Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 30, 26 July 1877 — Page 2

Page PDF (1.26 MB)

KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
HONOLULU, IULAI 26, 1877.

OLELO HOOLAHA.

          E WEHE ia ana na puka o Haleiwa no ka hoomaka ana o ka makahiki hou o ke Kula Hanai o Waialua i ka Poakolu, la 8 o Augate. E makaala mai na makua keiki, a e loaa ana oukou ia'u ma Honolulu iloko o ka hebedoma mamua o ka la 8, a na'u no e alakai i ka oukou mau keiki a hiki pono i Waialua. Ua manaolana e loaa ana na kumu makaukau maoli iloko o keia makahiki hou.
30 tf.  Mary E. Green.

Hoolaha no ke Kula Kahunapule.

          E wehe hou ia ana ke kula Kahunapule ma Honolulu, malalo o ke alakai ana a ke kumu hou, o Rev. C. M. Hyde D. D. ke hiki aku i ka Poalua mua o Okatoba ae nei.
          Ua makemake ia na haumana a pau e akoakoa mai ma ia la.
          Ua oluolu ia na haumana hou i apono ia e na ahahui Euanelio a me na aha Luna kahiko e hele mai. O na haumana no hoi i apono ia e ke Komite Hoonaauao o ka Papa Hawaii, o lakou kahi e hele mai.
          Eia kekahi, ua hooholo iho nei ka Papa Hawaii e haawi i mau wahi dala kokua wale no na haumana ilihune, i mea hoolana i ke ola no ka noho ana ma ke kula: aole no na mea a pau keia, no na haumana pilikia wale no, a e nana pono ia ana na pilikia a pau o na haumana.
          E hooponopono hou ia na na rumi i maemae kupono.
26 tf  MA KE KAUOHA.

          I kela a me keia la, ke lohe mai nei kakou he mahina ko hou aia ma Hawaii, ma Maui, a ma Kauai no hoi , a ke hoike ae nei na Hawaii ponoi i ka manao e mikiala a e eleu e ohi i ka pomaikai i haawi ia mai e ke Kuikahi Panailike.
          Ke mahalo aku nei makou i keia hoala ana ae o Hawaii no Hawaii. Aole anei nou keia pomaikai e ka Hawaii ponoi ? Nolaila, e nana kou mau maka imua! aia no kou Moi ma Kealia kahi e hooikaika nei i ka mahi ko, a pela oe e hahai ae ma kela wahi keia wahi. A eia ma Honolulu nei, ua kokoke ae ka manawa e wehe ia ana ka ipuka o ka waiwai no ka Hawaii ponoi. Ua nui ka aina ma Kalihi a me Kapalama i kupono i ke kanu ko e waiho wale ana i keia wa, e lawa ai ka nui no kekahi wiliko mahuahua, a ke lohe maopopo nei makou, ua aneane hooholo ia e kekahi poe mea dala e hoohui e kukulu i ka wiliko ma Kalihi.
          Eia nae ka mea koe, o ka ae maopopo mai o ka poe mea aina e kanu a e mahi i ke ko, e lawa ai. Eia na inoa o ka poe e paipai nei no keia Hui Mahiko o Kalihi: Ke Kiaaina Jno. O. Dominis, Ka Mea Hanohano Jno. M. Kapena, ke Kuhina Waiwai, Henry Cornwell no Waikapu, Henry Turton no Lahaina, Maui, a me kekahi poe waiwai e ae. Ma keia hope koke ae, e kahea ia ana na mea a pau e makemake ana e hoolohe a e komo pu iloko o ka Hui, e akoakoa ae e hoolohe i ka wehewehe ana no keia nu hou pomaikai.

Rusia me Tureke.

          No ka pono a me ka pomaikai o ko makou poe heluhelu, ke hoakaka aku nei makou me ka hoike aku i ke kahua mokomoko o Rusia a me Tureke, kahi hoi e mohai ia nei na tausani kino ola, no ka pono a me ka pomaikai o ko lakou aina ; aka, ua minamina nae makou i ka hiki ole i ka makou peni ke waiho aku i ke kii kaha ia kahi a na puali e nee nei, mailoko mai o ka palapala aina, oiai, he ilihune ko kakou alo alii nei no ia mau hana mikiala, aka, he lana ko makou manao, ina e loaa ia makou kekahi kii kahaia oia ano, e pai aku no makou mahope.
          O kahi a na puali kaua e hakaka nei, aia no ia ma ka lepo a ma ka iliaina o Tureke, ma Europa, ma ka hema ponoi o ke Kai Eleele. O ka muliwai Danube aia oia ma ka aoao komohana akau, mai ke kulanakauhale aku o Konatinopela, kahi e noho la he mau miliona o na Tureke.
          O Auseturia, oia ka aina nui ma ka akau o ka muliwai Danube, a me na okana aina o Servia a me Ronmania.
          O keia mau okana aina liilii, oia kahi e noho mana ai o Tureke, ma ke ano he panalaau nona, oiai o ka Tureke mau makemake a pau e kauoha aku ai ia laua o ka hooko wale mai no ka ia mau okana aina.
          Ma ka palena hema o keia mau okana aina, e moe ana ka muliwai Danube mai ke komohana a puka aku iloko o ke Kai Eleele ma ka hikina. Ma ka aoao o ke Danube e pili ana ma keia mau okana aina, e ku ana na kulanakauhale o Galatz, Bucharest, Rustohuk a me Widdin a ma keia mau kulanakauhale i kali loihi iho nei na Rusia me ka manao e a-e mai ma keia aoao. Oiai na koa o Rusia e noho aku ana ma keia aoao; ua hoouna mai ke Suletana i kekahi mau mahele o kona mau puali ma kela aoao mai o ke Danube, no ke pale aku i ka a-e ana mai o na Rusia.
          Ma keia aoao o ke Danube, ka okana aina o Bulagaria, oia hoi ka okana aina kokoke loa aku o Tureke iloko o kona mau palena, a me ke kahakai o ke Kai Eleele, Ma ka aoao komohana o keia apana aina, e moe ana ke alanui hao mai Konatinopela mai a i Adrinople, mai Adrinople a hiki i Philippopolis, a mai laila aku ka moe ana o ke alanui maoli a hiki ma Nish, kahi e kokoke aku ana i ke kulanakauhale o Widdin e ku la ma kae o ka muliwai Danube. Ma hai o keia alanui, e ku ana na mauna o Balekana Range a me Despoto ma kela me keia aoao o ke alanui, a maluna iho o keia mau mauna kahi i kukulu ia ai he mau papu ikaika no Tureke, ua hoohuliia ka waha o na pukuniahi nunui maluna pono o keia alanui. O keia wale no ke alanui a na Rusia e manao nei e maki pololei mai i Konatinopela ka pahu hopu o ko lakou mau puali koa, nolaila i ka nana aku ma keia mau hoakaka ana, he kanalua ka manao i ko Rusia hiki ke hele mai ma keia alanui. He mau alanui e ae no kekahi e hiki ai ke hele mai i Konatinopela ma ka aoao e kokoke ana i na aekai o ke Kai Eleele, aka, he nui loa na keakea e ku aku ana, nolaila, o ke alanui wale no mawaena o na mauna ke ala maikai, koe wale no na papu ikaika o Tureke e noho makaukau mai la maluna oia mau kiekiena, ina e komo kekahi mau mahele o na Rusia maloko, aohe nao ai i ka papaa.
          O kekahi hapa o na koa o Rusia aia noia ma ka aoao hikina, oia ka aoao nana e hoehu mau nei i na hoouka kaua he lehulehu, me ka make aku o ka hapa nui o na koa o na aoao elua, aka he oia mau no ke kulana oia mau puali, aia no lakou i kahi hookahi i kekahi wa, he nee aku imua, i kekahi wa he nee mai i hope, o ke koko nae ke kahe awai ana ma ke kahua kaua.
          O ka manao nui o na Rusia, oia no ka hoopau kokeia o keia kaua iloko o na la pokole, me ke koi ikaika aku ia Tureke no na lilo no keia kaua, ke komo kino aku lakou iloko o Konatinopela.
          Ona kokua a kekahi mau aupuni nui o Europa e nana nei, aole i akaka kahi a lakou e huli ai; o ka mea maopopo nae, o Enelani ko Tureke kokua, o Geremania a me Auseturia oia ko Rusia, o ko Farani aoao no ana e lili punalua nei, oia no o Geremania; a ina e hiki mai keia mau lia ana, heaha la ka mea e ikeia ma Europa. O ka pouli ana paha ia o ka malamalama o ka la, a uhi paa ia kona nani e na uahi pauda.

Lele i ka pali.

E KA LAHUI HAWAII; Aloha oe:—
          He wahi u kana ka'u e hooili aku ana ia oe a nau ia e lawe aku i mua o na tausani he lehulehu e paa'na i kou kino.
          Ma ka po o ka la 9 lele aku la o Petero Roma i ka pali kaulana o Kaholokuaiwa ma Waipio ma Hamakua. O ke kumu o keia lele ana i ka pali. Ua loaa oia i ka mai fiva ma ka la 30 o Iune a mai laila mai a hiki i keia la 6 o Iulai ano e mai la ka mai a ma ka la e 7 ae inu i ka huale, a ma ia la no olelo mai ana kela ia makou penei: " O wau nei la aole o'u aloha ia oukou, oukou paha la he aloha ia'u, i aku wau, ae he nui ko makou aloha ia oe, i hou mai kela ua like au me ka holoholona, o ka pau no ia o kona kamailio ana o ka hoi noia i kona hale. A maia po iho ma ke aumoe paha o kona hele no ia, aole i ike ia; i puoho ae ka hana o Jsaac. Kulua, oiai o kona hoa noho no ia o laua wale no ko ia hale, aole kela, ma ke kakahiaka Sabati ae hoea aku ana o Koko kona makua a ninau ia Jssac, auhea la hoi o Petero? olelo aku la kela "aia paha i ka halawai" aole o laila wahi a Koko, hoi maila kela a hui me Kanoena w., i aku auhea o Petero? i mai kela aia "ua hele paha i ka huli Hoki" pau wale ia ka hele ia a awake a hiki i ka hora pule, hookuu ka pule a pau, a huli ma kahi o na makamaka aole i loaa, hora e hiku paha hoi mai ana no a ma ka hale o kona makua ponoi, a ninau aku la i hea oe i hele iho nei olelo mai ana kela i loko wau o Hiilawe, malaila aku nei a hiki i Waeakealoha a hoi mai nei. I hele oe i ke aha? wahi a ka makua. I ke aha hoi wahi ana. Moe malaila a ao pii i ka halawai a pau kii i kona mau kapa komo o ka iho noia a hiki i ka hale o ka makua ua hele kona makua i ka uhuki ai o ka wahine wale no ke noho ana, komo kapa no a pau o ka iho no ia i kai, pane aku ka makuahine e hele ana oe i hea? i mai la kela e iho ana wau i kahi o Beniamina o ka hele noia "pupuhi ka makani he i-a no ukoa." I kona hele ana aole i kipa ma ka pali ma ke alanui no ua ike ia e kekahi kanaka aole nae i manao ia o Roma ia, a ma ke kakahiaka o ka Poalua, iho o Beniamina, Puiwa, Ululani, Kumu, a me Hoeipo i hele i ka lawaia a hele e aku la na wahine mamua a hiki i kahi e waiho ana ka mea make a ike aku la kekahi wahine auwe! he kanaka la!! Auhea wahi a Ululani eia aku no hoi o ka hele aku no ia o Ululani a ike aku la a kahea mai la o Petero holo kela wahine hea mai kela mai holo oe o ke kane no a kaua, hoi lakou a hiki i kahi o na kane e lawaia ana a olelo aku la, o Petero ua make; aia mahea? aia ma o ae nei, o ke kii no ia o kekahi o lakou i mau huluhulu elua a loaa hele lakou a hiki wa hi ia a paa. O na lala o ke kino ua nalowale ke poo ua hakihaki na wawae a ua mainoino, hoihoi ia mai a hiki i ka hale o kona makua, o ka pau ana keia. Ua nui no na la o kona ola ana ma keia ao he 40 makahiki ua hanau i ka makahiki 1837. Ua hoonaauao ia oia ma ke kula a D. B. Lyman ma Hilo Bay, aua hoi mai no a noho kumukula no Waipio-uka nei i kekahi mau makahiki. Nolaila ke waiho aku nei au i ko'u welina me na keiki ulele hua kepau o ka hale pai.
          Me ka mahalo i ka Luna Hooponopono. Owau no S. W. K. KEKUAIWAIA.
Waipio. Hamakua, H. Julai, 12.

KAUA WELIWELI MA EUROPA.
KA NEE HIKIWAWE ANA O NA RUSIA IMUA.
Ku mai ke Kuna Bonanza.

          Ma ke ku ana mai a ke Kuna Bonan za ma ka Poaono i hala, mai Kapalakiko mai, ua loaa mai ia makou na mea hou o ke kaua a hiki i ka la 3 o Iulai, a oia ka makou e hoopiha aku nei no ka kakou pepa o keia la.
          Ladana, June 25.—Ua hoikeia mai, o kekahi o na Kenela o Beritania, oia hoi o General Kimball, ua ao ia aku oia e kokua aku i na puali koa o Rusia i ko lakou wa e lawe ai ia Erzeroum, no ka hana ana i ke kuikahi no ka maluhia.
          Ladana, Iune 25.—Ua haiia mai, ua pepehiia ke Keiki Alii o Montenegro e kona mau koa ponoi iho i ko lakou wa i hoauhee ia aku ai e na enemi.
          Ladana, Iune 25.—Ua holo aku nei kekahi elele o Rusia i Hamburg, Bremen a me Amerika e kepa ai i mau kanaka no na moku o Rusia. He elima mau kanaka hou i makaukau no ke kaua, a e pae ae ana lakou ma ke awa kumoku ma Cronstadt.
          Bu charest, Iune 25.—He 13 ka nui o ka poe i loohia i ka nawaliwali, a ua hoihoi ia aku ma ka halemai ma Giurgevo.
          Konatinopela, Iune 25.—Ua hoauhee aku ka alihikaua Tureke Dervish Pasha i na Rusia ma ke kulanakauhale ma Batoum, a kipaku aku la ia lakou mai na kahua mai a lakou i kukulu ai ma kahi kiekie.
          Konatinopela, Iune 25.—Ua kaena 'e kekahi o na alakai o Tureke, he olelo ku i ka hooio ; "e koho ana o Tureke ma ka aoao e hoomau aku i keia kaua a hiki i ka hui ana o Europa holookoa ma ka aoao e kue mai ana ia Tureke."
         
C hicago, Iune 27.—Ke olelo mai nei ka nupepa Tribune o Ladana, ua paiia ka olelo a na alihikaua Tureke a me ko lakou mau puali koa ma Asia, a ua hoolahaia, aka, he uuku nae na kope i loaa mai nei. E hai ana kekahi lohe oia ano penei. Ua lawe ia ae nei ka paa ana o ke kulanakauhale o Kars ma ka lima o ko kakou mau enemi, oiai ko lakou heluna nui hewahewa e paa ana me ka ikaika. Ua like ka nui o na Rusia malaila, me 1 Tureke e hakaka aku me 3 Rusia. O na koa wale no o Tureke he 100 wale no mau pu Raipela kaupoohiwi, a he 54 mau pu nunui ae, aka, o ko ka Rusia kulana, he kulana ikaika loa ma Karadash, he makaukau hoi ko lakou e hoonee aku ai i ko lakou mau enemi iloko o ke kuono. Ke olelo mai nei na Rusia, ua hiki no ia lakou ke hoopuni mai ia makou a paa iwaena o ka make.
          Kau hou keia mau puali o Rusia ma kela aoao o ke Danube.
          La dana, Iune 28.—Ua hele huhu hou aku la he puali koa o na Rusia ma kela aoao o ke Danube ma ka po nei, ma kahi e kokoke ana i Sistova, aole hoi i mamao loa mai Uantro, a mawaena hoi o na mokupuni liilii ma kae o ka muliwai. O ka hakaka ma Terrible ke loao la na Tureke e hoemi mai i ka enemi. Ua kau hou ae la hoi ma keia aoao o ke Danube, ma Slemunda ma kela aoao mai hoi o Nikopolis, he mau puali koa o na Rusia. O  ka manao o na Rusia ma Rustchuk ke hoomau la no i ko lakou paa ana ia wahi. O na puali koa a pau o Rusia malalo o Kenela Zimmerman, ua a-e mai la ma keia aoao o ke Danupe, mai Galatz mai.
          Bur charest, Iulai 2.—Ua lawe ae la na Rusia i ka mana o ke kulanakauhale o Tiernova, oia hoi ke kulanakauhale o Bulgaria, aia ma ko lakou lima, a o ke keiki alii Teherkoski ka mea e noho mana ana maluna o ia okana aina o Tureke, ua kukala aku nei oia i kona manao i ke Kiaaina o Province ua pau kana hana. Ua hoao oia me kona manao, aole e hiki. Ua hiki mai na lono maanei no ke koho hou ana i ka mea e noho ana ma ia wahi. Ua kaa mai nei na Rusia maanei ma keia aoao o ke kumu o ka mauna o Balkanrange, kahi hoi i manaoia he paakiki loa ko Rusia nee ana'ku malaila.
          Belgrade, Iulai 2.—Ua hoikeia mai e kukala koke aku ana o Skuptschima kekahi o na alakai o Rusia i ko Servia lilo ana i aupuni kuokoa.
          Ru stchuk, Iune 27.—Ua hoopau ia na keena hana o na Kanikela o Farani, Geremania, Italia, Helene, a me Belegiuma e ke ahi a na Rusia.
          Ladana, Iune 27.—Ua lawe ia aku ka Peresidena Kalani me ka hanohano nui ma ke kaa moi o ka Moiwahine Victorla o Enelani a hiki i ka paka nui ma ka Halealii Windsor, a mahope iho, ua lawe loa ia aku oia i ke Great Western Station a hoi aku no Ladana. Ua hoolauna ia aku oia i ka Luna Nui o na alahao e Ward Hunt, ka Luna Nui o na Adimarala o na aumoku o Enelani me Colonel Gardner.

KO TUREKE OOLEA I KEIA MANAWA.

          Ua haalele kekahi puali koa o Aigupita ia Varn, malalo o ke alakai ana a ke keiki alii Hassan no ka hele ana e halawai me ke Sulatan ma ka la pule aku nei, Iune 17. Ua manaoia e koma aku ana kona puali koa iloko o na mahele koa o Tureke ma ke kahu kaua ma ka Poaha Iune 21.
          Ua haalele iho he huakai nui o na Kristiano i ke kulanakauhale o Konatinopela no ke kahua kaua.
          Ua haalele hoi ka alihikaua Tureke Dervish Paha ia Erzeroum no ka hele ana e kokua i kekahi mau mahele o na koa Tureke ma ke kulanakauhale o Batoum.
          Ua hiki mai ka lono, ke hoomau la no na mahele koa o Tureke ma Montenegro i ka malama ana i ka maluhia o ia kulanakauhale.
          Ua haalele iho he eha mau mokuhao o Tureke ia Syra, a kia pololei aku la i ka hema. A he elua hoi e ku la ma ke Kaikuono o Sunda ma Crete.
          Ua hooholo ka Ahaolelo o Tureke i ka huina nui e hoomahuahua ia'i na lilo o ke kaua a hiki i ka $300,000 pouna, a e hoouna koke ia ku ma kela me keia kahua kaua. Mailoko ae o ka uku makahiki o na Kuhina o Tureke.
          Ua hoomahuahua hou ae nei na luna aupuni e ae o Tureke, he mau puu dala hou no na lilo o keia kaua, oia hoi he 500,000 pouna, mailoko ae o ko lakou mau uku makahiki ae, ma ka auhau ana he 4 pa keneta maluna o kela me keia luna aupuni pakahi iho, a ua hoouna ia aku ma kela a me keia wahi.
          Kona tinopela, Iune 17.—Ua telegarapa mai o Mukhtar Pasha ma ka la 16, e olelo ana, ua nee mai he mahele koa nui o na Tureke mai Delibaba mai, ma ke kukulu e kupono ana me ko kakou alihikaua Father Pass a ua halawai lakou me na kolamu koa ekolu o na Rusia, ua hoomaka ia he hakaka weliweli, a he nui ka make o na Rusia, a mahope o na hora elima o ka hoouka ana, ua hoopuehu liilii ia aku lakou. O ka alihikaua Mehemet Pasha o Tureke, oia kai ku i ka pu a make loa, nolaila, ua emi hope aku nei na koa Tureke aia i ko lakou kulana mau.
          Ua hoike mai nei ke kulanakauhale o Vienna e olelo ana, o ka hoi ana mai nei o ke Keiki Alii Milan mai na kaona o Belgade, Skuptchina mai, kahi ona i halawai kuka ai me ka Emepera Alekanedero o Rusia, he mea hoi ia i hikii paa loa ia ai kona hoomanao ana no ka hiki i na puali koa o Rusia ke komo mai ma ka okana aina o Serevia me ke keakea ole ia e ko Serevia mau koa ponoi iho.
          La dana, Iune 17.—O ka nu hou mai Monetengero, ua telegarapa mai o Mehemet Ali ma ka Poaono aku nei, ua hoauhee aku oia i kekahi puali koa o na Tureke ma Montenegrins ma kahi e kokoke ana i ka muliwai o Jalonika, a ua puhi aku oia i na kulanakauhale liilii o Tureke ma Wassajevich i ke ahi, a ua hoopuehu liilii ia aku na Tureke ma ia mau okana aina.

NA KIPIKIPI KULOKO O TUREKE.

          Ua kauoha aku nei ke Sulatana o Tureke i na komite o Bulgalia i kohia i ka wa a na Rusia e komo mai ai, oia hoi ke kope o ka lakou olelo kuahaua i na makaainana e apono aku ana i ko na Rusia komo ana mai e hehi ma ko lakou aina.
          Ua manao ia e haalele ana kekahi alihikaua o na Tureke ma kae o ka muliwai Danube, oia hoi o Hobart Pasha a holo aku no ke Kaiwaenahonua, aole maopopo ke kumu.
          O kekahi hihia ano nui ma Tureke, oia no ka hopu ia ana o na Luna Hooponopono o na nupepa Zelameta me ka Mussanet, no ko laua hoolaha ana maloko o na kolamu o ka laua mau nupepa e kipaku ia o Redif Pasha mai kona noho ana ma ke kulana Kuhina Kaua, a e hoopau pu ia oia mai na oihana e ae e paa ana ma kona lima, oiai mamuli o kana alakai ana ka loaa ana o kekahi mau lanakila ia Rusia.
          O kekahi alihikaua o Tureke, ke nee nei ma ka akau, oia o Smith Pasha. He kapena kona kulana mamua no ka mahele 13 o na koa kaualio o ka puali kaua malalo o Prince Leopold o Perusia iho nei, i keia wa ua haalele oia ia Perusia, a ke noho alihikaua nei maluna o kekahi puali kaua nui o Tureke. He makemake loa oia e paniku aku i na Ruisa ma ka akau, no ka mea, o General Count Snookki, oia kekahi alakai o na Tureke ma kekahi aoao mai. Mai Enelani mai oia i hoounaia mai ai. A ke manao nei oia e paniku aku ma kekahi aoao aku a paa na Rusia.
          O M. Thompsonoff o ke keena o ko na aina e o Beritania, ua hoounaia e kiai me kekahi mau mahele koa ma ka muliwai Danube e ke aupuni o Rusia.
          O Jones Effendi, he kapena no na koa kiai ponoi o ka Moiwahine o Enelani, ua hoounaia e hoi e noho i alakai nana e hooponopono maluna o kekahi mau mokuhao eha o Tureke, ua kauoha pu ia'ku oia e holo pololei i Odesa e ku ai, aole nae oia i kauohaia e hooponopono no na mea pili i na waiwai o ka aina, ma ka moana wale no kona mana.

KA HAIOLELO AKENA A KENELA GORTSCHAKOFF.

          No ka manawa loihi ae nei o ka waiho ana. Akahi no a pane aku nei o General Gortschakoff, kekahi o na Alihikaua o Rusia e paa ana i ka muliwai Danube i ka leta a ke Kuhina nui o Enelani i ninau mai ai iaia, oia keia  malalo iho nei "Ina e malama o Tureke i ka maluhia malalo o na kumu kupono a hiki i ka wa e kau ai na Rusia ma kela aoao o ka Mauna Balkan (kahl i kukulu ai na papu ikaika o Tureke) alaila, ua makaukau o Rusia e hana i ka olelo kuikahi no ka maluhia. Me ka hoopau ana i ka hookahe ana i ke koko hala ole o na Kristiano. Aka, no na kumu naauao e ae, ua hoole paa o Rusia i na hooponopono a pau e ulu mai ana makeia hope, a hiki i ko lakou hehi ana i ka lepo o Konatinopela ka pahu hopu o ko lakou mau puali koa. Ina he manao ko Enelani e komo mai e keakea i ko Rusia komo ana aku iloko o Konatinopela, e hoala koke oia i kona mau puali koa no ke kaua, a e kauoha ia lakou e hoike i ko lakou ikaika ma ka nee ana ae ma na kahua kaua ma ko Tureke aoao i ka wa hoi e kaalo aku ai na Rusia malalo ponoi aku o ke kumu o na mauna o Balkan, no ka mea, aole e hiki ke hoihoi houia ke ola a me na koko he lehulehu i kahe mainoino ma na kaua he nui i hooukaia, a mahope o keia kaua ana, he hana ka Rusia no kona mau poho malalo o keia kaua.

KO NA RUSIA LANAKILA.

          Mai ka hora 7 o ke ahiahi o ka Poaono Iune 16 a hiki i ka hora 12 o ke aumoe o ka la Sabati ae, ua maki pololei aku he heluna nui o na pualikoa o Rusia mai Giurgevo a hiki i ka aoao maanei aku o ke kulanakauhale o Rustchuk e hoopuipui loa aku i ko lakou mau puali koa ma ka muliwai Danube.
          Ua hiki ae he elua mau moku kaua o Rusia ma ka lae o Malapan.
          O Kapena Browno ff, he luna nui na ko ka Moiwahine mau mahele koa i ka wa kaua, a nana no hoi e imi na kahua kaua maikai no ka wa e hoouka kaua ai. Ua kauoha ia oia malalo o ke aupuni o Rusia e komo iloko o na puali koa o Rusia ; ke hoomakaukau nei oia i ke alanui e nee aku ai na Rusia mai Khiva aku o hiki i Inia, ka panalaau o Beritania. He kanaka eleu oia ma kana hana, ke manao ia nei e paa koke ana kana hana iloko o ka wa pokole.

Hunahuna o ko na aina e.

          Ma ka wili oki laau o San Lorenzo Flume Company ma Kapalakiko, mai ka 15,000 a hiki i ka 20,000 ka nui o na kapuai laau e oki ia ai i kela me keai la.
          Ma ka okana aina o Mendocino, he 300,000 ka nui o na eka aina e waiho wale la, he wahi hoi i kupono no ke kapili ana i na moku, a me kekahi mau hana akamai e ae, aole nae he hoohana ia.
          O kekahi ohana nui ma Enelani, he 100 ka nui o ka poe e ola nei, a ua pau ka hapanui o ka aina i ka mahi ia e lakou, ke kokoke aku la ke ku ana o ko lakou mau hale ma kapa muliwai.
          Ma ke kulanakauhale o Eureka ma ka hema o ka okana aina o Nevada ma Amerika, o ke kaikamahine ponoi a John Hogan, nona na makahiki ekolu, ua loaa aku ua make iloko o ka wai ma kekahi auwai i eli ia e ka hui eli auwai. O ke kaikamahine, he hapalua hora wale no kona nalo ana aku mai kona hale aku i kona loaa ana aku nae, ua make, auwe aloha ino.
          O J. C. Morgan ka hikimua o na kanaka waiwai nui ma ka okana aina o Butte, ua loaa aku oia ma ka Poalima Mei 11, maloko o kona rumi ua make iloko o na la elua mamua iho, a ua inoino kona ea. Ua hoonoho aku oia he lehulehyu wale na kupakako nana e hooponopono i kona mau waiwai, aka, iloko o na makahiki elua i hala ae nei, o kona mea nana i hoohaule ino mai iaia, a i kona make ana, oia kekahi kanaka ilihune loa.
          Ua hooemi iho ka hui hoomoe uwea telegarapa, Western Union Telegraph Company i na uku o ka hoouna ana i na olelo ma ka uwea penei: mai San Diego a i Kapalakiko, $1.25, a i Anaheim, 50 keneta, a i Los Angeles, 50 keneta, a i San Bernadion, he 50 keneta.
          Ua kuai nui ia aku ka waiwai o kekahi kulanakauhale ma Gardens, no ka $7,500, a ua lilo mai ia Dr. Clarke a me Langdon, o ka nui o ka waiwai o ke kulanakauhale, ua oi aku ia mamua o ke $30,000, aka, no ka moraki ia ua emi.
          O kekahi kanaka nona na makahiki he 40, ua maa loa oia i ka wahahee, ua hele aku oia i ka mea malama Banako i kekahi la me kekahi bila dala hoopunipuni, nona ka 13 dala.
          O oe no anei ka mea nana keia bila? wahi a ka mea malama Banako me ka nana pono ana i ka bila.
          Owau no ia, wahi ana; aka, aole i maopopo ia'u o kou inoa keia, wahi a ka mea malama Banako.
          Aka, ua ike no au ia'u iho.
          Makemake au e lawe mai oe imua o'u i kekahi kanaka nana e hooiaio mai ia'u o kou inoa no keia, wahi a ka mea malama Banako.l
          Aole, no ka mea, ua hiki no ia'u ke wehewehe aku no'u iho, wahi a ke kanaka hoopunipuni.
          Owau o George Newton, he kanaka kino maikai, he umiumi ma na aoao, he lauoha uliuli, he kanaka waiwai, aole nae i mare wahine.
          O ka'u hoomaopopo ia oe, o Tom Jones kou inoa he kanaka ilihune, aole o G. N. e like me kau hoike e hai mai nei. Ua lohe no au he akamai oe i ka wahahee, a he nui na kanaka i puni wale ia oe, a manao paha oe owau kekahi o ka poe e puni wale ana ia oe, wahi a ka mea malama Banako.
          Ina aole oe e haawi mai i wahi keneta na'u mailoko mai o keia bila kikoo, alaila e hoolaha aku no au i ka poe waiwai he Banako apuka keia; no keia olelo ana a ua wahi aea hoopunipuni nei, ua loaa mai ke dala.
          Ua hooholo ka ahaolelo o ka mokuaina o Karolina akau, e kukulu ia i elua mau kula kiekie ma ia mokuaina, i hookahi no na keiki ilikeokeo a i hookahi no na keiki a na paele. O keia ka ahaolelo mua nana i imi i ka hoolawa like ana i ka naauao mawaena o na keiki o ka waihooluu like ole.
          O Brown Effendi he mea hana no na mea piula o ko ka Moiwahine hale hana, ua hoonoho ia aku ia ma ke kulana he luna nui no na wahi hoomoe telegarapa o ke aupuni o Tureke. E haalele koke ana oia ia Enelani no ka manawa pokole a hele aku ma kana huakai loihi.
          O kekahi kaikamahine opiopio, nona na makahiki mawaena o ka 11 a me 12 ka loihi. Ua make o Mr. Emberton kona makuakane, a ua mare hou kona makuahine i ke kane hou, oia hoi o Mr. Jacob. Ua hoohikilele mua ia oia i na po a pau mai kona wahi moe mai, i kekahi wa, ua puiwa honua wale no oiia me ka mea ole nona i hoala aku, a auwana hele aku iwaho i ke aumoe, me he ano opulepule la.
          Ma ka po o ka Poakolu aku nei, Mei 6, ua puoho hou mai la oia mai kona wahi moe mai, a hele aku la ma ka rumi kahi i moe ai kona mau makua; i ka wa i komo aku ai oia maloko o ka rumi, o kona makuakane o Jacob kai ala mai, a lalau aku la ma kona mau poohiwi, me ka manao e hoohuli hou mai ihope, a hoihoi aku i kona rumi, aka, iaia i pa aku ai kona lima maluna o kona kino, he ekolu ona aili ana, ua hehee iho la oia a haule ilalo a make loa, oi noke ia oia me na hoao ana e hoihoi hou mai i kona ola, aole nae he oluolu iki. Ua hoounaia o Dr. Robertson e imi i ke kumu o keia make hikiwawe ana. I ka hiki ana mai o ke kauka, ua kahaia ke kino make, a i ka ike ana o ke kauka, ua maikai kona nui kino a pau, a wahi a ke kauka, he ola kino maikai kona, aka, aia ma ke a-a lele e pili ana me ka puuwai, e moe ana hoi a hiki aku i ke akemama, ua moku ia a-a, a ua komo aku ke koko iloko o ka puuwai, he aneane eha auneke ke kaumaha o ke koko i pahu aku, a oia ke kumu o kona make ana. Ua hoouna loa ia keia aa-lele i moku ai a me na mea liilii a pau o loko o ke kino i ke kula kauka ma University Medical College.