Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 13, 29 March 1877 — Page 4

Page PDF (1.27 MB)

KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
HONOLULU, MARAKI 29, 1877.

KOMI TE HOOPONOPONO NO KEIA AOAO.

LAIKI MAKUA,  MRS. KELA A. GILIMANA,
M RS. ELENA MAKALE,  MRS. C. C. COLEMANA.

HAINA O NA NINAU NO IULAI A ME MEI.

          1.—O na Iudaio. Ier. 32:2. 52:6.
          2.—O Ezekiela. Ezk. 1:1.
          3.—Tamuza. Ezk. 8:14.
          Ua hoopuka aku makou i na ninau no Mei, ma ko kakou pepa i na pule i hala aku nei, a koe na haina, a eia mai ke puka aku nei, a oia keia malalo iho:
          1.—O Iesu Kristo. He kanaha la mahope o ke ala hou ana. Oih. 1:3.
          2.—O ka mane. Puk. 16:1—15.
          3.—O ka luakini. I Na Lii 6:1. Eze. 3:8.
          4.—O Zifa. I Na Lii 6:1.

NA ILIKINI ESEKIMO.

          E na kamalii! E nana i keia kii! Ke hoike nei i kekahi aina anuanu. Aole anei he ano anu me ka huihui ? Ua uhi ia ka aina me ka hau. He aina keia ma ka akau loa aku o kakou. Aole he mau laau i ike ia ma ke kii. O ka lahui kanaka e noho nei malaila, ua kapaia na Ilikini Esekimo. Aole o lakou hoao e paeli i ka honua, no ka mea, he anu loa, a he mea makehewa ke kanu ana. Nolaila, aole o lakou kalo, uala a me ka raiki; aole huita, ota a me ke kulina. Nolaila, aole e loaa ia lakou ka poi a me ka berena i mea e ai ai. Aole a lakou mau hua ai, e laa ka alani, waina, ipu aimaka, kuawa a me ka ohia.
          Ke ninau mai nei paha oukou, heaha ka lakou ai ? Aole lakou e ola i ka ai i ka hau. Ai mau lakou i ka io o na holoholona a me na ia.
          O ka lakou oihana, ka lawaia me ka imi holoholona. Mailoko mai o ke kai ka hapanui o ka lakou ai. Pepehi lakou i ke sila, a me kona ili mehana, hana lakou i mau aahu. Malama lakou i ka momona i aila no ko lakou mau kukui e hoomoa ai i ka lakou mau mea ai, a e hoomehana ai i ko lakou mau pupupu hale. A o ka io, lawe lakou a ai.
         
I kekahi wa, nui loa mai na uwalo (elepani-kai.) I ka wa nui o ka uwalo, pepehi lakou e like me ka nui e loaa ana ia lakou, hookaana okoa lakou i ka io iloko o na pupupu hale paapaa pohaku, i uhiia e ka lepo a me ka hau. Uanii ae la ka io, a malama ia no kekahi wa loihi ; a i ka wa e loaa ole ai ia lakou kekahi wahi ai, wehe no lakou i kekahi o keia mau hale papaa, a loaa ka ai.
          Pepehi no lakou i na bea a me na manu. I kekahi manawa, nui loa na manu, a ai lakou i na hua a me na manu.
          Aia hoi kekahi ano weuweu a lakou i hoolilo ai i ai.
          Ke ike nei oe i kela poe ilio ma ke kii, a me kela mau kanaka elua ? Malama keia lahui kanaka i na ilio, e like me kakou i ka lio, i mea kokua ia lakou i ka lawe ana i ha ukana ? aole o lakou hooholo i na ilio, aka, kokua na ilio i ko lakou mau kahu ma ka imi ana i na holoholona ahiu ; ua hoopaa ia lakou me na ili ma na holua, e hali i na ukana kaumaha, me ke alako ana i ko lakou mau kahu maluna o ka hau. Ehia ilio au e ike nei ? Ewalu ! He huakai maikai maoli keia no lakou. I kekahi manawa, kaahele lakou he kanaha mile i ka la.
          O kela mau kanaka elua, he mau Ilikini Esekimo laua. Ua hoaahu ia laua me ke kapa ili sila i mehana ai.
          O kela hale nui e ku mai la, oia ka Hale Aupuni. Ke ike ia anei oe i ke kau o ka hae iluna o ka hale ? O na kauhale o na kanaka he ano e loa. He haahaa me ka pepepe, a he keu aku o ka lepo. He haiki loa na puka komo, a i ka wa e makemake ai lakou e komo iloko, kolo aku lakou me he mau holoholona kolo la e komo aku ana iloko o ka lua.
          O ko lakou aina a me ke ano o ko lakou noho ana, he ano kupono ole. Aka, ua ola maikai nae lakou. Lealea ka lakou mau keiki i ka paani, akaaka a hauoli piha e like me na kamalii o keia mau paea ina maikai. Olelo lakou, "O ko lakou ka oi o ka aina a ka la i hoomalamalama ai."

NA NINAU NO AUGATE.

          1.—Owai ke kanaka i lawe i ka oihana kiekie o ke kulana iloko o kona aina, i make ma keia malama ?
          2.—Owai kai hele mai i kekahi kulanakauhale i hoopioia a puhi aku i ke ahi i na hale ano nui a pau ?
          3.—Owai ke kanaka naauao nona na makahiki he kanahiku, i hele mai i keia kulanakauhale hookahi no a hoomaka i kana mau hana noeau ?

KE KEIKI MAKAU WALE.

          He nui wale na kamalii o keia mau Pae Aina i makau i ka poeleele a me na uhane lapu. O ke kumu o keia no na makua mai a me ka poe e kamailio ana ia lakou i na mea oiaio ole. E na makuahine! e malama pono i ka oukou mau keiki, a mai ae aku i kekahi poe e hoopiha i ko lakou poo me na mea ano ole.
          E hoike aku au ia oukou i kekahi moolelo no kekahi wahi keiki i haiia ia ia ma keia mea he lapu, e ke kanaka kauwa kuke. O ka inoa o keia keiki o Samuela. Aole oia i aneane ehiku makahiki. He wahi keena maikai kona me kahi moe maemae iloko. Aka, aole ona makemake e hoi e hiamoe iloko o ke keena. I na po a pau, i ka wa a kona makuahine e lawe ai i ke kukui, e hoomaka ana oia i ka uwe. Ina oia e puoho ae i ke aumoe, e uwe ana no ia ; i kekahi manawa, ala ae oia a hele aku i ke keena o kona makuahine me ka uwe a me ka haalulu.
         
I kekahi kakahiaka, noho iho la kona makuakane ma kona aoao, a hoomaka 'ku la i ke kamailio iaia. "E kuu keiki aloha," wahi ana, "heaha la ka mea e uwe mau nei oe i na po a pau? Ua mai ia anei oe, a i ole, ua loohia anei oe i ka eha?"
          "Aole, e kuu makua, aole ia ; aole au i mai, a aole no hoi mea hoeha ia'u ; aka ua makau loa ia nae au."
          "Heaha kou mea i makau ai e kuu keiki ?"
          "E kuu makua, aole i maopopo ia'u ; aka, ua makau loa ia au no ko'u noho hookahi iloko o ka pouli."
          "Kupanaha, e eha anei oe i ka pouli ?"
          "Aole ; aka, he makau no au i ka wa e lawe ia aku ai ke kukui, hoomaka koke au i ka makau me ka haalulu."
          "E hai mai, e kuu keiki, heaha ka mea au i makau ai ?"
          Kali iki iho la o Samuela, me ke kulou ana ilalo, a i mai la, "E  kuu makua aloha, ua makau ia au i na uhane lapu!"
          Mino aka ae la kona makua, a i mai la, "O kela no ka'u mea i manao ai. Ke hopohopo nei au ua kamailio kekahi poe lapuwale i na moolelo e hoolele ia ai kou hauli."
          "Ae," wahi ana, "he nui wale na moolelo a'u i lohe ai no na uhane lapu a me na kupua ; a o keia iho la ko'u mea i makau ai."
          "E kuu keiki, he lapuwale a he hewa loa no kekahi mea ke hoopuiwa i na kamalii me na mea ano ole. Ina i hoike mua mai oe ia'u i keia mea i kinohi, ina la ua hoike aku au ia oe i ka lapuwale o keia mau moolelo."
          Ua makemake au aole oe e hoomanao hou no kekahi o keia mau ano moolelo. Aole he oiaio iloko o lakou. Ia oe e hoi ai i kou wahi keena, e kukuli iho oe ilalo a e pule aku i ke Akua. E noi aku Iaia e kiai mai ia oe mai na popilikia a pau o ka po. Aia ke Akua ma na wahi a pau. Ua ike ke Akua ia oe i ka po pouli loa, a malama mai la ia oe i kou wa pauhia i ka hiamoe. Ina ua aloha ke Akua ia oe, aole he mea nana e hoopilikia ia oe i ke ao a me ka po. E noonoo i keia ; e aloha i ke Akua, e makau Iaia, alaila, aole he mea e ae au e makau ai.
          O keia ke alanui e lilo ai i kanaka makua a i koa wiwo ole. E like me ka nui o kou makau i ke Akua, pela e hapa ai kou makau i kekahi o na mea kino.

Ma na alanui i ka po.

          "O ka makuakane o Ioane Milena, aole ona ae iaia e hele i ka po ma na alanui," wahi a Wile me ka leo pahenehene ;" e aho ka hikii ana i ka bebe i ke ku o ka moe me ke kaula o ka epane o kona makuahine.
          Holo koke ae la ka ula o ko Ioane Milena helehelena no keia mau olelo hooululu. Aole no paha he keiki  e makemake ana e pahenehene ia oia, oiai ka puulu o kona mau hoa paani e ku pu ana a hui like ae e aka mai iaia.
          "E hookanaka, a e hele mai me makou," wahi a Hale Iona. "Ua kanaka makua oe ano e noonoo a e hana nou iho."
          "E hele mai e Ioane, e hele mai me makou," wahi mai a kekahi "E loaa ia kakou he manawa maikai. Aole oe e pilikia no kahi manawa hookahi la, lealea ana no hoi a hoi aku."
          "Aole," wahi a Ioane, "E malama au i ko'u makuahine. Ua olelo mai ka Baibala, E hoomaikai oe i kou makuakane a me kou makuahine, a e hana au pela."
          "Hele mai kakou," wahi a Wile, "mai ku aku e hoolohe i kana olelo haipule." Ke kakae wale la ia, a ukali aku la ka nui iaia.
          Hoi aku la o Ioane i ka hale, hoomakaukau iho la i kana haawina no kekahi la ae, me ka nanea pu i na mea luana o ka hale, me kona palaka loa no ua poe keiki la.
         
I ke kakahiaka ana ae, iaia ma kona ala e hele ana i ke kula, lohe iho la ia, ua hopu ia ua poe keiki la a lawe ia i ka halewai no ka ona a me ka hoohaunaele. Me ka manao ino na makua i kali aku ai ia lakou ia po no ka hoi mai i ka hale. A i ka hoike ia ana aku aia lakou i ka halewai, ua kahaha lakou me ka eha o ka manao.
          Mai auwana wale ma na alanui i ka po. He hana lapuwale, aohe loaa, aka, o ka pilikia ke loaa ana.
          Ina i hoolohe keia poe keiki i ko lakou makua, a noho ma ka hale, ina la ua lilo lakou he poe kanaka ano okoa loa. Aole hookahi o lakou i puka me ka maikai.
          He mau haneri o na kamalii i poino no ka hele auwana mau ana i na po a pau ma na alanui.
          Lilo ae la hoi o Ioane Milena i kanaka haahaa a akahai. A pela me na keiki a pau e makau ana ia Iehova, kupaa lakou no ka pono, me ka hoomaikai i kona makuakane a me kona makuahine.

No Christophur Columbus.
MAHELE V.

          Ua ike pono ia aku ka aina he mau mile ka mamao. Nolaila, lu iho la lakou i na pea, me ka hoopai ana, e kali ano no ka wanaao ae. I ke kakahiaka ana ae, oia ka la 12 o Oct. 1492. Aia he aina maikai mamua o lakou, i hoaahu ia me na kahiko uliuli a me na laau malumalu. Ike ia aku la no hoi na kanaka e naholo mai ana mai kuahiwi mai a i kahakai, me ka nana i na moku o lakou nei. Ua hookahaha nui loa ia na kanaka no ke ano o na moku; nana aku la lakou i na moku, me he mau holoholona la me na maka ahi a me ka leo o ka hekili. Ua aahu ia na kanaka o luna o na moku me na aahu hulali o na waihooluu like ole, a ua ano e hoi ma na mea ola hanu, a lakou hoi i ike ole ai mamua. Ua weliweli loa ia lakou, a auhee aku la a pee iloko o ka ululaau.
          Oiai na ili keokeo aole i alualu aku ia lakou me ka hoao e hoeha aku ia lakou, hoi mai la lakou me ke ano hoomaka'uka'u, kulou hoomaikai aku la imua o lakou, me ka hoike 'ku i na hoailona pili hoomana.
          Kauoha aku la o Columbus i kona mau moku e kuu i na heleuma, a e hoopiha i na waapa me na kanaka i lako i na mea kaua. He ekolu ka nui o na waapa, hookahi mai kela a me keia moku mai, malalo o ka hoomalu ana a na kapena pakahi o lakou. He mau hae pakahi ko keia mau waapa me ke kea melemele iwaena. Ma kela a me keia aoao o ke kea, na hua palapala F a me I me ke kalaunu maluna iho. O kiea mau hua palapala, oia ka inoa o na alii o lakou, oia o Ferdinanda me Isabela, ka Moikane a me ka Moiwahine o Sepania.
          He kapa maikai hoi ko Columbus e aahu ana, me ka pahikaua ma kona lima. O kona waapa ke alakai, a oia no hoi ka mea i hehi mua na kapuai i ka aina. I kona pae koke ana aku i ka aina, haule iho la ia ma kona mau kuli, honi iho la i ka honua, haliu ae la kona mau maka iluna me kona mau lima, haawi aku la i na hoomaikai ana i ke Akua no ka nui o Kona lokomaikai a me Kona ahonui i ke alaai ana iaia. O ka poe a pau i hele pu me ia, hoopili aku la lakou i kana mau hana.
          Mahope iho o ka haawi ana i na hoomaikai, kau ae la o Columbus i ka hae alii o Sepania, a lawe ae la i ka mana o ka aina, ma ka inoa o ke aupuni o Sepania. Kapa aku la ia i ka inoa o ka aina o San Salvador. E loaa no ia oe ma ka poepoe honua, ma ka moana Atelanika, ma ka hikina aku o Florida. Oia kekahi o na pae moku o ka Pae Aina o
          Bahama. Heaha ke kuleana o na Moiwahine e pakaha wale ai i na aina i loaa i ko lakou mau moku no lakou ponoi? Aole i maopopo ia'u. Aka, oia ka mea i maa mau ia lakou ia mau la, ina i loaa kekahi aina no kekahi lahui ikaika ole, e lilo ana i kekahi lahui e.
          O ka lua o na aina i loaa aku, kapa aku la o Columbus o Santa Maria. Mahope koke iho o ka loaa ana iaia he aina hou, kapa aku la ia i kona inoa o Fernandina. Alaila, loaa iho la iaia kekahi aina i oi aku ka nani a me ka maikai, i ko na aina e ae i loaa aku, kapa aku la ia o Isabela, no kona Moiwahine, ka mea i nui ke aloha iaia.
          Aole au i ike iki i keia mau inoa ekolu ma ka poepoe honua, aka, o ka Pae Aina wale no o Bahama he lehulehu wale, a o kekahi o lakou, ua kapaia he inoa okoa i keia manawa.  (Aole i pau.)

Ka la hiki mai—Ke aloha o Iesu.

          Ua hai aku au ia oukou, aole na haumana i aloha i kekahi wa ; aka, ua mau ko Iesu aloha.
         
I kekahi manawa, he wahine ilihune kai hahai mai mahope o Iesu me ka uwe, a i mai la, "E ka Haku, he wahi kaikamahine uuku ka'u ua mai loa ia oia" Aole o Iesu i pane aku iaia i kinohi, a ua aloha ole na haumana iaia, ua makemake lakou e hookaawale aku iaia ma kahi e. Aka, uwe leo nui ae la ia, olelo aku la na haumana ia Iesu, "E kipaku aku iaia ma kahi e."
          Haule iho la ka wahine ilihune ilalo ma ko Iesu mau wawae, a i aku la, "E ka Haku, e kokua mai ia'u!" Ua aloha o Iesu i ka wahine, a i aku la, "E hana no au i kou makemake."
          Ua hoopiha ia ka wahine ilihune me ka olioli i ka lohe ana i keia mea, a hoi aku la ia i kona hale, a ike iho la ua ane oluolu kana kaikamahine.
         
I kekahi manawa, aole na haumana i aloha i na kamalii liilii. Hali mai la kekahi wahine ilihune i ke keiki io Iesu la, aka, e ku poai ana na haumana, aole hoi lakou i ae i ka wahine e hookokoke mai.
          "Hele pela," wahi a lakou, "mai hali mai oe i keiki hanau hou e hoopilikia ai ia makou. "Aka, lohe aku la o Iesu i ko lakou olelo ana pela, a ua oluolu ole oia i na haumana.
          Aole o Iesu makemake e kipaku ia na keiki e hele ma kahi e.
          Olelo aku la Oia i na haumana, "E ae aku ia lakou e hele mai Io'u nei ; mai kipaku ia lakou."
          Alaila, lawe ae la Oia i na keiki ma Kona lima, a kau iho la Kona lima maluna o lakou, a pule aku la Ia i Kona Makua a hoomaikai aku la ia lakou.
          He hauoli na keiki liilii ke lawe ia iloko o ko Iesu mau lima.
          Aloha o Iesu i na keiki haahaa me ke akahai. Kapa aku Oia ia lakou, Kana mau hipa. O Iesu ko lakou Kahuhipa, a e lawe aku no Ia ia lakou iloko o ka lani ke make lakou.

Hoolohe.

          Ua maopopo anei i kuu mau makamaka opio, heaha la ia mea o ka hoolohe ? Ina aole, e hoike aku no au ia oukou. I kekahi manawa, manao kuhihewa na kamalii ua hoolohe lakou, eia nae aole. Ua ulu mai keia kuhihea ma o ka hoomaopopo ole ana i ke ano maoli o ka hoolohe. E hoakaka aku au i maopopo ia oukou a pau.
          Ua kamaaina au i kekahi keiki, nona ka inoa o Henele. He umi paha ona mau makahiki. Ua makemake loa oia i kana lupe. I kekahi la, ua hooluhi loa ia oia i ka hana ana i kana lupe, a kahea mai la kona makuahine iaia.
          Henele, ua makemake au ia oe no hookahi minute. Aole nae oia i hoolohe iki aku, aka, noho no hana i kana lupe. Ia wa, kahea hou mai la kona makuahine, me ka hoomahuahua ana mai i ka leo.
          E Henele, ua makemake au ia oe. Nolaila, pane aku la ia, Ae, e kuu makuahine, eia au ke hele aku nei. Aka, aole nae oia i hele. Ia wa koke no, hele aku la kona makuahine i kahi ana e noho ana, a i aku la,
          E Henele, ua kaumaha ia au no ke kahea mau ia oe ; no ke aha oe i hoouluhua mau mai ai ia'u ? Ua makemake au ia oe e kii i bakeke wai na'u ano. Ku koke ae la o Henele iluna me na maka huhu, a kii aku la i ka bakake wai me ka namunamu ana.
          Nolaila, ano e kuu mau makamaka opio, ua makemake au e ninau aku ia oukou. Ia Henele i ku ae ai a kii i bakeke wai na kona makuahine, ua hoolohe anei ia i kona makuahine? Malia paha o i mai oukou, ae ua hoolohe ia. Aole au i manao pela. A eia ka mea a'u i makemake ai ia oukou e hoomaopopo. Aole loa o Henele e hele ina he hiki iaia ke pale nona iho; ua hele aku ia me ka hoihoi ole, no ka hiki ole iaia ke pale nona iho. Malia paha, ua makau ia oia o hoopaiia oia, ina aole oia e kii i ka wai. Ua hele kona kino, aka, o kona naau, aia no i kahi a kana lupe i waiho ai. Hele aku la ia me ke ano lulea a hoihoi ole, me he la, ua kauoha aku kona makuahine iaia e hana i kekahi mea kupono ole. Nolaila, ke makemake nei au e hoomaopopo oukou, o ka hoolohe, aole ia o ka ae ana i ke kino e hele mai kekahi wahi a i kekahi, kahi hoi i kuhikuhiia ia oe e hele, aka, o ka naau pu kekahi e hele, a i ole, aole keia he hoolohe io maoli. He nui loa na kumu a na kamalii e lawe ai no ka hoolohe, aka, aole nae ia o na kuhikuhi maoli ana o ka hoolohe.
          O ka hoolohe oiaio maoli, oia ka lawe ana i kekahi mea a hana me ke kunukunu ole, piha hauoli; no ka mea, ua pololei ia hana ana. He hooko ana hoi ia i ka mea a kou makuakane, makuahine a kumu paha i kauoha ai ia oe e hana; no ka mea, ua hauoli oe e hooko i ka lakou mau olelo ana, no ka mea, ua ike oe he pono ia, a he mea hoi ia nou e pomaikai ai ke hoolohe.
          Ua kauohaia o Kimo e kona makuahine, e hele e hanai i wahi hana nona. Eleu koke ae la ia, oiai, ua paulehia loa ia oia i kana mau mea paani, haalele iho la ia ia mau mea a pau, a i aku la, me ka helehelena piha hauoli. E kuu makuahine, heaha ka'u mea e hana aku ai nou? Auwe, aole e hiki ia oukou ke hoike ae i ka nui o kuu aloha nona, ia'u i ike aku ai iaia ua piha hauoli e hooko i ke kauoha a kona makuahine. A ike pu iho la au, ua aloha na mea a pau ia Kimo. Ua olelo ae na mea a pau, he keu o Kimo a ke keiki maikai. A pela no kona ano ma ka hale a me na wahi a pau. Ina e olelo aku kona makuahine e hana ia i kekahi mea, me he la, ua hauoli mau oia e hana i kekahi mea no kona makuahine.
          Nolaila, o keia ka hoolohe kupono a oiaio maoli. Ua hooko koke anei oukou e hana, me ka hauoli, me ka helehelena oluolu, a mai ka pa-lua a me ka pa-kolu o ke kamailio ana, i ka wa a ko oukou mau makua e kauoha ai ia oukou e hana i kekahi mea?—Lond. Teacher's Offering.

HAAWINA KULA SABATI.
HELU 2.—SABATI, APERILA. 8.
KUMU HANA. Ke keiki a ka wahine Sunema.
PAUKU BAIBALA, II Na Lii 4:25—37.

25 A hele aku la ia, a hiki aku i ke kanaka o ke Akua, ma ka mauna o Karemela. A ike mai la ke kanaka o ke Akua ia ia ma o aku, i aku la oia ia Gehazi i kana kauwa, Aia hoi kela wahine no Sunema.
26 Ke noi aku nei au ia oe, ano e holo aku oe e halawai me ia, a e ninau aku ia ia, E pomaikai ana oe ? e pomaikai ana kau kane? e pomaikai ana kau keiki? I mai la kela, E pomaikai ana.
27 A hiki aku la ia i ke kanaka o ke Akua ma ka mauna, hoopaa aku la ia ma kona wawae ; a hele kokoke mai o Gehazi e hookuke aku ia ia, I mai la ke kanaka o ke Akua, E waiho malie ia ia nei, no ka mea, ua eha kona naau iloko ona: a ua huna mai o Iehova ia mea ia'u, aole ia i hai mai ia'u.
28 I aku la ka wahine, Ua nonoi aku anei au i keikikane na kuu haku mai? aole anei au i olelo aku. Mai hoopunipuni mai oe ia'u.
29 Olelo aku la oia ia Gehazi, e kaei oe i kou puhaka, a e lawe i kau kookoo ma kou lima, a e hele ma kou ala: ina e halawai oe me kekahi kanaka, mai uwe aku oe ia ia ; a ina e uwe mai kekahi ia oe, mai olelo aku oe ia ia; a kau aku oe i kuu kookoo maluna o ka maka o ke keiki.
30 Olelo mai ka makuahine o ke keiki, Ma ke ola o Iehova, ma ke ola o kou uhane, aole au e haalele ia oe. Ku ae la ia a hele aku mamuli ona.
31 A hele aku la Gehazi imua o lakou, a kau aku la i ke kookoo maluna o ka maka o ke keiki ; aka, aohe leo, aole hoi he lohe : a hoi aku la oia e halawai me ia, a olelo aku la ia ia, i aku la, Aole i ala mai ke keiki.
32 A hiki aku la o Elisai iloko o ka hale, aia hoi, ua make ke keiki, a ua waihoia maluna o kona wahi moe.
33 Komo aku la ia maloko, a pani aku la i ka puka mahope o laua elua, a pule aku la ia Iehova.
34 Pii ae la ia, a moe iho la maluna o ke keiki, o kona waha maluna o ko ia la waha, a o kona maka maluna o ko ia la maka, a me kona mau lima maluna o ko ia la mau lima, a kulou iho iho la ia maluna ona, a mahana mai la ka io o ke keiki.
35 A huli ae la ia, a holoholo iloko o ka hale, i o ia nei ; a pii ae la a kulou maluna ona: a kihe iho la ke keiki ehiku kihe ana, a kaakaa mai la na maka o ke keiki.
36 Kahea aku la oia ia Gehazi, i aku la, E hea aku i ka wahine no Sunema. Kahea aku la kela ia ia ; a hiki mai la ia io na la, i aku la o Elisai, E kaikai ae oe i kau keiki.
37 A komo mai la ia maloko, a haule ma kona wawe, a kulou iho la ma ka honua, a kaikai ae la i kana keiki, a hele aku la iwaho.
Pauku Gula. "E ka wahine, nui kou
manaoio; me kou makemake, pela e hanaia'ku ai nou." Mataio 15:28.
Mele.—Him. 272, 6—8. Leo.
1
Maanei kuu paa a mau,
A aa e kaena ae,
Ke Akua ka Makua no'u
Kuu hoa aloha nei.
2
Paa ia iloko o'u,
A hoomalie mai,
Kuehu ia i kuu luuluu,
A me na eha nei.
Pule no ka poe kanikau, a luuluu, a kaumaha i hooluolu ia, &c.
Na Ninau a na Kumu.
Heaha ka hana mana a Elisai ma ka Haawina ma kela pule? Mahope iho hele Elisai ihea? Heaha, a mahea Sunema? He kauhale uuku ia ma Ioakasa e pili ana ia Iezeseela, me mauna Gileboa ma ka akau aku Samaria. Nolaila owai mamua? I Na Lii 1;3. A puka Elisai ilaila, owai ka i koi ia ia e kipa a ai pu? II Na Lii 4:8. Pehea ka olelo, a me ka hana a ke kane a keia wahine? p 9, 10; I kekahi moe ana o Elisai laua me Gehazi ma ia keena, pehea ko laua kuka pu ana a imi ana i pono no keia wahine hookipa, a me ka hookipa ana? p 11—17.
A nui ke keiki, heaha ka pilikia i loohia ai oia i kekahi la? p 18—20. Heaha ka hana a ka wahine me ke keiki make, a me kona kahea ana? 21—23. A kau oia maluna o ka hoki, pehea kona kena ana i kona hoahele? p 24.
P 25. Hele laua a hiki io wai la? Owai keia kanaka o ke Akua? Aia oia mahea? A ike Elisai i ka wahine ma kahi loihi aku, heaha kana olelo ia Gehazi?
P 26 A noi Elisai ia ia, e aha? e ninau pehea? A pane ka wahine pehea? E pomaikai ana, heaha ke ano? Manao paha oia, e ola hou ana kana keiki ia Elisai.
P 27. A hiki loa ka wahine io Elisai la, pehea oia? Pehea hoi Gehazi? A pane Elisai pehea?
P 28. Heaha na ninau a ka wahine?
P 29. Ma keia mau ninau, ua akaka anei ia Elisai ua make ke keiki? Pela, a kauoha oia ia Gehazi e aha? no keaha e uwe ole ai i kekahi ma ke alanui? No keaha e kau ai i ke kookoo ma ka maka o ke keiki make? I mea hooluolu paha i ka makuahine, a hoomaopopo, e hana ana Elisai i ola ke keiki.
P 30. Heaha ka ka wahine i hoole ai? no keaha?
P 31. Heaha ka hana, a me ka olelo a Gehazi?
P 32. A hiki Elisai iloko o ka hale, ike oia, ua aha ke keiki? a ua waiho ia mahea?
P 33. A komo Elisai iloko, heaha kana hana mua?
34 Heaha kekahi mau hana ana i ola ke keiki?
P 35. Heaha kana hana hou ana? A pehea ke keiki?
P 36. Pehea Elisai ia Gehazi? A komo mai ka wahine, heaha ka olelo hoohauoli a Elisai?
P 37. Heaha ka hana a ka wahine? Olioli paha oia i ke ola ana o kana keiki. Nohea ka mana i ola'i ke keiki? No keaha ka olelo ole a Elisai, e ola ae, e ke keiki, a ola koke no? He kumu hoohalike paha ia, ma ka hana e ola'i kanaka, aole ma ka olelo wale no. Pela Iesu mahope iho.
Mele. Mele hou 8—7, Leo, Beatley
1
Hana, hana, mau ka hana,
Kii, nonoi, lapaau,
No Iehova nae ka mana
E loaa'i ke ola mau.
2
Pule, pule, mau ka pule
No na keiki make nei;
Pule, paipai, a hoohuli,
Mai hookuu a ala mai.
Na Ninau a ke Kahu.
Na makua. Heaha ka hana mana, hana aloha a Elisai ma ka Haawina o kela pule? Heaha kana hana mana, hana aloha, wanana, mahope iho? Mahea kekahi mau wanana like no ka hanau keiki ana? E huli ma Kinohi, ma Lunakanawai, ma Samuela I., ma Mataio, ma Luka? Ua hookoia anei ia mau wanana? Heaha ke kumu o ka loaa ana o keia keiki na ka wahine no Sunema? Ma keaha kakou e hoohalike ai me keia wahine me kana kane? Heaha ka olelo no ka hookipa ma Hebera 13:2? Owai kekahi wahine hookipa, a hoopomaikai ia mahope? o Rahaba wale no anei? Heaha ka pomaikai i loaa i ka wahine i hookipa ia Elia?
Na keiki. Ua loaa ka mai i keia keiki mahea? ma ke kula mahiai me kona makuakane. A hooho oia pehea? Kuu poo, kuu poo. Aia ma ke poo ka eha, no ka wela paha o ka la. Mahea ka make ana o keia keiki? ma ka uha o kona makuahine. A waihoia oia mahea? ma ke keena uuku o Elisai. No keaha? no kona manao e kii ia Elisai, e hele mai e hoola. Hai mai i na hana a Elisai i ola ke keiki, p 31, 33, 34, 35. Ua ola anei? Nawai i hoola i kekahi keiki make mamua? I Na Lii 17:19 22. Nawai i hoola i kekahi kaikamahine mahope loa mai? Mataio 9:18, 24, 25. Ua like na keiki hewa me ka poe make, pehea e ola'i?
Ke kula a pau. Hai i ka pauku gula, a me na manao pili.
Mele. Robina gula, mele elua. 3 pauku. Hiki i na naau iki, &c.
Pule no ka poe i make iloko o ka hewa, no na hana i hanaia i ola.
Haawina no Aperila 15, 2 Na Lii 5:1—14.