Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 25, 21 June 1877 — Welina i ka Home Kulaiwi. [ARTICLE]

Welina i ka Home Kulaiwi.

O welinn, na like no ia me walohia a mo alohn ; 0 home, he mHinnla olelo pi!i nni ia ; o kulaiwi, he wahi t DOho ia h knpa iūhĪ na kupona mat, a i rh nj;imo aku. O home, oa kapnia ia ma q:i mea he nui. Oka Moi qh 'iii a ine «• m-.knainanH e noho ana ma keknhi hupuui, iie home ia, o kn hnie i hanain no ko k*ue, w*hiue n he m »Q keiki, he hooie no ia, o nn kuiHnai e iike ioe Lnhniiihluhh, Hilo B. S. Punnhoo, Mannnolu a nte WainluH, he home no iH, a he oni aku no na mea o pili ann i nti mea he home, ko ole nae au e kahihewa. Oke kniinka i kakKUĪa ma keknhi kaiaoa a Hhupima, a moknpuni o kekahi aupnni, a ku oia a hele mii ia wahi a i kokahi wnhi e akn, «ole no e neie ana kona aloim i ua wnhi la ; peia uo, o ka honie

umii i noho ia, a ua pili paa ke aloha, he honue nani a aloha nuiia ia.

0 ke kanHka Amenka i noho a kupa i Hnwaii nei, ua kuonoono, lnko, w«iwai, he home nini, he ohana oinio, aka,

no kn aui una ae o kn manHwa i m»oao «i e noho h hoi aka i AtnerikH, «o!o no auanei e uele kona hoomnnHO an» i ku home iluwHii nei, a iaia «uanei e anen ue hiu e haalele mai i na kniaulu o Hhwaii. h aiv aku oi» i ke kui, aia auanei ke alohu iloko ona k«hi i hakukoi ai. Pela no. o ka Hawaii pouoi, he io h he iwikuamoo nona ponoi iho, ua ku oia me ku uiuimo, e knikai i kona mnu wawae a e hele aku, uh oi palua aku kona «loha tuamun o ke kanaka Amerika, oiai o koua home kulaiwi ponoi no ia, »ole no kakou i hoopoina i kela olelo a

K tha!aom<ipuana inaua o na lii a me im makaainana o Kauui, e i ana mnhopo o

( ! kana olelo «lii ponei : "'Aloha oukon a pau, aluha no hoi ka ain», oki kakou la ) nalo." Oke kumn oia olelo a Kah«tlai oinapuana, no ke aloha a me ka mina ! mina uo i k » no!io ana, a hoole aku !a i ' ; ka hoi i Kealohilani, ka honoe malihini | i puanuana ke alolia a oie ka noho ana I aku. ! Ei;i hoi ka Kamamnlu, kekahi aliiwahine hanau o ka aina nei, i kona wa i holo «i me kaiva kane i Kahiki, a nwe ilio la i ka poe i noho iho a me ka aina. : "Aluh;i oukou e na lii, aloha ka hni ann me na m'kaainana, aloiia o.< e ki»y aina, eia an kt> hanMe A*c.," wa ik« nw j kako», o ke aloha o; oa KamaUi U i ko- ! na aiua kui>N, oi» no ko kuinu okona

] iivv« ana, a hv»o(nanao «na ae i koua aiua < kukiwi mai ua kupuua m»i. i Ei» hoi, oke kan>«ka Man-aii, nni n * i nim e kono uiai mii » iioko o ka puuwni o. hoom «n«o .iiiiu ne i ka honie kul;iiwi ; o lia kuaiimi, kūalopo, ua puu, ua oa\v.t i<a aiua papu a w.ihi papali. ua ululaau, ii» wali» onea»»e«, na in ikalao, m k<«ikuono, n » mHkaui he nui ; e ku mai aiM- ; nui I ik.ni uiiua ou, a hoike tuai i k<> li- > k«»u aloha haalipo nou, a n* ia aloha no 1 e ae ai oe, |ia »ila j)aa ia ke aiol a aiiia m iioiue kulaiwi iloko. i'eia ; V»o, ke kouo umi la ke aloha maieua, ku- ! puna, kaikuaana, kaik-»iu.t, tuo«>puiii» I iuiua ou, e kau a uiai aiu ko Ukou aio-

li* ia <>c u uuho u« «i «a iiui i b« u»*».*» ; o u» Ihmuc kuUi»i wi U. U ko k«u m i k uk» ki> k<>u w i, o n« «ī 0110 «noniou.-*,' kuliikuhi, k« pu*« ta«i I* kou* uiau lik>* u«, • bt» »»e* »u*nei ia e pu-« m»i ni k«.> hlolm, « kuokot'i)i kuliua iluni o ka ho uie kuUiwi. O iiii i* on i i kauUu* uo ko kwhikuhi iuoiuou», i hui pu i-i ito e" 1 k* lu(.>ea mhU o k* lipo* * um um ui«« , uuo liko o n<* «ok u, e «wi ī pu i* Uii MUAUoi ko l »kou li\H>uiAn<«o e< hi», * k-«olii iho no i n* koiikoi puili puutv ; hau,», no k;» liomo kuUiwi, «% «010 li« om «v» i k« h*h«u* «» k« «u.i.oia iu<k> lo- , lii w*io i.ho uo o. Aolo uo knkou e h.n • poiu* *n»i i iia oloS<» *»»-■* « ko l!«*w..it tu'i. * oW>K> t?> <u miia i koU a I»? koi« > w*. ih> Vo 11 'Holulu noi po* i k« liuikMi) tu4 « ko k*v>u*. i K» »* mili liiua ; o l'l.ikwiioo. »I«>1 * <11 ui «k »i. l'i* *\v h* no hoi k < L< lv \ k* unlu ulu, u« I* .ii)>iti. pt>U k»> k* m*lu Uoku*w*, ■ u* l T kiuVin. n« u* l.»u«ti»*hii« * |>u!« ld ii>» 'ku h <i i k* twik-»ui Apt«p<«*. k* u* Kipmipiiu. u* K*t>ilohtt«. ; ko W* i>»i» »U * inki K>* ** i u* K.on* k»i <>|>u« i k* Ui * «fho. hoi ** h«w i ko k* Imiw k*h* k*'t*ka o M <uu<k«»i»v «hi <»•!«». »» li*|* h* «v I*. ti'i».<>. h-U *i * kr ku. •«. A > . "ii m »«0* * h'«*».o i* ■**» < '. k<' !<»«( > »»>-» * «* i *»» |»«u* ««'*lM* au« h k» •»«»!> ■. V" M»i «t*r( I

kuu mauMwa i ke «4«im 1«, o ke k«H w«biae, kejki, o koU & me k&U «&ki i bdiu ia 1«, e a*o «na kftla ame ke» ia i koua vH«bi ponoi iho, a e hoomanao maa aaa ina mea a paa. i£e kn Hiai lioi oa bio(ja o ke «o nāonao ieaoa oa, h *e kuu-a ui*»i k tno ke kalokalo po roaī, Aa niakoa «« kula ia aopooi, 6 liaalele mai aaa au|ai oe ia mukou ? O ua kula liau«i keikjkant» a kaikaaiaUine, ke tiinau mni auei o«i aloha ia uiakoa ? oaa aba hniāwai, na laakiui, oa boie kaui boao, aa &ibati, aa ahaLui EuHueiio o ua inokopuoi, ka ahahui luo p* houO a Piilaui, ka ahnhui Euaneiio aui o ka Pae Aioa Hawa**, ua wha mele aj me oa mea a pau o lP& au uaauao ou |e HaWhii, a ke oi mai la i kou aioha, e haalele m«i ana Huei oe U makou ? Auwe ! Aowe I ! Alohu oe. ' A ina pelai ke aoo io maoli, n ke kan a laiai la ka weliua i ka home kulaiwi, a pela lakou e paianma mii ai, e kaohi a puiii mai aoa ia oe, luai haalele mai oe ia makou. Owai la ka iu ponoi, a iwikoamoo hoi, o mokumokuahua ole ka naau no i* i mau leo walohia 1 ka hoine, e wawaio mai aoa ia oe i ke 1» tninute * me keia eekona, aole, aole, aole loa. Nolaila, mai ia inau leo walohia, aole io no e hiki i ka io ponoi ke ku a haalele i kona maa hiOna eehia, n hoopale ao i na ieo hanuipo loloku e ku io.a liaalele i kou home kulaiwi. Ke

ninnu nei boi uu, «ole io anoi e hiki e hnrt)e!e i ka lnnn« kulaiwi, a heie no ke iiiuha i keNahi wuhi e nku, a hoolilo ne i)t i honie kulaiwi nnu ? Ke i tn»i la paha kekahi, aole e hiki. No ke aha ? wahi ii'u. Eiu ku kn E.iihal»*, '*Aole ko oukou he hoiue e mnu ana mnHuei." "E oe i kou hoalMUnn, o like me oe ia oe iho." U E helo ue oukou e hoi\hHuinHii& ī uh luliuikMnMka a pmi, e pnpet zo »D < i« lakoui iioko oka iuoa o k» Mnkua, ke Keiki a me ka Uhane Heniolele." "Ke ujhuho nei uu, na hiki no, no ka inea, ke i m ū la ka lvub il«, "E aloha oe ia lehovn i kou Akua me kou na«u * pan, me kou Uhane a pau

h aie kou ikaikn a p»*u." 4, Uii iike hoi k» liiH pei», e uloha oe i kou hoalaonn me oe tu oo iho." Ko i nni rei p»«hn oukon, lte iil -h« anei lio« i k» hoiue kulaiwi o [liiwi«ii pouoi noi ? Ao, un «k» lia nai ho. lii > l<oi Im u«* «loim nui oo i k < home kulniu 'i, hmhn hoi kmi o kn | noi k h mlelo i u« h<»rny Ih, h owui hoi j iu m <u ho i'loli ) uei uii e 01010 nei, ho I lion'loh* nou ? Ao. hw Hloh t no kk h<vi ino a iuo kon* m>»u hionn mmi j | p'Aii. Ak «, un oi pnluH nkn ko'u ;«10-1 I h« i na uh*ne o kmiHk-i © nolio «n* ilo ! | ko o k« make, e hoohei i« nnn e ke Hin- ; I bolo iloko o kn pouli mxu lon, n e kui p->lu in miih uo kt» lai e ro«ko «i. Ao. ; : oinio Mku U kou wloha i* Ukou n ko , Inkou muu nliHiie, n pehen ka lioi k« ; hoine ku)rtiv\i, .« mo ko m.«u moi i olelo | nmn ae uei ? Ae, un mnikni n.> kn ou-; kou ninau,n ke p ikui «ku nei «u i kn'u ' niu oi, o ko uhn U kn mon nui, o kn ho- i uie kuUiwi *n«:i h rao koun iumu hioun, <« ine kn pm> i hoona*u«o in, a un pib=« u« hoiue kuln ui noi i k« n««UNO a u»e kn 4>ono io o kn Eunnulio, n o ka uhnue ] nnei o kv knunkn, kn nuo#, iuak«uuae hoi I n k«j Akun i iu«knua ui«i ni, «iun hoi i I 01010 fho *i ui-< Kiuohi ' l ilio |n j ke Akan, « bntm |pkou i ke knn*k« i ku | u knkou, tu« knlikrt «nn me knkou iluk" ' Oin b«>i, ium ke nuo o ko k.«lu kolu, i>».«, 0 )l*ku* koiki a mo kn Uhnuo ! H«-mo«elo, n um kn pauku iho h\M. ! ii om iho 1« ke Akna i ko k*tt«ka mn | konn «uo iho, um ke nno o ke Akun oin : 1 h-oin ni, hnun iho U *ūn i knue» n i wa«liue. 110 oion oU 1« anei kn Uhai*, n o kn hou»* kulniwi «nei ka mm nui ? Ko h«i no» uo w.«u, o k« ahnu» o ke ka» u*k« k« M«n uai a oī k« uo« « k* AU» < i u»ik«<i« l«»« «i, «v»le o «n houaa ka m+a! e p4« wnl« mm 1 ke «hi « aie ka l««i|*» io. A ni« o fc« kmukn kn mn nui, «Ut* U, un p>«no io no ke hoolw i kn w*lia« « piU »ku ka u««a i ke «K»a« i« krii<k « Hio p« Ikii ii kaala e paa p« |ii m«> KmMa. i | Nv>ln(U, ke Woike n*i aw wa be«a • ki. ua }*«lu« nk« U'« ah«ka « ka 4a aiu« e sa*ai«n o k« iNuae kuUi« s aaa(a> > lo o in» a«n k«««»«, I Av4e i toaa i |«1 jhh' |**c«o« ka ua««*o a me ka «<i« *i« au Uk«ui m«UK> *ft+# mim n »« a«Mkk«a«a kn^nl »«■> o «1« l«l • hm U nkW « it«o (M«i. I . 1

. l 2 - ie * Jo «« iM . pegbaa fc* 1 .. * u * * 019 ma ® B® &ai ia oia {toa,siu u, pitia E|ftwaii i k« ouiuo • ike i* &riitD, alt« o Ukoo be oie k». J&i» ka ieaa, "Aatf e ho-« ia ke kokoi i mea waiho aiialo 0 ke poi, aka, mn kahi p kau ai ko k&* kiu, i maUoiHlam» uo ka poe*a pan ik>ko ok« haie." "Ua b«awi waie ia aii, e Imawi \v«le ako oakoa." Nolaiia, ano 1 keia la, ke ku uei au n haalele i ka homo kulaiwi, a holo aka i na aioa e, e iaii i home h i o'u tßao hoaHoha e noho a»a maiaiia.

Ke bteawi aku nei au i ko'a welioa hope nou e kau boore kulaiwi a«i na fta(bdhameßlt mai a hiki mai ia KaHibiya, kw liuuwi eei hoi au i kau aloha hope loa i ua Kuia Sabati mai Hawaii a Kauui, a peln pu boi kuu aioha uo na makua o ka pono a me na Ekaleaia mai Haw««ii a Kauai. Aloha onkoa a paa loa iloko o ka Haka leau. Owao no me ka weiiua oiaio iloko o ka Hako lesa Kristo. Sam. P. K. Nawaa. Honolulo, Juue, 14, 1877. [Me ka wnlohia luuiuu makoa e pauai aku nei i ko makoa aloha no ka m ikamnka i waiho t?io i ke oue oiwi a lioa kukai hoi no ka kakoa elele i kekahi wa, a iluna ka makoa mau uoi e hoopae ola ia oia a me kana !ede. L. H ]