Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 23, 7 June 1877 — No Christopher Columbus. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

No Christopher Columbus.

HKU ]± E na makamaka aloha o ka Lahi'i Hawaii-:—Ke lioomanao īu'i paha ou- ; kou i na anoninoni o Coluiulms ma i ; kahi o ka pilikia iloko o ka ino, a ua hoohiki lakou ma ka puie ana'ku i ke | Akua, e hooko i kona mau niakemako. I Hookahi mea a iakou i iioohiki paa'i. j oia ka hele ana'ku iloko o ka hak'pule j mua a lakou i kipa aku ai a ha.ui aku : i na hoomaikai ana i ke Akua 110 Kona hoopakele ana ia lakou. E ku ana kej kahi halepule ma kalii kokoke i na aeikai o ka mokupuni o St. ilarv, a ua hoomanao aku o Columbus i kona poe ] kanaka no ua lioohiki nei a lakou. Ua | hooholo iho ia e hele kekalii hapa i ka pule, a lioi mai iakou, alaiia liele aku 1 ia me kekaiii hapa. Anhu iho la iakou i na «*»alm kupono j a liolo aku la iuka nr ka haawi ana'ku ! i ko lakou nmu hoomaikai ana. He!e j liuakai aku la īakou i ka halepule; ak;i. ; aok' nae lakou i lioom.ika «ku ma ka : hooinaikai ana. aia hoi, ua ala mai la 1 ka lelmlehu i alakai ia e ke kiaaina a ' hoopuni ae la i ka halepule a lawe plo 1 aku la i na luuia. Ua hanaia keia mea me ka ike ole ! mai o C o!uinl>us. a ua liooiuaopopo ole : ia i na pilikia i nialuna o kona mau kanaka. I ka hora 11. aole o la- ; kou hoi iki m i, a no ia mea. ua haohao o <.\>luinl>\is, a nianao iho la ia na ili palm ka w;u\pa. a i ole ua hoololoiahili ia e ka poe Kauoha akn I » i 1 e iiuki īa ka lii leum.i, ;< holo aku la a hiki i kahi e ike ia ku ai o uka a nie ka halepule. Maiiaih) aku ike aku l i oia he iiui wale na kauaka me na m< a kaua. 1 alakai īa e ke kiaaina. e iiolo aku ana a kau iluna o ka waapa. a holo aku i kahi a ka moku e ku aua. 1 ka piii ana mai ma ka aoao ua makau ke kiaaina i ka pii ana mai iluna. a na ae aku ia o Coiunil>us i kona maluhia ki--110. a ninau aku. la i ke kuuiu i kau ole mai ai na Kepania iluna o ka waapa? I « ae mai no hoi ke kiaania ia iaki>u e" heie akn iukn. l'a kamailio kalakala aku oia i ua kia.-una uei» uui ka aku he hoiuo kaua kaua iu.ui iiana i na Moi o |»aui.i, na niva hoi u. ( |~u « tnH( kona Koun*ina. a iioikeike aku la la i ke KonnMiia. Ua j«ne mai k«> kiaama nie ka iiuhu nui. a nte ka oleloiuai aoh' 1.1 i.ike owai la ra MOl <» S«-jv*!iia. aku, • >a'>a e a<> «ku 1 ni Sejvauta i ke huo o 1..* kAnaka !\itip. Kanoha aku ia la ia l o!umlms. <■ komo aku iloko <> ke a «*, a hai mai ia na ka M>n o j kauoha iuai. Kaut« ake. ia o l\>!iuuUu* i kou« luau kauaka, 1 hoik<» no n« tu«*a 1 lue Wa manao < kaua aku j u« niokupuni » •'» 1 |-.<»ou»he aku 1 ke |\i,v IV ik.v.»,a mai ia ka makani. a pu uv.« U l, H, ««* i»oimku kv*Sl. \Ui a ii<> Al*» haū« kauo ha iho ia v.a Ao.iuankl* j.« , e Si<vxjkjha

ia i m*WisfW l*a- i»® wsi kāi, i iikaiia jbo k& mok i, a holo aka 1» <30 mokupani o Bt. Miohaal, aola no i mamao loa aku, la ikaika, loa, ka ino, abe ekolu wale no mau.eela akamai o luna oka moku Ike kakahiiikā nui o kokahi la-ao, hoi hou aku la lakou ika mokupanā ; o St.,Ma»ys, e hoao e kii aku i na lu&na, i ka wāapa a me kekahi mau heleu^iia. Hiki akxi la lakou i kahi a lakou i ku mua ai. ī'ho inai la kekahi kanaka mai aa lae poh&ku mai, a kahea mai la, aole make haiaiele ia -wahi. Hooana uiai la ke Kiaaiua i kekahi Lona Anpuni, e holo mai, e hoomaopopo ikd Komisina o Coltiiabus, a | naaa i na io mai oa Moi msi o Bepania. Ua ike no o Golumbus, he mau hana apiki wale uo keia, aka, i>o kona ake nui e loaa mai kona mau ikanaka, a holo aku, nolaiia, ua ae aku ia. I ka pau aua o koia, ua hookuu mai Ta ke Ki?uilua iua luiiiu, a hoi mai la lakou iluns oka inoku, huki koke ia . ae la na pea a me ka heleuma, ahaalele : ia lakc»u ika mokupuni o St. MaiVs.

I Ke hoila* mai nei keia kii i kokalii ! Oanal : a lie.iha ke Oanal ? Hd kalia- , wui nui i oliia a hoo|>ihaia mu ku wai. 1110 ka liolo ana ona waapa. Va lawe ia mai ka ivai mai kokalii kah:\wai mai. Aoho i niaiuao loa aku mai ka hoomaka ana o ke Canal. ho elua mau puka ma kela n nie keia aoao, i kapaia he mau laka a laka paliai Ko iho mai k;i waapa, e komo ana ia maloko o ka puka maluna, alaila. e paniia ka pukn nialuna, alaila, e weheia ka puka malalo. 0 ka wai maluna, ua oi ae kona kn-kie mamua o ka wai malalo, a.ua liauaia ka laka no ka hapai ana a liookuu ana Ina moku. Ke welieia ka puka m.ilalo, alaila, e iho aua ka holionuo ke kai a liiki i ke kai make o lalo loa. a o iho ilu» ana kn waupa e like me ke en\i ana o ke kai, a hiki i ka hol'onu kupono, alaila, o kona heiuo ana aku ia mawaho o ka puka malaloi loa. kauo ia ana ka \M!U]>a e na lio, e hele aua mauka o k.i aina, a i hikiua i ke. wa.ipa me kekahi niau kaula loloa. a na kekaiii keiki a kauaka palui e hooki !e. Ma kek.ihi o na mokuaiua nunui. e iike me Mu ioka, lu' iiu a nuila leluii» im kei t ano kahawai. lna !.» niua. it'.i>!.ua ae 0 na kaa ahi, ua nui a m.ih.i.ihua na ukana i laweia ni;ū ki kalii walu a i kekahi e keia mau waapu <> kei i uiau k h-iw.ai, a 11.1 kau pinepine na kanaka a holo mai kekahi wahi a i kekahi. oi.n ki' ala wale no ia e iiukī wawe ai ma na liu kai 1 iloa. (> kekahi ona 1a 1» nui Wia nmu la. oia no ka eli ia «na Sae. r 1 i.' »nal. e li»-ohui aiia i ke Kaiwaenahenua īne ke Kai l'la. Ma keia kahawai e hoh» ai na moku nui, a hoinpokole mui i ka iuanawa e lilo ana maio ke kaalo ana e 1 ka L;\e Ili»j.h\ ke holo aku i luia.