolilo au ia mau mea a pau e like me kau i puana mai la, aka, ke ike nei au, ua oi pakela loa'ku ka luuluu o ko'u aloha nou," wahi a Emeline.
          Apo ae la ko laua mau lima, a honi iho la ka mahina i ko laua mau papalina a paa ai ka hoohiki mawaena o laua, e lilo i hookahi. O Emeline, me he la ua hanau ia oia mawaena o kekahi mala pua, no ka mea, iloko oia manawa, o na hiona rose maluna o kona helehelena, a he ala onaona mao ole kona hanu ke pua mai. O Elina, me he la, ua nele ka nani ma na wahi a pau, a ua hookahua iho la maluna o kona kino, a ko ai na huaolelo kahiko a ka Hawaii, "pali ke kua mahina ke alo, aohe puu aohe kee."
(Aole i pau.)