Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 32, 9 August 1877 — Page 3
He Mele Aloha no ka Hoku Nani ka LAHUI HAWAII.
E ka Lahui Hawaii,
Ka Hoku Nani Aloha,
Ka ipo aloha a ke ala me ke onaona,
Ke Alii hoi o na puuwai aloha,
Ka Iini hoi iwaena o ke kulu aumoe,
Ka home luakaha o ka makakila a Laieikawai,
E ka Lahui Hawaii,
Nou hoi ke aloha pio ole i ka makani heleululu,
Ka enemi hoi o ke Kiu me ke Kauaula,
Ka anoi hoi a ka Puulena me ka Lauaeomakana,
Ka lei Mokihana hoi a ka Ua Kanilehua,
He lei Lehua oe na ka Naulu e kahiko nei.
E ka Lahui Hawaii,
He nui oe na Panaewa,
He milimili na ke aloha pumehana,
He kapa sila hoi no ke Aupuni Hawaii,
E pau ai na kuhihewa mau,
Anoai ke aloha e ka Lahui Hawaii.
E ka Lahui Hawaii,
Ka uweaolelo a ke aloha,
Nau i hai aku,
Ka leo o ke Kolukahi,
Lohe aku o Maikonisia,
I ka leo o ke ola mau,
Ike ka poe makapo,
Lohe ka poe kuli,
Pau na mohai ino.
Aloha oe e ka Lahui Hawaii,
Nou ka anoi i hiki mai,
Ma na pea o ka aina,
Ilihia wau i ka ike ana,
I kou mau kolamu,
E aloha ae ana wau,
I ka nani o ka Lahui Hawaii,
Nau i hoike piha mai,
Na kapuai loa o na mauna,
Ku kilakila o Hawaii,
I ka nani o Maunakea.
E aloha ae ana wau,
I ka nani o ka Lahui Hawaii,
E maliu mai no oe,
No neia poai anuhea,
E mau kou ihikapu,
Na na Lani e kokua mai.
G. W. KALOHAI.
E Hoolohe e na Makamaka.
Ke poloai aku nei makou i ko makou poe makamaka lawe i ka kakou milimili, e hookaa koke mai i ka auhau o ka kakou pepa. Oia hoi ka hapa mua a me ka hapa hope o 1877 nei.
O ka mea hoopanee a hala na pule elua mai keia la aku, alaila, aole loa e hoounaia kekahi pepa a mau pepa paha i kekahi mau Luna lawe pepa, pela ka poe lawe pepa. Oia ko makou Rula paa i keia wa. E hoouna mai ke dala i ka LAHUI HAWAII.
NA ANOAI.
HE IUBILE NO NA OPIO.—Aole he wa a makou i hauoli nui ai, e like me keia mau la.
Ua hoonaue iho kekahi olai ma ke kulanakauhale o Hilo, ma ke ahiahi o ka la elua o keia malama.
E ku mai ana ka mokuahi Zealandia mai Kikane mai, i keia Poalua ae, a ma ka Poakolu ae no e au aku ai ma na ale o ka Pakipika no Kapalakiko.
Ua kali loihi ia iho nei ka moku ahi lawe leta mai Kapalakiko mai i na la i hala ae nei, aole nae i ku iki mai, ua manao wale ia aku no, ua holo loa ae no ma ka moana no Kikane.
KE KILAUEA HOU.—Ke kali loihi ia nei ko kakou Kilauea hou a hiki i ko makou hoi ana e hoonoho i ka kakou pepa, aole no i ike ia aku ka Puu o Kaimuki e hoike mai ana, "eia ka malihini au moana hou."
Ke kono aku nei makou i ko makou poe heluhelu e alawa ae ma na kolamu Olelo Hoolaha a ike i ka hoolaha a Dillingham ma, e pili ana no ka laau ola o ke ao nei, a e hele nui ae ilaila i ike ku maka i ka oiaio.
HALE PAIKII HOU.—Ua pau ae nei na hooponopono ana o Mr. A. A. Montana i kona Hale Paikii e ku nei ma ke kihi o ke Alanui Papu a me Alanui Alii. Ma keia la oia e wehe hamama mai ai i kona mau puka no na makamaka a pau e kipa aku ana, oia kekahi o na paikii hoolele aka maikai loa o ke kulanakauhale o Kapalakiko. E naue nui ae i ike pono.
KE KEIKI LALAWAI O LAHAINA.—Ua holo kaapuni aku ke keiki lalawai o Lahaina, o Mr. Campbell i ka mokupuni o Hawaii, ma ka auina la o nehinei, maluna o ka moku Kuna "Neti Mela." E ku mua aku ana oia ma Kaunakahakai, Lahaina, a kia pololei aku no Hilo ka ihu, a kaapuni ae a mahope o kana huakai kaapuni, e hoi ae ana oia a noho paa ma Malaekahana i Kahuku.
KE ANO O NA HANA A KA HAKU MA MAUI HIKINA.—He nui ka make o na hana mai Kaupo a Kipahulu nei a Hana, manao au ua ko ka wanana a Ezekiela i wanana ai i ka Iseraela nona iwi maloo, he nui na iwi maloo maanei aole he mea e olioli ai ka naau, ua holo aku au i Hana i ka pule i kauoha ia mai, a ua holo no au a hoi mai no, a he mea hou no ma Hana, oia keia, ua hou aku o Hanaiwa kane ia Wahine kane i ka pahi a moku pu ma ka papalina, a ua ike maka au ia mea. O ke kumu, no ka lili i ka wahine, na Hanaiwa ka wahine a ua lili o Wahine, ke kane manuahi.
I. K. IOSEPA.
Ma ka paina la hanau makou mauka o Kalihi ma ka Poaha o ka pule i hala. Ua mahalo makou i na lako o ko papaaina i pahola ia mai, a mawaena o ia mea nani o ka papaaina, he umeke Hawaii kekahi i hana noiau ia, oia hoi he loulu a me ka muo lau niu i ulana ia a like pu me ka umeke laau maoli. Malaila pu ae ke Kuhina Waiwai, Jno. M. Kapena, ka mea malama Hotele Hawaii, Mr. A. Herbert, Ka Hope Lunahooponopono o ke Kuokoa, Rev. M. Kuaea a me ka poe i kono ia, ua lako na mea ai a nui. "No Kaleiahihi ke aloha."
HE MOKUAHI HOU.—Ma ka nupepa haole a Wini makou i ike iho ai, maluna mai o ka moku "Victor," i ili mai ai he 70,000 kapuai papa no Tibbets a me Sorrenson, no ka hoomaka koke ana e kapili i ka mokuahi o ke keiki lalawai o ka ua ukiukiu, Kapena Hopena. Oia kekahi o na laau maikai i lawe ia mai ia nei. O ka nui o ka moku i manao ia, he 110 kapuai konaloa, 25 kapuai ka laula o kona oneki o luna, he 10 1/2 kapuai o kona hohonu, a he 250 ka nui o kona mau tona, ua like kona nui me ka moku "Hoku Ao" E hana ia kona enegini ma Kapalakiko, a o kona mau ipuhao, e hana ia no ia ma ko kakou mau hale hana hao ma Ulakoheo. Ua manao ia e paa ana iloko o keia makahiki.
KE ULU NEI KA LAHUI O KA MOI KALAKAUA.—Ma ka la 30 o Iune o keia makahiki, ua hanau mai la ma Apuakehau, Waikiki-kai o Kanekapolei (w) mai ka pohaka mai o Mrs. Kaaua, o ka 5 ia o kana mau keiki me W. R. Melemai kana kane hou, he 2 keiki i make a he 3 e ola nei; he 6 ana mau keiki me ke kane mua eia no lakou a pau ke ola nei, he ohana nui keia. Ma Pauoa, Iune la 4 hanau o Kina (w) na Kaluna (w) me Kaholua (k), o ka la 6 ia o kana mau keiki, ke ola maikai nei lakou a pau, ma ia wahi hookahi no, hanau o Elizabrth Ka'u na Mrs. Keama a me Joseph Mokulau, o ka 2 ia o ka laua mau keiki iloko o ko laua mau la opiopio. E holo oe e Hawaii imua ma ka "Hooulu Lahui."
W. L. BEKU.
KE KILAUEA NO KAUAI.—Ma ka ahiahi o nehinei ka haalele ana iho o ko kakou mokuahi i ka uwapo o Ainahou no kana huakai hope loa ma na kai o Hawaii nei, iloko o kona mau makahiki he 17 o kona hoomanawanui ana i ke anu o na ale a me ka huihui o ka makani i ko kakou mau kapakahakai, a i ka 8 paha mau makahiki o kona lilo ana malalo o ka hooponopono o kona lilo ana malalo o ka hooponopono ana a ke aupuni. Auwe aloha no ka mokuahi o ka lehulehu, aole i maopopo kona wahi e hooholo hou ia aku ai, anoai o lilo aku paha i ke kuai ia. O ka makou wahi kanaenae wale nona,
No Kilauea ke aloha
No ka mokuahi o ke kaona,
Nana i alo iho nei na kai,
Na ale kawaha o Hawaii nei,
Aloha mau loa.
Ma kona huli hoi ana mai e kau mai ana maluna ona Ke Lii ka Moi a me ka Moiwahine, a ku mai ia nei ma ke kakahiaka o ka la Sabati.
HE PONO ULIA MA KE ONE MALIHINI. Ma ke ahiahi Poalima aku nei, i ke kokoke ana mai o ka mokuahi Kilauea ma ka poe pele, a oiai hoi ke kaa lio o Rev. W. Frear me na ohua o luna, oia hoi o Mr. a me Mrs. Wilbur a me na keiki ekolu, o ke keiki uuku loa nona na malama eha, ma ka uapo loihi ma Ainahou, ma ka hema ae hoi o ka uapo o Kilauea e ku nei. Ua hooleleia ke ku malie ana o ka lio e ka nui o na halulu o ka uapo i na wawae lio, a nolaila, i ka hoomaka ana o ka lio e peki aku i hope, ua kokoke loa kona mau huila hope i ka lihi makai o ka uapo ia wa, ua lele koke o Wilbur ilalo me ka manao e huki mai i ka lio imua, iaia nae i paa aku ai ma ke kaulawaha o ka lio, ua peki hope aku la ka lio, a haule aku la ka wahine a me na keiki elua ma kona aoaa a me ke kaa a me ka lio pu iloko o ke kai, e noho kokoke ana ka lehulehu o na kanaka malaila, ua mahalo nui loa makou ia Jno. Wahineaua me Mr. E. Fuller, no ko laua lele mua loa ana iloko o ke kai me ko laua mau lole, a huki ae la i ka wahine a me na keiki, oiai lakou e lalama wale ana i ka ilikai me na leo uwe, a me ka manao ole he ola ko lakou, a no ka nui kokua o na kanaka Hawaii, ua kau mai ka wahine a me na keiki elua iluna o ka uapo me ke ano nawaliwali. O ke kaa, ka lio, a me ka bebe nona na malama eha, ua poholo aku la iloko o ke kai, ma ke kihele ia ana i ka palahuku, ua lana hou ae la ka lio a me ke kaa i ka ilikai ua make loa, e paa ana no me kona mau pono a pau. O ka bebe i nalowale, ua luu ia e ke kanaka aholoa, oia o Mr. Pa, a ua loaa ma ka hora 7 1/2 oia ahiahi no, a ua makana ia aku oia e na lima kokua no ia kino kupapau, he $10. He mau haole malihini keia ma ko kakou alo alii nei, he kupakako ka hana a ke kane no ka halekuai nui o Walakahauki ma, a ua hele mai laua me ka manao i ka oluolu o ke ea a me ka uliuli o kou mau kualono e Hawaii, eia ka he haawina luuluu ke loaa ana. Auwe! Aloha ino na malihini i imi mai i ka oluolu ma ko kakou mau aekai. "O ko'u makemake ke hana ia.
NA MARE MA PUULA, PUNA, HAWAII.—Ma Olaa, Feberuari 18, 1877, mare ia o Kanoa k. me Miss Jennie w. no Waiakea, Hilo, laua, na Rev. J. N. Kamoku. Ma Puula, Aperila 22, 1877, mare ia o D. K. Kahoalalua k. no Halepuaa, Puna, Hawaii, me M. Kahanohano w. no Olaa, na Rev. J. N. Kamoku. Ma Puula, ma ia la no, mare ia o Mr. Nika k. no Kulakai, me Kaole w. no Koae, Puna Hawaii, na Rev. J. N. Kamoku. Ma Puula, ma ia la no, mare ia e Rev. D. Makuakane, o J. N. Kamoku, no Nawawa, Kona Hema, Hawaii, me Miss Mary Parker, no Waiakea, Hilo. Ma Olaa, Mei 6, 1877, mare ia o Kahauola k. me Miss Kilikina w. no Keaau, Puna, Hawaii, laua, na Rev. J. N. Kamoku.
J. N. KAMOKU.
NA MARE, HANAU A ME NA MAKE O KAUAI.
Koloa Ian. 6, 1877.—Mareia o Kaaoao k. me Kaua w., na J. H. Mahoe laua i hoohui.
Koloa Feb. 24, 1877.—Mareia o Kamakahuieu k., me Kahaleahu w., na J. H. Mahoe laua i hoohui.
Koloa Mar. 1, 1877.—Mareia o S. Kaiu k., me Miss Maraea Wahine, na J. H. Mahoe laua i hoohui.
Koloa Mar. 12, 1877.—Mareia o Kahula k., me Kanikaula w., na J. H. Mahoe laua i hoohui.
Koloa Mar. 13, 1877.—Mareia o Kaiama k., me Kenui w., na J. H. Mahoe laua i hoohui.
Koloa Mar. 16, 1877.—Mareia o T. Papa Unea me Miss Sarah Kahananui, na J. H. Mahoe laua i hoohui.
Koloa Mar. 17, 1877.—Mareia o Asao Pake me Wahinepio w., na J. H. Mahoe laua i hoohui.
Koloa Mar. 28, 1877.—Mareia o Kaniwi k., me Rose w., na J. H. Mahoe laua i hoohui.
Koloa Mar. 31, 1877.—Mareia o Kalaweola k., me Kamanuena w., na J. H. Mahoe laua i hoohui.
Koloa Mar. 31, 1877.—Mareia o Chas. Long me Lulia liilii w., na J. H. Mahoe laua i hoohui.
Koloa Iune 30, 1877.—Mareia o William Charman me Miss Sarah Sinclair, na J. H. Mahoe laua i hoohui.
Aepo, Koloa Mar. 13, 1877.—Hanau he keikikane na Kuaiwa me Uilama.
Lawai, Koloa Mar. 21, 1877.—Hanau he keikikane na kaenaku me John T. Unea.
Koloa Apr. 5, 1877.—Hanau o Heneri J. Puni na Mrs. E. J. Puni me John Puni.
Lawai, Koloa Apr. 5, 1877.—Hanau he keikikane na Emma Mahi.
Koloa Apr. 28, 1877.—Hanau he kaikamahine na Lanihou me Obeda.
Wahiawa, Iune 4, 1877.—Hanau he kaikamahine na Kealoha me Manoi.
Koloa Feb. 21, 1877.—Make o Zepania, he hopena elemakule.
Koloa Feb. 28, 1877.—Make o Adamu Kaleiheana, he mai fiva a ua elemakule no.
Koloa Apr. 20, 1877.—Make o Nakiaihale, he mai fiva a ua elemakule.
Wahiawa Apr. 28, 1877.—Make o Kanupaku, he fiva ka mai.
[He mahalo ko makou no keia papa hoike maluna'e. L. H.]
HOLO KA HANA MA HONOKAA.
Ia oe e ka Lahui Hawaii ka welina a me na keiki ulele hua.
Ano, ke hoouka aku nei au i keia ukana ma kou hokua, a nau e lawe hele ae ma na kapakai o kou mau mokupuni nei mai na kukuna kuo i ka pua hinano, a ka la welo i ka mole, i ike mai na hoa puni nuhou o'u i ko hooulu ia o na pomaikai ma keia apana o Hamakua nei, oia keia.
Ke holoke nei na ami kupanaha o ka hale puhiko o Kamikaua ma, a he mea hou ia ma keia apana, ka wili ana o ke ko i keia makahiki, a ke ikeia nei e makou na haole i keia mau la. Ke hooihoiho mai nei me he mau moku okohola la, akahi a komo mai i Honolulu, a ke hookokoke mai nei no hoi na halekuai o na keiki o Kina a me na hale inu ti.
Elua halekuai, no Ake ma, (A. S. Cleghorn) a me Amu pake.
Hookahi hale inu ti, no Daniela pake.
He 11 poe mahiai ko, 7 haole, 1 hapahaole, 3 kanaka Hawaii.
Eia na haole, J. G. Tucker, I. R. Mill, D. Sanford, I. D. Ackerman, Geo. Hurdy, Geo. Cofin, W. B. Richard. O W. L. Waipa ka hapahaole. O Issack Maui, Kaaukai a me Kamaka na kanaka Hawaii. O Siemsen a me Marsden na mea nona ka hale mahu.
Ua loaa pakahi ia lakou he mau kauwa lawelawe, a ke holo nei ka lakou mau hana i keia mau la. No ka oluolu o ka Haku Lani i ka hoopulu mau mai i na kuluwai o Kulanihakoi ma keia kula panoa i ka la e—
He mau haole no kekahi e noho nei ma Honokaa nei, o Tho. Hart, he kanu kope kana hana, a o Bila Amara, he amara no hoi kana hana. Nolaila, aohe mea a ka manao e ninau ai, ua holo, ua lawa ka makemake. A ke lono hou nei makou, e kukulu hou ana no ke keiki lalawai Geremania Siemsen i hale wili hou i mahuahua ae maluna o keia hale mua. Nolaila, ke haku nei oia i mau lalani mele malalo nei.
Owau mai kau e hea mai—e,
E hea i ke kanaka e komo maloko,
E hanai ai a hewa ae ka waha,
Eia ka uku la e kepa wau,
E kuu aloha—e—eia wau.
Nolaila, ua papapau makou i ka pili i ke kepau a Lono, a ke noho nei malalo o na haole me ka hana ikaika ole wale, no ka uku mahina like ole no ka wa wi o ka aina.
He nui ka wi o Hamakua nei i keia mau la, pomaikai ka ai i kahi poi a hala ka pule. O ke kuai ana i kahi pai ai ma Hamakua nei, 15 paona no ka hapalua, 20 paona a oi iki no ka ekolu hapaha, 30 paona no ka hookahi dala. Ina e ai aku i kahi pai ai hapalua, hookahi no ai ana'e o ka pau no ia. Nolaila, e ike oukou i ka wi o makou nei a akaaka mai, pela wau e hoike nei ia oukou e na hoa lawe pepa o'u. Me ka mahalo.
J. L. POAHI.
Honokaa, Hamakua, Iulai 31, 1877.
HOOPAAIA KA WELA O KA LA ILOKO O KA OMOLE.
Oia kekahi o na hana akamai kupanaha i imi ia e kekahi haole Farani, oia ka hiki ke hoopaaia ka wela o ka la maloko o ka omole, i mea e hoohana'i e like me ka makemake o ke kanaka. O ka ipu, a i ole o ka omole paha kahi i manaoia no ka hoomakaukau ana no ka hookomo ana i ka wela o ka la iloko ; ua waihoia aku la iwaho o kahi e papa pono ana ka la no ka hapaha hora paha, alaila, umoki ia a paa me kekahi umoki huewai ; a mawaena o ua umoki huewai nei, e hou iho i puka.
Mahope o keia, e hookau iho i ke aniani hoowela maluna iho o ua puka nei, alaila, e kau i wahi uwiki o ka ihoiho kukui ma kahi wahi mamao, me he la he iwilei paha. Alaila, e hoopa pono i na kukuna o ka la i hoopaaia maloko o ka omole iluna o ka uwiki, a e lapalapa koke no ka ua uwiki kukui nei. Oia iho la ke ano o ua wehewehe ana no keia mea hou a makou i ike ai ma kekahi pepa o na aina e. A me ha la, o ka loaa ana o keia mea ano hou, he hoike kiekie ia no ka lanakila mau ana o ka noonoo.
NA ANOAI O WAIPIO.
E KA LAHUI HAWAII; Aloha oe:—
Ka ai o ke awawa nui o keia mokupuni, o Hawaii, o Waipio ia, aia uo ma ka aoao komohana o Hamakua, ua aneane elima haneri kapuai paha ke kiekie o kona mau pali, ua uliuli maikai keia kahawai i na laau Inia, o ke kalo no ka waiwai nui o na kanaka, o ka raiki no hoi ko na pake. O keia nae ka makahiki pii loa o ka holoai, ma Waipio iho, no ka 25 paona hapalua, kalewa aku no Waimea, ekolu hapaha. O ka raiki, 5 keneta no ka paona ; ua miki nae ke kanaka ma kana hana, koe ka ke Akua, nolaila, mau no ka ilihune.
O na hana a ka Haku, ua hiki ole i ke kanaka ke hoomaopopo, he mea ole ka nani o ka hale o ke Akua, o na hale noho o kanaka ua poai puni ae lakou me ke kokoke loa, a ua paia paha na pepeiao i ke kani kuilua o ka bele. Ua mahalo nae au i ka pane mai, i make na halawai ia oukou na Luna, i ko makou ike aku no i ka oukou mau hana, pela io no.
Ua hoike iho nei ko makou Kula Sabati i keia la, uuku nae na haumana i hele mai. Ua noho ke Kahukula ma ka noho, ua hoomaka na hana ma ke mele ana i ka himeni. 141, pule ke Kahu G. K. Heieihonua. Hoomaka ka ninau a ke Kahu i ka Papa Pokii i na mea pili i ke Akua me ke kanaka, na Laahiwa i ninau i kana papa ma ka ui kamalii ; na Mrs. Kealoha Mio i ninau i kana papa no Adamu ma ; na K. Malaihi i ninau i ka hale no ka moolelo o Mose ; na ke Kahu, he mau ninau huikau ; na W. A. Mio, he mau ninau, pau ia, he wahi lulu dala, 6 dala. Pule o W. A. Mio, mahope noho na kumu e kuka no ka hoike hui ma Kohala a Hamakua, hooholoia, e hele nae ke Kahukula e hui me ke Kula Sabati o Kohala Akau, i maopopo kahi e hoike ai me ka manawa hoike. Me ka mahalo i ka Lunahooponopono a me na keiki ulele hua kepau. W. A. MIO.
Waipio, Hamakua, H., Iulai 31, 1877.
Hoolaha a ka Luna Hooponopono Waiwai.
KE hoolaha ia aku nei ka lohe i kela a me keia mea i hoolimalima mai i na Aina, na Apana Aina, a me na Pa Hale o ke Lii Ka Mea Kiekie R. Keelikolani, mai Hawaii a Kauai; e hookaa koke mai i na uku hoolimalima i ka manawa i olelo ia maloko o na Palapala Hoolimalima ma kuu keena hana i Kaakopua, Honolulu, Mokupuni o Oahu, a i ole e hana ia e like me ia i olelo ia maluna a hala na la he 14 ma ia hope mai, alaila, e hoopau wale ia ka hoolimalima. A ke hoolaha pu ia aku nei ka lohe i na Luna Agena a pau i hookohuia e ke Lii Ka Mea Kiekie W. P. Leleiohoku, ua pau lakou, a ma keia ke hoopau loa ia aku nei lakou. Simon Kaloa Kaai.
Lunahooponopono Waiwai o Ka Mea Kiekie R. Keelikolani.
Honolulu, Oahu, Iuna 19, 1877. 25 2ms
Hoike ke keiki Pelekane.
KUAI MAKEPONO LOA!
HE KUAI EMI.
E kuai manuahi aku ana ka Hale Kuai o Walakahauki, (Waterhouse) e ku nei ma ke Alanui Moiwahine, ma ka Uapo, ke hiki aku i keia Poaono ae, Augate 11.
HE KUAI EMI LOA MALALO IHO O KE KUMU LILO.
Ke kono aku nei makou i ko makou mau makamaka, e
KIPA NUI MAI I IKE PONO.
O ka mua keia o ko makou kahea leo nui ana aku ia oukou. E naue mai i ike i ke Keiki WALAKAHAUKI. O ka oukou e pane mai ai, o ka makou ia e hooko aku. E olu auanei he wai ko lalo.
"E Lulu Lima ke Aloha."
J. T. WATERHOUSE, (WALAKAHAUKI.)
Honolulu, Aug. 8, 1877. 32 1t.
Eia ke Ola e ka Lehulehu!
E wiki mai e na Makamaka i loaa i na Mai.
Ua loaa mai nei ka laau lapaau kupanaha o ka Honua, aohe ona lua ma ke ao nei.
KA LAAU HIKIWAWE.
No ka hoomaikai ana i ke koko, a me na Mai a pau e pili ana i na koko ino, e hoonawaliwali ana i ke kino.
NA KUMU O NA MAI.
Oia no ka pono ole o na mea i komo iloko o ka opu o ke kanaka, nolaila, inoino mai ke koko, a loaa mai na Mai he lehulehu, oia ke
AKE-PAU,
ALAALA,
MAIHEHE, &c.
Ina inoino ke koko, alaila, e inoino pu ana me na mea paahana o ke kino o ke kanaka. Eia mai ka laau nana e kipaku aku keia mau mea e poino ai kakou.
He mau tausani ka nui o na palapala e hoike ana i ka maikai o keia laau.
EIA NA KUHIKUHI o ka INU ANA
No na kanaka makua.—He hapa puna ti liilii, ekolu inu ana o ka la, mahope koke o ka ai ana.
No na keiki liilii.—He umi kulu laau iloko o ke kiaha wai uuku.
Ina ua inu kekahi mea i keia laau a ua loaa ole ka oluolu, e hoihoi ia'ku no kana dala
E wiki nui mai mamua o ka pau ana, mai lohi o hala ka manawa.
NA KUMUKUAI.
Na Omole nui $1.00
" liilii .75
Ma kahi o
DILLINGHAM MA.
Ma Alanui Alii. 32 1t
WIL DER & Co.,
(WAILA MA.)
AIA MA KE KIHI O
ALANUI PAPU me MOIWAHINE.
Ua hoolako mau ia me ke kuai ana aku i na
Papa me na Lako Kukulu Hale
O NA A PAU.
NA PANI PUKA!
PUKA ANIANI.
OLEPELEPE,
LAKA,
AMI LIILII,
AMI LOLOA.
PENA o na ano a pau,
AILA PENA,
VANIKI, &c.
Ma Balaki Pena me Puna,
Na Pepa Hale me na Lipine Pepa.
Aniani, Paakai, &c.
O na mea a pau maluna'e, e kuai makepono loa ia'ku no ke Dala Kuike. [3—1y.]
HE PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
O KA
Mokuahi Hawaii
KILAUEA!
KAPENA REYNOLDS.
Poakolu Aug 3 " " Kaapuni ia Kauai, me ke ku mua ma Nawiliwili
Poakahi Aug 13 " " . . . . . Kaapuni ia Hawaii.
Poakahi Aug 20 " " . . . . . No Hilo.
Poakahi Aug 27 " " . . . . . No Kona
(Ina e hiki e mai ka mokuahi hou mai Kapalakiko mai, e hoololiia no keia papa manawa holo.)
I KA HOLO ANA MA KONA, O HOOPULOA KA PALENA.
Ma na huakai a pau a Kilauea e hoi mai ai mai Hawaii mai, aole e haalele ana ia Kawaihae a hiki i ka hora 10, a mahope iho paha; Makena, e like me ka mea i hoolaha wahaia; Maalaea a hiki i ka hora 7 a. m. a mahope iho.
Uku Eemoku mai Honolulu aku.
A hiki i Kaunakakai pela maluna mai . . . . . $5.00
" Lahaina, " " . . . . . 6.00
" Maalaea, " " . . . . . 7.00
" Makena, " " . . . . . 8.00
" Mahukona, " " . . . . . 10.00
" Kawaihae, " " . . . . . 10.00
" Kailua, " " . . . . . 10.00
" Kaawaloa, " " . . . . . 10.00
" Hilo, " " . . . . . 12.50
" Kau, " " . . . . . 15.50
Uku kaapuni ia Hawaii . . . . . 22.00
A hiki i na awa o Kauai . . . . . 8.00
Uku kaapuni ia Kauai, . . . . . 12.00
Uku ohua Hawaii oneki, . . . . . 2.00
Aole aie no na uku ohua.
Ma ka Hale Oihana e loaa'i na palapala.
Aole keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai.
E hookaaia ka uku ukana i ka wa e noiia aku ai.
SAMUEL G. WILDER (Waila,)
A gena.
Keena ma ka Hale Kuai Papa o Waila ma, kihi o Alanui Papu a me Moiwahine. (801 3m) 14 3ms.
WILLIAM R. CASTLE.
(Kakela Opio.)
Loio a me Luna Hooiaio.
MA NA ANO HANA PILI KANAWAI A pau, a lawelawe koke ia me ka hikiwawe. Na Palapala Sila a me na Palapala pili aina o na ano a pau, e hoomakaukau ia no, a he Notari Hooiaio Palapala no ka lehulehu.
Keena hana, ma ke kiho o Alanui Kaahumanu a me Kalepa, Honolulu. (786 1y 827) [51]
CECIL BROWN,
Loio a he Kokua ma ke Kanawai
A HE AGENA NO KA HOOIAIO ANA I NA Palapala no ka mokupuni o Oahu.
Helu 8 Alanui Kaahumanu. Honolulu, H. P. A.
763 1y 814
E weheia ana ke Kula Hanai a Kula La o Haleakala, Maui Hikina, i ka pule mua o Iune, me ka makaukau pono no Kanaono haumana. O ka Olelo Beritania pololei ka mea e aoia, a e hoomaamaaia na haumana ma na mea pili mahiai, kanu laau, kanu kope, ka hana ana me na mea hana a na kamana, a me na ano hana e ae. E aoia no na haumana me na hana hooikaika kino, ka Paikau Koa, ka Himeni, &c.
O ka uku he $40.00 no ka makahiki, e uku mau i kela a me keia hapaha, e hookaa mua mai me ka hala ole. No ka hoomaopopo pono ana, e nana i na palapala pai liilii, a i ole, e kakau i ke kumu ma ke Kula o Haleakala, Maui. F. L. CLARKE. Kumu.
19 3ms.
E IKE IA KAKOU HOOKANAKA!
E LULU LIMA ALOHA!!
ME KO OUKOU MAKAMAKA!!
L. ASEU.
UA HOI MAI NEI AU MAI KO'U KIEI ana aku nei i kuu Aina Kulaiwi. Ano, ke ku aku nei au me ka makaukau mau e lawelawe a e kuai makepono loa me oukou e na makamaka o ka Ua Kukalahale, i na Lole Nu Hou loa o kela a me keia ano, mai ko na Lede, Keonimana a me ko na Kamalei. I pau ai kuhihewa, e naue mai ma ko'u Halekuai, ma ke kihi ma Ewa o na Alanui Moi a me Nuuanu. [8 6m.]
AILA.
Ua makemakeia na aila Bipi, Hipa, Kao a me na ano aila e ae. E haawiia na kumukuai kiekie no na aila ke lawe ia mai i ka Hale hana Sopa Hawaii ma Leleo. (20 3m) GREY & Co.
Leleo, Mei 16, 1877.
OLELO HOOLAHA.
E IKE auanei na kanaka a pau, pake, haole, pukiki a me na ano e ae, ua haalele mai kuu wahine mare ia'u, oia o Mrs. Lopo, a me ko maua wahi moe, me ke kumu kupono ole. Nolaila, ke hoolaha a ke papa aku nei au i ka poe a pau, aole e hoaie wale iaia, aole no hoi e hookipa wale iaia. O na aie a pau a Mrs. Lopo i hana ai me ko'u kakau inoa ole aku, aole au e hookaa aku ana. E hoolohe i keia. Manuel Gonsalver.
Honolulu, Iulai 30, 1877. 31 3ts*
OIAI ua hookohu ia ka mea nona ka inoa malalo nei i Lunahooponopono no ka waiwai o KAUMIUMI k. o Alakahi, Hilo, i make. Ke hoolaha ia aku nei i ka poe a pau, ina he koina ko lakou i ka waiwai o ka mea i make, e hoike koke mai i ka mea nona ka inoa malalo nei, iloko o na malama eono mai keia la aku, a i ole ia, e hoole loa ia aku no, a o ka poe i aie mai iaia, e hookaa koke mai lakou ia'u. J. H. Pahio.
Lunahooponopono Waiwai o Kaumiumi k. i make.
Onomea, Hilo, June 18, 1877. 25 2ms.
AINA HOOLIMALIMA.
AIA kekahi aina e waiho ia ma Kalihi, aina paha eka, he aina loi kalo, ua makemakeia e hoolimalima aku ka mea e makemake ana. He aina waiwai nui keia no ka poe e makemake ana e mahi. E loaa ana ka wai i na manawa a pau. E ninau i keia hale pai. 21 tf
WAi Hui o ka Hau!
E IKE IA ka Hale ma ka inoa o "BONANZA" Ke haawi ia aku nei ka poloai i na makamaka keonimana a me na lede o ke kaona Alii, e kipa ae ma ka hale hookipa inu wai momona o ko oukou makamaka nona ka inoa malalo iho, a e loaa no ka hau i hoomomonaia (ICE CREAM) na wai momona o na ano a pau! hoohuihui ia e ka hau iniki o Nuuanu. O keia hale, he hale i hoomakaukauia no na keonimana a he keena nani i hoomakaukau ia no na lede. E kipa mai, a o ka makepono me ka oluolu ke haawi ia'ku, oiai, he makamaka, a he kamaaina no Hawaii nei o JOHN W. CROWELL.
2-1 y (Keoni Koloela.)
Ma ka Hale "BONANZA" ma alanui Moi, mawaena o ka hale kahi umiumi a me ka halekuai o Dillingham ma.
NA Buke
I HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII
ME KE
KUMUKUAI O KELA ME KEIA.
BIABALA HEMOLELE NUI ILI GULA NANI me na kuhikuhi ma na aoao . . . . . $12 00
Biabala Hemolele Nui ili eleele kaekae waigula . . . . . 5 00
Baibala Hemolele uuku iki iho kae wai gula . . . . . 8 00
Baibala Hemolele pananaiki iho ili eleele . . . . . 4 00
Baibala Hemolele ili eleele . . . . . 2 00
Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi . . . . . 3 00
Kauoha Hou ili eleele kaekae wai gula . . . . . 1 00
Kauoha Hou ili eleele . . . . . 75
Kauoha Hou Hapa Haole . . . . . 75
Moolelo Ekalesia . . . . . 50
Haiao ili lahilahi . . . . . 10
Hele Malihini ana . . . . . 25
No ko ke Akua ano . . . . . 20
Hoike Palapala Hemolele . . . . . 20
Moolelo o Heneri Opukahaia . . . . . 10
Hoike Akua . . . . . 25
Wehwehehala . . . . . 25
Ninau Hoike ili manoanoa . . . . . 55
Kumumua Kula Sabati . . . . . 25
Buke Lawe Lima . . . . . 15
He Buke no ka Pope . . . . . 15
Ui Kula Sabati Helu 3 . . . . . 25
Ui Kula Sabati Helu 4 . . . . . 10
Ui Kula Sabati Helu 5 . . . . . 20
Buke Euanelio a Ioane Hapahaole . . . . . 10
Buke Wehewehe Huaolelo Baibala, elua ano . . . . . 2 00
Buke Wehewehe ano Mataio . . . . . 1 00
NA KAUOHA HOU PAKEKE.
Ili gula nani . . . . 1 50
Ili eleele kaekae nani . . . . . 50
Ili eleele . . . . . 35
KAUOHA HOU PAKEKE ME NA HALELU.
Ili gula nani . . . . . 1 70
Ili eleele kaekae wai gula . . . . . 65
Ili eleele . . . . . 50
NA HALELUA PAKEKE.
Ili Gula nani . . . . . 50
Ili eleele kaekae wai gula . . . . . 30
Ili eleele . . . . . 20
Ka Hae Hoonani (Buke Mele) . . . . . 25
NA BUKE MELE.
Himeni Hawaii ili nani . . . . . 1 75
Himeni Hawaii . . . . . 1 00
Kumu Leo Mele ili manoanoa . . . . . 50
Kumu Leo Mele . . . . . 10
Li ra Kamalii . . . . . 25
Li ra Hawaii 1848 . . . . . 25
Li ra Hawaii 1855 . . . . . 25
Hae Hoonani . . . . . 20
Leo Hoomana . . . . . 25
EIA NA BUKE HAAWI WALE.
PALAPALA LIILII—
Helu 4—Makemake anei oe i ke ola?
Helu 6—E hele i o Kristo la.
Helu 7—Ka hoi ana mai o ke Keiki Uhauha.
Helu 11—No ka hoohiki wahahee i ke Akua.
Helu 16—Ka Eehia ana o ka Ahaaina a ka Haku a me ka Bapetizo ana.
Helu 17—Mai hana ino i na holoholona.
Helu 18—No ka mahi ana, kuai ana a me ka inu ana i ka Awa.
Ka Davida Malo Kumumanao.
Ka Moolelo o Batimea Puaaiki.
Aia ke keena kuai buke o ka Papa Hawaii ma ka huina o Alanui Betela me Alanui Kalepa, e kokoke ana i ka Hale Leta. J. F. POKUE.
Kakaule ta o ka Papa Hooko o ka Ahahui Euanelio ko Hawaii Pae Aina.