Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 36, 6 September 1877 — Pane ia S. H. Kahukula. [ARTICLE]

Pane ia S. H. Kahukula.

E ka Lahul Hawaii E; Aloha oe:— E oluolu mai ia'u, e hoaui ae oe i na kiko'u ana, a kou uwea telegarapa, ikau pono aku ai au i ka ohe telesakope ;' telescoptv aka Haku Rosse maluna pouo aku 0 ka piko o Haieakala, a ike ia'ku hoi kahi popoki hinawe S. H. K. e alala mai ana i ka wela o Kaneponiu i ka la, e hikaka hele imai la ma naalanui o ke kulanakauhale o Honolulu, a m\ pake hoi e hookauwa kuapaa mai la. i aloha ino. 1 i Aia ma kou aoao maa, Helu 31, Buke 3. o ka 1a 2 o Aug., 1877, o kou kino lahilahi i ike ilio ai au i ka ninau a ia la. "Auhtia la o J*. Ei Hart?" a'u hoi e pane nku nei, eia no p J E Hart ma ka malu paina o Ulupalakua, e paeli ana i ka ilihonua me ka ihu hoomaha ole o kana palan, e huli ana hoi i na" apana gula e waiho huna aua i ka honua, e imi ana no hoi i ka pomaikai a Kalaui i luhi ai i ke anu o Omaha, e ukali ana hoi mahope o na oua miliona, oia hoi o Kalani, e paeli ana ma Kapaa, Kealia, Kauai, a e ulu ana na ko a J E H ma ka lai o Ulupalakua. Aka, e Mr. Luaahmponopono, e kala mai no keia mau olelo maluna'e, no ka niea, usv Uiki ole i keīa {>eui ko kao-

hi iho, oi&i he oiaio loa ia mau mea a pau, a ma he la ua hoomaopopo no oe, oiai no hoi, ua hoike inaoli mai no oia ! i kona kulana a me kona ano ma ke ano ; o kona mau manao e waiho nei ike i akea, ma ka hoopiha mau ia ana e na ; olelo a ke kauaka waha lepo loa, a ma- | kou hoi e aa ole nei e kamailio pu me I ua mea 10. J Auhea oe eSH K, e kamailio aku i aua au me oe i keia wa ma ua mea ku- ! [x>uo wale no, a hiki mai ka la hooili kaua, ia \va e hauaia i ko iae i ka hai mare o ke aupuui malamalama. a lele aku ko uhane i ka lewa pouli panopano o Gehen;u

l Aka nae, u;i elen no oe, no kou olelo ! | mai, aia uo au niawaho o ke koloka o : ' ka hoopunipuui a mo ka hoopilimeaai;; ! pela no, oiai, aole o inakou makemake j | e koiuo ia koloka pepeiao hoki e like | j me oe e komo la. i 1 | Aka uae hoi. ke olelo mai oe, he mau | ! olelo ka ka Sam. Kamae ia'u nou;! | pela paiia, ke ike ole nei keia maka īaj j mea, aka, oSHI b mea leta e «ai-1 j ho nei imua o uaakon me na olelo pela--4 lom a ke kanaka lapuwale, aololiiii! '»SK.c like lae kaui e hehewa ae 2a i ; ka puahiohio. j Maanei, e kamailio au me na kiui hulehu e heluhelu mai aua i keia uo ia iua»aw« pokole no, m aui hon aku |o > ka'u p*ni e pahu aku i ka'u ihe laumt»I ki ma ka aoao o ka ui«a he«ra. j Aia i kela mau makahiki aku ae| i; aui aku la, ua loaa mai ia u kekahi i mahaoi me na ninaa ano i hoopUka ! ia me na olelo pelap«tla mai i« S H |S mai, a ua paai ia k» ia« ka i hui pu ia%a me aa keuahuaa pauda o aa pu Honmra ImM» bo«a a»U osa p«ik kaulaua o Piihoio. Aka aae» aofce he paae i loaamai a kak kookah> hhiki. »ai «mm»» olelo pela pu «oiaOa, aa iMMki aku mi/* koa i k» kamaOio a»a m ia. O ke kema o keia paa* koke olv mju , <> ua o ia U. i kahi b o Keahuava ht i mak«k> ai. uh* kai fc\>otv«hakv«ke al(u h*iw uiiuui. «aa «m»\ oa . »»«> %a«lK* JMA mai « Ltl|k ;

hi mas paa.a En»dk«i«t; a&a» «a roiskilo { akn k oia a©i ae I Haleak«k ia M&aim, hooktimlEo&a paalniiio aaaa, a a«i paae aaakwiia tap, me kb aopn i» mi isa eakk # weiwa£iamaaarl&pa&.~ t N6fi& ninau.ukoieie aiiao iah'* ol«oie nei, na ike oukouia mea, <aa iile-maa i hp& kaam ko xm m hāoh; "na hoioo k& lepo i ka lepo," aaike ewkoa ia mea. Aub«i oe e S H K, ke olelo mai nei \ 06, h© ruaa me& pōhihilii iloko o k» i akeakamai a me ka arimatika kuknaia Jas. B Thomson i noahiia iho nei o C. J. Laiaua; i lohe pono oe, aole hookahi nin&a pohihihi mai ka aoao maa loa i & hiki i ka huli loa aaa o ia buke, a peila na buke akeakauiai a pan, koe no ka poe ike ole ika oielo Eenlamia, i hlki iaia ke lawe ae i ka waihona nm o ka waiwai e waiho aaa iloko o na akeak&mai.

Aka, -o ka arimatika au e hoooliki mai nei, he buke paani loaia ia na na hoa opio o'u ma kw kula koa hanai o na ke. ikikane o Haleakala ma Maui Hikina; ao ua akeakamai la, he buke kaaona lakou ahiki i keia la; e hele kino ilaila i pau ko kuhihewa e ka mea nana i oielo he ai|%u ninau pohihihi ko ka arimatika P a kamalii pna kula apana. ■jUi elo hou mai nei o S H K, na SI £ » ka i haku na ninau liona i puka m)» lai m» kekahi o na pepa i aoi aku.p i lohe pono ka lehuiehu ika oiai» ta keia puniu ponoi i hakn ia mai*K tau, e ninau oukou ia S E Kaiue i i pono kuhihewa. O liona mua lo* e pili ana ike ana p>ianiki (oonieal rain gauge), uaa ,* j.ia ia ninau e a'u ika m h 1874, i&'i n aku ai i ka home Haleakaia, a u - 7*un pua o ka rose Makawao e hooij)o £a, aka rain Ukiu hoi e pehi i la i kona mau paka ua eloelo, i huipaia mai hoi e na kohai ana a ka ohu lehua o Piiholo. 0 ka loa oka lioaa, he ninaa ano | kakiko no ia, i kuekaa mau ia e o N u mau hoa kula a pakuwa, aole nae no loko mai o nu buke mea helu a Benj. Greenleaf. A. M., he okoa na huahelu oia, a he okoa iioi keia. oke kolu oka liona, ua hakuia ika wa e niniu poahi ana o ka makou peni maluna oka ililaumania oke kalana, aohe puu aohe kee o keia mau liona h ; pau, i lohe pono ka pahu kani o ko mau pepeiao eSHK, Auhea hou oe eke hoa, ke olelo mai : nei oe he hupo. Owai la ka hupo, owau j io })»ha, o Kahukula paha; aka, o ka ! nien i ke manaoio nei o Kahukula lio mnke ka anaana. a o Hart hoi kr hoole uei aohe make. Owai ka liujx) maojK»po ? Aka uae, ke i mai nei oe e holo aku jau i Honoluiu e paio ai mo oe, e hoo- ; niauao nae oe. lie dalaka manawa. No ! lail'% aoie au e hoomaunauna«rale i ka

; mauawa. £ hoomanao hou no hoi oe, ; ma ke ano paio naauao wale no au e ae I ai e paio me oe. I Aole o*u mauao e helu i ko'u mana--1 wa, ina he kanaka naanao oe o «aiwai | &i ia manawa, aka> no ko'u ike, ua like ; ao ka paio ana me oa me ka hele ana o | ke kanaka e paio hoopau mana«« me i oa lakake. - Aka nae, ina he mea hik> ia o» ke : na«v «e i ka la hoike o aa opk> o ka home hoonui ik« o Hak«bU iloko o ka malama o laae, 1978» alaila, e loaa «na au ia o» inalaiU, oiai, ua hookaawale maa m w «aama »o ka M» aaa leueikeika Mowm o aa opio o la keme noko k«akivi; la «a nohoi bma eeeike aii aa lioaa l*e o ke awf»»i ia. pekWe hoomxy<»poia > i ha mea k»oalm»»ok ao makailila. okaMakeapo*» apiMak» wlni keia *!• Mkk* k*t*. Ke koctki aei ka aota« p«*l «MMI» *aa» pMpaaum ka MaK maaapa» Ja o ka lema. a aai kfti ka lhMMa am ao la kfta maiokala haaih «mlk kaao PnW«; aka iaa aa «ee !ai*U vak> mai aaa «ae kt«u maa awaaa faa«» <4*. «h»k r lmokt loa mnkom i k»! utalu «w |

"• aa i ko« wa*6adheas pailiia mai heĀ «h «w ! ki»i lawooaow o ka lahek &•' |»oitpeoPiihoio īm keiki ak uL pai» a afe&*ei«a» heāmm Bce® MafcL wa&il®]Lffl®afeoop«Bopotte. ;p Suii ay Hoaao, Aag. 11. makou aeaaa j keuti«nB aaakla»« fc» gK$% B»k*-tteL< iieaoo waiwai ole ka feagantii okeiap^-