Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 33, 16 August 1877 — Page 4
KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
HONOLULU, AUGATE 16, 1877.
KOMI TE HOOPONOPONO NO KEIA AOAO.
LAIKI MAKUA, MRS. KELA A. GILIMANA,
M RS. ELENA MAKALE, MRS. J. M. KUKE.
Lo ve One Another.
Children, do you lo ve each other
Are you alway s kind and true
Do you always do to others,
A s you'd have them do to you
Are you gentle to each other ?
Are you care ful day by day
Not to give offence by actions,
O r by anything you say?
Little children, lo ve each other—
Ne ver give another pain;
I f your brother speak in anger,
Answer no t in wrath again.
B e not selfish to each other;
Ne ver spoil anothe's rest;
St rive to make each other happy,
And you will yourselves be blest.
Na Leo Mele me na Holoholona.
He mea makemake nui ia e na holoholona na leo mele. Ua ike ia i kekahi wa he alii koa i hoopaahao ia iloko o kekahi hale paa ma Parisa. No kona ikiiki loa no ka mehameha, ua noi oia e haawi ia mai kana pila iaia, ua ae ia. A ma kekahi la, i ka wa ana e hookani ana i kekahi leo mele, ike aku la oia he mau iole liilii e puka ana mai loko ae o ko laua mau wahi lua, a nee malie mai la a kokoke, e hoolohe ana i ke kani o ka pila me ka olioli nui ; a he mau lanalana kekahi i kolo ae mai luna mai o na paia o kona rumi, a hele mai la e hoolohe i ke kani o ka pila. A mahope ua maa na iole o ka halepaahao e hele mau mai i ka wa e hookani ai ua kanaka nei i ka pila. Ua hele pu mai na iole a me na lanalana e hoolohe i na leo mele, i hiki aku ka heluna i kahi wa i ka haneri. Ua lilo ia hana i mea lealea no ua alii koa nei i kona noho mehameha ana. He mea kaumaha loa no ke kanaka kona noho mau ana me ka mehameha, aohe hoa e pane aku ai, aohe hoi he mea nana e pane mai. I kekahi wa o ka poe i hoopaahao ia no ka wa e ola ai, ua lilo ia mea i kumu e pupule ai.
Ka Paanaau.
He mea oluolu wale no ke kamailio ana no ko kakou mau kino, aka o ka hoomaopopo ana i ka noonoo malalo, ha mea paakiki ia. He mea hiki ole ke ike maka ia ka noonoo, aole hoi e hiki ke hoopa lima aku, o ka hana a ka noonoo, oia wale no ka kakou mea i hiki ke hoomaopopo.
O kekahi hana a ka noonoo, oia ka malama ana i na manao i haawiia iaia. Ua kapaia keia he paanaau, ua lawelawe ia i na mea a pau. O na mea e pili ana ia kakou iho; na mea a kakou i hana ai, i ike ai, a i oleloia, ua lawelawe ka paanaau ma ia mau mea a pau. Owau e noho nei he 65 ko'u mau makahiki, a ua paanaau ia'u na mea a'u i hana ai a i olelo ai iloko o ka ekolu o ko'u mau makahiki.
O ka paanaau, ua malama no ia i na olelo a me na hana o na mea e ae. Ua malama no ia i na kii he nui wale o na mea a kakou i ike maka ai iloko o na la i hala. He mea hiki ia kakou ke lawe mai ia mau kii, e like me ka mea i makemakeia.
He mea hikiwawe loa ka paanaau ana i ke keiki uuku ka maka o kona makuahine a me kona leo; he hikiwawe kona hoopaanaau ana i na leo, a pela ia e ao ai i ka heluhelu.
No nei mea he paanaau i hiki ai ia kakou ke heluhelu i na manao o ka poe e ola ana he mau tausani makahiki i hala aku nei.
Ua oi aku ka ikaika o ka paanaau o kekahi poe mamua o ko kekahi ae. Ua ike au i kekahi kanaka, he hiki iaia ke hai mai i ka haiolelo holookoa, mahope o kona hoi ana mai i ka pau ana o ka halawai.
O kekahi kanaka opio no Corsica, ua hiki iaia ke hai paanaau i na inoa he 3,600 me ka paewa ole, a pau ia, hiki iaia ke hoomaka ma ka inoa hope, a hai paanaau aku a hiki i ka mua me ka haule ole o kekahi.
Ua oleloia no Cyrus; he mea hiki iaia ke hai paanaau i na inoa a pau o nakoa iloko o kona pualikoa mai.
O kekahi wahi kaikamahine, ua makapo ia, ha mea makemake loa nona na leo mele, a ina e hookani ka makuahine i kekahi leo ma ka pila, he hiki i ua kaikamahine nei ke hookani hou ma ke ano paanaau.
He nui na pomaikai o ka paanaau. He mea ole ko kakou kamailio ana ke ole ka paanaau.
He pono ke hoopiha kakou i ka noonoo me na mea i kupono ka paanaauia. Aia a loaa na manao maikai i makemakeia e hoopaanaau, he pono ke kakau a paa, a e hai aku paha i na makamaka, a pela e paanaau ai.
KA HAU.
E Sera, e hele mai e nana i keia kii! he kii maikai loa.
Me e ka maikai! Ua maemae maoli, aole he wahi lepo iki malaila. Ua keokeo ke alanui; a maluna o ka hale a ma na laau hoi.
Ae, he kii Amerika keia. Ua paa ka aina i ka hau. O ka nui o na lau o na laau, ua helelei. A o ka mauu, ua make a uhiia. Aole pua rose, a me na pua a pau ua make.
Auwe! pehea ko laila kamalii, aole wela lakou? Ua haawi mai o Kale ia'u he hau paa, a wela maoli ko'u lima, a kiola au i ua hau la!
Lealea na kamalii o na aina anu no ka hiki ana mai o ka hau. Eha no i kekahi manawa, i na lima a me na wawae, a uwe lakou me ka olelo he anu! he anu! Ina paha e lohe i kou kapa ana he wela, akaaka lakou ia oe, a olelo o ke ahi ka mea wela.
E nana i kela mau kamalii, o Ko be he keikikane, a o keia pokii, oia kona kaikuahine, o Iulia kona inoa. Ua komo laua i ke kapa mahana, a me na mikinilima huluhulu. Aia o Iulia maluna o ke kaa hau, a o Kobe ke kauo iaia. Heaha ka laua mea e kali la ma ke alanui?
Owau kai ike, he mau moa liilii. Mahea ko lakou makua? Make anei lakou i ke anu ?
Aole keiki moa, he mau manu hau. Ma na aina anu, i ka manawa i hiki mai ai ka hau hele mai keia mau manu.
Nohea mai ka lakou ai i ka wa e paa ai ka aina i ka hau?
Nohea hoi. Malama paha o loaa ia lakou kekahi hua manu i koe maluna o ka mauu loihi, kahi aole i uhiia i ka hau. Kakaikahi ka pilikia maoli. Aloha ka Makua o kakou i na manu o ka lewa, aole hookahi i haule a make me Kona ike ole.
Aloha au i ua mau kamalii la. He keikikane maikai, ae, e hele ana laua i ke kula, aia ka halekula ma o. Ua ike oe i ka uahi ana. He ahi maloko i mehana na haumana.
NA KA MAKUAHINE.
He mea ehaeha no ko makou naau ka huaolelo awa ; manao na kanaka Hawaii, aole na haole manao nui ia lakou. Aole he oiaio he poe haole maanei i hoomaopopo i ko Paulo ano iaia i kakau ai "ua ola makou ke kupaa oukou iloko o ka Haku." I Tesalonike 3:8.
He mea kaumaha no makou i ka ike aku i na piha ukana awa e lawe ia ana iloko o ke kaona me na kanaka e hele ana mai ka makete mai me ka ai ma kekahi lima a me ka pupu awa ma kekahi lima. O ke ola a me ka make aia iloko o na lima. No ke aha ko makou mea i kaumaha ai? No ka mea, o kona hopena maluna o ka poe e ai ana.
O ka poe i kamaaina i keia mau Pae Aina, ke olelo mai nei lakou, ma kahi e kanu ia ai ka awa, malaila ka nui o ka mai lepera i ike ia ; o ka hopena o ka awa maluna o ka ili, o ka hoomaka ana ia o ke kino e loaa i ka lepera. Nolaila, ua hoomakaukau ia ke ala e pahola mai ai i ka mai. Wahi a kekahi wahine, "he 12 o makou e noho ana a puni kekahi umeke (ka-noa) e mama ana, hookahi i loaa i ka lepera ; inu like ae la na mea a pau i ka awa iloko o ka umeke (ka-noa,) aka, owau, ua maka'u a hele aku la ma kahi e."
Aka, aole ka awa i hoopoino wale i ke kino, ua poino pu ka noonoo ma ia mea.
Aole i loihi loa aku nei, e noho ana kekahi kaikamahine Hawaii opiopio maikai, e noho ana me ka ohana o kekahi haole a e hana ana i na mea kupono, no kekahi manawa, hoomaka oia e lilo i ka lapuwale, e hiamoe mau ana i ke ao, a mahope lilo oia i ka lapuwale loa no na hopena o ka inu ana i ka awa ; aka, ua ike oukou a pau i ka ino io maoli, a he hiki ke helu ia ka nui o ka poe i poino ma ia mea. No ke aha ka mea i lawe ole ai i ke ti mamua o l a awa? He mea hoohauoli keia me ka poino ole o ka noonoo a me ke kino ; maluna ae o na mea a pau, mai ae aku i na keiki e loaa ia mea. He mea e poino ai lakou i oi aku mamua o ka poe kanaka makua. O kekahi keia o na kaulahao e anai ana i na kanaka Hawaii ma ka honua, a e haawi mai ana i ko lakou nee ana imua a lilo lakou o kekahi o na lahui kaulana o ka honua e like me lakou i keia wa, kekahi o na aupuni oi aku o ka maikai. O ka mea hookahi a Hawaii e manao nui ai, oia ka hoopiha ana i ka aina me na ohana e maka'u ana i ke Akua, a e malama ana i Kona mau kanawai ; me ka hoopilikia ole ia lakou.
He Moolelo Baibala—Ke Kanaka i hanau makapo ia.
Ua hoohialaai ia au i ka heluhelu i ke kanaka i hanau makapo ia. Ua hoomanao anei oe ia Kristo i maalo ae ai me kana poe haumana, ua ike aku lakou i keia kanaka ilihune. O ko Kristo pakele ana mai no ia mai ka make, mai na lima mai o ka poe i makaukau e hailuku iaia i ka pohaku, aka, o kona puuwai, me ia inehinei, i keia la a mau loa aku ; ua kaumaha oia no keia popilikia. I ka ike ana aku o na haumana e noho ana malalo o keia pilikia nui, ua manao lakou, e like me ka hana ana a kekahi poe kanaka Hawaii, o ke kanaka a i ole o kona ohana paha ua hana i kekahi hewa nui, a o kona makapo ana, he hoopai i hoouna ia mai nona. Aka, ia lakou i ninau ai ia Kristo, owai la kai hana hewa aku ma keia mea, olelo mai Oia ia lakou, aole he uku no ka hewa, aka, e hoikeia ka nani o ke Akua ma kona hoola ia ana. Nolaila, hana iho la o Kristo i ka lepo palolo wai, a kau aku la ma na maka o ke kanaka makapo, a hoouna aku la iaia e holoi ma ka loko-wai o Siloama. Malia paha, i hana Oia i keia mea, i hooikaika ia ai ka manaoio o kela kanaka, no ka mea, aole he wahi mana iki iloko o ka lepo palolo. E manao iho oe, aole i kali ua kanaka la ma ke ala, aka, ua hele koke oia. Iaia i holoi koke ai i kona mau maka, ua loaa koke iaia ka ike. He mea kaumaha loa ia iaia. Ua hoomaopopo wale no oia i na mea a pau, ma ka haha ana'ku ia lakou mamua, aka, i keia manawa, e loaa ana iaia ka ike maoli ana aku ia lakou. O kona hoola ia ana, ua hololea me ke kahaha nui; ua olelo kona poe makamaka, aole ia o ke kanaka i makapo ia, aka, ua like loa oia me ia. Ua olelo lakou, o keia mea, aole i ike ia mai ka hoomaka ia ana o ka honua, e like me keia hoola ana. Aka, hoike aku la oia ia lakou, oia no ua kanaka la. A ia lakou i ninau ai iaia pehea i hana ia ai, hoike aku la oia ia lakou i na mea a pau; a nolaila, lawe aku la lakou iaia i ka poe Parisaio. Ua huhu loa na Parisaio, no ka mea, ua hana o Iesu i keia hana ma ka la Sabati, a ua olelo lakou, aole o Kristo he kanaka maikai, no ka hahaki ana i ke Sabati pela ; aka, olelo kekahi poe, ina Oia he kanaka ino, aole e hiki Iaia ke hana i keia hana mana. Aka, aole i manaoio na Iudaio ua makapo ia oia, a kauoha aku la lakou i kona ohana a ninau aku la ia lakou, Aka, aole i hoopau ia ko lakou pohihi, hoomau aku la lakou i ka ninau i ka mea makapo, pehea la oia i hana ia ai, a hiki i kona uluhua ana, me ka pane hou ole mai ia lakou. Nolaila, huhu iho la na Iudaio a olelo aku la i ka mea makapo, o kela hoola ana he hana wale no ia na ka mea hewa. Aka, ku ae la ua kanaka la me ka wiwo ole no Kristo mai waena ae o ke anaina kanaka, a hiki i ka wa a lakou i lawe aku ai iaia mawaho o ka luakini. Ia Iesu i lohe koke ai i ka hana ino ia o ua kanaka la, hele aku la Oia i ona la, a ninau aku la iaia, ina ua manaoio oia i ke Keiki a ke Akua. Aole i maopopo i ua kanaka la, owai la ke Keiki a ke Akua, aka, ia Iesu i hoike aku ai iaia, Oia no ka mea e kamailio pu ana me ia, manaoio koke iho la ia a hoomana mai la ia Iesu. Malia paha aole i ike ua kanaka la, o ke Keiki a ke Akua, Oia hookahi no ka mea nana i hookaakaa i kona mau maka. Ke ike nei oe, aole o Iesu i ano kaena i kona manaoio ma ka hoike ana aku iaia, Oia hookahi no ua mea la nana i hana i ka hana mana maluna ona. Ke manao nei au, o ua kanaka la, he kanaka maikai oia, ua hana oia me ka oiaio i kona kokua mai kona hoola ia ana a mahope mai. Ua makaukau mau oia e lawe a e manaoio ma o Iesu la i ka wa ona i ao koke ia mai ai e Ia. He nui na kanaka i manaoio ma o Iesu la, i kona wa i hoike aku ai ia lakou i na hana a Iesu i hana ai maluna ona. Nolaila, ke manao nei au, ua ano hopohopo oia no na makahiki lehulehu o kona noho makapo ana; a malia paha, o ka poe a pau i manaio, aia lakou ma ka lani i keia wa, a me ia pu ka mea i hanau makapo ia; a nolaila, me he la, oia ka hopena o ko lakou manaoio ana maluna Ona, ka mea Nana i haawi mai i ke ola mau loa ia lakou ke paulele'ku maluna Ona.
KA MELE LETA.
ALOHA OE, E KETE.
Ua loaa mai kau le ta maikai, a ua olioli au. Ua olioli au. Pomaikai oe i ka loaa ana o ke kane maikai a me ka home oluolu kupono.
Ma ko'u manao, he mea maikai ka hana, ma ka hana e loaa ai ke dala, a oia ka mea e loaa ai na mea e ae e pono ai me ke kuai ana. Ma ko'u manao, he mea pono ke malama i ke dala, aole o ka uhauha wale. He mea pono no hoi ke hana ia ka home a maikai, a maemae; nolaila, ua mahalo au i na mea a pau au i palapala mai ai.
Eia no hoi kekahi mea a'u i manao ai e ninau ia oe. Ua hele kaua i ke kula no kekahi mau makahiki, a ua loaa na ki e wehe ia'i ka puka o ka hale o ka naauao. He h ka kaua hana i keia wa? Ma na ki wale no anei kaua e paa ai? A e hoohana aku anei kaua i na ki i mea e wehe ia ai ka hale a loaa mai ka waiwai ? E hai mai oe i kau mau hana, a e hai ku no hoi au i ko'u manao.
Ke hele nei au i ke kula Sabati Haole, he kumu maikai no hoi ko makou. Ke hooikaika nei au i paa pono kuu haawina.
Ma na Sabati a pau ua haawi ia mai he buke maikai ia makou pakahi, he mea heluhelu a hoiho no i ke Kula Sabati. He maikai ka heluhelu ana a he maikai no ka hana a pau o ko makou kula Sabati. He mea ia e kokua ana ia'u ma ke ao ana i kuu kula Sabati Hawaii. He ake nui au i like ko'u ao ana ia lakou me ko ao ana o kuu kumu ia'u. Mahope e palapala aku au no na mea e ae a'u i heluhelu ai.
Aohe oe i olelo nui mai no ka'u mau hana ma na la Sabati. He hele mau anei oe i ka pule ? E oluolu oe e hai mai i ke ano o ko oukou pule Sabati.
Eia ae he poe malihini ke hele mai nei, maluna mai paha o ke Kilauea ; he nui loa na ukana. Ua hele mai lakou e noho me makou. E piha kanaka ana ko makou hale a e ninau ana kuu makuakane, mahea la ka ai e ai ai keia lehulehu a pau a me na ilio ? Auwe ka walaau a me ka uahi paka. Me ke aloha.
MELE.
HAAWINA KULA SABATI
HELU 9. SABATI, AUG. 26, 1877.
KUMU HANA.—Paulo ma Atenai.
PAUKU BAIBALA—Oih. 17:22—34.
22 Alaila ku mai la o Paulo mawaenakonu o Areiopago, i mai la, E na kanaka o Atenai nei, ke ike nei au ua ikaika loa oukou i ka malama i na akua, ma na mea a pau.
23 No ka mea, i ko'u hele ana ae, nana aku la au i ko oukou mea e hoomana'i a ike au i kekahi la e ua palapalaia maluna penei, NO KE AKUA IKE OLE IA. Nolaila o ka mea a oukou e hoomana naaupo aku ai, oia no ka'u e hai aku nei ia oukou.
24 O ke Akua nana i hana ke ao nei, a me na mea a pau iloko o ka haku no ia o ka lani a me ka honua, aole ia e noho maloko o ka hale i hanaia e na lima;
25 Aole hoi ia i malamaia e na lima kanaka, aole nae ia i nele i kekahi mea; nana no i haawi mai nei ke ola no na mea a pau, a me ka hanu a me na mea a pau:
26 A nana no i hana i na lahuikanaka a pau i ke koko hookahi, i noho lakou ma ka honua nei; aia hoi, ua paa i kona manao kahiko ka hope o na wa, a me na mokuna o ko lakou wahi e noho ai;
27 I imi lakou i ke Akua ina paha lakou e haha a e loaa no ia, aole hoi ia e loihi aku o kela mea keia mea o kakou;
28 No ka mea, maloko ona e ola nei, a e noho nei kakou; e like me ka olelo ana a kekahi haku mele o oukou, He poe keiki kakou nana.
29 Ina he poe keiki kakou na ke Akua aole pono ia kakou ke manao i ko ke Akua ono, ua like ia me ke gula, a me ke kala, a me ka pohaku i kalaiia ma ke akamai a me ka noonoo o kanaka.
30 Hoomanawanui mai la ke Akua i na wa o keia naaupo ana; aka, i keia manawa, ke kauoha mai nei ia i kanaka a pau ma na wahi a pau loa e mihi.
31 No ka mea, ua hoomaopopo oia i ka la e hookolokolo ai i ko ke ao nei me ka pono, na ke kanaka ana i olelo ai; ua hoike pono mai hoi ia i ka oiaio o ia mea i na kanaka a pau, i kona hoala ana mai iaia, mai ka make mai.
32 A lohe lakou i ke alahouana o ka poe make hoohenehene kekahi poe; a i mai la kekahi. E hoolohe hou aku paha makou ia oe i keia mea
33 No ia mea, hele aku la o Paulo mai waena o lakou
34 Aka hoi, pipili aku la kekahi poe ia ia, a manaoio aku la o Dionusio, no Areiopago, kekahi o lakou, a me kekahi wahine o Damaria kona inoa, a me kekahi poe pu me laua.
Pauku Gula. "No ka mea, hookahi no Akua, hookahi no mea uwao iwaena o ke Akua a me ke kanaka, o ke kanaka, Kristio Iesu." I Tim. 2:5.
Hoopaanaau p 14—31.
Topika. Ke Akua oiaio.
1 Ike ole ia, p 22—23.
2 Hai ia'ku, p 24—31.
3 Hoole ia'ku, p 32—33.
4 Malamaia, p 34.
Mele.—Him. 8, 8—7. Leo, Bently.
1
He Akua Hemolele
Ke Akua no kakou;
Maikai wale, hewa ole,
Pono loa ola mau.
3
Oia no ka haku mana
O na mea ilalo nei;
Nana kakou nei i hana,
Aole na ka lima e.
pale no ka poe ike ole i ke Akua oiaio, i ike lakou ia ia a hoomana, a malama iaia.
Na Ninau a na Kumu.
Haalele kakou ia Paulo iloko o ka lima o na hoahanau aloha o Berea. Lawe lakou ia i a hiki i Atenai me ka waiho ana ia Si a me Timoteo ma Berea. Aka, kauoha oia ia lakou i ko lakou hoi ana'ku, e olelo ia laua e hele koke a hui pu me ia ma Atenai. I ko Paulo kali ana ia laua, kaumaha kona naau no ka ike ana, ua lilo kanaka i ka hoomana kii. Hoopaapaa no nae oia i kela la i keia la, me na Iudaio me kanaka e maloko o ka halehalawai, a ma kahi kuai. A o kekahi poe akeakamai,
Lawe lakou ia ia i Areaipago a noi au ia ia e ao mai ia lakou no keia mau mea hou, no Iesu, a no ke ala hou ana. ua maa lakou i ka lohe ana a me ka hai ana i na nu hou. 17:15—24.
P 22. 23. Mahele I. Ike ole ia ke Akua oiaio. Owa keia poe i hoomana naaupo i ke Akua i ike oleia? Ko Akenai poe. He aha ka Paulo i hai aku ai ia lakou? He kulanakauhale kahiko loa Atenai ma Helene. Kaulana ia no ka poe akamai a naauao. Ua hookumu ia oia ma ka mak. 1550 mamua aku o ko Iesu puka ana mai. Ua mau no ia inoa i keia wa. Ua emi nae kona nui, kona nani, kona akamai. He mau kausani kanaka wale no malaila me na kahu ekalesia. Areiopago, he wahi puu ia. Malaila ka aha hookolokolo kaulana loa. He 90 lunakanawai mamua. He ahahookolokolo maikai no ia. Ua pau nae i keia wa. Ua lawe ia Paulo imua o keia aha. Heaha ka Paulo mau olelo mua i ka aha? He mau olelo hooluolu no. He poe ikaika oukou i ka malama i na akua. No keaha kona manao ana pela? He lele kana i ike ai, ua hoolaaia nowai? He mau akua no ko lakou, a ua ikeia ia mau akua. Ua lohe nae lakou he Akua e no, oia hoi ke Akua o na Iudaio. Aole nae akaka kona ano. No keaha la ke akaka ole? Nawai i hai maopopo ia lakou i ke ano o keia akua?
P 24—31. Mahele II. Ko ke Akua oiaio ano.
1 Oia ka i hana i keaha?
2 Oia hoi ka Haku o keaha?
3 Aole oia i noho maloko o keaha?
4 Aole oia i hanaiia e keaha?
5 Aole oia i nele i keaha?
6 Heaha kana i haawi mai ai?
7 Heaha kana i na lahuikanaka? a hoonoho ia lakou mahea?
8 Heaha ka i paa i kona manao kahiko?
9 I aha na kanaka i ke Akua? Ua kokoke anei oia? Ua loihi e aku paha? A ke aha nei kakou iloko ona? Aha kakou, wahi a kekahi haku mele? Aratu keia haku mele, no Cilicia, kahi o Paulo, 270 ma. mamua o ko Iesu hana ana.
P 29. Ina he poe keiki kakou na ke Akua, aole pono ke manao, ua like ke Akua me keaha? Nui anei ka poe i manao pela?
P 30. Ua'ha ke Akua i na kanaka i ka wa naaupo? Pela anei i ko Hawaii nei? A ma keia waa heaha ka ke Akua kauoha nui i na kanaka a pau? Pela anei Iesu? Mataio 4:17?
P 31. A ua'ha ke Akua i kekahi la? Me o wai la e hookolokolo ia'ai ko ke ao nei? me keaha? Ua'ha Iesu? Nui anei na hoike no ko Iesu ala hou ana mai ka make mai? Nawai i hoike mai i ke Akua oiaio? Ioane 1:18.
P 32—33 Mahele III. Ua hooleia ke Akua oiaio. A lohe na kanaka i ka Paulo mau olelo no ke Akua oiaio, a no ke ala hou ana pehea lakou? Henehene—a hoopanee. Pehea hoi o Paulo? Heluhelu hoi Heb. 12:25.
P 34 Mahele V. Malamaia ke Akua oiaio Pehea kekahi poe? Pipili, manaoio Owai kekahi i hana pela? Pehea Ioane 1:12?
Mele.—Him. 1, 8—6. Lea.
1
E hoolea'ku ko ke ao
I ke Akua mau;
Ua hana oia ia kakou,
A me na mea a pau.
2
E pule aku kakou nei
I ka Makua mau,
E kala i na hala e,
I maemae na naau.
Na Ninau a ke Kahu.
Na makua. Owai ka poe i ikaika i ka malama i na akua? Pela anei na kanaka Hawaii mamua? A pela anei na kanaka he lehulehu loa i keia wa ma Asia, ma Aperika, ma na mokupuni? Owai kela akua a ko Atenai i hoomana naaupo ai? Akua oiaio i keia wa? Hai mai i kekahi poe hoomana naaupo. O ka poe hoomana ma ka waha wale no—ka pule mau me ka hoomau no i ka hewa. Ka poe manao e ola ana ma ka lakou pule. Hai mai Mat. 7:21—23.
Na keiki. Owai ka inoa o kahi i lawe ia'ku ai o Paulo? He wahi aha ia? He wahi hookolokolo kaulana loa Ehia luna kanawai? Makau anei Paulo ia wahi eehia a huna i ka hai ana i ke ano o ke Akua oiaio? Hiki anei ia oukou ke hai mai i ko ke Akua ano? Nawai i hana na mea a pau loa? Nawai i haawi mai i ka hanu, i ke ola, i ka ikaika, i na pono a pau? Hai mai Kinohi 1:1 2:7 Io. 1:1—3. Iak. 1:17. Ehia Akua oiaio? Heaha ka pauku gula? Heaha ka pauku weliweli ma keia Haawina? p 31. Heaha ka ke Akua kauoha nui ia oukou a i na kanaka a pau i keia wa?
Ke kula a pau. Ke ano o ke Akua oiaio. Heaha kona ano ma keia Haawina? Kona ano ma Kinohi 1:1—31. Kona ano ma Mat. 6:24—34, ma Halelu 22:28—31, ma Halelu 3.9—13 ma Roma 5:8, ma Hal. 89:8—14. Pehea ke ano o Areiopago? Nohea ka inoa? I ka makahiki ehia i hookumu ia'i Atenai? Ehia pilikia nui i loohia ai oia? Heaha oia i keia wa?
Owai ka mua, Atenai? Roma? Owai ka poe Epikaseio, a me ka poe Setoiko? Aia mai ka poe naauao a huli i keia mau ninau, i loaa na haina. A loaa ole, ninau i ka poe i ike.
Mele. Him. 477—7—Leo.
1 Na elele a Iesu,
Ala, a e hele pu
I na aina naaupo,
lawe i lama no lakou;
Hele me ka lelepau,
Ma ka Luna o oukou,
Luna lanakila mau,
Iesu ke Lii kamahao.
PULE i loaa mai na elele, a kumu na kahuna, e hele aku i na aina hoomanakii, e hai aku i ke Akua Oiaio, a ia Iesu ke kalahala e ola'i.
Haawina no Sept. 2, Oih. 18:1—11.