Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 13, 29 March 1877 — Hoike a E. Bailey, ka Elele o ka papa hawaii, no ka paemoku o maikonisia. [ARTICLE]

Hoike a E. Bailey, ka Elele o ka papa hawaii, no ka paemoku o maikonisia.

[Kaknkia no ka Lawui Hawaii.] Ku makon ma Maiana ma ka la 30 o 1 lulai; mawaho oka laknna ke ku ana, i no ka mea, aole akaka ko ku ana malo--1 ko, paapu ke akoakoa. īka manawa ; kai make, mihia ka waa ke holo pololei iloko; loihillea holo pio ana e komo ai. Aka, nani aa kih&pai akoakoa; he ula kekalū, ahiahia kekahi, uliuli kekahi, a ]>ela aka. Kui.no hoi na ia o holo nna iloko, d iwaho o na wahi hakahaka. Ika la qabali ko makou liiki a. Holo mai c| Rev. Nehemia Lono maluna o Hoku !Ao ma kona waapa ka holo iuia mai, a (lioi pu me ia o Mr. Kapu Imaa me Kanoa ma. Poakahi holo lioi au ma kon4 \vahi maluna 6 M-waa-pa me ka waiwai o Lono. Hiki makou, he kai make, a ili ka waapa ma kalii loihi mai ka liale īuai; nolaila, au makou a hiki i uku, a kii mai la na luinaka i ka ukana o ka waa. Wikiwiki ka miilama moku e lioi, nolaila, pokt»le walo no ko'u noho ana inauka. Aka,. \ia ike au ike ano nui o ke kauhale, ua like me ko Nahinu ma Japitenea. Hai mai la o Mr. Lono i ka makemake ole o na kanaka o kona Wiilii i ka olelo a ke Akua; aka, ma kekalii kauh.-ile ewalu paha milo mai kona hale aku, launa mai lakou a hoolohe ika olelo. Pela 110 ko kula maua walii la, e helo na kamalii i ke kula malaila, aole ma kona wiahi e noho &i. l T a pihii na kanaka o Maiana ika manao kau:i. E lili ana lakou ike alii o Apemaina i kona pepehi i kekahi poe o Maiana, ]>eli\, ko lakou .manao. Aka, aolo maopopo lea, he poe puui wahaheo keia.

j I'au ka hana ma Maiana, a makau-1 j kau makou e holo aku i Marakei, poliu | 5 loa ka makani. Ēlua la ke kali aua i i ika makani, a i ke kolu o ka la, holo | makou. Aolo nui ka makaui o koia pao aina, olike me ko Hawaii. Hiki iihiaiii makou ma Ma*akei i ka la o o Aug. Holo au i ukamaluiiii o ka w.iapa oiai j o kalewa aua ka mokumawaiio, no ka i moa, aolo wulii o koiuo ai k.-i moku i i ka lakuna; a o ka papa akoiikoa mnwa- ! ho lio liaiki. a o pilikiai paha. ka moku ; ko p;ui i ko holouma, o ke kalowa ma- : waho ka pono. j Iko makou holo ana i uka, īmi na T\iiii lawaia i loaa ia makou, ho- lumaku ko lakou, a 1010 nui mai ka malolo. j Ho malolo nui a momoua; niai pa mai kou i ka i;v 1010. ia makou ka j halo o liov. M. Kanohio ma kuhakai; | ho kou nui ko ku aua m;i kona aio. oia [ hoi ka hoailona no ko komo ana iloko. | l'a oluc>lu ka nolio ana o Kanoho : nia, aua holo maikai ka hana. Aka, : loohia pinopino kana waliino i ka mai. , a nolaila. ke kali noi laua i ka holo luui : ana o Moku Ao, alaila. hoi niai laua i ! llawaii noi e lK»omaha. | Wikiwiki loa ko ka]xnia o holo i > A\vuaiia, nolaila, holo hou au i uk i i ko aumoo, o hoopono|Hmo mo Mr. Kais>ho uo ka hoio aua. C)h'lo ko ka- : pona, ";ōa hoi juai kakou mai ko komohana nnu, kn hon kakou maauoi a hana i ka hiuia a )vtu, a lawo i kanila." Ao mai la o Mr. Kiuioho; nolaila, | kau au maliuia o ka moku, a holo uia- i kou i A|Kiiaua. Aka, ika hoi .-uta mai ' o luakou mai ko komohaua mai lVk. 11. ilui ioa ka nalu; nolo hiki ka ko komo ilokvt, nvo ka pilikia ka ioaa ana oka iKili{Mla a na iuisiouaii. liaa* I» lo h»a ia ka aila mahina hou, a Uuko, a mai pilikia laua i ka hnuk o!o o ko laua l;tk<> iio ka makahiki, aka, hookoinoia ia iloko o ka {mhu Utivla a -mo ko kaula loihi, hukiia iloko ok* . naiu a hiki loa inauka, ;Uaila, Ik>K> lo* luakou. KakahiakA o ka la 1 o k*wuo makoa malv4i*> o ka h o A|v\iana« a kn ka moku ma ka a<w> akan o ka U»- , kuna kok<»ko īaa kalu a na mi.Nionan e noho ai. O Uow H. J. Tavlor a iuo kana ki; liov. l«-loo a «K' kana mo na koiki; \V. Ilaina a mo ka»w hiiH' a uio kvikt; oia u* uhva i Am ai uiakou ma Apaiaua. k 1

• Ma Nonoaii o Leleo aaa,' «la, po ka. ainwaliwali ka hoi awia www a. nttoie>ftnei, a m«An«i oia *t&ajams &i i a ka Haku a kiki i I» wa, $otto ® hoi i Honolulu, Holo maMßt»koa.iae ka maa&o e h«ihoi īa 'lakoa I Hoaoluia 1&0&> aaa, no ka olelo Paka feo k& waliine. Ho ia OMO aaa, hopohopo makou ika lamaa aJm ia iaoa e paa lima, aka, i ka bsLaw&i pinepine iae laua i keia manawa*-* i ka wa o ko 1 kon lioi ana mai, mai ;ke koffiohs»a mai, ua maopopo lea i ko'u maoao aol» i pili ia mai i ka wabiße & . He mai o wale ao, aka, aa a&waliwali loa oia. No ka nawaliwaii ioa oka waluU ne, hiki ole lakou ke hoi mai i Hoaolulu i keia wa.' Aia holo hou ka moku, 'holo mal. O ka manao oke kaaka o kokahi mamiwa i ku malaila e like me ko'u, a pela no ua mea e ae. Oluolu 0 Ml. Eeia a me kana keiki; aole e like ka uawaiiwali ioa me keia mak. 1875. • Holo ka hana a ka Hakn ma Apaian. ī ko makoa ku mua ana i ka iiialama o Aug., komo makou i ka hale pule i ka !a Babati, aole piha loa ka hale; aka, i ka hoi ana mai i ka malama o Dek., pilia loa no. Hooloiie pono mai na kwiaka i ka olelo. He kula nui kekalii a Mr. Kela e hoomakaukau ai i na kumu Kilipati e liapai i ka hana a ka Haku ma ko lakou pae aina. No ka mea, aole lawa ns, misionari Hawaii no ke kihapai, he ha]ia uuku wale no. Nolaila, e pono e hoonui ika makaukau oia kula, i mau kumu hou, a i ka]a hou; a malaila e pai ai na buke; a mailaila aku e hoolaha i ka olelo a ko Akua ma Kiiipaii a puoi. Ina e nui anji na misiouari Hawaii, e aho ia; aka no ka loaa ole o na kumu Hawaii e lilo na haumana o kela kula i kumu no ko lakou aina ponoi. I keia wa e noho ana kekahi mau kuinu no Bamoa ma na moku hema, oia o Peru, Awrae, a ]>ela aku. Aka, ua lohe ia ka olelo, e hoihoi ana na misionaf-i Beritania ia i niau kumu, a i keia manawa eiua wale i no kuiuu e koe.

Aole e pouo ke liaalele i« kela mau ! mokupnni, no ka mea, leliulehu na ka- { n.ika oin Av«alii. Mnlia palia y lilo aita I kela kilmpiū ia kakou ke lo&a ka poe lawehaim. () kc alii o Apniaii kekahi e imi ana i k;i pouo, aka, he ano lauwili i keia manawa. I ka holo aua o Hoku Ao ma MaikoI uisia i ka mak. 1875, lohe ia ka }>epehi 1 ana o ko kanaka Kilipaii i kekahi haole L»eritania o Mr. Keyes. Iko makou liiki nuia aiia ilaila, lohe makoa, ua hoopai ia kela i>ojH'hi kaiiaka, a «a wake. Hiki mai ka luamiwa BtNritauia, a kono i ku alii o A{»aian choo|>ai. N'o ia moa, he auo makaii ua kauaka i ka hana ino i ka haolo i koia wa. Aole ka! o liko ka haole me ko kanaka. He poo ai kanaka ko Kilipati. Aole paha nui o na moa i hoao 010 i ka io kanaka. HoU» aku makon i ka la 8 o a pae ma lintaritari ikala 0. Komo ka moku maloko a ku iinua o ko kulanakauhalo. Malaila ol\v. 1L Maka, a inalaila hoi pae i uka o liov. Mr. Kanoa a mo kana waliino; malaila koua wahi o noho C> ka mokupuni liojh) koia ma ka Akau hv» ona moku Kilipati. Nui ka ua īn.-uuu'i. a nui hvi ka hua aua o ka ( uiu; ho mokupuni momona no. Akahi no a ulu ka foru, aole ma ka homa. (.-!<)/« i