Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 24, 14 June 1877 — Page 2

KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
HONOLULU, IUNE 14, 1877.

OLELO HOOLAHA.

          Ua koho ia o Rev. J. F. Pogue i lunahooponopono no na mea pili dala o ka Lahui Hawaii ; o a wale no ka mea nana e ohi i na dala o keia pepa, a me ka mea a mau mea paha ana e koho ai i hope nona. Ma keia hope aku e hooili mai i na dala a me na olelo hoolaha me ke dala pu ma kona inoa  Eia kekahi, e noho ana o Mr. Pogue a i ole o kona hope ma ko makou keena i na Poaha a pau no ka malama ana i keia hana.  tf

EIA HOU! E NANA MAI.

          Ke kauoha ia aku nei ka poe a pau i hookaa ole i ka uku makahiki o ka nupepa KA LAHUI HAWAII, e hookaa koke mai mamua ae o ka la mua o Iulai ; a o ka poe hookaa ole a hiki aku ia la, e nele lakou i ka nupepa.  24  3t.

          E malama ia ana ka Hoike o ke Kula Hanai Kaikamahine o Makawao, Maui Hikina, ma ia wahi no, ke hiki aku i ka la 28 o Iune nei, 1877. Ke poloai ia'ku nei na makua a me na makamaka a pau e hele ae ma ia la a e ike i na hana.  MA KE KAUOHA.

Ka Ahahui Euanelio o ka Pae Aina Hawaii.

          Ua noho iho nei ka Ahahui Euanelio nui o ko kakou Pae Aina ma ko lakou halawai makahiki, maloko o ke keena halawai ma Kawaiahao, mai ka Poakahi mai June 4, a ma ka Poakahi aku nei, June 11, ka hookuu ana o ka lakou hana. Ua noonooia na hoike kihapai imua oia Aha a ua nana pono ia ke kulana o ko kakou mau Ekalesia. Ua hoohui ia na Anaina Haipule elua ma ka la Sabati aku nei, i ka pule kakahiaka ma ka luakini o Kawaiahao, no ka hoolohe ana i ka haiolelo a Rev. J. H. Mahoe no ka Oihana Misionari Kuwaho. Ma ka auina la mai, ua malamaia ka Ahaaina a ka Haku ma ka luakini o Kaumakapili, ma ka hora 3 1/2, a ma ka po iho ka hui hou ana o ke Anaina ma ka luakini o Kaumakapili, no ka hoolohe ana i ka haiolelo a Rev. S. Waiwaiole, e pili ana no ka Oihana Misionari Kuloko. He mau anaina piha keia, a he mau lulu kai malama ia mahope o ka pau ana o kela a me keia haiolelo ana e pili ana no ia mau oihana. Ua hookuu pu aku ia Aha i ka noho kakau leta ana o ka Makua Pogue no ka Papa Hawaii no kona ano omaimai, a ua pani ia kona hakahaka e Rev. H. Binamu. Ua hui pu hoi na malihini ma ka lakomaikai o na wahine o Kaukeano, maloko o ka rumi halawai o Kaukeano me ke aloha ma ka lakou wahi paina ki i hoomakaukau ai, a me kekahi mau hana ano nui e ae, e hoolaha aku ana makou mahope, no ka pomaikai o na Ekalesia, a me ko lakou mau hoahanau iho.

He Makaikai ana ia Amerika a me ka Hoikeike Ceneteniela ma Piladelapia.
HELU 10.
[Kakau ia e H. H. Paleka.]
NU IOKA.

          O kekahi o na mea kaulana ma Nu Ioka, oia ka mokupuni kahi i kukuluia ai ka hale paahao, ka hale lapaau, pupule a me ka haukipila no na mai puupuu-hebera. He wahi mokupuni uuku keia iwaena o ka muliwai, he elua a ekolu paha mile ka loa. Ua kapu loa keia mokupuni, aole hele ka poe makaikai, o ka poe wale no i loaa na palapala mai na poo aku o ia mau oihana, o lakou ke hiki e hele aku. Ma ka lokomaikai o kuu makamaka, o Limaikaika, ua loaa ia'u ka palapala e komo aku ai. Iho aku la au a ka uwapo, a kau aku la maluna o kekahi wahi mokuahi, e like paha me Pele ka nui. He mau minute wale no ka holo ana, a hoopili aku la makou ma ka uwapo o ua ailana nei, ua kapaia ka inoa o Blackwells Island. Helekoke aku la au i ka hale paahao, a halawai mai la me a'u ka Luna o ia hale, hoike aku la au i ka palapala, a hookipa maikai mai la kela ia'u. Ua makaikai ia e a'u na rumi noho o na paahao, na wahi moe, ka rumi ai, kahi e hana ai, a pela aku. Pau ia, hele aku la au e ike i ka haukipila, he nui loa na mai e waiho ana o kela a me keia ano. Aka, aole i oi aku ka maemae a me ka makaukau mamua o ko kakou Halemai o ka Moiwahine.
          Hele hou aku la au a loaa ka halemai o ka poe pupule. He nui na hale maloko o keia pa, a he mau haneri, aneane paha he tausani o ka poe pupule. O ka ino loa aole au i ike, no ka mea, aole i ae ia ka poe makaikai e ike ia lakou, o na kahu a me na kauka wale no. Aloha loa au i ka ike ana i ka poe mai pupule. Aia malaila kekahi mea i kapa iaia iho "ka makuahine o ke ao pau ole." Hele mai la kela e lulu lima, a ninau mai la, "owai kou inoa?" Hawanawana mai la ke kahu, "e i aku oe o Palaunu kou inoa, no ka mea, o kona olioli no ia." Puana ae la au i ka inoa "Palaunu." Mino ae la kona papalina i ka aka oluolu, a i mai la, "e ae mai oe e Palaunu, e hana pono i na wa a pau." Haawi mai la kela ma kuu lima he mau apana pohaku liilii, a i mai la, "ina e malama pono oe i keia mau pohaku, e nui loa ana kou pomaikai."
Ma kekahi hale e ae, noi mai la kekahi wahine i nupepa; i mai la: "Aole anei au wahi nupepa ma kou pakeke? Homai i pepa na'u; na'u ia e helulehu, a pau, haawi au ia hai, a pau kana heluhelu ana, haawi hou oia i kekahi mea, pela e kaahele ai ia pepa a puni ke ao nei, a nui loa ka malamalama e hoolahaia." Unuhi ae la au i kekahi o na nupepa o Nu Ioka mailoko ae o kuu pakeke a haawi aku la; olioli loa ae la kela.
          He nui loa na ano o na pupule. He poe mumule loa kekahi, he noho malie kekahi poe, a he huhu ino loa hoi kekahi poe, oia ka poe i koe, aole au i ike; ua hookapu loa ia lakou. He nui no ka poe i ola a hookuu ia i kela a ma keia makahiki.
O ka inu i na wai ona ke kumu o ka pupule o ka hapa nui o ko laila poe, aole nae oia wale no, he mau kumu e ae kekahi.  (Aole i pau.)

Aloha Hookahi! Aloha no a pau loa!

          E na makamaka; na hoa kuluma haihaiolelo o ka Lamaku Ahailono ka LAHUI HAWAII; Aloha nui oukou a pau loa.
          O ke aloha, he wahi huaolelo no ka puana hookahi ana, aka, o kona mau ano, na hiona a me kona hopena, he kuluma, he hoohihi a he walania.
          Ua kuluma au ia oukou, no ka mea ua aloha au ia oukou ; ua hoohihi au ia oukou, no ka mea ua aloha au ; a ua walania no oukou, no ka mea ua aloha.
          Ano, me na iini o na hiona paulehia, na koni ana a ka omaka waianuhea ona halialia, a me ke anoano ana mai o na hoomanao ana no na la i au wale aku la, ke pahola aku nei au i ka leo aloha, mamua'e o kou niau ana'e mai ka noho Kokua Lunahooponopono ana o ka kakou nupepa. Aloha oukou a pau loa.
          E na makamaka!—Mamuli o na hiona i ike mua ole ia a ke au o ka manawa i lawe mai nei ia kakou, ua ili mai maluna o'u ka hana olioli ole o ka haalele ana i ka noho hanohano i haawi ia mai ai ka pomaikai o ka hoopiha ana ma ka poai hooponopono ana i ka kakou nupepa, a mamuli o ia kumu, ua manao au, e noi aku ia oukou, e ae mai ia'u e pahola aku i ko'u mau koni aloha ana mamua hoi o ka moku ana o ke kaula aloha nana kakou i hoohui i na la i hala ae.
          Ke noi aku nei ia oukou e hoomau mai i ko oukou mau aloha, a e kokua mai na Lani ma ko oukou noho ana.
          Ke noi nei au ia oukou e hooi aku i ko oukou mau iini ana, a owau pu me oukou ma ia mea.
          Ke noi nei au e ae mai oukou ia'u e komo pu aku iloko o ko oukou poai, a i hookahi ko kakou hooikaika ana e panee aku i kahi waa aho nui imua.
          A, maluna'e o na mea a pau, ke noi aku nei au e komo pu mai oukou me a'u, a i hookahi ko kakou lokahi pu ana mamuli o ka nupepa i hoike oiaio a wiwo ole nona iho, no ke aupuni a no ka lahui Hawaii.
          A ano, mamua o ko'u hele ana'ku, ke haawi aku nei au i ko'u aloha hope loa ia oukou, na makamaka aloha i hookipa aku ia makou i na la malihini, a i pauaho ole hoi ma ka malama maluhia, a me ka hoopunana aloha ana ma ko oukou mau home.
          Aloha oukou e na keiki ulele hua me tala, na hoa haihaiolelo, a ohumu o kahi mehameha. No oukou ko'u aloha i oi aku, no ka mea, ua lohi pu kakou, a ua kahe pu ka hou me ka manao aloha lokahi no na oiwi i apo mai i ko kakou luhi. Ua hooikaika hala ole kakou, ua haawi aku kakou i ka mea hiki ia kakou, a me ka hauoli kakou e hoomaopopo nei ua ike ia mai, a ua lawe ia'ku ko kakou mau luhi me ka anunu ia ; he haina kela no ka makemakeia a no ka mahaloia.
          I kuu haku, ka mea nana ka haawi ana mai i ke kuleana, ka hanohano hoi a'u i malama'i e like me ka hiki, ke ano pana ae nei ko'u houpo, e pane ae ana, ae! he aloha kou nona, eia ka nu nei iloko.
          A ! e kuu peni, ka mea nana i uwehe ae i na manao oloko o ko'u keena noonoo, ka mea nana ka nei ana o ke olai a me ka nakulu nakolo ana o ka hekili ma na paia kolamu o ka LAHUI HAWAII, aloha oe ! ke pahelu nei au i ko'u mau maka, a u iho nou.
          E ka Nupepa LAHUI HAWAII; nou keia mau ilihia ana. He ipo oe, he aloha na'u. Nau wau, a na'u hoi oe. A aole loa wau e ae e oki ia ko kaua aloha. E like me ke kahe ana a ka wai mai ke kuahiwi mai malalo o na lau lehua o ka waokele, pela no ko kaua aloha e nawe like ai me ka malie. Aole au e hoopau loa i ko'u kuleana maluna ou, a o kou kuleana maluna o'u, eia no au ke hiipoi nei.
          E hoomau mai no au i ke kakau ana i ke kaao, a me na manao e ae e hiki ana ia'u, a o ko'u aloha no na makamaka a me ka LAHUI HAWAII aole loa e pau, a e hooi iaku no.
          Ke wehe ae nei au i ko'u papale, a me ke kunou ana'ku, puana ae, Aloha ! Aloha oukou a pau loa!
Owau no , ko oukou hoa haihaiolelo
KAHIKINA KELEKONA.
Kou, Iune 11, 1877.

E wehe ka Hipuu a ke Aloha.

          I na tausani heluhelu o ka LAHUI HAWAII, mai ka la hiki ma Kumukahi, a hiki i kona nalo ana aku ma ka mole kai o Lehua a nowelo wale aku hoi ma na poai anu a me na kaei olu i na Aina Pegana, kahi i noho hooipoipo ia e ka Nupepa ka LAHUI HAWAII; welina ke aloha no oukou.
          Mamuli o ka nee ana aku o ko kakou makamaka Kahikina Kelekona ma ke kulana he kupakako elua no ko kakou mokuahi holo pili aina ke Kilauea eku ale, ua oluolu i ko kakou Luna Hooponopono ke kauo aku ia'u a hoonoho iho maluna o ka noho i haalele ia, a ma ia noho au e kamailio aku nei imua o oukou, me he mau ipo la i kuwili aloha ia me ka oiaio, e hoolohe wale mai hoi na pepeiao, e nana wale iho hoi na maka a e noonoo i keia wahi hopuna olelo, "e ike ia kakou hoa kanaka o kipa hewa ke aloha i ka ilio, he ilio hoi ia, he kanaka hoi wau."
          He malihini paha ia oukou ko'u noho ana ae ma ka noho a'u e noho nei, a e manao ana paha oukou, ua pau ko oukou hooipoipo ana me ka mea i haalele mai, a nolaila, e haalele mai ana oukou i ka lawe ana i ke kino nani o ka LAHUI HAWAII. Oia ka'u e iini nui nei me ka'u kaukau aku ia oukou, mai hoopau i ka lawe ana i kona kino. E na niu moe o Kalapana, mai hookuemakanui mai i kau milimili, aole hoi lokoino i kau aloha ; e na uahi pohina o ka luapele hooweliweli o Kilauea e kololio la i kai o ka Apana waiwai nui o Kau, ka apana i hookaukaunu mau ai me ka LAHUI HAWAII, e hea, a e hoomanao i kau punahele ; nou mai hoi kekahi leo e ka lai malino a ehu, mai poina i kou hoa. He lulu lima hoi ka'u aloha mua ia oe e ka makani apaapaa o ka aina haaheo o Kohala, e mau ko kaua kipa ana me ka maluhia. Aole hoi au e hoopoina i ko'u welina oiaio nou e ka wailele o Hiilawe, mai paweo ia'u e kuu ipo, aole a'u hala nui i hana ino aku ai ia oe, nolaila, aia no kaua ma ke apo o ke kuikahi, e ike i ka Nupepa LAHUI HAWAII lawe nui ia, a hookipa aku ma ke kaena poliuliu o ko oukou noonoo me ke aloha. He wahi makana ka'u ia oe e ka ua kaulana he Kanilehua, mai oki i kou pili aloha ana me ka LAHUI HAWAII, no ka mea oia no kau aikane punahele o ke au i hala, he hilu ia a he la noenoe, e Hawaii o Keawe, e ike ia kaua hoa kanaka o kipa hewa ke aloha i ka malihini.
          E Maui o Kamalalawalu, eia au he malihini hou, aka, he moku kamaaina nae i ka holo ana ma na kapakai o kou mau awa. Ua hoaikane au me oe e ka apana o Keanae ; a he hoa'loha hoi no'u ka olu laau paina o Ulupalakua; ua hooipoipo pu no kaua e ka ua ukiukiu no na makahiki loihi, a na'u no i hanai aloha ia oukou e na waieha mokupuni o Maui, mai ka ua hoeha ili o Waihee, a kiei aku i ka makani kololio o Waikapu, he mau aloha oukou na'u. Aole no hoi au i lokoino ia oe e ka Malu Ulu o Lele, he mahiole hiehie oe no'u no ka la hoouka kaua e ka malukukui o Ka ukaweli, nolaila, aole e paweo ana kou mau maka ke ike mai i ka LAHUI HAWAII, e lawe ana oe iaia i hoa haihaiolelo nou, a e puili paa ana no hoi oe iaia iloko o kou keena hooluolu. Ma kou poli au e moe ai e kauanahua o Kaanapali, a nau e hoaahu iho ia'u i kou wahi aahu pumehana, he hookahi wahi poohina a me ekolu hapaha. Nau hoi e Kaululaau a me Hina, e hookamaaina aku ia'u ma kou mau aekai mehameha. O oo e ke one o Kakuihewa, he milimili au he mea nui nau hookahi no makana nui a'u e haawi aku ai, o na nuhou ano nui o ke alo alii, he puu hoomaha kou "capital," he ki no ke Aupuni Hawaii, e lawe nui oukou me ke aloha, nou e Manokalanipo ke kanaenae hope, mai kanalua ka manao, aole hoi e kuihe kou Luna ikehala (kou poe lawe) i ka lawe ana i ka LAHUI HAWAII; o ko na malama moku hou, he Hawaii oiaio, he koko ponoi no kou mau pukoo kanu. Nolaila, aole oia e alakai ana ia oe iloko o ka nenelu o ka make. Aka, e hoomakaikai aku ana oia ia oe i ke kahua kaua o na Rusia, a me na papu ikaika o Tureke. Nolaila, aole nele kou lawe nui i ka kakou kukini mama, he mau tausani mile kona lele ana iloko o na la 7, a e 8 paha, a lohe ana kakou ua nee ae la na Rusia i Konalinopela ke kulanakauhale o na Tureke a he nui aku, e ka mokupuni kuwaho o Niihau, ia oe huli ka-iao o ka pae moku, e alu mai kakou mai hoonele l ka hookipa ana aku l ka kakou milimili, no ka mea, "Ua mau ke ea o ka Aina i ka Pono."
Owau no o ka oukou makamaka oiaio loa.  B. W. KAWAINUI.

Ka la Umikumamakahi o Iune ma ke kahua "Kapiolani."

          E like me ka hoolaha i hoolahaia ma ko kakou pepa no kekahi mau pule 'ku nei i hala, pela no i hookoia ai na hana o ka la me ka maluhia.
          I ka hoea ana mai o ka la kulaia, ua kalae na paia o ka lewa, a e hohola ana na kukuna o ka la i kona nani maluna o ka aina, me ka pa malie ana a na ahe makani kolonahe, ia wa i ike ia aku ai na pahu hae o ke kulanakauhale e kahiko mai ana ma ko lakou mau huini i na kahakahana waihooluu like ole o na hae o na aupuni a pau, a pela hoi ka lehau o na kia o na moku e ku ana ma ke awa; a i ke kiekie pono ana ae o ka la, ua ike ia aku la ka moe kaoo o na kanaka me na lio a me na kaa ma ke ala no ke kahua lealea.
          Ma ke kokoke ana aku e hiki i ka hora 10, ua puka mai ke kaa alii e lawe ana i ke Alii ka Moi a me ka Moiwahine, mai ko laua home hooluolu ma Waikiki, a naue kino aku la no ke kahua lealea, i ukaliia e ke Kuhina Waiwai Jno. M. Kapena a me kana wahine a me kekahi mau maka hanohano e ae, no ka wehe mua loa ana i ke kahua KAPIOLANI, a malaila pu no hoi ka poe puhi ohe o ke aupuni, ka puali kaua lio, ka puali koa kumau a me ka puali koa Prince's Own; me ka lehulehu i akoakoa ae i oi aku ka heluna mamua o ka papa hoomanao o na la lealea i hala hope aku la.
          E like no hoi me ka hoike ana aku a ko kakou pepa o ka pule i hala, ua auhauia na lio a pau e komo ana iloko o ke kahua lealea he hapalua dala pakahi; a iloko o ia auhauia, ua makau ole ia me ka hopo ole ia iho no ke ake nui e ike i na lealea o ka la i hoomanao ia ai ke koa na-i aina KAMEHAMEHA KA NUI; ka mea hoi i wela ka ili i na maka ihe a me na pahuna hahana a ka laau pololu, a loaa ia kakou ka maha o ka ike ole ana ia mau inea weliweli o ke kahua mokomoko hookahe koko.
          Ua weheia na hana me ke kipu ana o ka puali koa kumau a me ke puhi ana mai o ka poe puhi ohe o ke aupuni i ka leo Kamehameha, ka mea nona ka la e hoomanao ia ana.
          Ma ka aui ana ae o ka manamana kuhikuhi minute a kaalo ae la mao aku o ka hora 10 a oi ae, ua pa-e mai la ka leo o ka ohe no ka hoomakaukau ana no ka lealea mua loa, oia he heihei lio; i ka hoomaka ana e holo o na lio no ka pahu eo he 2 mile, ua lilo ia T. Cummins ka makana he $250; o ka loihi o ka manawa holo, he 4 minute me 22 sekona.
          O ka lealea elua, he heihei kaa no na lio holo kiau, ua lilo ia Chayter ka makana he $150 dala; o ka manawa holo he 3 minute iloko o 1 mile.
          O ka lealea ekolu, he heihei kukini wawae, ua lilo ka makana ia William Allen he $25, a ia Kalimapehu ka makana elua he $5.
          O ka lealea eha, he heihei lio, ua lilo ka makana ia T. Cummins he $150; ka lio mua no i eo mua ai, o ka loihi o ka manawa holo, he 2 minute me 53 sekona iloko o 1 mile.
          O ka lealea elima, he heihei 3 wawae ua lilo ka makana i na keiki aukai o ka manuwa Beritania he $10.
          O ka lealea eono, he heihei lio, ua lilo ka makana ia T. Cummins, he $100. Ma keia heiehi, aole he lio nana i ae e holo me na lio o Cummins, ua holo wale iho no kona mau lio elua, oia no ka lio i lilo mua ai na makana elua, a me kekahi lio iho no ona, a na kekahi lio iho ke eo.
          O ka lealea ehiku, he heihei miula, ua lilo ka makana ia Kioula he $40, o ka loihi o ka manawa holo, he 2 minute me 22 sekona, iloko o 1 mile.
          O ka lealea ewalu, he heenalu; ua waihoia keia heiehi, no ka nalu ole o kahi e hee ai. O keia hoi kekahi mea a makou i ake nui ai e ike, ka pakaka ana iluna o  ka hokua o ka ale, me he manu kaupu la e hookikaha ana i kona mau eheu i ka ilikai, a e hoonoho hoolai ana i Muliwaa me ke kopi ole o na huna kai i ka mea e hee ana; aka, ua haule iho la ka manaolana no ka nalu ole.
          O ka lealea eiwa, oia ka laau i hamo ia i ka aila. He Polapola ka mea i lilo ai ka makana he $10.
          O ka lealea umi, he heihei lio hoolele pa, ua lilo ka makana ia J. I. Dowsett Jr, (Kimo Pelekane Opio) he $80 he 8 ka nui o na pa i leleia iloko o na mile elua.
          O ka lealea umikumamakahi, he heihei lio, ua lilo ka makana ia T. Cummins, he $60; o ka loihi o ka manawa i holo ai iloko o ka hapalua mile he 55 sekona.
          O ka lealea umikumamalua, he heihei kukini wawae lelepa, ua lilo ka makana ia Jack Bodent, he keiki na Keonekapu, he 4 pa i leleia iloko o na iwilei he 150, a he 4 kapuai ke kiekie o ka pa.
          O ka lealea umikumamakolu, he heihei lio liilii, ua lilo ka makana ia C. H. Clark, he $10; o ka loihi o ka manawa i holoia iloko o 1 mile, he 2 minute me 22 sekona.
          O ka lealea hope loa, oia no ka heihei lio pualu, ua lilo ka makana ia T. Cummins he $20 dala.
          O keia ka panina hope loa o na lealea o ka la, a ua maikai kona malamaia ana me ka maluhia; aole he mau haunaele, aole hoi he ola i hoopoinoia; aole no hoi i ike nuiia aku na kanaka he lehulehu e hilala ana i ka wai hoomalule kino, a ua hololea na hana me ka maikai.
          Oiai ka aneane ana aku o na lealea e pau, ua haalele iho la ke Lii ka Moi a me ka Moiwahine i ke kahua a huli hoi mai la; me ke kukai pu ia ana mai o ka leo mele Kamehameha, a huli hoi mai la na Moi.
          I ka aui ana aku o ka la, o ka hora 4 a oi ae, ua hoike mai la ka leo o na kaa pu, o ka pau ana keia o na hana o ka la, a puhee mai la ka lehulehu e naholo ana maluna o na lio a e kauli ana hoi maluna o na kaa, a o kekahi poe, maluna o na moku kuna a me na waapa, a o kekahi poe maluna no o na wahi lio o Adamu ma (hele wawae.)
          Ua manaoia o ka nui o ka poe i akoakoa ae ma ke kahua lealea, aole e emi malalo o 4,000 kanaka o kela me keia ano, no ka mea, aole he la nui i oi aku kona mau heluna kanaka e like me ka la i wehe mua ia ai ke kahua KAPIOLANI, a he hikimua keia la kulaia ma ia kahua no na lealea e ae e hana ia aku ana ma keia mua aku; a e lilo keia wahi he kahua kaawale no na lealea o keia ano; a o ko makou iini nei ka maiau a hoomaemae maikai loa ia o keia kahua.  *

No ke Kau Jure ma Lahaina.
(NO KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.)

M R. LUNAHOOPONOPONO; Aloha oe:—
          He wahi ukana ka'u e hooili aku ana, nau hoi ia e hoike ae i ke akea, a eia iho no ia malalo :
          Ma ka hihia a ke'lii kue ia Kunuiakea, no ka aihue ana i na dala he Kanaha mailoko mai o ka pahu ili o ka Mea Hanohano W. H. Halstead, iloko o ka hale o Mr. Kia Nahaolelua Esq. ma Lahaina. A ma ka ninaninau ana i na hoike imua o na Lunakanawai Kiekie, a a me na jure, ua akaka loa, ua hewa ka mea i hoopii ia, a i ka nana aku a na makaikai i ka hoolohe ana a na jure ma keia hihia, he aihue oiaio. Aka i ke komo ana aku a na jure iloko o ka rumi, ua nui ko lakou hoopaapaa ana no keia hihia. He ekolu hora ka nui o ka manawa i noho ai iloko o ka rumi, aia iloko o keia poe he 12, ka poe a ke kanawai i koho ai a i hilinai ai ia lakou he poe nana e kaupaona maikai i ka make a me ke ola o kekahi mea i hoopii ia malalo o kekahi karaima i like me keia, a ua ike ia he eha wale iho no jure ma ka aoao e olelo ana e hoopai, oia maoli no ke kaulike a me ka makemake o ke kanawai, a pela no ka ka makaikai nana aku i ke ano o ka hihia; eia ka auanei e hookuu ia ana e na jure 8, a no ka pololei loa o kekahi jure, ua huli aku la oia ma ka aoao e olelo ana e hookuu, a o ko lakou huina ia manawa, eiwa, i ka makou nana aku, he poe jure hoopilimeaai wale iho no keia, aole ma ko lakou ano kuokoa, a he poe hoi i hilinai ia. A koe aku la ekolu jure, ua kapaia kela poe e makou he poe liona, he poe wiwo ole me ke kupaa ma kahi o ko lakou hoohiki ia ana, e hoolohe a e kaupaona i ka olelo a na hoike o na hihia imua o lakou, a e hana hoi i ka hana i like ai me ka ke kanawai kuhikuhi; Hu ka aka i keia papa jure hupo, naaupo, aole paha ma na wahi a pau o keia pae aina, eia wale no paha keia mea nani ma ka apana o Wailuku nei iloko o keia mau la, pela wau i kau iho ai i na inoa pakahi o na jure hoopilimeaai, O. S. Kawehe, no Lahaina; S. Kaihou, no Olowalu; Kauoha, no Lahaina; S. Maule, no Waihee; W. B. Keanu, no Wailuku; Antone Sylva, no Waikapu; W. P. Kala, no Waiehu; R. K. Keahi, no Wailuku; W. B. Kupa, no Makawao.
          Ma ka nana ana i kekahi mau jure o keia papa e kau ae nei maluna, ekolu mea i manao nui ia he poe kuokoa, o O. S. Kaweha, W. B. Keanu, a me W. B. Kupa, eia ka auanei he poe palakai loa, he poe manao ole i ka pono o ke kanawai a me ke kaulike.
          A eia iho na jure kuokoa, wiwo ole a hoopilimeaai ole, a i hele hoi ma ka pololei: S. Kolopapela, no Makawao; J. Kapohakimohewa no Honuaula; J. Haole, no Wailuku.
          Ke manao nei au, ma ko'u hoolohe pono ana i ka J Haole wehewehe ana i ka olelo ike a na hoike imua o ke Kiure a me kana hoakaka pololei ana i na mea a pau mai mua mai a hiki aku i kahi i kueia'i ke kanawai, aole he mea a ko'u naau e kanalua ai no keia hihia, he hiki wale no ke olelo ae, "Ua hewa ka mea i hoopiiia." Nolaila, aole au e kamailio ana a loihi loa no keia mea, aka, no ko'u makee i ke kanawai, nolaila, pono no au ke hoikeike iki ae i keia. E pono e makaala ke aupuni ma keia hope aku, i poe kuokoa a kupono, e like me keia mau inoa ekolu e kau ae la. He mea loaa wale no na Kiure maikai ke huliia, e like me L W Papalimu, Kahinu, Kealo a pela wale aku no. Aka, ua kohoia ka nui o na Kiure ma ka poe inoino wale no ka nui, a e like me ko lakou inoino, pela no lakou e hana pono ole ai i ke kanawai.
Me ka mahalo.
T N MAKAIKAI.
Wailuku, Iune 9, 1877.
          [Aole makou i manao ua hewa ka olelo hooholo a ke jure, mahope iho o ko lakou kaupaona ana i ka ike a na hoike, anoai, o ka noonoo no ia i loaa ia lakou. L. H.]

AUWE KUU AINA E!

E KA LAHUI HAWAII E;—Aloha oe.
          Ia'u i hele ai i na kaiaulu, i ke aolewa a ka makani, i ka opua hookiikii hoonahanaha, aia hoi, ua hoohuli mai la au i ka manamana makeneti o ke panana o ko'u moku, e huli e hoi i ka home; I nana mai auanei ko'u hana, ua hele i ka huinakolupeleleu, ua paa i ke kaha omaomao, i ke koloka pouli ; oia hoi keia, "hapala ke kea nakele ka ai." O ka inoa o ka moku, o Kakuhihewa wale ka pii a kahi kalo, he $2.50, he oi ka hoi keia o ka pii, o ke kumukuai o kahi oha, $5.00, a pela hoi ka ohulu' $3.00, o ka hele keia a ka ai lewa i ka makani, he $2.00 o ka hua hookahi (ulu).
          Aole pela mamua ae i ka manawa e huli ana ke alo o ka aina iluna, aka, i keia wa, huli ka waha o Hau-a i ka makani ; aka nae, aole e pilikia, he ikaika nui, he nui na huapala. He ki ua ai, he hapuu, he hoi, he pi'a, he ama'u, a he pala no hoi ia ai, aole hoi ka maia a me ke ko, o na hua mau ia o ka aina.
          O ke kumu nui no hoi o ka wi, no ka nui o ka wela o ka la, maloo mai na wahi huli; pela hoi na wahi lau uala, he oki loa no. Ke mahiai nui nei na kanaka i keia wa.
          He mau Hui Hooulu Lahui Kope kekahi mea nui maanei, na S. K. Kaai kekahi hui ma Kelakehe, a na ka haole hoolimalima kekahi o Honokohauiki. Ua uleu no na paahana o keia mau hui, ma ka hapalua no hoi o ka la, aohe la, he mau hora wale no, he ukupau na kumu kope a ka mea hookahi, ina he 50, a ina he haneri, oia iho la no.
          Ke hookoia nei ka leo o Kalani.—Ma ka la 31 o Mei nei, hanau iho la he keikikane, na Kaaua w. a me Ohialau k. no Kaloko. Ua nui no ka poe e ae i ko ai keia leo o ka makia o ke Aupuni o ka Hooulu Lahui.  J. K. KEKA.
Kaloko, N. Kona, H. Iune 7, 1877.

I ka Luna Hooponopono ka Nupepa LAHUI HAWAII  Aloha oe;—
          Ua minamina au no ko'u ike ole ka Nupepa L. H. iloko o keia mau mahina elua i hala. A ua hele mai kekahi poe hoahanau makemake nui ko kakou Nupepa maikai me ka awe aloha no ko nele loa, aole no hiki mai ka mea makemake ia.
E hawanawana aloha aku oe ma ka pepeiao o ka mea nona keia hemahema, a e hooko ia ka makemake o ka poe puni Nupepa L. Hawaii. Owau me ke aloha.  J. D. PARIS.
O range Hill, June 4, 1877.
          [O makou pu kekahi i minamina no ka hiki ana mai o keia leta ma ko makou pakaukau. A ke hai aku nei makou, no ka pau ana o na Luna mua. Nolaila, ua loaa na Luna kupono nana e hoouna aku i na pepa me ka pololei.  L. H.]

          UA lohe mai makou no ka poino ana o kekahi waa mawaena o Maui a me Lanai iloko o keia pule iho nei. Ua holo aku kekahi mau mea eono, elima kane me hookahi wahine no ka lawaia ana ma Kahoolawe, i ko lakou hoi ana mai a mawaena o ka moana hulihia iho la ka waa a hiki ole ia lakou ke hoolana no ke ino o ke kai. Iloko lakou o ke kai kahi i hoolana ai a po ia la a ao ia po, a ma ke awakea o ka Poakolu ike ia aku e kekahi poe ma Olowalu a holo ia aku la e kokua. Ua pae pono lakou a pau i ka aina me ka poino ole o ke ola. O ko lakou mau inoa, o Nawaliwali k., Halou w., Kaalepo k., Nahooikaika k., Nawahielua k., a me Paawaa k.