Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 21, 24 May 1877 — Page 4

Page PDF (1.28 MB)

KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
HONOLULU, MEI 24, 1877.

KOMI TE HOOPONOPONO NO KEIA AOAO.

LAIKI MAKUA,  MRS. KELA A. GILIMANA,
M RS. ELENA MAKALE,  MRS. M. KUKE.

THE NINETY AND NINE.

There were ninety and nine that safely lay
In the shelter of the fold,
But one was out on the hills away,
Far off from the gates of gold,
Awa y on the mountains wild and bare
Awa y from the tender shepherd's care.
"Lo rd, thou has here they ninety and nine;
A re they not enough for thee?
But the shepherd made answer: "This of mine
Ha s wandered away from me;
An d although the road be rough and steep,
I go to the desert to find my sheep.
But none of the ransomed ever knew
How deep were the waters crossed;
No r how dark was the night that the Lord passed through,
E re he found his sheep that was lost,
Ou t in the desert he heard its cry—
Sick and helpless, and ready to die.
"Lo rd, whence are those blood drops all the way
That makr out the mountain's tracks?"
" They were shed for one who had gone astray
E re the shepherd could bring him back."
"Lo rd, whence are thy hands so rent and torn?"
" They are pierced to-night by many a thorn."
An d all thro' the mountains, thunder riven,
An d up from the rocky steep,
There rose a cry to the gate of heaven,
" Rejoice! I have found my sheep!"
An d the angels echoed around the throne.
" Rejoice, for the Lord brings back his own!"

          E NANA'E i keia kii nani maluna. Ua kokoke i ka manawa a ka la e napoo aku ai, a huna i kona mau hiona malamalama. Ua puka mai la ke kupunakane kino aoo e uwi i ka waiu o ka bipi wahine, ke ku aku la o Mele ma kona aoao e nana ana i kona hoopiha i ka pakeke. Ua ae aku kona kupunakane e loaa iaia ke kiaha waiu hou, no ka mea, ua kii aku oia i ka bipi wahine iloko o ka pa nui a hoa mai la i ka hale. Nani ka malie o ke ku ana a ka bipi. Aole i hauhoaia kona mau wawae, aole hoi kona poo, a aole i kokoke mai kana keiki. Ua ao ia oia e ku malie i ka wa e uwi ia'i kona waiu. He mau la pumehana keia, a ua hiki i ka bipi ke moe iwaho; aka, ke hiki mai na la o ke kau anu, a haule mai ka hau kano, alaila, e hoi ana ia iloko o kahi i hoomakaukau ia nona, a e ai i ka mauu a kakou e ike nei ua hoakoakoa ia a kiekie ma ka aoao o ka hale. Heaha la ia a Mele e hilinai ala? Oia kahi i hoomakaukau ia no na bipi e inu ai i ka wai.
          Aia o Mele a me kona kupunakane iuka o kahi hanai holoholona a kanu mea ai kahi i noho ai. E kanu ana laua i ka oka, ke kulina, ka uala, a pela aku, a lawe aku a kuai i ka poe e noho ana iloko o ke kulanakauhale. He hanai no hoi o Mele i ka moa, ke koloa, ka palahu, a me na wahi puaa. E hanai mau ana oia ia lakou i na kakahiaka a pau mamua o kona hele ana i ke kula. O ka hana waiubata ka hana a ko Mele kupunawahine. He noho'na oluolu a he ola hauoli keia a lakou e noho nei; a aole loa lakou e poina iki ana no ka hoomaikai aku i ko lakou Makua ma ka Lani i kela a me keia la, no Kana mau hana aloha ia lakou, a me na pomaikai a pau; oiai ua ike no paha kakou a pau, o na pomaikai a pau mai Iaia mai no ia.

HE MOOLELO NO NA KAMAIKI.
(No Luke a me Lui.)

          Ike aku la au i kekahi popoki e pii mama ana iluna o kekahi kumu laau, "aia!" wahi a'u ; he hiki i keia popoki ke hana i ka mea hiki ole ia'u ke hana.
          Ike aku la au i kekahi iole e holo ana a komo iloko o kekahi wahi puka uuku, "aia!" wahi a'u ; "he hiki i kela iole ke hana i ka mea hiki ole ia'u ke hana."
          Ike aku la au i kekahi nanana e pinana ana ma ka paia "aia!" wahi a'u ; "he hiki i kela nanana ke hana i ka mea hiki ole ia'u ke hana."
          Aka, e Lui, he hiki no ia kaua ke hoomaikai aku i ke Akua, no kona aloha a lokomaikai ia kaua; a nolaila, he hiki ia kaua ke hana i ka mea hiki ole i ka popoki, ka iole, a me ka nanana ke hana.
          E ALOHA I KA AOO.
          E aloha aku i ka aoo, e Lui, no ka mea, ina oe e ola, e aoo ana oe e like me lakou. E aloha i ka aoo, no ka mea, ua oi aku ko lakou mau ike a me ka noonoo ana mamua ou, a no lakou na hoomaikai ana.
          E hoomaikai aku i ka aoo, no ka mea ua olelo mai ke Akua, "Ma ke alo o ke poohina e ku ae ai oe iluna, a e mahalo aku i ke alo o ka elemakule."
          Ina e hoomaikai a e aloha kekahi keiki opio i ka aoo, he hanohano ana ia nona ; a ina aole oia e aloha i ka aoo, alaila he hilahila ia nona.
          E aloha a e hoohanohano aku i ka aoo, no ka mea, aole e loihi ko lakou mau la a hala aku.

MAI NA MAKUA MAI.

          Ua olelo ae kekahi kanaka naauao penei—"O ka mea nana e hooluolu i ka maluhiluhi, ka hiamoe nohenohea." E hoomaopopo kakou i keia. Kokoke e akahi-hapakolu o ko kakou manawa, ua lilo no ka hiamoe. I ka wa e hiamoe ana, ua ano like kakou me he la ua make ; aole e ike a aole e lohe. O na mea a pau i kaalo ae imua o kakou ma na ano a pau ia la iho me he la aole i hoea mai ia mau mea. Ina no kakou e maluhiluhi loa ana, o ka loaa ana o ka hiamoe maikai i ka po, he kumu ia e hoomohala hou ai i ko kakou kino holookoa. Me he la e hoano hou ana i ko kakou ola ana. Aka, ina e moe kekahi maluna o ka papahele, a pulou paa i kona poo me ka huluhulu, aole loa e ano hou iki ana kona ano. Aole loa i like ka maikai o ke ea malalo o ka papahele e like me ke kiekie ana'e iluna o kahi moe. Ua oi aku ka maikai o ka Hikiee o ka wa kahiko mamua o ka hoolilo ana i ka papahele i wahi moe. Ina i makemake kekahi e hoano hou ia ko lakou ola ana, e pono e hoomaopopo koke i keia mea. Ina he hookahi-hapakolu o ko kakou manawa e hoolilo ia no ka hiamoe, alaila e pono kakou e hoolilo i mau wahi dala uuku no ka hoomaikai a hoomaemae ana i ko kakou wahi e moe ai. E hana ia a kiekie mai ka papahele ae, me ona mau kihei no ke pale aku i ke anu, a i uhi no ka paku ana'ku i na makika. Ina e loaa, me ka malama pono ia, e paa loihi ana keia mau pono. Ma Amerika, ina he uuku wale no na wahi dala a ka wahine mare opio, e hoolilo ana no oia no ka hoolawa ana i wahi moe kupono. E pono i na wahine mare opio o Hawaii nei e hoohalike aku me keia. O na pela, na uluna, na kihei, e pono e kaulai mau ia i ka la a me ke ea. He mea nani makamae ka La, a o na mea a pau e waiho wale ia ana imua ona, e lawe ae ana ia mailoko ae olaila i na ea ino a pau, a hoolilo i na pela a me ka lole aahu i mea maemae a hooluolu kino.
(Aole i pau.)

No Christopher Columbus.
HELU 12.

          I keia manawa, ke kau nei ka ihu o na moku a ielua no Sepania ; ua maikai ka makani i ka makamua, aka, ma ia hope mai, ua pau loa'e la, a lilo iho la ke kai i wai malino wale no me ka pa wahi makani ole. Pela ka mau ana o keia malie a hiki i ka la 12 o Feberuari, alaila, hoomaka mai la ka makani e pa me ka ikaika nui, a me ka pii ino o ke kai. Ua komo no ka liu iloko o na moku a ielua, aka, he mau moku paa nae, a ina aole he paa, ina ua pau loa na mea a pau oluna i ka make, no ka mea, ua ikaika loa ka ino. Ua mau keia ino no kekahi mau la, a i kumu e mau ai ko laua holo pu, ua hoomaopopoia kekahi mau hoailona e Columbus, aka no ka pouli a me ka nui o ka makani, aole hiki ke hoomaopopoia, a no ia mea, ua nalowale aku la ka moku Pinta. O ka poe oluna o kahi moku uuku, ua hoomaopopo lakou i ko lakou aneane pilikia, a ua hoomaka lakou e pule aku i ke Akua me ke noi ana, e kokua mai ia lakou, (e like hoi me ke ano hoomana o ia mau la.) Ua hoomau no ka ikaika nui loa o ka makani, a ua ano makau o Columbus, o pau lakou i ke piholo a make iloko o ka opu hohonu o ke kai lipo. Ua noonoo iho ia nona iho, no kona poe luina, no kana mau keiki elua ana i haalele aku iloko o ke kula, a me ko ke ao nei, no ko lakou ike ole i keia aina hou, e like me na mea ana i ike ai.
          I
kumu e ike ia ai keia mea hou, ua kakau iho la o Columbus i moolelo o kana huakai imi aina maluna o kekahi pepa, a wahi ia iloko o ka lepo meli pipili ; a kakauia ka inoa o ka Moi a me ka Moiwahine o Sepania, a ua kakau pu ia no hoi i ka mea e loaa ana keia mea, e lawe aku imua o na Moi o Sepania, a e loaa no ka makana iaia i hookahi tausani ducata. Hookomoia iho la ia mau mea a pau iloko o kekahi pahu barela paa loa, a hoolei aku la iloko o ke kai. Aole no i hai ia'ku na luina i ke ano o keia hana a Columbus, aka, i ka hoi ana mai o ka maikai o ka makani i kekahi mau la mahope iho, ua manao iho la lakou, na keia barela i hoihoi mai i ka makani maikai, a kipaku aku i ka ino.
          I
ka la 15 o Feberuari, ike aku la lakou i ka aina, a ua hoomaopopo aku lakou i kekahi wahi mokupuni, i ka po o ka la 16, aole nae e hiki ke hoomaopopoia. Ua manao koho wale kahi poe o ka mokupuni o Madeira, a o kahi hoi o ka pukoa pohaku o Centur, a o kahi hoi o Sepania no. I ka napoo ana o ka la o ka la 18, akahi no lakou a lohe mai i na lono mai uka mai ; a ike iho la lakou o ka mokupuni ka o St. Mary's, kekahi o na pukoa o Azores, he mau mokupuni hoi no ka poe Putigi. He ekolu mau kanaka i holo mai iluna o ka moku me na moa, na palahu, na uala, a me na hua e ae, me ka olelo mai na ke kiaaina i hoouna mai, a me ka hoa'loha'loha, e olelo mai ana, e holo mai ana ia iluna o ka moku i kekahi la ae.
          I
keia pule ae, e hoike aku no makou i ke ano o ko Columbus hoopilikia ia ana ma ua mokupuni nei.  (Aole i pau.)

Hoike a E. Bailey, ka EleLE O KA PAPA HAWAII, NO KA PAEMOKU O MAIKONISIA.

          I ke ahiahi o ko makou komo ana, halawai aloha makou me na kanaka oia wahi. Maikai ke ano o na kanaka. Pololi lakou no ka olelo a ke Akua, a nui ka lakou pule.
          Kakahiaka holo makou maluna o ka waapa i Satoan, oia kekahi mokupuni o ia lakuna, a maumli oia mokupuni, ua kapaia o na haole ka lakuna o Satoan, aka, i na kamaaina aole inoa nui no ka lakuna. Ua koho lakou i na mokupuni pakahi ma ko lakou inoa ponoi. Ua olelo ia 60 moku liilii ma ka lakuna o Satoan, aole nae he noho na kanaka ma luna o kekahi moku, aka, e ulu like ana na laau maluna o lakou a pau. Maikai a momona ka moku o Satoan, waiwai kolaila kanaka i na waa, a me na hale waa. O Barenaba a me Loio kana wahine na kumu o Satoan. Nui ka hapala o na kanaka i ka olena a me ka aila.
          O ke ano o na halawai malaila, ua like me ko Lukunar halawai, he 14 na mea hui hou me ka ekalesia—8 hoahanau mamua. Pau ka halawai, hoi makou i ka moku, a ia la ae, halawai hou makou ma Ta, a ua hookomoia na hoahanau hou he 38 iloko o ka ekalesia, 16 mamua.
          Pau na halawai ma keia aoao o ka lakuna, a makaukau makou e holo ma kekahi aoao maluna o Hoku Ao, kue mai ka makani, aole i hiki, mai hiki ke hoopii i ka moku i ka makani, ke ole ka nui loa o na pukoa e moe ana ma kela wahi keia wahi o ka lakuna, mai ili ka moku maluna o kekahi pukoa i ka hoi ana mai. Nolaila, kali makou i hookahi la, a i ka lua o ka la, oia ka la 26 o Ok., holo makou i ka aoao komohana o ka lakuna—he 18 paha mile ka loihi o ka holo ana, a 3 hora ka manawa. Kuu hou ia ka heleuma ma Mor, oia kekahi mokupuni ma ka aoao komohana o Satoau, e pili ana i ka puka e holo ai mawaho o ka lakuna ma ia aoao. Hiki e aku la ka waa o Davida, oia ka waa i haawi ia nana e na kanaka-—he waa nui, a maikai, pela ka holo ana mai Lukunar mai, hiki koke mai la kona waa ia la hookahi no, a hiki makou i ke kolu o ka la, aka, lele kona waa i ke kohola, he mea hiki ole ia ia makou, no ka mea, he papau ke kowa mawaena o Satoan a me Ta, hele wawae ke kanaka i ke kai make ana malaila.
          Halawai makou me na kanaka o Mortlo ck i ke ahiahi, maloko o kekahi hale waa. Ua kalai ia ka laau no ka hale pule hou.
          I
ka la 27 o Okatoba, holo makou maluna o ka waapa i Etal—he lakuna i kaawale aku ma ka aoaa akau o ka lakuna o Satoan, elima mile paha ko makou holo ana a hiki ilaila. Mai lawe ia makou e ke au a lilo loa makai mahope iho o ka puka ana mawaho, no ka makani ole. Aka, ua hooikaika na hoe waa, a liuliu hiki makou mawaho ae o Etal, ilaila pilikia hou.
          No ka hakalia o ka hiki ana mai ua kai make: aole wahi e komo ai iloko o ka lakuna. Pehea la makou? Hele mai kekahi kamaaina mawaho, a kuhikuhi mai ma kahi e moku ai ka nalu, alaila komo makou, a hala kahi o ka nalu, ua pili makou i ka papa ko-a. Aka, he papau wale no kahi e komo aku ai, a i ko makou hoao ana e kau-o i ka waa, aole e hiki ; he waapa nui a kaumaha. Nolaila hele mai na kanaka o Etal, a lalau i ka waapa, a hapai ae a lawe loa iloko o ka lakuna, kahi o ke kai e lana
malie ana. Maikai loa keia lakuna, lana malie ke kai maloko—aole nalu iki, a uuku ka ale o ke kai.
          Akahi no a komo na misionari keokeo ma keia wahi, olioli na kamaaina. Halawai nui makou me na kanaka ia la, a po moe makou malaila ; ha paapu ka makika. Ua paa ka hale maikai no na kumu ; a e hoomakaukau ana e kukulu i halepule. Halawai makou iloko o ka hale waa ; aka, ua hoomaemaeia a halii ia i ka moena maemae, a he oluolu ka halawai ana. Hookumuia ka ekalesia, he 38 ka nui o na hoahanau. Maikai na kanaka. Hoonohoia o Mose no Bonape i kumu maanei. Nui ka olioli o na kanaka i ka noho pu ana o Mose me lakou. Nui ka makemake o na kanaka ma na wahi e ae ia ia e noho me lakou.
          Halawai hou makou i ke kakahiaka nui ; paina, a wikiwiki i ka hoi, oi piha ke kai. Aka, i ka hiki ana ma kahi e puka ai iwaho, ua emi loa ka! ke kai. Aka, ma ka hooikaika nui ana, hookomo makou i ka waapa iloko o kekahi auwaha kai e holo ana iwaho, a puka maikai aku la makou mawaho, a hoi loa a hiki i ka moku.
          Ia la ae, he la Sabati ia, Okat. 29, holo hou makou maluna o ka waapa i Kutu. He mokupuni ia ma ke komohana hema o ka lakuna o Satoan. Halawai nui makou ia la malaila. He hale pule hou ko lakou, a he nui loa na kanaka malaila, he 550 paha ka nui o na kanaka ma ia mokupuni liilii. Hookumuia ka ekalesia, he 50 ka nui o na hoahanau. Ano maikai na kanaka, a ua oi ka maikai o ko lakou hale pule hou. He hale kekahi i hanaia no na kumu ; aka, aole nae he kumu e noho pu ana me lakou. Ke kihapai keia a Obadia, a hele mai oia i kekahi manawa, komo kela kai nui iloko o ka loi, a pau loa ke kalo.
          Hoi makou i ka moku i ke ahiahi. Kakahiaka halawai hou me na kanaka o Mortlook, he halawai hope loa ia ma Mortlock. Hookumuia ka ekalesia ,he 16 na hoahanau. Hoonohoia kekahi Mose e kokua ia Obadia ; no ka mea, ekolu ekalesia ana e malama ai, ko Ta, ko Kutu a me Mor. Ua pau i ke kalai ia na laau no ka hale pule hou, 50 x 32 paha ka nui o ka hale. He alii kekahi no Ruk—oia kekahi o na Hokolu, ma ka halawai ma Mor ; oia a me kona makuakane elemakule loa, a he makapo. Kamailio o Mr. Sturges me laua no ka hele o kekahi kumu ma Ruk. Aole a lakou kumu, e noho ana lakou me ka naaupo. Aole nae he kumu i makaukau e hele malaila i keia manawa. Nui ke kihapai, uuku na lawehana.
          Nui ka makani a me ka ua i ke kali ana o Hoku Ao ma Mor. Elua heleuma i kuuia i kekahi manawa. I ka hele ana mai Ponape mai, lawaia kekahi mau waa o Ponape no na kumu.
          Kokua mai na hoahanau o Ponape i waa a i ai na na kumu a lakou i hoouna aku ma Morilock. Haawiia kekahi na Mose maanei, e lawe i kona wahi ukana i Etal, aka, aole maikai na waa o Ponape i ka holo ana ma na kai waho, e aho na waa o kamaaina.
          I
ka la 31 o Ok. holo loa makou i ka aoao hikina o ka lakuna, a puka aku, a hoi loa makou i Ponape.
          Hiki hou makou ma Ponape i ka la 6 o Nov. a komo hou i ke awa o Keuran ma ka aoao akau. Hoi o Mr. Sturges ma kona wahi ma Oua ; ee mai o Mr. a me Mrs. Wini, me Mrs. Logan a me na keiki a lakou. O Mr. Logan kekahi i holo me makou a hiki ma Mokil, hoi mai oia. Holo o Mr. Logan e halawai me mo Mokil a me ko Pinelap, a hoi loa o Mr. Logan i Amerika, no kona nawaliwali. Kuai nui ka Hoku Ao i ka palau ma Ponape, a he wahie kekahi.
          I
ka la 6 o Nov. hiki makou ma Mokil. He mokupuni uuku keia, 100 wale no kanaka, aka, he poe kanaka maikai a oluolu, a ua naauao a karistiano lakou. Maikai ko lakou kauhale a me ka halepule hou. Ulu maikai ke kalo a me ka maia, a me he mea la, ua pau ka wa naaupo ma keia wahi.
          O ka olelo o Mokil a me Pinelap, ua like me ko Ponape, nolaila, kamailio o Mr. Sturges me lakou, me ka mahele ole ia o kana olelo, aka, nawaliwali oia no ka nui o ka poluea maluna o ka moku. O ka nui o na hoahanau o ka ekalesia, he 38, 3 mea komo hou, a 2 mea i okiia. He kumu no lakou iho. Maemae loa ke kauhale, a keokeo maikai na hale.
          I ka la a makou i hiki mai ai, hiki mai no hoi kekahi moku o Capelle.& Co. a no kona holo koke i Ponape, kau o Mr. Logan a me kana keiki, a hoi aku i Ponape, a holo makou i Pinelap. Aole makou i hiki wawe, no ka pouli oia mau la i ka ua a me ke ao, a ike ole ia ka la a me na hoku, e akaka ai ke alanui, a i ka la 20 o Nov. hiki makou i ke ahiahi a kalewa ka moku mawaho e like me ia ma Mokil, no ka mea, aole wahi e ku ai. Pae makou iuka me Mr. Wini a me Mrs. Logan, a moe ma ka hale o Manase ke kumu Ponape, aole makika i ike ia. Hana na kanaka i na lama ku ma kahakai, a malamalama ko makou pae ana i ka hora 8 o ka po. Minamina loa na kamaaina no ka hiki ole ana mai o Mr. Sturges ko lakou makua iloko o ka Haku.
          Hookipa maikai lakou ia makou, a kakahiaka halawai nui makou me lakou iloko o ko lakou halepule pohaku nui. Na Mr. Wini i hana i ka hana, o Mr. Logan ka maheleolelo. O ka nui o na hoahanau i ka ekalesia, he 110; hui hou 119 i ka la halawai. Malamaia ka ahaaina a ka Haku e like me ia ma na wahi a pau o makou i halawai ai me na kanaka. Pau ia, bapetizoia na keiki a na hoahanau. O ka nui o na kanaka ma Pinelap, he 1,000, e noho ana lakou a pau ma kahi hookahi.
          Paapu loa na hale, lehulehu na kamalii, nui ka halekula a me ka hale o Manase, hapaiia na hale o kanaka iluna o na pou, a 4 a 6 paha kapuai ke kaawale iluna o ka honua.
          Ahiahi, i ka hora 4, holo hou o Hoku Ao, ua pau na hana a makou,—o ka hoi wale no koe. Holo makou a mawaho o Kusaie, ee mai o Mr. a me Mrs. Snow, me na ukana a laua i ka la 25 o Nov. a holo hou i Ebon.
          Hoi o Mr. me Mrs. Wini a me ke keiki iuka, i ka la 30, alaila holo mai i Jaluij e kii ia Mrs. Kahelemauna a me na keiki ana. Alaila holo makou i Marakei; aka, aole hiki ke pae iuka no ka nui o ka nalu, ua pau ka wa malie o ka makahiki. Holo mai o Mr. Kanoho maluna o ka waa i ka moku—kahuli nae i ka holo ana mai. Laweia kana leta, &c. a lawe oia i kekahi lako mai ka moku—a haua paa ia iloko o ka pahu barela a kooia i ke kaula, hoi oia iuka a holo hou makou i Apaiana. Noho makou malaila 7 la e hoomakaukau no ka hoi ana i Honolulu.
          Ee mai o Mr. Taylor a me kana keiki, alaila holo makou i Butaritari. Ia makou e kali ana ma Apaiana, make ke keiki uuku a Mrs. Kahelemauna, a kanuia malaila. I ko makou holo ana mawaho o Apaiana, hiki mai o Haina maluna o ka waa mai Tarawa mai, a haawi mai i kana mau leta, &c.
          Hiki hou makou ma Butaritari i ka la 18 o Dek. hoopiha ia na pahuwai &c. a i ka la 21 holo loa makou i Honolulu a hiki i ka la Sabati, Ian 14, 1877, a o na la o ka holo ana mai Honolulu a hiki hou ilaila, he 194.  (Ka pau ana.)

HAAWINA KULA SABATI
HELU 10. SABATI, IUNE. 3.
KUMU HANA.—Ke kanikau ana a Amosa.
PAUKU BAIBALA—Amosa 5:1—15.

E HOOLOHE oukou i keia olelo, a'u e hapai aku nei no oukou, Oia hoi, he kanikau, e ka hale o ka Iseraela.
2 Ua haule aole e ala hou ae, ke kaikamahine pupaa o ka Iseraela; Ua kulaina oia maluna o kona aina iho: Aohe mea nana ia e hoala.
3 No ka mea, ke olelo mai nei o Iehova ka Haku, penei: O ko ke kulanakauhale i hele patausani aku, e koe mai no he haneri; A o ka mea i hele pahaneri aku, e koe mai no he umi, no ka hale o ka Iseraela.
4 No ka mea, ke olelo mai nei o Iehova penei i ka hale o ka Iseraela, E imi oukou ia'u a e ola oukou.
5 Aka, mai imi oukou i Betela, Aole hoi e komo i Gilegala. Ao e e hele aku i Beereseba; No ka mea, he oiaio e hele pio aku ko Gilegala, A e lilo o Betela i mea ole.
6 E imi oukou ia Iehova, a e ola oukou; O lele mai ia me he ahi la, ma ka hale o Iosepa, A e hoopau aku ia, Aohe mea nana ia e kinai ma Betela.
7 E ka poe i hoolilo i ka olelo hoopono i mea awaawa. A hoolei i ka pono ma ka honua.
8 E imi i ka mea nana i hana ia Peleiade a me Oriona, A hoolilo i ka malu o ka make i malamalama. A hoopouli i ke ao a lilo i po: Ka mea e hoopii ana i na wai o ka moana, A ninini iho ia lakou maluna o ka ili o ka honua: O Iehova kona inoa.
9 O ka mea e lawe mai i ka make maluna o ka poe ikaika, A e hoohiki mai i ka luku maluna o kahi paa.
10 Ke inaina nei lakou i ka mea e ao ana ma ka pukapa, A hoowahawaha lakou i ka mea e olelo pono ana.
11 No ia mea, no ko oukou hehi ana maluna o ka ilihune. A ke lawe nei oukou i ka ai makana mai ona aku la: Ua hana oukou i na hale pohaku i kalaiia. Aka, aole oukou e noho iloko o lakou; Ua kanu oukou i na pawaina maikai. Aka, aole oukou e inu i ka waina o lakou.
12 No ka mea, ua ike au, he nui wale ko oukou lawehala ana, A me ko oukou mau hewa nui; E hoopilikia ana i ka poe hoopono, e lawe ana i ka uku kipe. A e hookahuli ana i ka pono o ka poe ilihune ma ka pukapa.
13 No ia mea, e noho malie ka mea naauao i kela manawa; No ka mea, he manawa ino ia.
14 E imi oukou i ka maikai, aole i ka hewa i ola oukou; A pela e mau ai o Iehova, ke Akua o na kaua me oukou, e like me ka oukou i olelo ai.
15 E inaina i ka hewa, a e aloha i ka maikai, A e hookupaa oukou i ka hoopono ma ka pukapa: Malia paha e aloha mai o Iehova, ke Akua o na kaua, i ke keena o ka Iosepa.
Pauku Gula. "Ina oe e imi aku ia ia, e loaa auanei oia ia oe, aka, i haalele oe ia ia, e kiola aku oia ia oe a mau loa aku." I Oihk 28:9.
Mele.—Him. 484. 6—8. Leo.
1
Aloha kakou nei
Na aina naaupo,
Ke hele nei e pule ae
I
ola no lakou
5
E pule mau kakou;
E lokomaikai ae,
Kokua a makana no
I ko kakou waiwai.
Pule i na aina e na kula Sabati olaila &c.
Na Ninau a na Kumu.
He wahi lele loihi mai 2 Na Lii 13:14—21 kahi o ka Haawina 9 a Amosa, aka, no ia manawa hookahi no ka wanana a Amosa. Nana mpk. 1:1 me 2 Na Lii 14:27. Iereboama II me Uzia na lii, a o Amosa kekahi kaula. Ua lilo Iuda me ka Iseraela, ka Hema me ka Akau i ka hewa mok. 3—5. No ka hema o Amosa, no Tekoa, he kauhale paha ia, eono mile ma ka hema ae o Betelehema, he wahi a-a a panoa, kupono nae i ka hanai holoholona. He kahu holoholona hoi Amosa mamua, a kahea ke Akua ia ia e lilo i kaula a e holo a hai aku i na hewa o ka Iseraela me Iuda, a e paipai aku e mihi. O keia Haawina, he kanikau ia no ka Iseraela.
P 1—2. Heaha ke kauoha? no keaha ke kanikau? Owai ke kaikamahine puupaa o ka Iseraela, o ka Iseraela no, ka mea i maikai a nani mamua a aloha ia, a hanai maikai ia. Pehea oia? Ua haule, ua haaleleia, aole nae i haalele loa ia. E koe iki ana kekahi.
P 3 Pehea na kulanakauhale i hele pakausani aku? a i hele pahaneri aku? Hoi mai kekahi poe oukou ea.
P 4. Heaha ke kauoha me ka olelo hoolana?
P 5. Heaha ka mea i papaia? Heaha ma Betela ? ma Gilegala ? ma Bereseba ? He mau wahi hoomana kii paha, he mau akua kii mana ole, hiki ole ke kokua, malaila ?
P 6. E imi ia wai? a aha? E imi ia Iehova o aha mai oia? Ka hale o Iosepa, ka poe Iseraela ia. He akua aha ma Betela? hiki anei ia ke kinai i ke ahi o ke Akua?
P 7—8 Heaha ke ano ino o ka Iseraela? E imi lakou ia wai? Peleiade me Osiona, he mau huhui hoku, aia no ma kahi hookahi ma ka lani, kela huhui , he 11 hoku, a o kela la ekolu, me he a word under opaque tape iwi lei. Naw ai i hana ia mau huhui hoku? A hoolilo oia, i ka malu o ka make i aha? i ke ao hoi, i aha? A aha hoi o Iehova i na wai o ka moana? Pehea ka hoopii ana, me ka ninini ana mai? La, mahu, ao, ua.
P 9 Keaha ka i laweia mai maluna o ka poe ikaika? a me kahi paa?
P 10. Inaina lakou ia wai? a hoowahawaha ia wai? E like me wai i keia wa?
P 11. Heaha kekahi mau hewa? me ka hoopai ana no ia mau hewa?
P 12. Pehea ko lakou mau hewa? heaha hoi kekahi oia mau hewa nui?
P 13. Pehea ka poe naauao ma ia wa ino? no keaha ka noho malie ?
P 14—15 Hai paanaau mai i keia mau pauku, me ka pauku gula.
Mele—Him 203, 11.—Leo.
1
He leo aloha e hea mai nei.
E holo, e holo i kahi maikai,
Ke kumu wai ola i wehea mai,
Ke koko o Kristo, e ola mau ai.
5
Ke kau nei ka make, haalulu oukou,
Ka hookolokolo, ua kokoke no ,
Ke ahi mau loa ke wela mai nei,
E holo ano la, i ola mau ai.
Na Ninau a ke Kahu.
Na makua. Owai ke kaula o kela Haawaina? Heaha ka hana kupanaha a kona mau iwi? Owai ke kaula o keia Haawina? E ola ana anei Amosa i ka wa ia Elisai? Owai na lii o ka wa o Amosa? Nohea Amosa? Ua ka he ia oia e aha? Pili kana mau wanana i na aina hea? Kanikau oia nowai? Pehea Ieremia mok. 8:22. 9:1? Ua like anei Hawaii nei me ka Iseraela? Hai mai i kekahi mau hewa o Haawii nei Heaha ko kakou pono no ia mau hewa? Nawai e hai aku i na hewa?
Na keiki. Heaha ka oihana o Amosa mamua? Heaha ka oihana mua o Elisai? o Mose? o David? Ehia inoa o ko ke Akua poe kanaka ma keia Haawina? 1 Ka hale o ka Iseraela 3 Ka hale o Iosepa. Heaha ka pauku gula? E imi e oukou i ke aha? Mat. 6:33. Pehea ka waiwai o keia ao? Pehea ka waiwai o ka lani? Mat. 6:19, 20. Heaha ka hope o kela mau kanaka waiwai ma Luka 12:20. 16:23? Heaha ka oukou e imi nui nei? Ina imi ole oukou ia Iehova pehea?
Ke kula a pau. Owai na huhui hoku ma keia Haawina? Owai ma Ioba 9:9. 38:31, 32? Ehia hoku ma Peleiade? Ehia ma Oriona? Owai kekahi mau hoku i akaka ia oukou? Nohea ka ua? Owai ka poe e hana mau ana me ka loaa ole nae?
Mele—Him. 228, 8—Leo.
1 I keia la e loaa mai
Ke ola me ka pomaikai,
Aka, ina e hoopanee
E po ka la a make'e.
2 I keia la ke, ke heamainei
Ko Iesu leo paipa ei
Ala'e oukou, e na pokii,
Ano la, ea, e huli mai.
Pule a hookuu aku.