Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 27, 5 July 1877 — Page 3
HOOLAHA.—Ua pa ia iho nei a paa, he Ilina Kanu Kupapau hou ma ka Aoao Hikina o Puowaina.
Eia na rula i hooholoia no ua Ilina Kanu Kupapau hou nei:
1.—Aole e kanuia kekahi kupapau me ka loaa mua ole o ka palapala ae kanu kupapau.
2.—O na kupapau aole o lakou mau pa kanu, e eliia ko lakou mau lua ma kahi a ka mea malama pa kupapau e kuhikuhi ai.
3.—He elua dala a ka mea malama pa kupapau e hoouku ai no ka eli ana i ka lua hookahi, aohe uku e ae.
4.—Ina na na makamaka no o ka poe make e eli i ka lua, he hookahi wale no dala e uku ai i ka pa kupapau.
E loaa no na pa no na ohana ke noi i ka Agena o ka Papa Ola.
Mai ka Poakahi, Iune 25, 1877, aku, aole e aeia ke kanu hou ana maloko o ka Ilina o Kawaiahao.
Ma ke Kauoha a ka Papa Ola. 25 3ts.
He Himeni Aloha no ka haalele ana i ke One Hanau.
Hakuia e S. P. K. Nawaa, a Himeni ia maluna o ka Moku Hoku Ao.
1
Aloha au la i kuu aina,
I kuu aina hanau nei,
Na makua me na kini o'u,
O na hoa makamae e.
Hui— ||: Hiki anei ke haalele,
Ia oukou a hele e,
A ku ae a hele aku,
I na aina pouli e. :||
2
Hiki anei ia'u ke haalele,
I koonei mau Kula Sabati,
I na bele kani hone mau,
I na aha halawai nani e.
Hui— Hiki anei ke haalele, &c.
3
Hiki anei ia'u ke haalele,
I na kualono oonei,
Na mauna nui kula uli,
Me na kahawai maikai e.
Hui— Hiki anei ke haalele, &c.
4
Ae, hiki ke haalele,
No ke aloha oi ae,
No ke aloha i na kini,
Naaupo, hoomanakii.
Hui— Hiki anei ke haalele, &c.
5
Aloha oukou e na makua,
Me na hoaaloha pu e,
Ka Moi na'lii no a pau,
Ka Hooilina nani o ke Kalaunu.
Hui— ||: Eia wau, ke haalele,
I kuu aina hanau nei,
A kai ae, a noho loa,
Ma na aina pouli e. :||
KA HOIKE O KE KULA KAIKAMAHINE HANAI MA KOHALA AKAU.
E xamination Exercices of the Kohala Girls School—June 22, 1877.
Singing. — Holy is the Lord
Bible Reading.
Bible Recitation.
Recitation. — Judea. Katy
Singing. — Beautiful land of rest.
P rimer.—Read & Spell.
P rimary Arithmetic & Colburn.
Singing — All Hands study. Air. Castles.
Ea ton's Arithmetic.
First Steps Geography.
Recitation. Caroline.
Singing. — Sweet by and by.
Reading & Spelling.
Moolelo Ekalesia.
Singing Flag of Liberty.
Hae o Hawaii.
Reading & Translating.
Read & translate.
Singing. — Hearts & Homes.
Reciation.
Hou se that Jack built. Pokii.
P roverbs 2:1 Hikina.
P roverbs 23: 31,32 Emalia.
I saia 3:22 Rose.
Ol d Alcohol Luka.
Fill up the bowl Malie.
Awa y from the revel. Julia
Singing. — Dash it down.
Reciation.
Ha ste to the rescue Helen.
Go to thy father Maria B.
Wah t are you going to do Tamar.
Father leave off drinking H. Kina.
Drink I will — Maihui.
Drink poor fellow drink Tamar.
Singing. — Temperance boys & girls are we
Book of Nature.
Me dley.
Singing Merry chimes of bells
Ring! Ring!! Ring!!!
Ua hoike ia hoi na hana lima, na mea i humuhumu ia, ua maikai a mahalo nui ia keia hoike. E mau ka holo ana o keia kula imua. Ma ka olelo haole ka nui o ke ao ana ma keia kula. E hoomaka hou ana ke kula ma ka la 27 o Iulai. KEALOHA.
Ua hauwalaau ae mawaho o ko makou keena kekahi mau wahi kanaka hoopaapaa rula ole, he Kiure a me ke kanaka i kepaia e hoi i ka mahiko o Kau i Hawaii, i ko laua hoopaapaa ana, ua hoopuka laua i kekahi mau olelo pilikino kupono ole a no ko makou ku ana ma ke kulana he alakai no ka lehulehu, ke papa aku nei ia olua, e waiho i ka hana ino, e ao i ka hana pono. Aole no hoi makou i apono i ka lawe ana o na Kiure kepa kanaka i kekahi mau dala mailoko ae o na dala ohi mua a ke kanaka i kepa ia, oiai, ke Kiure e ukuia ana e ka haku makemake kepa he uku okoa, o ka lawe ana o ke Kiure peia, he ano ku ole ia i kona ano he kanaka, a o kona aloha i kona hoa, aole pono ke haule malalo iho o ko na holoholona, oia ka makou e i ae nei, ua oki oe e Kiure, e noonoo pono hoi e ko makou mau hoa e makemake ana i ka hana.
NA ANOAI.
DALA PEPA.—Ke kono ia aku nei ka poe naauao o keia kulanakauhale, e hele ae ma ke keena halawai o ka Luakini o Kaumakapili, e hoakaka mai imua o ka Ahahui Hooulu Noiau, i keia po Poalua ae, July 10, i ka hora 7, no ka pono a me ka pono ole o ke dala pepa ke hoolaha ia ma keia Aupuni. MA KE KAUOHA.
Ma ka Poaha o kela pule i hala aku nei, ka hoopau ana i ka hoike o na kula aupuni, a ma ka kakou pepa o keia la, e ikeia ai ka hoike a ke komite hoike kula, a mahope aku e hoakaka aku ana makou no ko makou manao ponoi no ia mea.
Ke hoea aku nei i keia la kekahi mahele hoonaauao nui loa ia kakou, oia na mea e pili ana i ke Akeakamai, mahope iho o kona nalo ana no kekahi wa, a e hauoli kakou i ke kuilima hou ana me ia.
Ua hoopomaikai ia mai ko Honolulu nei i ke ahiahi o ka Poalua iho nei, e na kulu paka ua mai na aouli mai a hiki wale i keia kakahiaka, me ka hauoli ko lakou hoomau ana mai i ko kakou mau kula panoa.
Ma ka Poalua aku nei i noho ai ke kau Kiure o Honolulu nei no ke kau o Iune. O ka hihia mua i noonooia, oia no ka hihia ke lii kue ia Hosea k no ka hewa he a hue pipi, a ua hoopau wale ia e ka aha. Ua lohe pu mai no hoi makou, aole he nui loa o na hihia no keia kau.
Mai ka peni mai o ko makou makamaka S. P. Kumalaa, i ike ai makou he 30 a oi aku ka nui o ka hui Kawaihau e noho kanu ko la ma Kapaa i Kealia. Ma ka hora 7 kakahiaka, hele i ka hana, ma ka hora 12 awakea, hoomaha a hiki ma ka hora 2, hoomaka hou ka hana; he 3 ai ana a me 2 inu ti ana o ka la, he ai a lawa ka makemake.
KE KILAUEA NO KAUAI.—Ma keia ahiahi, e au aku ai ko kakou halelana mokuahi Kilauea, no na ale o Kaieie, me ka lawe pu aku i ke lii ka Moi no Kealia, Kapaa; a ke kalokalo ae nei makou i ka lokomaikai o na lani, e malama maikai ia kona ola, a e hoopae ola aku iaia ma ke kahua malihini o ka pomaikai ana i imi pauaho ole aku nei.
UA KUHIHEWA PAHA KE HOA.—Ua loaa mai kekahi palapala i kakauia e ko makou makamaka oiaio a hoa'loha hoi o ka mokupuni o Keawe, e ahewa ana i ka makou manao pepa o ka helu 24 nona ke poo "E ka Lahui," a wahi ana, "ina e pau na kanaka i ka mahiko, haalele lakou i ka pono a lilo i ka hewa;" pehea la ka olelo a ka Baibala, "o ka lima hoopalaleha, aole pono oia ke ai, o ke kanaka molowa, oia ke aihue."
KA LA 4 O IULAI.—Ma nehinei ka malamaia ana o ka la 4 o Iulai e na puuwai Amerika, a i ka hiki ana aku hoi i ka 101 o na makahiki o ko lakou noho kuokoa ana; ua ike ia aku na huini o na pahu hae o ke kulanakauhale e kahiko mai ana i na kahakahana waihooluu like ole, e pulelo ana me ka haaheo ma na eheu makani, a e kipaipai ana na eheu o ka manu Aeto i ka lewa; me he la e i mai ana, o ka maluhia ka'u makana ia oukou; aole no he mau mea ano nui i hana ia, aka, he mau paina kai haawiia me na pu i kiia e ka batari pukaa, i panai ia mai hoi e ka puali puhi ohe o ke aupuni ma ka Emma Kuea i ka auina la ana ae.
Ma ka Poaono i hala ae, ma ka oneki o ke kuna Kinau, ua ikeia aku na luina a me ke Kapena o ka moku e pioloke nui ana me na pauku laau i ka lima, e holoke ana imua a ihope, i o a ianei, me ke ano haunaele; a i ko'u kokoke ana'ku i kahi o ka haunaele, maopopo iho la ia'u e hakaka ana lakou me na iole aukai o na uapo o Honolulu. Ua komo pu aku kekahi poe o uka ma keia haunaele. He mea akaaka no oukou ke puana ae au. "a lau a lau ke alinalina," oia hoi, he nui wale na kanaka e paio ana me kela wahi iole hookahi, a owai ke hoole ae ua huhewa ka ikaika i ka puahiohio—Nani kela! ua hiki e! HUAA.
Ua malamaia ka hoike hapaha o na Kula Sabati o Kaumakapili ma ka la Sabati aku nei, a ua maikai na hana i malamaia. Ka lulu dala no ka mahina hou kekahi i malama ia he kanaono dala i lulu ia, penei:
Apana Luna $13.60
Iwilei 2.35
Kapalama-kai 2.10
" uka .75
Kauluwela 2.35
Kapuukolo 4.15
Kikihale 2.25
Honolulu-waena 1.50
Kulanihakoi .25
Waikahalulu 6.50
Kaakopua 1.50
Pauoa 1.95
Maemae 6.65
Papa Himeni 1.10
Na Malihini 12.40
J. Moanauli .50
J. Alapai 1.50
Huina pau. $60.00
O ka panina o na hana he haiolelo waiwai loa na C. M. Hyde D. D. e pili ana no ke Kula Sabati.
O kela pa nui nani a maikai o B. F. Dillingham e waiho la ma Kulaokahua mawaena o ke alanui Beritania a me ke alanui Young, a i kuai liloia mai i kekahi mau keonimana, ua makana ia aku nei no ka Papa Amerika, i wahi e kukulu ia ai ka hale no ke kumu o ke Kula Kahunapule, oia o Dr. C. M. Hyde D. D. O ke kumukuai o keia pa, he $2,500.
MAKE EMOOLE MA HEEIA.—Ma ka la 30 o Iune iho nei, ua make hikiwawe iho la o Kanaina w. Eia nae ke kumu o kona make ana a me na olelo a kekahi poe: Ua hele ua wahine nei i ka lawaia opae ma Heeia-loko, mai ke kakahiaka mai a hiki i ka auina la, oia a me kekahi mau wahine e iho i hele pu me ia; a ua koi aku no oia e hoi a me kekahi kaikamahine, e hoi lakou, no ka mea, ua anuanu loa, a hiki ole ke lawaia hou aku, a ua kokoke no hoi ka la e napoo. I ko lakou hoi ana nae a hiki i ka hale, o ko ia la wikiwiki aku la no ia e komo iloko o ka hale, e nana i ka mai ana, no ka mea, o keia wahine, he kahuna a he hoonohonoho akua, o na mea mau ia i keia wahine; a i kona hiki ana nae i ka hale o ka mea mai, noho mai ana ia, me ka manao nae o ua kahuna nei, o ke ahiahi ia e hoahaaina ai. A i kona hoi hou ana a hiki i ka hale, ea aku ia e kupa raiki mai ana ke kane mare, a o kahi noho kapae, e okuu ana no; poai ae la ua wahine nei a puni ka hale o laua, a hele aku la a hiki hou ma kapuahi, a o ka hanini aku la no ia o ka ipuhao raiki a ke kane, o ko ia la pane aku la no ia, "he hana no hoi ka kena raiki;" a o kona huli hoi aku la no ia a komo iloko o ka hale, o ke kakoo mai la no ia i kekahi lima ma ka puhaka, a lomi iho la; ike hoi kahi noho kapae, o ka lele aku la no ia e lomi, a pane aku la hoi kekahi mau kanaka, "mai lomi oe, he apiki iho kena;" a haalele iho la no hoi kela. Lalau hou ae la no na lima o ua wahine nei ma kekahi aoao a lomi iho la, a lele hou aku la no ua wahi kanaka nei e lomi, oiai ua ike no oia, he loaa pinepine oia ia ano mai mamua, a o ke kumu no ia o kona lele ana aku e lomilomi, aka, pane hou no ua mau kanaka kuhihewa nei, "mai lomi oe," a o ka make loa iho la no ia. Pane aku la nae ua wahi kane nei, "a make loa hoi paha la!" Pane aku la no ua mau kanaka nei, "ua noho iho la ka eepa;" a hao aku la ua mau kanaka nei i ke oli, oi noke wale iho a, aohe wahi meu a ola iki; uwe ae la no hoi kekahi poe, papa aku la no ua mau kanaka nei, "mai uwe oukou!" Pela no ka apa ana a hiki wale mai o Kaale, a haha i na lima, a i mai la, "ua make loa ia nei, ua koekoe na lima." A hea la pau ke kuhihewa o Hawaii? D. KAIA.
Pau Ahi.
E KA LAHUI HAWAII; Aloha oe:—
E oluolu oe e hookomo iho i keia wahi ukana ma kahi kaawale o kou mau kolamu, i ike mai ai na lehulehu o kaua e noho mai la i ka hikina a ka la i Kumukahi, a ka welo ana a ka la i Lehua.
Aia ma ka po o ka Poakahi, oia ka la 25 o Iune; a ma ka hora eiwa a me umi minute o ua po nei, no apu ae la ke ahi i ka hale e Kahihia w; ma Pololu, Kohala, Hawaii; ua pau pu me kona kino i ke ahi. Aole i ike ia keia pau ahi e kekahi poe, a eia wale no ka mea i ike ia ai, i ka hoi ana aku o ka moopuna kane ana mai kai aku nei, a hiki ma kahi a ke ahi e ana, aole nae ke kupunawahine, manao iho la nae oia, ua hoi aku la iuka aku me na moopuna wahine a me ke kaikamahine. Ala nae i kona hiki ana i ko lakou hale, a ninau aku la i ka poe o loko, Aole nae paha i hai mai o Kahihia iuka nei ? Hoole like mai la no ka poe o loko. I hou aku la keia, Ina pela, ua pau o Kahihia i ke ahi, no ka mea, ua pau kahi hale ona i ke ahi. I ka lohe ana uo o ke kaikamahine, o ka puka mai la no ia, a iho pu aku la me ka moopunakane, a i hiki aku ka hana, e waiho mai ana ua make, ua papaa i ke ahi. Aole no oia i palupalu loa, aka, he mai nae kona ma ke kuli ka eha, a hoi wale aku la ma kela ao mau loa. He luahine oia i aloha ia e na moopuna a me ke kaikamahine. Ua piha paha ke kanawalu o kona mau makahiki, a hala aku la. Me ke aloha no.
C . H. KAMAUOHA.
Pololu, Kohala, Iune 26, 1877.
Na mea Hou o Waipio nei.
I ka "LAHUI HAWAII." ko'u Welina me kou Kapena ke Aloha, me na kela ka anoai.
Ke ano o ka Aina i keia wa, aole like me ka wa i hala.
Ke Kalo i keia manawa ua paa i ka Eleao a ano inoino ka ai.
Ka wi o ka Aina, ua lalau wale i ke Aweu ulu wale o kahawai.
Na Pauoa o ke Pai ai mai 25, a ka 15. Hapalua i Waipio nei lawe aku i kahi e Ekolu Hapalua (75,) Hookahi dala (100.) Dala Hapalua (1.50.)
Ke kapulu o ka poe mea ai, ke Aweu a me ka ai ulu nui hui ae paa i ka la-i he holoai ka olelo ana.
Ke kanu ia o na la-i kaulana i ka Laiki o na Pake. Oia hoi o Kanuniho a pela'ku.
Ka palaleha o na kanaka ke kumu o keia wi ana.
I loko o keia mau la akahi no a hookowa i ke kino no ka manao nui i ke Dala.
Ke komo aua mai o ke dala i Waipio nei, me ka holo pono ole, o ka ai ke kiekie, o ke dala, ka haahaa.
Ke kumu kuai o na loi Kalo, ua pii loa i keia mau la.
O ke dala ua onou wale i ka mea ai, me ke kaulilua o ka mea ai i ke kumu kuai kiekie, no na loi hiki ole i ka haneri mamua i keia wa hiki ana ilaila.
He ma'u wahi mea hou ia o Koauka Waipio nei, a nau ia e lawe hele aku ma kela wahi keia wahi o keia mau Pukoa.
Ke hooki nei au maanei me ka Welina ia oe. S. K. LIAIKEAUMOE.
Waipio Hamakua Iune 18, 1877.
HOOLAA OGANA.
Ma ka Poaono la 16 ua hoolaaia ka ogana hou o Haiku, na Rev. J. M. Alexanedero laua o Rev. S. Kamakahiki i lawelawe, ma ka hora 1 auina la, o F. H. Kiwini Kaua ke alakai himeni, no na malama 6 a nana no i paipai e kuai i ogana no ka halepule, oia keia ogana.
I ka hiki ana o na Kahunapule ma ka awai ua himeni ka papa himeni, pule o Rev. J. M. Alexanedaro, pau ka pule ana, haawi hou ka papa himeni hinemi hou, pau ia, heluhelu mai o Rev. J. M. Alexanedero ma ka halelu 147 haawi h ou ka papa himeni, he himeni hou, pauia hai o Rev. J. M. Alexanedero, i ka olelo ma ka halelu 150, pau ka haiolelo ana, pule hoolaa pau ia pule, haawi mai ka papa himeni, he himeni hoolaa, hookahiia ka ogana; pau ia himeni ana, lulu na dala, a o ka helu ana i na dala i loaa 953, huipu me na dala i loaa mua, 435 like me 887—ua pau ia ka aie o ka Ekalesia i ka ogana, ia Rev. S. Kamakahiki ka olelo paipai i ka Ekalesia hoopau ia ka hana me ka pule a Rev. S. K. hele ma ka hale o ke kahu ai i na mea i hoolakoia, he poi, me ka puaa, me na ia ono, ua ai a lawa. Owau o.
IKEMAKA. Haiku Iune 18, A. D. 1877.
HE HAUNAELE MAWAENA O NA KEIKI O KINA A ME NA HAWAII PONOI MA KOHALA.
E KA LAHUI HAWAII E; Aloha oe:—
Ma ka Poakolu Iune 20, ma ka hora 3½ P. M., ua kukini wawae iho la kekahi pake me kekahi kanaka o Ioane kona inoa, no ke kumu pili he elima dala maoli na ka pake, a he lio ko Ioane. Ua haawi ia keia mau mea ma ka lima o Kamaipelekane, o ka mea o laua e hiki mua, e lilo iaia ka pili a laua. O ka loihi o ka pahu holo, ua like me elua haneri iwilei ka mamao, ua hoomaka mai ka holo ana mai ka halekuai mai, e holo ana i ka akau a hiki i ka hale wili, i kinohi ua puka o Ioane, aka, aole i hala ⅓ o ka pahu holo, ua puka mai la ka pake i ka pahu hopu, o ka eo ae la no ia. A oiai e wehe ana ka pake i ke kaula waha o ka lio a hemo, lawe mai la no hoi i ke kaula e hoopaa ai, o ka wa iho la no ia o Ioane i kau aku ai iluna o ua lilo nei, o ka holo iho la no ia, ua hoao mai na pake e keakea mai, aole nae i hiki, ua heo aku la kela me he puhi olali 'la, ua alualu ia aku oia aole i loaa.
Ma ka Poaha Iune 21, ua hoao hou no na pake e lawe i ka lio, aka, malalo o ka maalea o na hoa o Ioane, ua lawe ia ka lio a Kaiopihi, a maloko o ke ko i holo malu aku ai o Ioane a pakele, aka, ua ike ia no oia e na pake, a ua alualu ia oia a hiki i ke alanui o Mohio, hoi mai ana na pake, i ka nana aku i keia poe, he kohu ilio, me na pahi oki ko, a me na pohaku.
Ma ka Poalima Iune 22, ua ho-a ia ka inaina wela o na pake no ko lakou hoohoka mau ia, i ka wa i pau ai ka hana ma ke ahiahi, ua akoakoa pau loa ae na pake ma ke alanui e kali ana no ka hoi mai o Ioane, i ko Ioane kaalo ana mai mauka o ka hale wili maluna no o ka lio, ia manawa i holo kiki mai ai ka pake i heihei ai me Ioane e kiola mai ka lio ae, a i ke kokoke ana mai o ua pake nei, ua lele iho la o Ioane ilalo, o ka wa no hoi ia o ua pake nei i puiki aku ai e kulai ilalo, a mamua o ka holopono ana o ko ka pake manao no kana mea i manao ai, ua loaa mai la oia i ke peku hoki a ke taata waihi, a haule aku la ilalo, i ke ala ana mai, e kaheawai ana ke koko, o ke aumeume iho la no ia, me ka hookui mau o na puupuu a laua, aole nae he ku iki o Ioane i ka puupuu, a iloko no o keia wa i haawi aloha ae ai kekahi poe keiki i mau puupuu aloha na ua pake nei, a iho mai la na lehelehe bipi o ua pake nei. I ka ike ana mai o ka nui pake no keia mea, o ka holo like mai la no ia me na laau, e hili ana ma o maanei, me ka ho kekahi poe, a me na pahi ko kekahi poe, ua nui no ka poe i pa i ka laau, aole nae i kukonukonu loa ka eha, no ka maa ole o na pake i ka hili i ka laau. I keia manawa ua auhee na kanaka, oiai, aole mea eha e ku aku ai imua o na pake, aka, mahope iho, ua lilo mai la ka laau a kekahi mau pake i na Hawaii ponoi, o ka wa iho la no ia i oni aku ai na kanaka imua, e hina ana na pake ma o maanei, me he mea la he puahiohio nui e wili ana i ua poe pake nei.
O ka loihi o keia hahana ana, ua like paha ia me ¼ hora. O ka nui o na pake i eha he 13, he 1 i aneane make, 2 i eha loa, a he 10 i ola mahunehune. Hookahi o na kanaka o Keohuhu i hili ia ma ka lima i ka laau e ka pake a pehu.
I keia wa, e lele mau ana ka hauli no ka hakaka, i na la a pau e hana ia nei, a ke kiai nei na kanaka a pau i ka p me ka makaala me ka lako i na mea eha. He 10 a oi na makahiki o ke ku ana o keia hui, aole i hakaka weliweli e like me keia.
Nolaila, e nana mai e na hoa a me na makamaka i ko makou pilikia, no ke komo ana mai o na lima hana pake maanei, nolaila mai keia pilikia, he lohe wale no i ka haunaele o na hui mahi ko i na pake, akahi no a ike pono. Me ka Lunahooponopono ke aloha, a me na keiki ulele hua kepa. Me ka mahalo.
W. C. HALEAKALA.
Kohala Plantation, Iune 25, 1877.
[Aole makou i manao ua hewa ke komo ana mai o na lima hana, o ko oukou pili waiwai ka hewa, mai hana hou ia hana ino. L. H.]
HE KANAENAE.—I ka Poaha iho nei oiai e malamaia ana ka hoike o na Kula la o keia apana maloko o Kawaiahao, ua haiolelo mai o Hikikoki no kona pau ana ma ke ano Kahukula Nui. A ia manawa no hoi ua haiolelo mai ke Kahukula Nui hou. He kanaka oluolu ia ma ka ike aku o ka lehulehu. O kana hana ka kakou e nana aku ai.
Ko'u weli eehia anoano i na hora kuluii o ka Po-kiulai————Ia'u e palahalii ana ma ko'u wahi moe, ua pakoni huiia kuu nanawa a ua puiwa hikilele i na leo hone kupinai, hoonanea, wehewehe kokuli pepeiao, a ua liuliu koke au a hoowali aku la ka'u hele malaila. A i ko'u pili aoao ana aku, eia ka o Ka-wai hui-o Kawaihau, a o ka mea no ka ia e iniki hui nei ia'u. I ka hoolohe aku i ka leo hone kapalili o ke gita, e papalu honehone ana i ka welelau lima, ua ku i ka mahalo. Aole owau wale ka mea i mahalo, o ka mea nana lakou i kauoha aku, oia o Mr. a me Mrs. Friel.
AILA.
Ua makemakeia na aila Bipi, Hipa, Kao a me na ano aila e ae. E haawiia na kumukuai kiekie no na aila ka lawe ia mai i ka Hale hana Sopa Hawaii ma Leleo. (20 3m) GREY & Co.
Leleo, Mei 16, 1877.
AINA HOOLIMALIMA.
AIA kekahi aina e waiho ia ma Kalihi, elua paha eka, he aina loi kalo, ua makemakeia e hoolimalima aku ka mea e makemake ana. He aina waiwai nui keia no ka poe e makemake ana e mahi. E loaa ana ka wai i na manawa a pau. E ninau i keia hale pai. 21 tf
Hoolaha a ka Luna Hooponopono Waiwai.
KE hoolaha ia aku nei ka lohe i kela a me keia mea i hoolimalima mai i na Aina, na Apana Aina, a me na Pa Hale o ke Lii Ka Mea Kiekie R. Keelikolani, mai Hawaii a Kauai; e hookaa koke mai i na uku hoolimalima i ka manawa i olelo ia maloko o na Palapala Hoolimalima ma kuu keena hana i Kaakopua, Honolulu, Mokupuni o Oahu, a i ole e hana ia e like me ia i olelo ia maluna a hala na la he 14 ma ia hope mai, alaila, e hoopau wale ia ka hoolimalima. A ke hoolaha pu ia aku nei ka lohe i na Luna Agena a pau i hookohuia e ke Lii Ka Mea Kiekie W. P. Leleiohoku, ua pau lakou, a ma keia ke hoopau loa ia aku nei lakou. Simon Kaloa Kaai.
Lunahooponopono Waiwai o Ka Mea Kiekie R. Keelikolani.
Honolulu, Oahu, Iuna 19, 1877. 25 2ms
OIAI ua hookohu ia ka mea nona ka inoa malalo nei i Lunahooponopono no ka waiwai o KAUMIUMI k. o Alakahi, Hilo, i make. Ke hoolaha ia aku nei i ka poe a pau, ina he koina ko lakou i ka waiwai o ka mea i make, e hoike koke mai i ka mea nona ka inoa malalo nei, iloko o na malama eono mai keia la aku, a i ole ia, e hoole loa ia aku no, a o ka poe i aie mai iaia, e hookaa koke mai lakou ia'u. J. H. Pahio.
Lunahooponopono Waiwai o Kaumiumi k. i make.
Onomea, Hilo, June 18, 1877. 25 2ms.
OLELO HOOLAHA.
E weheia ana ke Kula Hanai a Kula La o Haleakala, Maui Hikina, i ka pule mua o Iune, me ka makaukau pono no Kanaono haumana. O ka Olelo Beritania pololei ka mea e aoia, a e hoomaamaaia na haumana ma na mea pili mahiai, kanu laau, kanu kope, ka hana ana me na mea hana a na kamana, a me na ano hana e ae. E aoia no na haumana me na hana hooikaika kino, ka Paikau Koa, ka Himeni, &c.
O ka uku he $40.00 no ka makahiki, e uku mau i kela a me keia hapaha, e hookaa mua mai me ka hala ole. No ka hoomaopopo pono ana, e nana i na palapala pai liilii, a i ole, e kakau i ke kumu ma ke Kula o Haleakala, Maui. F. L. CLARKE. Kumu.
19 3ms.
E IKE IA KAKOU HOOKANAKA!
E LULU LIMA ALOHA!!
ME KO OUKOU MAKAMAKA!!
L. ASEU.
UA HOI MAI NEI AU MAI KO'U KIEI ana aku nei i kuu Aina Kulaiwi. Ano, ke ku aku nei au me ka makaukau mau e lawelawe a e kuai makepono loa me oukou e na makamaka o ka Ua Kukalahale, i na Lole Nu Hou loa o kela a me keia ano, mai ko na Lede, Keonimana a me ko na Kamalei. I pau ai kuhihewa, e naue mai ma ko'u Halekuai, ma ke kihi ma Ewa o na Alanui Moi a me Nuuanu. [8 6m.]
CECIL BROWN,
Loio a he Kokua ma ke Kanawai
A HE AGENA NO KA HOOIAIO ANA I NA Palapala no ka mokupuni o Oahu.
Helu 8 Alanui Kaahumanu. Honolulu, H. P. A.
763 1y 814
WILLIAM R. CASTLE.
(Kakela Opio.)
Loio a me Luna Hooiaio.
MA NA ANO HANA PILI KANAWAI A pau, a lawelawe koke ia me ka hikiwawe. Na Palapala Sila a me na Palapala pili aina o na ano a pau, e hoomakaukau ia no, a he Notari Hooiaio Palapala no ka lehulehu.
Keena hana, ma ke kiho o Alanui Kaahumanu a me Kalepa, Honolulu. (786 1y 827) [51]
WIL DER & Co.,
[WAILA MA.]
AIA MA KE KIHI O ALANUI PAPU me MOIWAHINE.
Ua hoolako mau ia me ke kuai ana aku i na
Papa me na Lako Kukulu Hale
O NA A PAU.
NA PANI PUKA!
PUKA ANIANI, OLEPELEPE, LAKA, AMI LIILII, AMI LOLOA.
PENA o na ano a pau, AILA PENA, VANIKI, &c.
Na Balaki Pena me Puna,
Na Pepa Hale me na Lipine Pepa.
Aniani, Paakai, &c.
O na mea a pau maluna'e, e kuai makepono loa ia'ku no ke Dala Kuike. [3-1y.]
HE PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
O KA
Mokuahi Hawaii
KILAUEA!
KAPENA MARCHANT!
Poaha, Iulai 5 " " . . . . . No Nawiliwili
Poakahi, Iulai 9 " " . . . . . Kaapuni ia Hawaii.
Poakahi, Iulai 16 " " . . . . . No Hilo
Poakahi, Iulai 23 " " . . . . . No Kona.
Poakahi Iulai 30 " " . . . . . No Hilo.
Poakolu Aug 8 " " Kaapuni ia Kauai, me ke ku mua ma Nawiliwili
Poakahi Aug 13 " " . . . . . Kaapuni ia Hawaii.
Poakahi Aug 20 " " . . . . . No Hilo.
Poakahi Aug 27 " " . . . . . No Kona
(Ina e hiki e mai ka mokuahi hou mai Kapalakiko mai, e hoololiia no keia papa manawa holo.)
I KA HOLO ANA MA KONA, O HOOPULOA KA PALENA.
Ma na huakai a pau a Kilauea e hoi mai ai mai Hawaii mai, aole e haalele ana ia Kawaihae a hiki i ka hora 10, a mahope iho paha; Makena, e like me ka mea i hoolaha wahaia; Maalaea a hiki i ka hora 7 a. m. a mahope iho.
Uku Eemoku mai Honolulu aku.
A hiki i Kaunakakai pela maluna mai . . . . . $5.00
" Lahaina, " " . . . . . 6.00
" Maalaea, " " . . . . . 7.00
" Makena, " " . . . . . 8.00
" Mahukona, " " . . . . . 10.00
" Kawaihae, " " . . . . . 10.00
" Kailua, " " . . . . . 10.00
" Kaawaloa, " " . . . . . 10.00
" Hilo, " " . . . . . 12.50
" Kau, " " . . . . . 15.50
Uku kaapuni ia Hawaii . . . . . 22.00
A hiki i na awa o Kauai . . . . . 8.00
Uku kaapuni ia Kauai, . . . . . 12.00
Uku ohua Hawaii oneki, . . . . . 2.00
Aole aie no na uku ohua.
Ma ka Hale Oihana e loaa'i na palapala.
Aole keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai.
E hookaaia ka uku ukana i ka wa e noiia aku ai.
SAMUEL G. WILDER (Waila,)
A gena.
Keena ma ka Hale Kuai Papa o Waila ma, kihi o Alanui Papu a me Moiwahine. (801 3m) 14 3ms.
NA Buke
I HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII
ME KE
KUMUKUAI O KELA ME KEIA.
BIABALA HEMOLELE NUI ILI GULA NANI me na kuhikuhi ma na aoao . . . . . $12 00
Biabala Hemolele Nui ili eleele kaekae waigula . . . . . 5 00
Baibala Hemolele uuku iki iho kae wai gula . . . . . 8 00
Baibala Hemolele pananaiki iho ili eleele . . . . . 4 00
Baibala Hemolele ili eleele . . . . . 2 00
Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi . . . . . 3 00
Kauoha Hou ili eleele kaekae wai gula . . . . . 1 00
Kauoha Hou ili eleele . . . . . 75
Kauoha Hou Hapa Haole . . . . . 75
Moolelo Ekalesia . . . . . 50
Haiao ili lahilahi . . . . . 10
Hele Malihini ana . . . . . 25
No ko ke Akua ano . . . . . 20
Hoike Palapala Hemolele . . . . . 20
Moolelo o Heneri Opukahaia . . . . . 10
Hoike Akua . . . . . 25
Wehwehehala . . . . . 25
Ninau Hoike ili manoanoa . . . . . 55
Kumumua Kula Sabati . . . . . 25
Buke Lawe Lima . . . . . 15
He Buke no ka Pope . . . . . 15
Ui Kula Sabati Helu 3 . . . . . 25
Ui Kula Sabati Helu 4 . . . . . 10
Ui Kula Sabati Helu 5 . . . . . 20
Buke Euanelio a Ioane Hapahaole . . . . . 10
Buke Wehewehe Huaolelo Baibala, elua ano . . . . . 2 00
Buke Wehewehe ano Mataio . . . . . 1 00
NA KAUOHA HOU PAKEKE.
Ili gula nani . . . . 1 50
Ili eleele kaekae nani . . . . . 50
Ili eleele . . . . . 35
KAUOHA HOU PAKEKE ME NA HALELU.
Ili gula nani . . . . . 1 70
Ili eleele kaekae wai gula . . . . . 65
Ili eleele . . . . . 50
NA HALELUA PAKEKE.
Ili Gula nani . . . . . 50
Ili eleele kaekae wai gula . . . . . 30
Ili eleele . . . . . 20
Ka Hae Hoonani (Buke Mele) . . . . . 25
NA BUKE MELE.
Himeni Hawaii ili nani . . . . . 1 75
Himeni Hawaii . . . . . 1 00
Kumu Leo Mele ili manoanoa . . . . . 50
Kumu Leo Mele . . . . . 10
Li ra Kamalii . . . . . 25
Li ra Hawaii 1848 . . . . . 25
Li ra Hawaii 1855 . . . . . 25
Hae Hoonani . . . . . 20
Leo Hoomana . . . . . 25
EIA NA BUKE HAAWI WALE.
PALAPALA LIILII—
Helu 4—Makemake anei oe i ke ola?
Helu 6—E hele i o Kristo la.
Helu 7—Ka hoi ana mai o ke Keiki Uhauha.
Helu 11—No ka hoohiki wahahee i ke Akua.
Helu 16—Ka Eehia ana o ka Ahaaina a ka Haku a me ka Bapetizo ana.
Helu 17—Mai hana ino i na holoholona.
Helu 18—No ka mahi ana, kuai ana a me ka inu ana i ka Awa.
Ka Davida Malo Kumumanao.
Ka Moolelo o Batimea Puaaiki.
Aia ke keena kuai buke o ka Papa Hawaii ma ka huina o Alanui Betela me Alanui Kalepa, e kokoke ana i ka Hale Leta. J. F. POKUE.
Kakaule ta o ka Papa Hooko o ka Ahahui Euanelio ko Hawaii Pae Aina.