Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 21, 24 May 1877 — NA ANOAI. [ARTICLE]

NA ANOAI.

I keia mau la ua ano mao ka ua, aka, he hiona umamalu no nae ke koe nei. Ua pae ae kekahi ia nui ano mano makai aku o Kawa i keia mau la iho nei. Ma ke kai hoee nui iho nei, ua pae aku na mano nui a me na ia he lehulehu wale ma Kahului a me Lahaina. Inehinei, ua holo aku la o S. G. Wilder a me Kapena Marchant i Kapalakiko no ka lawe ana mai i ka mokuahi hou o kakou. Ua ku mai ka moku okohola Pacific i ke Sabati nei me ka nuhou e pili ana i ke kai hoee o Hilo, a ua piloke ae ka lehulehu. Maluna o ka mokuahi i ka Poakolu iho nei i hiki mai ai kekahi o na hoahanau ponoi o Mr. J. T. Walakahauki, ma ka hale o kona kaikaina kahi i luana ai no laila, a ia po no holo no ka hikina. Ua hooholo ka Lunakanawai Hon. A. F. Judd ma ka hihia o ka moku Mele Bela Robata e lilo i ke Aupuni ia moku, a e kuai kudalaia paha. I keia Poaono ae e kuai kudala ia ana he mau waa, o ka waiwai o Kanaina e C. S. Bato, ma ka uwapo hou, ma Ainahou. Ke hoomanao nei makou i ka lokomaikai o J. Nawahi, no kona hoomanao ana mai na mea hou, a loaa'i ka lono no ke kai hoee o Hilo a makou e pai aku nei i keia la. Ua hai mai o Mr. H. Waerhouse ia makou e hoolaha aku i na he poe e manao e kokua i ka poe i poino i ke kai mimiki o Hilo, e waiho i na wahi kokua ma kona lima, a nana e hooili pono aku. Ma ka huakai a ke Kilauea i kela pule aku nei ua holo aku ia a Lahaina ma lona i ka ikaika o ka ino, a hoi hou a ia awa ku. Ilaila kona wahi i kali ai a hiki wale i ka mao una holo aku no Hawaii. Mai hoowalewale hou oe e Kamohoalii i ke kaikamahine a Kanahele w. o Pauoa, e ike oe ia Kawa. Ua ikeia kau palapala kolohe pelo i ke kaikamahine e ka ohana o na kaikamahine la i ka Poalua iho nei, a ua ku no i ka alapahi. I keia kakahiaka nui, ua loaa aku la i na auwaa lawaia ke kino make o Geo. Wetherbee a lana ana mawaho aku o Ainahou. Ua laweia a waiho ma ka Halewai. He puka poka pu panapana ma ka aoao o ke poo, me he la na kona lima no i hana. He ha-no kona mai.

I'a lolie niai makon, e weho ia I ana na >v»«ikA-o >.» I'a Alii i *>« «hiuhi ho- i ra 3, o ka la S»b:U» c liiki mai ana, n«» ka I ae ana i koh a me kt'i* o komo o haawi i ! • ka lakou wahi m»kana koku*.i ka ppu pi- j likia o <lliUv Ina peln, o hr>OH>ak««kan na | »»M'A ;v )t )ii i A\-sihi konikoni, kiol.i aku no > ka p<>e i j.ilikia. kokna nn:i na -Moī ma ; kvi:i hana. < Aiia llimkni Nvi.--K woK-'ia ana lu> Ah i 1 liiiu'iii Xni ma ka l.»;»kini o Kawaiahiio ke hiki aku i ke ahialii Poalima, Inne 1, l'S". o na i»nak;ini o ka nina Kaiaulu o Waiaiiiio, nialulo o ke alakai ana a S. : X. A'iiona, :i o na loaa a pau. e hoolilo ia no ka poinaikai o ko laila luakini. l'a lokomnikai imi na l ila o' k« Hui Hanohano o ka 'Toola," a ua liaawi i.ikou ho no ka poo. i poino īu.unuli oko kai miniiki o Hilo. Ho iiana uloliii koia, n.ho hoiko ana i ko kuhma o na lala • koia liui. oia hoi koi;», "ho poo punwai alolia," a :volo hoi eliko mo ko kamailio a kalii Tj>ōo~māuaoino. £«5» Inehiuei, ua lawo aku 1;' ka nuikiim.ihu Knha iknnhnh o <ne i ko alii ka Moa Kiokio Likolik*' C icgliom, a ko kue nome la kona huila i ka moana hohonu. ukali ia aku oia e ka o\">uu loke o Mnna. oia o Mrs. Haricta Parker. a hookahi ko laua n-uioa jui ana ia aina anu malihini. K«- lahma walo ao nri no ko makou liau|H), o i ao ana, "o iu* lani. e kiai niai. ;.if" Ta uiakemaU i* ua l">!> t J' »>i •>. La "Ahahm IWa'" «• *koakv»a ni n i ka tiaj»alua »> k* hor,\ oluuao koia ahi ihi IV» aono ao, i Iwia ia kakou ka nnnaw a o kij.a aku *i ii<> ko Mr, Kololuu iokoin.ok*» hko me ksna i hwmakaukan n«» kak<«u, inamuA ii>o o ka manawa hala* .AĪ. .■*■»»<» Wi.», ē vlv-u mai kakoii nio ka mnkauk m . no ka hoōhōihoi ;um i na liana uukiala. n.» ka moa,»» na p.muik ii il' iii v lim.i ana »na kna lnu»k o. no ko "llui" n.> la. WM. K. A>\ mu A".«i ■ > ; '». l'- Hko u»o ka ui:tkou i liai ;una aku :»i. poh no i lan.'O aku ai ko h'■' ■«<» i kA M»'* Kiokio ka ll«»v'ilnia »» ka Noho Ahi o Liliu »kal*ni, no ka aiu* nona k:i |»u:ina .iua o ,\'Jiil»> P*hku. «» ka l a Kanih'liu.'i," 1 hooVmVm:ika ia aku »- k,uia uiau ukall. \Ul.tlo <» k.i w» lo »na 0k » lni kal.iunu amo k< k....»i.i » i. i olomaknh' j»u o i '■ ■ • 1 aua m.n i ko kai lana in,\r.." o K''.-. v.. .. a iu *u :»ku la \ k« luoan ». ia= kv»s., .k -,i h.».»hihi aku * h.v»k:«h« k* n-tu« ; v» 1 i li.->\ * i»»'.a k» » * lv».>H'.l;i o U!< .1 •■'.■ Mik» ,lU.„ ' :»■« • — V . ( >i. i ■» ! • ,> . 1: " l ■" " ; , ,».■■■ I .« -

lsa« 16<*M« hoomaka ka m &aa i ka |»a hrki i ke ao »aa, a»le iua «wi loa ia nawa, aia mahope iho o ka hora 2, Hoomaka nialla ka oa nai loa ana, a halana pu ia na hale a me oa mea n pau loa, a ia manawa, hooj)au ia ka hana a na paahana. la mauawa, moku mai la ua kaula hoo]>aa 6 na kao lawe ko, a au aku la makou me ke kaul% a paa mai kekahi inau kao a p kekahl inau kao, liio loa i ka moana me k<&ahi kanaka iiuna, oia o Lota, ko maleou luna ni)ī r Alualu 'ku la uiakou mankn, aolu j;aa mai a hala wale i ko kai, e ole ua moku o ku aua, ])akele ai ko ola o Lota, ia iko ana o na knpona moku i ka liīo ana aku o na kao me ke kanaka iluna, ia maaawa kii mai la na waapa i ke kao a nie ke kanaka; a ia manawa, hoi luai la makou a Uiki i ko makou mau hale hana ; ua komo pu ia e ka wai, oka halo -kamaua, hale amala, hale kupa palm a im ko'u hale kumeka ili, ka halo huila, na haia laina, na hale o na ]>ake hana o Limnnui, a me ka hale waiho kopaa o kai, na lio ine na hoku pipi, pnaa, moa, ]»in4 ka hao ia e keia wai aui. Ona pipi me na hoki, aolo pilikia nui, o ka puaa a mo na moa ]tau i ka lilo i kai. Nui ka pilikia ma k&ia wai. ona uapo ko, ua ]>au loa ika lilo, o ka uapo ma ke alanui e iho ai i kai o Waioli, ua lilo pn i kai. On» aina ko, «ole e ike ia aku ke ko, ua iilo i inea ole. He wai wale no ke ike aku mai ka palena }u\li a hiki i ka palena ]v!vli o kekahi kajm ; ua halana pn ia e ka wai, aole paha lie wai nui e ae nia Hanalei nei i like īne keia ; o na kaa l.iwe ko v.a lilo kekalii aua koeno kekahi. Ona pa uweit. ua piu i ka lil<>, o ke alauui ua lilo i mea ole. 3la keleahi wahi oke alanui, maikai no a ma kekahi wahi, ua haiki loa, ua like nie eono kapuai ke akea. Ua mau no ka wni mai ka hora 2 a hiki i ka honi 10 o ke aumoe emi ka wai, a i ke ho atm ae, hele aku la makou e liana, ua piha pu na hale i ka lepo, aole e hiki ke hana iho, ua like me hookahi kapuai me ko hapa ka hohonu o ka lepo o loko o ka hale, a ke hao uei makou me na kopala. Oka na, ke mau nei no, aole he nui i(Ki: aole i ike ia aku ma kekahi walii inanka o Ilanalei ma a me Waioli. Oia ilio la na inea Uou o llunalei uei, ; mo ke aioha no. G. R. K.W'ai.ok u. r Ilanalei, KaUai, Mei 17, 1877.