Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 33, 16 August 1877 — Ka Honua nei. A me na mea a pau maluna iho. [ARTICLE]

Ka Honua nei. A me na mea a pau maluna iho.

Nv» lUh'i—<iMa mmalA H«ibf; Ko v li hm iw b»«| | 111411 il.tt i Hiiuiu IiMI «i, «o>k K •»««« k k>iM«. kum«W «M> { ««OM4O «wr «)+j <ftvi<« n<*«k« o N«••«*»»» : • #v ?4 i <*** -- «n* W |«H I k««« «»U««| «k4«fc* «i M*twv * ■>» «4 ; l« uk«hi w« «»« m), «M« \V t<)4p : « «» t«|hM|| v« .* o«4i«v A«4 ,

]ai.> Puiia, WaiiOauaio, «u kek .hi uia 3C«Up iwaī m 1 K iilu koa t weUn ma n« loko uai o £>wt.iaui * me K»elepulu, au kekahi m* Knueohe ke katMWr.i q Puiwa pnha. Ai* kekahi m> Kah luu maiaio ake o k« halekuia »u---.9eni, ina aae p*h* no Waihee ia mnli* jS!««i. &a*Ueßj W«iahoie, W«ikjt«e ma $ouUupofeo. Ai« «m IL«W D«n «4?l<» he komn ka m iM J -'ii<»lro oia Aeiiw.ii. Ai< ma L ie-wai kekahi ranhih ma W-.imēa' kekahi mnliwai e&n Koolmloa, O thu. Aia be ekoiu «uiiw.ii ni'a ' aialua, ke huiia me k< «uiiwHi o Kauka, aia kona weUuinauka o Wtlii-»WH p «iiM, a ma K. «ukonahua oia paha ka' uiuliwni ioihi maOihu uei. U* ma<iao ia, aohe paha muliwai m i W.iiaii ie ; aia ma E>»'h kekahi .(uhu muhwiii Waipio a me W.iiawa, a me kekahi wahi e ae' piha. Aia ma K.ilihi n ine Nuhelewi«i. I jh knkou e_Juaym io;>i»po ae, 1 2vikil>,.lc, 2 Apu-ikehau. 3 WaiaUe, 4 Wnilupei, 5 KliiioUoll, 6 Puha Wniiuniiaio, 7 K 'i-tp<tw<ii, BK«neohe, 9 Waihee, 10 W„ii.h<.le, II W .ikane, 12 K » han., 13 L»ie-wni, 14 Waime*, 15, 10. 17 W»ia ua, 18 Waikele, 19 W «i;«w«, 20 Moiiuliu. 21 Kalihi, 22 Nuh»l«w«i. I'ia he 22 umliwni iiia (, ;ihn nei ma k<>1 « pip »h<-|n, e Uwe lie 22 ooloko o k 28, ko-- 6 muliwni ma keia papa ; m ka poe ike e iui ioii i ke'knen-*, a e ho< - maopopo ih<) no palu. Ile mea w.iiwai nm iu mnliwai ma llaw >ii nei. P,«keU 10-i a .u u t ain% haole, aia a hiki aku ko kakou olelo nn 1 il «lia, e hai aku □<• au i na uiuliw.ii o LiU, k« loa, ka Uul> a me k » hohouu, ho tn «y ttustui mile ka loa. No Molokai. Ma Halawa, Molokai, 1 he muliwai nui i oi ae mamua o na mufiwaī e ae o Molokai, ua like a emi iho" kona nui a me ka hohon i me kekahi o. na muliw&i o K uai a kakou i olelo ae i nei, aia kekahi ma Papalu, aia ma Wailau, ma Pelekunu, ma Waikolu, ma KiUawao a m t Koolau, Molokai. Aia ni.i Kauuakakai, ma Kamalo, ma Honomuai, ma Kawaikapa e pili ana me Kuiualu, aia ma Waialua, m;t Ho- , nouliwai ma ka uoao ma Kona, Molokai. E hoomaopopo kakou, 1 Halawa, 2 Papalaua, 3 Wailau, 4 Pelekunu, 5 Waikolu, 6 Kalawao, 7 Kuunakakai, 8 Kamalo, 9 Houomuni, 10 Kawaikapu, , II Waialua, 12 Hououliwai. lua ua koe kekahi, na ko Molokai e hai. mai, 1 ina aohe muliwai ma Pap;da a me Kalawao, he kahawai paha koua auo, ua pono no ia. No Maui. Ma ka huli maanei o ka lae o Puauoa. he muli»v:ū nui kela, ma Honokawai paha, ma Houokohau, Waihee, Waiehu, Waiiuku Wailua Koolau paha, oia ua wahi muliwai piUia i m opopo ia'u ma ko'u lohe mai. Aole au i hole a hiki i keia wa a u e kakau nei mai Maui Komohana a Maui Hikiua, koe uae o Kaanapali a me f t th*inft lua paha na ka Papa Hoouaauao ke kauoha ia'u e kakau i Papa Hoikelionua iiou me ke kokua mai U'u uo ka'u hana a hoomaopopo au&, iua ua makilo a mikiala mau au ma ka ainaa, niele ana i keia « me keia wahi o ua ike a pau. | I na U hope o lune palia t hala ae! nei o keia makahiki, ua uoi aka au i ka Papa Uimmmhm e haaa hou ia i Bakn | Hoikehiiuua hou; a e hapai hoe ia b Buke Hoikehonua i pai k i ka tttAkAhi- 1 ki 1833 a bm 133? paka, om ke kah«a, o ka boik«hou«u Imm e haaa ia ei, a iaaUlo iho o kt«a poo, e kookw&o I hou iko i mmi oMo hou e ptli mm ' Uiik « keU « «m kei« <<no, a *** km e 1 iwihi h e kiwpMwpoM mm U haaa nei A»a i kekatū Mae beke hoowwMw», h ■M ka hokMeua o ke ao koUokoe hm». a»;hawfee kookoeio ko« we kh hm»« kak» khikeaaookh kahe«»h U4o~> !•••» iah m» e W-Mheh ih ke h» Mh i I b «Wo HhWhii* «o|e heei pUN th mei I h kiki i keie le. ) i koh w* e Bv>bo khMhkhlh han «ea PhK>few I» Meh khU e ee ko h eMMhh|i i | kh nekekiki 11j64 e Uki i ka i»»bew o j lhhhhri 1$?1, ha |Miyei kaewiiio m w j W. <1. Kahiike £»| K*k*hoU*» o k* I lVp* HvkhMiMß.\ m būi hM kookhlii, iMk Aie t Maki ena k*k» wt lUwk . Uiili, «e |«et|»et ee ««eMhh ekh te Li> hwka * ho* hha. e U»v te kc4alu Uahea Uau i |waa ta. <E hehe iW>

ko o ka Haluknh A1 i m& ola «ia ao kekahi {mepoe aa m ke keena o ka Fa|» JJoonaaeao i kela muawa.) Ina oae n«d Ihelaie lawe ia ae oa poepoer iaaa I«t ma KamoilHii a ®e Eawaihao i oa la hoike hni, ika pnle hope o īiom) o.kei. sae keia maltal#i. Aia c@sAiula w«s e £itssfce ti U i n* Ui3d *" ka hoaaa nei' eaa ho alaui la ka poepoe, a me he ipa-haole poepoe mnkai ia koiia ilihualala apao, a he mea hou no ia iua k hoike, oiai hoi, ua maa aa keiki i ka ««<> j palapaM aiua palah&laha me na poepoe elaa, a o ke kuhihewa bo ia o k&knhi poe keiki a hiki i ka mare Pake ana, a hele i komakahiki *»«**> malnai ko, me ka maopopo oie o ke ano o ka hoaaa ; aia walu uo o ka poe hele i Lahniaalaiia, a me na kola kiekie e ae, oia wale no ks poe hoomaopopo i ka ano o.ka.honaa uei, me ko&a ana, ka heie aa& o ka la a pela aku. Ao ka nui ona keiki eao ia nei ma na kuk ia Aupani, ua hupo ka h - panui. Ama keia maa olelo a'u malana ae nei; ua pane mai o Eamika Lanakula o Honolulu. "Mamuli p«li« nahaha ;he $50 ke kamokoai, n noL*ila 3 ua pahua ka manaolana ana, a wa- < lo i ka wa i pau ai ko'u noho kumakola ana ma Waikiki-kai i ka la 3 o Novemaba 1872. Me ka hoomaopopo no nae ina buke hoonaauao o kela a me keia ano ; a eia keia maa mea hoa e i hoike aku nei ma ke akea, owau no ko oukoa makiunaka o na la iaea oke ao kumukuife ana mai ka p lanuari 1854 a hiki i ka U3O o No*. 1812, kokoke 20 makahiki, a he ua awili p<i ke oho keokeo me ke oho eleele, ua 50 makwhiki aoi m, he kaaaka e aahu mau ana i ke koloka o ka hoohaahaaia, he kanaka koha oie k» hai aku me ka poe naaaao o ke kiekie a hanohano hoi; a oia no hoi ka me nina e kakau nei keia moolelo hiki ole ke pau i ke kakaaia a haii p*h.i keia honua, a moiowa paha i ke i aaa, oiai he mooleio ioihi keia e hoopaka ia aku nei, he hohouu uae. Kq ka me •, aole p ha e pau jrawe i ka ho- 1 ikeia na mea a paa e pili i»aii in « iho o ka liouua, a me na hflna i h.nnaia maiaua iho o ka honua, eia no k:ikou i E iwaii nea kahi i kamailio ai, oiai he poo Haw»ii kakou, a he ol«lo H iwaii keia a kakou e helohelu nei, a e kui—ko aku aua vuu i ua mea »»" uui o kola a me kvia ano hana e vai«*ai ai ka noonoo. A ina io no hot o hoohana aku kakou i keia maa weh«r«ehe me ke daJa maoli ame na-Utoa [waLaua; a e lilo no k«ia maa haah(4u Alahia lehuh&u wale a kakoa i ike ae uei mamua i mnu heiu polohaku poepoe e hookoikoi aua i k poho lima 0 ke kanaka i. hanauia Uoko o Kaaoiuu Oiai, ua ike no oe e ka bm helokelu, aole e hiki i ka mahiko o Kaneohe bm Heeia, ke tu*MU i k» Ua» ao aa wuhi kanakaemi Sftalak> o eUna, ke oie loa, a peU ao keia maa «m a *akoa • vrehew*?he nei. Ua hala W* Mi k«ko« wm Kir n k«ianauofek»» a poiu« kMlm mī im aioliwai o kakoo, e Ikoi hoa kako* UiUk o ko bm Jta«t sia a |mii m maUmi »&«(i *ta» ka an, akik, « Uoofeap«|a» ak> ! ainalwm «mota I boi I I»» «uuo k« kabi« a«a ; a hK» Uo« ima m B«r wau w • Imekw ai * |«hiwte, W am oMo ««i««i a Imlmm m mm. A «Mtaf* * Übfc« ke a»a ia «wko» i U «Uk a k* k«aa ««hi a po** Ummī. » k*k»bW «kn »o i m Imwm, hw ««I iMlohlMilM.lapiMaikMAkM. «MAM» kaiMioaa *»laai w* akiaU |«4ee kaaaiaMk*' faiMM laM e koa{MW mm i b» nuaaa mm eiwM. a AaMkai. » Mk» k»la OM> laMe«to*«l* IhMk» «U *i aM b» MM niT. OKM» Ukakāi b«HM» b» 1 knk *«M»lMik i«bMi mmml* «»a\« MMK «Mle « «k» i m «*w* • I» «*>«U. «IMUUmmi

kni,kak)okmiam®kftS.alftW3ā,te^ ®MobU, bkepeb a*a6' ka imUnmnlam». ke knm*t o fatldtaao» ku a om) kom kiiiia, ke mm kM£e * m& a&aāte kaaaal»» ■"*, v - «»f i HCLII> hdba aoka. k* kft p«t»£ »«a°ifeM»iaaālaaa %>@ka leaaa. Koiaila v«8 i olalo ae ih, he nmriTntn loihi hiki oie b paa i a na ka poe aaaaao i oi ae lealima oV e naiia & kikiu awi i ke ksm& kd» keweiie ane» a iaa «a |»eva e hiki no ke kalni aaaaaomai ka ke aao auUouaaka ā ht»ielw paha,aoaole hoi ma ke aao m*i me he oaemi k, aele aat !a«a ai wal» aa i kaaa & liliha» liU6alk4bt» kn, a noi kona paho i hrmhrnohnn«i «aaiaL (J&*ipmm.)