Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 22, 31 May 1877 — NA ANOAI. [ARTICLE]

NA ANOAI.

O Jsa meolelo o fca h«ike kala o LahawialanaoahookAMlawa.

■f|Sjj*. Eia rae raakoa kekahi mau pala* pah. i nanaolA 00 ka kakou pepa, aa hookaulaa iki ia «ae.

Ika la apopo, e bolo ana ke iR» iaitea no KaaaL A ka Poakahi, no ke kaapuoi aoa ia HawaiL

Hoike Kixa. —E hoike ia ana ko Knia Haoie o Kaneohe, Kooiaapoko, i keia Po-. aiima ae, maioko o ko laila luakini.

Ua lohe mai uiakou, a a haule nui aku ka ua ma ni wahi a paa ona paemoku nei i keia mau U aku neL Waiwai !

A keia Poakahi ae. mawaena o ka iiora 7a me 9 o ke ahiahi, e koho ai na keiki kinaiahi i ko lakou mau Luna Nui

Ua haawi kokua aku ke kapena o ka moku okohoia Pacifio lie maa pahu berena a me na niea e ae i ka poe poino o Hilo. He hana aloha keia.

O Jobu Kapaoa, ka mea nana i pepehi mai nei o Akaka pake i Kula, Maui, ua waihoia imua o ke Kau Ahaookolokolo Kiekie o lune ae nei, «na Wailuku.

Ua lohe wale mai makou, he mau kauna wale ka o na manu hulu ole e hoopii ana ika waiwai oke 'Lii Kanaiua i make, ma ke ano ua aie ia iakou.

ICP Ma Heeia, u:t pepehiia kekaiii mau Pake e kekahi poe kauaka, a ua eha ioa kekuhi o laua, aneanu ku i ka mainoino. Aohe i lohe maopopo ia mai ke kumu.

Ua komo aihue hou ia ka hale humu ili noli'» lio o P. Daiton i ka po I'oali ma iho nei, Mei 2ō, a he maa waiii apana dala uuku kai iaweia. lie $'25 ka uiakana ke loaa ke koiohe—piko pau i ka ioie.

I ke ahiahi o ke Sabati, ua loaa'ku la ke Putigi kumeka nona ka hale humu kamaa m» Ewa aku o ka halekua' o Pieo, ma Alanni Hotele, e waiho ana iluna o kona moe ua niake. He mai akepau kona mai i īkeia I ke kakahiaka o ka Poakahi nei, ua loaa'ku la kekahi kanaka makapo ua nake, e lana ana iluna o ka wai, ma ka mu)iwai o Makaiio. ina Honolulu nei. l'a inauao wale ia, ua huhewa kona mau kapuai a haule aku la iloko o ka wai a piholo iho la. Aloha ino.

Ua loaa niai ia makou ka lono no ka uluaoa ana o na paahao o Lahaina, a hanhoaia ke kiai oia iiale. no kekahi kumu a lakou i hoopii ai ike Kiaaina. Ua maluhia koke no nae, Aolo no i loaa inai na loao pololei*foa, a keia pule aku paha.

Ua hiki mai io makou nei ka lohe, i ka lawe ia ana aku o William Ohailep Keeaumoku e ka make, tua ka panal&au o i>a lej>era ma Molokaī; a maluna o kona hoapili he wahine a me ka lanā kania ko makou u walohia.

Bsg** Mauiuli o kekahi ulia i ike ;i.nu». ole ia, ua nalowale ke kope o fea moolelo o ka halawai p ka Ekaiesia o Puna, ; Ha waii; akc noi. ia'ku uei ka oluolu oīa mau makamnka e lokomaikai uiai ī kopo hou. Aoka poe e loaa aua keia mea iua kt i:t kaoua, e oluohi e hoihoi in:<i īa makou.

£37** 0 ka hora li o ke awakea ma Hawaii uei, o ka mauawa hea la ia mawaena o na tiga o Tureke, a heaOa na hana a ka Kusia ? O ka ninau keia a (», Ki>»Hi Esq. hiehinei, mawaho ilio o ko makou keena. l T ane aku la o Ukali; 'H) ka manawa 13 e auhee ai kahi aoao a e ike ia'i ke Koa'lii maluiia o ke kahua kaua.-'

M akk kmoiM.k. —Ma Kikihale, Honolulu n<-i, i ke 8;»l»ati iho nēi, la 26 o Mei, ua make omwlo a kauoha 010 iho la o M.ilnai w. IMn no ka llaihala i puana m»i ::i:

'• 'Ua hele kohana mai su mai ka opn mai o ko\i makuahine, a pela no au e hoi hoa aku ai ilaila.* Aloha wale ia. G. K.

I ka po Poakahi nei, ua lohe īa'ko la kekahi leo "holiiia'" ma Alanui Ēma, a i kā holo ia ana'ku, loaa aku la he Pake, ua kui māhi ia e kekahi kanska opn |no, a holo aku la. Minamina makou uo keia hnna ino a ka Hawaii, a ke mannolaiia iu ī * hoopau oia i kana hana lapuwale.

{&» K k* m&kaiaaka P. K. o ilaU'linku, Maui, ak*hi no •Kmu mai kau no ko kanikāu, iKtf« la knin ī lalawa ao mī. Oko makou ru)K. "«■ uku nnia ia ka auhau,'* s in."% ,ih« o olnolu ana c hoouna mai tui kx lo»s, a i olv m* ka lima o kc kap<raa o kn o ko oukou a«~a, <* hala «»io &na ka pak» kok« aku Aloha «'»0,

£??'" O k.t l'oaha i Mci J4. oia ka J>it<a nna o k«* M o n* niakalnki o ko Mn k* Moiwahim* N'ielona, m« o ka lokomv. kai o kr Akua. o kr» A«|mhu HuiK>kalu o IW>rttania \ui a inr In Uw. k«> Kokua|».Aa o ka Manaoio, o Inia. Ana maUma hauoli ao kona mau makaainana f uoho ana ma Haw iii hoi

» lkt>a«akva l'oakala 001 ua ku m.M k% mami*a A<u*tiar.tla k« v«-va /» -fif.-rM.ho Ila tuai mm, lhotum i.ua ku hou r«i*« i'ua, * r kota uiau la akti < ku hou mai sn* li< min m,>. ktt )i<mi O ko aum«>kii k< t.i >> ka Pnki)'». ka. <' ka'i ana lo k*Uv>t mu « t..V »,v r iike mr k*f > )•-»<• «' h»u«:a **u »> • « '•> ' ■'>'• » k.t n • k* < ! >ka.i 1 li k*na mM«a> MM 0 l'<u\ k< a nh l\ <»ia «' ILni "iiiiii i* in'i k« t<4, imi.u -aku ,u,«:4H twu

Apeiila I@, I8?? # m& Kiapaipa», aa kaaau $&i o Dsvlda k. &a Daai@ia Kaloa iae Kahoohuli w.

gj§r* Ua kamaiik» ia m&i eaakoa no ka hana kapula oki poe kuai Mma oka raa. kete. Ē loaa mau ana ka na opala ame na mea kapono ole eae iloko o ka liinn. £i% kekaki, ua ikeia lakoa e ohi lima. ana ma kahi kapono ole, a ae la iaa ka makele e kuai ai. He oiaio, he kanawai no kekahi e pili ana i ke knai ana i namea iuo waie. ♦.

O ke alauui Ema kekahi o na alauiv oi o ka naai o keia kuiaoakauhale. Ke kiei inai ka nani oka ipo mahiua ma luna o ko Kapitala nei, pa mai la ke ahe kehau maluna aiai o N'uuauu, a kani na leo hoae mele—A! be lailanohenohe i ka puana ana ! Aka, he miuamina nae ko makou i ka hai ae, iie keu o ke alamii iiio nui waie; ake hoomaka lakou e houiuuiu no ka hui ana o ka ahaolelo <l aoa. " he keu aku aka paia kuli. Aole no uae 0 makou nauki nui waie ia iakoa, no ka mea, he poe nhane ole, a aohe i ike i ka pono ameka he«ra. Eia iho no ka pakele ioa'ku; ina e hoomaka laua e himeui, aoie o kana mai o ka nawe oia o ka leo, e lolie ia ana iiuna o Puowaina, a o oa hnaolelo, na iike ke onaona me ka rose, o ka pelapela wale ana nae hoi ka hewa ke puaae. E hakaka mau aua keia kanaka uiu keia waiiine i na manawa a pau, a he ku maoli 110 i ka hoohilahila i ka maluhia ame ka inoa maikai oia aianuL Oka ii'o maikai i awiliia me ke gita ua hoohilaiiila ia e keia «nau pila hauwawa, a o na leo o tausani ilio ua hanle i hope ma ke ano "aoa" E pono eao īa iaua, aiaiia hiki ke oieioia, o ka hela 1 ke aianui Ema; a aohe e hoopuiwa mau la ko laila poe me na leo kalakala, a me na huaolelo hooweliweii.

Kiuke Kokoneiio.—l ka Poaha i hala, ua noho ka aha koronero e nana i na kumu o ka make anao G. W. Weatherbie, ka liaole a makou i hai aku aii kela pule i ka loaa ana e lana ana makai o ko awa nei i ua kanaka lawaia, a ua hooholo lakou, nianiuli o na mea i koikeia, ua make oia maimili o kekahi |ioka pu paiui|mua i ki ia e kona lima |H>uoi, maluna o ka luoku l J ch t mawaena o ka hora 1 a me ka hora 4 o ke kakahiaka o ka Poaha, la 24 o Mei. Ma na mea i hoikeia, ua ikeia oia mamua iki iho o ka hora 1 makai o Aiuahou, a e hele i>ololei ana i kahi'o Ptle q ku ana ; ii ua lolu ia ke kani a ka i»u uia ia hope iho, me ka luanao ole ia lio ulia ka hopena. Ike kakahiaka ae, ua loiui ku ln kona kookoo iluua o 7V/«, a ua luu ia a loaa ka pr |>iina[)ana he niau kapuai niai ka mu ina Waikiki ke kaawaie mai a Pele aku. Ua loaa'ku ua ki ia hookahi poka, a e koe ana no ke koena. Ma ka manawa akau oke }kx> na ikeia he puka ]x>ka, a puka hou mahope oke {K>o. 0 koua mai he ha-no, a he eono mak&hiki ae «ei aole loa oia i moe iki nialuna o kahi moe, aia wale no iluna e-noho ai. Ua olelo mau oia i kona aiH»uo ana i ke kanaka ke lawe i kona ola mamuli o ka nui o ka ehaeha ma kei;v ola ana. Mamuli o keia niau kumu a l>au, ua h<x>holoia, Ua inake oia mamuli o kona lawe ana I koua ola. No na makahiki he 10, ua noho maluhia oia me ka niāhaloia nia llonolulu nei, a he hana kiui piula kanaoihana. He kaikaina kona e uolio nmi la i ke one hanau, i Jolie«e, niokupuni o Amerika.

Pai.ahemo kw ih Palakai. —I keia ī mau Ja iho uei, «a hele hku la kekahi 1 īnak.unaka o uiukou e lioao i ke kakele aua i kona lio ma Kapiolani Paka, 110 ; ka luea, lua koua mauao iho a me na \ kaēu i ana, o kona li«.» kekahi oi ma kn j lele {»a. 1 koua hiki ilaila, uku

j aku la i:i i kekahi mau kanaka ehu h* J I fl.(ht ik> ka pa;i aua ika }vt. Noho j | |vw% iho l:v i:i maiuua o koua noho, Ikk»- | j malo iho la i kona mau wawao, kulana > , jvuio mai ia kona a-i iho|KS uialio ( j ;u» la ka iiuu ao, a iuo ua maka auo ktva | kaua liv> iniua o kona eneini, paliu ae ; U iua kui kt p:i. a pao aku ia ua lio j I noi. 1k« nana aku ua ku io uo ika , ' uaahalo. e }K»hajH>ha aua na kapuai, a| e ku )*»lolei aua ka huelo ihojv, a e īui** ana ua koa nei nuua. Hiki aku | la i k.ihi ola eku *im, a lole-a- | k-u-l-a ! A o ! lele no ' leiē hon no !! lfle p.u aua uo ! Haule aku la nia ke-! la aoao. a i ko niakoii kioi ana aku, a«v U no i p*u ka holo aua. K jkUhv aua ka lto uiaiuua o kv»tta mau kuli ma ka- > lu a»»ao, a o ke kvm kavaita Uoi. «> |»ak»ka palahemo an« malnna o kon« n*au kult a uie na liiua ina kahi aiv»o. 1k» lioi ana mai. ua ano oke knUua. O ka !;<>. ua ]vtti na kuli nu ka lao i la mtiīu ia. ao koua hvv* liot. ua nah e jm kahi U»U' wawa*», *■ I*mili na maka i ka U*jHt el«vSe Ke • Uolo ih4 oia o kv>na haule mua ana ka la i ka aka *v*U- tu«kvm i v4oU» ae iK'i ua UhuU' oia, aka. ua |«ahw. i Uvhv. iuao|H»|H> U»a u ke hv*okui aku i ka huaoUlo |»akik:t. a i a«i» moakak* Um aku k< k.ou>«<i U» !u<», a i hooia pm.. ia k«> «, i ka Uaiua, iiu ak t '

Olelo ll< or «.o, HoOfSOJ^HA.—O makou q, na Kq ui&e koka'a n<rka po« i ioohia ike kai miia ma Hilo nei, ama ka inoa 0 ua mak&āi iasa, be haawi aka nei makou 1 ko naakea aahalo piha'a me ko makon alohanni ilea Hai Pooia o Hoiiolnln, a me ko na wahi e »e i kokuamai no ko raakoa aiia a k6 ka'i mimikū S. Kipi, A. O. Polepe, C. Pon*ot, T. Coaa, GS. W. Akao, L. Severarwse. ME ka Uii I Kilihune e—Hoeloek» a mohaia nanii; Oka hookipa waianuhea— Ka makou eimaa aku nei Na na omaka wai o ka ieWa i haule kiiiiālihune iho i ke kakahiaka omehinei keia mau wahj kaaae» nau ako naakou Uleie, no ka nok«a ka o kona maa papalina i ka pehi'a e ka hui anu maeele e«a pakaua a ka e, kuehu ana U Wehekaiao " Na ke alii Likeiike e hookuu ana ka mokuahi hou iloko o ka opu o ka moana; nana e hehi mua koaa oneki; a nana e uu i ka hae me ka inoa; a na na haielana hou ia o Hawaii e hoihoi mai i ke alii i au aku la i ke kai loa a hanu hou i ke ea oka home kulai%yi." Peia ka Ukali kilokilo ana; a;ina io pela, ike haawi eae nei j makoa i ko < makou inan lao huro ekoiu : 1 " Hnro ! !! H^rol!! ,, Ma ka hooiaha a ka Papa Hoonaauao, ua h4ia e hoike ana na Kuia Aupn ni Olelo Haule o Honolula nei i ka mahina ae nei o Oke knla o Kahehona, 1 ka Poakoiuila 13. Ōke knla o Pahl&aina, ika Poiha ia 14. Oke kula o Koioaka, ika Poalima la 15. E hoomaka ana i ka hora 9 o k«la a me keia ia, a o ka tnanawa o ka hoomaha, e mau aku a hiki i ka i'oakola, Ajugate 1, 1817. I ka Poaiima o kela pule aku nei i hala, ma Kepohoni, Honolulu uei, naona ino ioa o Pohano k., a ua oki iho no i kona lima me ka pahi umiumi, a hc!e a wai mai la ke koko, Ua hoopii ka mea nona kahi, no ka makau i ka haua weiiweli, a ua puehu i ka Halewai, a ua hookolokoloia, a lioox>aiia eliina dala. jgg|f* I ka hoomakaukau ana o ka moku Corintja e holo i keia mau la aku nei, ua nalowale iho ia ekolu man luina, ua pee. Ua noke wale na mak:ii me na keiki o ka uwapo i ka iiuli a puni ke kaona, aole nae he loaa ikL Ika liolo ana oua moku nei a hala īwaho, oili mai ana lakou mailoko mai o na pahu liilii e mnu aiia ina kanwapo kuke iho no; malaila no ko lnkon wahi 1 kiai ai i ka noke hi i ka huli, a nie ka ho lo ana oka moku. Kia koke no ka hoi la, aoho hoi o hihi ua hala e ka moku. KkHH' KLUIIIWI IPA HAI.A !—Ko hoomanao uei no paha ko inakou ]»oe holuhelu i kela wahi liaole e hele aua ma na alanui o ke kaona nei i kahi manawa, e lnhe ana kona lauoho ma o~a maanei o kona mau poohiwi, % e kani mau ana kona leo mele a i ole e hokiokio inau ana. E paa ana i kahi wa me naomole waimeli, a me na laau kookoo no ke kuai ana, a he mau kauna o kona man hoahele ilio e ukali ana maho])c aku ona. 0 Okamu kona inoa i kamaainaia Hawaii nei. akao konainoa oiaio o l>wight lloleomh. l'a uiin.nniiia inakou ika hui ae i ka lono no kona make anai ka Poakahi o kela pnle aku nei, ma Kalae]Mihaku, kahi Ik»i ana i noho ai uo kekahi mau la no ke omaiuni. Ile 50 paha ka nni o kona n-.au makahiki, a na h kiuuia mai i llawaii nei ika makahiki 1857. Ke hoomanao nei no nīakou i kana moolelo e piii ana i ka lua guJa o Koolaui :i«ne Alakiela