Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 7, 15 February 1877 — Page 4

Page PDF (1.27 MB)

KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
HONOLULU, FEBERUARI 15, 1877.

KOMI TE HOOPONOPONO NO KEIA AOAO.

LAIKI MAKUA,  MRS. KELA A. GILIMANA,
M RS. ELENA MAKALE,  MRS. C. C. COLEMANA.

" Safe in the Arms of Jesus,"
(Ma ko Iesu mau lima.)

1 Sa fe in the arms of Jesus,
Sa fe in His gentle breast,
There by Hi s love o'er shaded,
Sweetly my soul shall rest.
Hark! ti s the voice of angels
Borne in a song to me,
Over the fields of glory,
Over the iasper sea.
C ho.— Safe in the arms of Jesus,
Safe in His gentle breast,
There by His love o'er shaded
Sweetly my soul shall rest.
2 Safe in the arms of Jesus,
Safe from corroding care
Safe from the world's temtations
Sin cannot harm me there.
Free trom the glight of sorrow,
Free from my doubts and fears;
Onl y a few more trials,
Onl y a few more tears.
3 Jesus, My heart's dear refuge,
Jesus has died for me;
Firm on the Rock of Ages
E ver my trust shall be.
He re let me wait with patience,
Wai t till the night is o'er;
Wai t till I see the morning
Break on the golden shore.

NA NINAU NO APERILA.

          1.—O ka ahaaina makahiki hea kai kohoia no ke Akua, e hoomanaoia ma keia malama?
          2.—O ka rula Karistiano hea kai hookumu ia ma keia malama?
          3.—O ka hana ano nui hea kai hanaia ma ke kulanakauhale poo o Iudea, oi aku hoi o ke kaulana mai ko kekahi mau hana e ae iloko o ka moolelo o ke ao nei?
          4.—O ka huakai hele hea kai hele ia e kekahi kahuna Iudaio mai kekahi kulanakauhale kaulana mai o ka hikina?
          5.—Owai ka ka Baibala inoa no keia malama.

Ka la hiki mai. Ka hana mana mua.

          Ua hoike aku au ia oukou, ua noi aku kekahi poe kanaka e komo o Iesu iloko o ko lakou mau hale. E hoike aku au ano i kekahi kanaka i noi aku ia Iesu. Haawi ahaaina iho la keia kanaka, a hele mai la o Iesu i ka ahaaina; o Maria ka makuahine o Iesu kekahi a me kana poe haumana kekahi i hele i ka ahaaina. He nui loa na kanaka ma ka ahaaina.
          He wahi waina kekahi no ka poe kanaka i mea inu; aka, aole he nui a ua pau koke ae la.
          Ua maopopo ia Iesu ua pau ka waina. Aole anei e haawi aku o Iesu i waina hou no lakou?—Ae; no ka mea, nana i hana i ka honua a me na mea a pau iloko ona.
          Aia kekahi mau ipu lepo nui e ku ana iloko o ka rumi. Olelo aku la o Iesu i ka poe kauwa, "E hoopiha i na ipu leopo me ka wai," a hoopiha iho la lakou a aneane piha.
          Olelo aku o Iesu, "E ukuhi iho i na kiaha, a e haawi aku i ka haku hale e inu." Haawi aku la na kauwa iaia; ua hoolilo ae la o Iesu i ka wai i waina.
          I ka hoao ana o ka haku hale, i mai la ia, "He waina maikai keia! nohea mai i loaa ai?"
          Hai aku la na kauwa iaia i ke kauoha mai o Iesu ia lakou e hoopiha i na ipu lepo me ka wai. A ike ae la na kanaka a pau i akoakoa mai i ka ahaaina, ua hoolilo o Iesu i ka wai i waina.
          O ka hana kupanaha mua keia a Iesu i hana ai; a ua kapa ia he hana mana.
          No keaha ko Iesu hana ana i na hana mana? I maopopo ai i na kanaka, oia ke keiki a ke Akua.
          A hoomaopopo lea iho la na haumana, o Iesu ke Keiki a ke Akua.

KA LUNAMANAO.

          E o'u mau hoa opio heluhelu o ka LAHUI HAWAII, o na keikikane a me na kaikamahine; ua maopopo anei ia oukou ia mea he lunamanao, oia hoi ka lunaikehala? E hoike aku au ia oukou.
          Ua kamaaina ia'u kekahi wahi keiki, o Isaaka kona inoa. Ua nanea mau loa ia oia i ka luana ana ma ka hale o na hoalauna e kokoke mai ana i ko lakou hale.
          I kekahi la, olelo aku la kona makuahine ia ia. "E Isaaka mai hele oe i ka hale o I wahine i keia la, o hoouluhua aku oe ia ia." "Ae, aole au e hele ilaila," wahi a Isaaka.
          Hele aku la nae o Isaaka i ka paani a mahope, kokoke aku la ia i ka hale o I wahine, a komo aku la ia iloko. A i kona komo ana aku maloko o ka puka komo o ka hale, i iho la ia, "Aole au i noonoo iki i ka olelo a kuu makuahine." "Heaha kana olelo" wahi a I, i ninau mai ai.
          "Ua olelo mai oia ia'u aole e komo iioko nei o keia hale," wahi a Isaaka; "aole au i noonoo iki i kekahi mea ana i olelo mai ai."
          Aia kekahi mea nana i hoano e i ko Isaaka manao, no ka mea, ua pale oia i ka olelo a kona makuahine. A heaha la ia mea? Oia kona lunamanao. Ua hooikaika oia e hoomalielie i kona lunamanao ma ka hoonalonalo ana iho, me ka i ana, aole oia i noonoo iki. Aka, he manao hewa ia nona ke hana pela.
          Nolaila, e na keikikane a me na kaikamahine a me ka lehulehu a pau i loaa keia mea he lunamanao; na ke Akua i haawi mai ia kakou, i mea nana e hoike mai ka like ole mawaena o ka pono a me ka hewa, a e pono kakou e hooko aku i kana mau kuhikuhi ana.  ELENA.

KA MANA O KA LOKAHI.

          Ia Nahaha i makemake ae ai i wahi ia me ona poi nana, olelo aku la ia, i ai na'u. Aka, aole i hoowali ia ka poi. E olelo aku ia Pohano, e hoowali i ka ai, aka, aole i kuiia ke kalo. E olelo aku ia Kamoa e kui i ke kalo. Aka, aole i hoomoa ia ke kalo. E olelo aku ia Meekui e hoomoa i ke kalo. Aka, aole i ho-a ia ka imu. E olelo aku ia Kalua e ho-a i ka imu. Aole i uhukiia ke kalo. E olelo aku ia Punikala e uhuki i ke kalo. Aole i kanu i ke kalo. Aole i makaukau ka loi. E olelo aku ia Keaupuni e hoomakaukau i ka loi. Nolaila, hoomakaukau iho la o Keaupuni i ka loi, kanu iho la o Ailau i ke kalo, uhuki hoi o Punikala, ho-a o Kalua i ka imu, a hoomoa hoi o Meekui i ke kalo, a na Kamoa i kui, a na Pohano i hoowali i ka poi, a makaukau iho la ka poi.
          Aole he wahi ia, e olelo aku ia Kala e hele aku e kuai i ia. Aole i lawaia ia ka ia. E olelo aku ia Kaili e hele i ka lawaia i loaa ona ia. Aole i hanaia ka upena. E olelo aku ia Ili e hana i ka upena. Aole i lako ke olona. E olelo aku ia Pehu e hoolako mai i ke olona. Aole nae i loaa ka waa. E olelo aku ia Maihui e kalai i waa. Aole i okiia ka laau. E olelo aku ia Kalima e oki i ka laau. Nolaila, oki iho la o Kalima i ka laau, a kalai iho la o Maihui i ka waa me na hoe, a hoolako mai la o Pehu i ke olona, a hono o Ili i ka upena, holo o Kaili i ka lawaia, a hali aku la e maauaua, a kuai aku la o Kala i ka ia; ua lokahi like keia poe kanaka ma ka hana, a loaa ka ai a ke keiki me ka ia, a palekana oia.—Hakuia e ELENA.
          MANAOPILI.—Ke ike nei kakou i ka mana o ka lokahi mao keia poe kanaka ; a ke kau leo mai nei keia mau olelo ia kakou na opio a me ka lehulehu a pau, e lokahi like kakou ma ka hana, ka imi ana i ka pono kino a me ka pono o ka uhane; o ka lokahi ana o kekahi aupuni me kekahi, he mea ia e maluhia ai ka noho ana; a pela e pono ai a holomua na hana. Nolaila, e hana kakou me ka manao lokahi me ke kuihe ole, e huli kakou i ko Iesu aupuni oiai ka wa kupono.

OLELO HOOLANA I NA KEIKI.

          E na keiki Hawaii—Ua hiki mai ka malamalama ia oukou, aole i like me ka wa kahiko. Ia manawa, noho oukou na keiki ma ka pouli. Nolaila, ke ninau aku nei au ia oukou, heaha ka mea i lilo ole ai oukou i mau keiki haipule? He mau uhane ko oukou e ola'i a e make ai, e like me na makua. He nui na keiki i make a uwe i ko lakou mau pilikia no ka makaukau ole.—E nana oukou e na kamalii i ko oukou mea e pomaikai ai, a e imi aku i ke Akua i ka wa opiopio.
          Eia kekahi olelo no kekahi keiki haipule ma Amerika i make iho i ka ha o kona mau makahiki. I kona wa e nawaliwali ana, ku iho la kona makuakane ma ka aoao o kona moe e kiai ana iaia, a e uwe malu ana; nana mai la ke keiki iluna i kona maka, a i mai la, "E kuu makuakane, ua manao no paha oe e make ana au?" I aku la ka makua, "Pela kuu manao." Haalulu iho la ke keiki, a i mai la, "E! ke pouli mai nei ka lua kupapau! makau au ke hele owau hookahi wale no, e hele pu kaua, alaila, aole au e makau." Uwe iho la ka makua, aole i ekemu koke aku, a mahope hoakaka aku la ia i kona hiki ole ke hele pu me ia. Noi hou mai la ke keiki, "E hele paha kuu makuahine me a'u, he makau au!" I aku la ka makuakane, "Aole e hiki i kou makuahine ke hele pu me oe, o Iesu no ke hele pu me oe."
          Huli ae la ke keiki ma ka aoao o kona moe, a noonoo iho la no kekahi manawa, alaila, nana mai la ia i kona makua me ka piha hauoli o kona mau maka, a i mai la, "E kuu makuakane e, aole o'u makemake e hele pu olua me a'u, no ka mea, e hele pu ana o Iesu Kristo me a'u."
          Pela no oia i paulele ai i ke Akua, a hele aku la ia me Iesu, e noho pu me ia ma ka lani.
          E na kamalii, e imi ia Iesu i makamaka no oukou, i makau ole oukou ke hele aku i ke ao pau ole.

Ka pule a ke keiki.

          Ke hoomanao nei au ia'u e hele ana i kekahi auina la i kekahi hale halawai; i kekahi wahi kaikamahine nona na makahiki elima i huli no ka Haku; a oia pu kekahi ilaila, a ua maa i ke mele ana ma keia mau halawai i keia mele:
          "Ka la maikai, ka la maikai,
          A Iesu i holoi ai i kuu mau hewa."
          He ilihune kona mau makua a no kekahi manawa, nahaehae mai la kona mau wahi aahu me ke kamaa, a hiki ole iaia ke hele i ka halawai a mele ia "Ka la maikai."
          Olelo aku la ke keiki i kona makuahine, "Ua ike anei o Iesu ua nele au i ka aahu me ke kamaa e hele ai i ka halawai?" I mai la ka makuahine, "Ua ike o Iesu i na mea a pau." Alaila, pane mai la ke keiki, "Heaha hoi Kona mea e hoouna ole mai nei no'u kekahi, i hiki ai ia'u ke mele ia Ka la maikai i ka wa halawai?" Pane mai la ka makuahine, "Malia paha, aole oe i nonoi aku Iaia;" a kukuli koke iho la ke keiki ilalo, a noi aku la, "E ka Haku aloha, iluna ma ka lani, eia au he wahi kamaiki, i hoonele ia i ka aahu me ke kamaa ole, ke makemake nei au e hele a mele ia Ka la maikai. Ke makemake nei au e hoouna mai oe i aahu no'u. Me ka mahalo, e Iesu aloha."
          Aia hoi kekahi malihini, he mau mile ke kaawale, me ka maopopo ole a ike ole i ke pule a ke keiki, ope ae la oia i kekahi ukana i kupono no ke keiki, a hoouna mai la ia mau mea nona. I iho la ke keiki, "E Iesu aloha, ua hemolele oe elike me kau olelo."
          Ua kamaaina mau au i kela wahi kaikamahine i na wa a pau ; he umikumamakolu ona mau makahiki i keia wa, a ua hoohuli mai oia i na uhane he lehulehu wale no Kristo.
          O kona makuakane pili hanauna he kanaka ona loa oia, nona kana i pule ai. Hookahi ona iini nei i pule ai, i hoano hou ia kona manao mamua o ka hiki ana i ka po Poaono e hiki mai ana, i hele mai ai oia i ko lakou hale. I ka hiki ana aku i ua ahiahi Poaono la, o ka makuakane, ka makuahine a me ia pu, e pelu like ana ko lakou mau kuli a e pule ana. I ka wa e hoomaka ana ua keiki la e hoopuka ae i na hua pule no kona makuakane pili hanauna, hemo mai la ka puka, a komo mai la ia me ka ona. Hoomau aku la no nae ke keiki i ka pule ana, aole oia e ona hou aku, a e hoano hou ia kona naau. Aka, akaaka aku la ka mea ona ia lakou; aka, i mai la ke keiki, "E ka Haku, e Iesu, ua hiki hou mai nei o Kimo me ka ona. E hoano hou oe ia ia, e ka Haku." Haule iho la ka mea ona ma kona mau kuli a waiho malaila, a i ka hora ekolu o ke ao ana ae o ia kakahiaka, i kona oluolu ana ae, a hoi mai kona noonoo maikai, ua kuhikuhi ia aku oia e ike i ka hewa o kona mau aoao a e imi ia Kristo. Mai ia manawa mai, he haiolelo oia no ka Euanelio.
          He nui wale ka poe manao, aole e hiki ke hoohuli ia na keiki no ka Hoola, aka, he manao kuhihewa ia. Ua hiki lakou ke hoopakeleia mamua o ko lakou hoomaopopo ana i ka pono a me ka hewa. Aole he keiki ma na home Kristiano a pau e hoike mai ana, o ka hoolohe, he aloha ole ana aku ia i ka Hoola. George Brealey, London Christian.

KA ELA KUMUMANAO.
NO KE KAUOHA HOU.
"HE KAUOHA HOU KA'U E HAAWI AKU NEI IA OUKOU, E ALOHA KEKAHI I KEKAHI.—IOANE XIII; XXXIV."
MOKUNA V.
KA HALEPULE KAHIKO.

          Hala hope aku la na mile ulumahiehie eha, a ku iho la ke kaa ma ka ipuka o ka luakini. O keia luakini, he hale ia ua kahiko i uhau ia me ka pohaku ula maikai ole, i uhi hapa ia hoi kona kino me ke koali hihi, i hoopuniia hoi e kekahi ulu nahele laau paina, no lakou na lau noenoe i helelei iho ilalo, a ua uhi pu ae la i na alahele, me he nu-a moena la ka nonolu, e waiho ana me ka manoanoa maluna o na he kakaikahi wale, iloko o kahi pa uuku o ka luakini.
          Maloko o ua luakini nei na noho huinaha hope kiekie, ka awai nona ka hope kiekie e poipu iho ana maluna iho me ka nai, i kapaia, "ka papa kiola leo;" a me ka papahele i halii ia i ka pohaku he hapalua keneturia ke kahiko. Aia hoi kekahi wahi i oleloia, ua noho o Kenela Wasinetona ma kekahi o keia mau noho hope kiekie, a me Taletona, ke alakai o kekahi puali kaua lio Beritania a me kona mau koa hana lapuwale, no kekahi po hookahi, maloko o kona mau paia laahia.
          Ma na la welawela o ka makalii, e noho mau ana o Helena a hoolohe i ka poolelo loihi e hiki ole ai i kekahi keiki ke noho malie a me ia pu hoi ; e hookaakaa mau ia ana kona mau wahi maka maluhiluhi a nanea hoi, me kekahi manao kuko a koho wale, o ka noho hea la o ia poe noho kai noho ia e ke koa kaulana o ke ao nei? Ua papai aku la oia i ke kii o ua koa kaula la, e holo mai ana oia maluna o kona lio keokeo nani, me kona oho hina keokeo a me ka papale muouou, a ku iho la ma ka puka o ka luakini; a lele hikiwawe ae la ia mai ka lio iho, e haawi aku i ke kokua i kana wahine, ma ka paa lima ana aku i kona lele ana iho mai ke kaa iho a me na lede e ae i holo pu mai ai ma ke kaa me kona wahine. Hoomaopopo aku la ia i kona hele ana mai iwane o ka poe kanaka e kuku ana maloko o ka pa o ka luakini, me ko lakou wehe ana ae i ko lakou mau papale a haka pono aku la na maka maluna ona me ka nui o ke aloha nona. Komo aku la ia iloko o ka halepule a kulou iho la kona poo e pule, a komo aluka aku la na kanaka mahope ona,—aole i ike ia kekahi anaina nui maloko o ia halepule kahiko mamua aku a mahope mai. Aka, aole i aluli ae ke Kenela a nana i ke anaina. Haka pono aku la ia i ke kahuna, me ka hoolohe pono aku iaia me ka oiaio a me ke kupaa, me he la, he wahi keiki uuku la oia iloko o ka luakini, aole hoi he koa nui a kaulana. A i ka pau ana o ka pule, a puka aku la ke anaina iwaho a ku iho la a kukai olelo iloko o ka pa o ka luakini malalo iho o na laau paina. Ike aku la oia i ua mea kaulana la e kamailio ae ana i na lede nohenohea i kahiko ia me na lole nani, a me na hupa a me na kamaa ulaula hila aulii, oiai lakou me na lole silika pahee a me na peahi e ani ana. Ike aku la ia i ka puai o ka ula o na lede me ka mino aka na, me na nanaina ano paweo a hoohie, i ka wa a ke Kenela i kamailio mai ai ia lakou.
          Malia paha ua hoomanao ae kekahi poe i na hana hoohaunaele a Taletona i hana ai, a hoike aku la i ke Kenela,—me ka hai aku iaia i ko lakou weliweli nui i ka wa a kona puali e holo mai ana mawaena o ka aina maluhia me na pahikaua e nakeke ana ma ko lakou aoao a me na olelo e hoohiki ino ana ma ko lakou mau waha; a kuhikuhi aku la lakou iaia i na hoailona o na moali pahikaua a ua puali kaua la e kau ana ma ka puka.
(Aole i pau.)

Ke ano o ke kaikamahine me ke keikikane.

          Ua makemake anei oe e ike i ke ano o ke kaikamahine maikai? Oia ka pua ROSE a kona makuahine. Ua ike anei oe i ka rose iloko o ke kihapai, i hoomaemae ia e ka huna ua? He mea aala ia. Aka, o ka pua rose oi aku o ke ala iloko o ke kihapai, i hoope ia e na kulu hau, aole ia i oi aku ke onaona mamua o kahi kaikamahine i aloha i kona makuahine, a hoolohe me ka hoohauoli mau iaia.
          A heaha kahi kaikamahine lapuwale ? Oia ke KAKALAIOA a kona makuahine. Nolaila, e na kamalii, owai la kai oi o ka nani,—o ka rose a o ke kakalaioa paha? Ke hai mai nei oukou, o ka rose. Ae, ua pololei: Nolaila, e hoomanao, ina he wahi kaikamahine oe, he rose oe na kou makuahine.
          Ninau aku la au i kekahi wahi kaikamahine, "E kuu keiki, o oe anei ka rose a kou makuahine?" Aka, kulou koke iho la ia ilalo, a i mai la,—
          "Aole au i rose na ko'u makuahine i keia kakahiaka."
          Ua kaumaha loa oia, no kona hoehaeha ana i kona makuahine, a lilo hoi i kakalaioa na kona makuahine ia kakahiaka. Aka, ua lana kona manao, aole oia e lilo hou i kakalaioa na kona makuahine, aka, i pua rose onaona na kona makuahine.
          A heaha ke ano o ke keikikane maikai? Oia ka waiwai MAKAMAE a ka makuakane. Ae; o ke keiki e aloha ana i kona makuakane, a hoolohe a hoohauoli iaia, oia ka kona makuakane waiwai makamae a me ka olioli. Aka, o ke keiki lapuwale—heaha ia? Auwe! oia ka hilahila a me ke kaumana o kona makuakane.
          Ninau aku la au i kekahi keikikane, e kuu keiki, o oe anei ka waiwai makamae a kou makuakane a me ka olioli, a i ole, o ke kaumaha paha me ka hilahila o kou makuakane? A i mai la ia,—
          "Aole au e hoike hoopunipuni; owau ke kaumaha ehaeha o ko'u makuakane."
          Ina aole oia i hoolohe i kona makua, e like me kana hana mau ana, alaila, hookahi ana hana maikai i hana ai; a heaha la ia? Aole oia i hoike hoopunipuni. Pela no. He mea hewa ka hoopunipuni; a o ka poe e hoike wahahee mau ana, aole lakou ma ke ala e hele ai i ka lani. E pono oukou e na kamalii, e hai me ka oiaio.
          A ina hoi he wahi kaikamahine oe, e pono oe e lilo i pua rose na kou makuahine; a ina oe he keikikane, e lilo oe i waiwai makamae na kou makuakane. Ahea a pehea ka loihi? I na la a pau o ka hepedoma, mai ke kau a i ke kau, a puni ka makahiki a mau loa 'ku.
          E nonoi aku oe i ke Akua, e lilo mau loa aku oe pela a e haawi mai i naau ano hou i aloha oe i ka Haku Iesu.
          MANAOPILI.—He oiaio, o ka mea hoolohe a hoopono, ua like ie me ka pua nani i popohe i ke kakahiaka, e haiamu ia ana e ke ala onaona ma na paia o ka lewa; pela oe e ke keikikane a me ke kaikamahine maikai, ma kau hana; kou noho ana, lawelawe ana, kamailio ana; oia ka mea nana e alako aku ia oe mai ke kulana haahaa a i ke kulana o ka mahaloia, na ia mau hana i hoohaiamu mau i kou noho ana me ke aloha ia a me ka hauoli. Nolaila, e na hoa opio, e heluhelu me ke akehele i keia mau kuhikuhi maluna ae, a e lawe i banner no ko oukou noho ana, a pela e pono ai kakou.

HAAWINA KULA SABATI
HELU 8.—SABATI, FEB. 25.
KUMU HANA. Elia ma Horeba.
PAUKU BAIBALA, I Na Lii 19:8—18.

8 Ala ae la ia, a ai iho la, a inu no hoi, a ma ka ikaika no ua ai la, i hele ai oia i na la he kanaha, a i na po he kanaha, i Horeba, ka mauna o ke Akua.
9 Hiki aku la ia ilaila i ke ana, noho ae la hoi ilaila; aia hoi ka olelo a Iehova ia ia, i mai la hoi oia ia ia. He aha la kau e hana nei maanei, e Elia?
10 I aku la hoi ia, Ua ikaika loa ae nei au mamuli o Iehova ke Akua o ko ka lani; no ka mea, ua haalele no na mamo a Iseraela i kau berita, ua hoohiolo hoi i kou mau kuahu, a ua pepehi no hoi i kou poe kaula me ka pahikaua: a owau wale no ka i koe mai, a ua imi mai lakou i ko'u ola e lawe aku.
11 I mai la hoi oia, E puka'e, a e ku maluna o ka mauna imua o Iehova. Aia hoi, maalo ae la o Iehova, a haehae ae la ka makani nui ikaika i na mauna, a wawahi ae la i na pohaku imua o Iehova; aole nae o Iehova iloko o ka makani: a mahope o ka makani, he olai: aole nae o Iehova iloko o ka olai.
12 A mahope iho o ke olai, he ahi; aole nae o Iehova iloko o ke ahi; a mahope iho o ke ahi, he kamumu o ke aheahe malie.
13 Eia kekahi, a lohe o Elia, uhi ae la oia i kona maka i kona aahu, a puka ae la oia a ku ma ke komo ana o ke ana. Aia hoi, he leo ia ia, i mai la hoi ia, O ke aha la kau e hana nei maanei, e Elia?
14 I aku la hoi oia, Ua ikaika loa ae nei au mamuli o Iehova ke Akua o ko ka lani; no ka mea, ua haalele no na mamo a Iseraela i kau berita, ua hoohiolo hoi i kou mau kuahu, a ua pepehi no hoi i kou poe kaula me ka pahikaua; a owau wale no ka i koe mai, a ua imi lakou i ko'u ola e lawe aku.
15 I mai la hoi o Iehova ia ia. E hele, e hoi ma kou aoao i ka waonahele o Damaseko; a hiki aku oe, e poni aku ia Hazaela i alii maluna o Suria;
16 A o Iehu ke keiki a Nimesi kau e poni ai i alii maluna o ka Iseraela; o Elisai ke keiki a Sapata no Abelamehola kau e poni ai i kaula ma kou hakahaka.
17 Eia auanei keia, o ka mea pakele i ka pahikaua a Hazaela, oia ka Iehu e pepehi ai; a o ka mea pakele i ka pahikaua a Iehu, oia ka Elisai e pepehi ai.
18 Aka, ke hookoe nei au i na tausani ehiku iloko o ka Iseraela, i na kuli a pau i kukuli ole ia Baala, a me na waha a pau i honi ole ia ia.
Pauku Gula. E paio anei ia me a'u me kona mana nui? Aole, aka, e manao mai no ia ia'u. Ioba 23:6.
Mele. Him. 273. 7. Leo.
3 Mai pauaho, mai makau,
O auhee a haule no;
Ie su no ke'Lii maikai,
Ma o na la e paa ai.
5 Mai pauaho, eia ae
Ie su nana oe e kai
I ka nani ma ke ao,
Kahi lanakila mau.
Pule no ka poe makau wale, kanalua, palupalu, paupauaho, kapekepeke, &c.
Na Ninau a na Kumu.
A lohe Iezebela ua pepehiia kana poe kaula e Eha, heaha kana olelo hoohiki ana i hoouna aku ai ia Elia la? Kona hoohiki ma o Baala la e pepehi ia Elia ma ia hora ma ka la apopo. Mok. 19:1—2. A heaha ka Elia i hana'i i ole oia e make ia Iezebela? Ku oia a holo a hiki i Beereseba; a malaila aku i ka waonahele ma ka hema, a noho malalo ae o kekahi laau, a noi aku i ke Akua e lawe aku i kona ola, a kaia e hiamoe. Pauku 3—5. A ia ia e hiamoe ana owai ka i hoopa ia ia, a hoala a kena ia ia e ai? Kekahi anela. Ala no Elia, a ike he berena, a he omole wai e waiho ana imua ona, ai no a inu, a hiamoe hou. Paipai hou ka anela ia ia e ala a ai, no ka mea, ua loihi ke ala. P. 5—7.
P 8. Ala no Elia, a ai, a inu; nohea ka ai, a me ka wai? A nawai e paipai e ai, a inu? Ma ka ikaika i loaa'i ma ia ai ana hele oia i ehia la, ehia po? A hiki oia i hea? Horeba, heaha ia? Mahea hoi? Holo mai Elia mai hea mai? Mai Iezereela ma ka akau, a Beereseba ma ka hema, he 95 paha na mile. A malaila aku a Horeba ma ka hema, he 200 paha na mile. Horeba, oia kekahi hapa o Sinai. Owai kekahi i pii ae ia mauna mamua; a hooke ai i kanaha la? Owai hoi mahope loa iho i hele i ka waonahele, a hooke ai i kanaha la?
P 9. A ia Elia iloko o ke ana, heaha ka olelo ninau a Iehova?
P 10. Pehea Elia i pane aku ai? Oiaio anei oia wale no ka i koe o na kaula i pepehi ole ia? Ehia kaula a Obadia i huna'i? 18:4. Poina paha ia poe ia Elia. Owai ke imi ana e pepehi ia Elia? No keaha?
P 11. Kena ia Elia e aha? Aia hoi, maalo ae owai? A aha hoi ka makani ikaika? O Iehova anei iloko o ka makani? Mahope o ka makani, heaha? O Iehova anei iloko o ke olai?
P 12. Mahope o ke olai, heaha? O Iehova anei iloko o ke ahi? A mahope o ke ahi, heaha?
P 13. A lohe Elia ia mau mea, pehea oia i kona mau maka? A puka, a ku mahea? A he leo ninau pehea kana i lohe ai?
P 14. Pane hou anei oia e like mamua?
P 15. Heaha ke kauoha a Iehova ia Elia? Mahea ka waonahele o Damaseko? No keaha e hoi aku ai ilaila? I pakele ia Iezebela. 2 E poni ia wai i alii no Suria?
P 16. E poni ia wai i alii no ka Iseraela? E poni ia wai i kaula no kona hakahaka? Nohea Nimesi? Oia anei ka makua o Iehu? He moopuna paha Iehu. 2 Na Lii 9:2.
P 17. Ka wai Iehu e pepehi ai? Ka wai Elisai e pepehi ai?
P 18. Heaha ke kuhihewa o Elia? Ehia tausani i koe no Iehova, i hoomana ole ia Baala? Nana hoi Rom. 11:4. He kukuli kekahi, a heaha kekahi ia Baala? Ka poe hea ka i honi i ka wawae, i ke kamaa paha o ko lakou Poo?
Mele. Him. 271.—11. Leo. Hoohuli ana.
1 E maule ana, hahai nae kakou;
Ie su no ke'Lii, kana olelo ke koo;
He eha, he ino, he kaumaha pu,
Ie su nae ka malu, aole makau.
2 Na ia la na maule e hoala mai,
Ka poe palupalu e aluia'e,
A ino ke ala, a apuupuu no,
Aole kapeke, Oia la ke koo.
Na Ninau a ke Kahu.
Na makua. Owai ka i hoohiki e pepehi ia Elia? No keaha? Pehea Elia e pakele ai? Makau anei oia a holo aku? Aole oia i makau i ka pepehi ana i na kaula wahahee, no keaha keia makau? A holo oia a loihi, a noho malalo ae o ka laau, a noi aku e make oia, no keaha? Ua pono anei ia noi ana? Owai kekahi i noi aku e make? Mose, Iona. Hoole nae ke Akua, no keaha? Ua pau anei ka Elia hana? Ua make maoli anei oia mahope?
Na keiki. Owai keia e mahuka aku ana? Elia. No keaha? No ka imiia o kona ola. Pono anei ko Elia makau? Heaha ka holo pono? Ka holo mai ka hewa aku a iloko o Iesu i pakele i ka make mau loa.
Ke kula a pau. Heaha ke kuhihewa nui o Elia? Pehea e hoopili ai ia i na kumu, i na kahu, i na kahunapule? Mai paupauaho, a haalele i ka hana no ka manao, aole paha he poe pono, kakaikahi loa paha, he ole loa paha, make hewa ke ao, ke paipai &c. Malama, ua nui ka poe e ola ana, e huli ana &c. Makani, olai, ahi, heaha ia mau mea? He leo aha ka ka Uhane Hemolele? &c.
Mele. Him. 183. 8—7. Leo.
E ka Uhane Hemolele,
Me kou mana e iho mai;
Hooauhee i ka pouli
Mai o makou aku nei.
Hoakaka i kau pono,
Pale i ka naaupo;
Kinai i ko makou hewa
I ole ae e ulu hou.
Pule i pau ka makau kanaka, ke kanalua i ala mai loko mai o na hiamoe a hana i ka ke Akua hana.
Haawina. Mar. 4. I Na Lii 21:4—14.