Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 39, 27 September 1877 — E Kokua aku. [ARTICLE]

E Kokua aku.

I E Alr. Ll*nahooponopoxo •: — I Ua hauoli au i ko'u kamuilio ananie i oo ma kau pepa o ka puio i hula m» ka iiii):iu e pili ana i ka poe "moe mau i ih) ka mea. ua lilo ia i mea e iku ia'i I kou maiiin) a 1110 ko'u e ka lohulehu. I Me he mea la, ua kau like ko kaua iuhu ! īaanao ma ka uioa kaupaona ma na mea 1 e pili ana i ka pi>no o ka hoaoia e hoopau i koia noln/na hauniia ; nka, ma kekahi mau wahi *• ao. ua kue kou lunaikehala i k »'u. No ka moa, e Mr. Lunahoōponopono, ua oleio oe, "aole keia.he uiea hou." a ua kuhikuhi mai oe ia'u i kahi e hooia ia'i au, oia hoi ka • Buke Hoike o ka Oihana Hooko Kanawai. Eia ka'n: ina io pola, alaila, he kumn ia e pakui houia niai ai ka ikaika 0 ko'u aoao i ka olelo aua, ''ua kau kapakahi ia ke Luiawai !" No ke alia? wahi a ka īiinau, no ka mea, ke hele lanakila nei i keia la he iiiau iuuile lehulehu, ua uoho iloko o na luaknhiki loihi i liala'e m-i, mai ke kau muH ia ana hoi o keia kauawai, nie na « ahiue maiiuahi. ! he 10 a ke 20 nu ninkaiiiki 6 ka uolio pu ana tue na wahino Hawaii nie ka maro ole ia, ua liuuui a iohulehu na keiki, aka, a hiki mai i koia la, ua haalole aku lakou ia man w.ihuj<-. a o ki kahi pot> ha&ltle pu ia nā keiki, maiv aku la kekahL )K>e he waliij - o e, noho ):ou aku la kahi uie ua waimie lUHnualu hou. a hoi aku la kahi 1 ko lakou mau uiua Lanau—lue ka lanakila; ao; nu ka hoopa v!e ia'ku e na kahu kan;vw<»i NolaiU. e Mi LunalKW»|v>nopono. "u.i han»i lnin no jv«l.a ka laau. aka. ua hanai ka;mkaln ia n »«» " In» ua li<vthxna iuun h>ai«kei* m.tnuahi. aUila, h«» m«*a kahalia i:m ka ni>ln Unakila a.na o keiA ha> ].* o net v.a makahiki hel\»avM. a ke noln) iauakiia ih ino i k«-ia la' l'olwa la «• hiki ai i» ih 4 eMr Lunah«*>|>ouoftono l«e v:uuu iho i kou lill. ke ltooi:moj>oj»o īhw «> lak«»i ka i»AUa i mai ka n«jiu»o iumi k<> iak.ua ut«u »im mliamaUiua iuki n t> ka lnliui i h«n*u la in(* k« «trc «4». a ku«> tlto w i k* *»m o ka Uv ho'na o lo lakou mau lio«im>. * ar aku U ua nuiM ka»a*ai v UiMkU.-\ iak\»a j»»U k» ta ,aau n-aiuUuii iv\4i«.

| OHa keiii & ka, poe 1 mare ia a haa- | lēle ia lakoa, e Mr, Lana&oopoiiopoao, | he nwina kei iakoa $aa iLe k&nawal, a he j mana hoi ko ke aapani m» ke kanawai | e koi a e kaaoha ia raan makua e maia|ma i ka lakpu mau keiki; aka, o aa'ke- : iki <4 poo | o!e," (aa i kapa ai -ia j jlakou,> koi hoole aku ziei au, aoie i loaa ia ia pōno ma ke kanawai, i jno ka mea,j na ke kanawai no i hoole mai. he mau keiki makua ole lakou. Nolaila, au he mea pono e hoomakaukau'keH»pa£i j wākffea|iBno no lakou, ik> ka mea, he iuau tausani lehuiehu ko lakou huuia mawaena o ko kakou lahuE nei. "E kali iki kakou,"' wahi e Mr. Lunahoopqnopono; no ke aha la ? Ua makapo ke'kanawai ia mea he kali. Ua ae laulaha Ea keia hewa, a ua like ko'u i manMO me kou, "e hopuia ka poe noho | manualii a pau." • Ak;t, no Jie aha ke kumu oke kali ana? Aole paha no ka makaukau ole oke kanawai ? Aole hoi no ka lawehalaole? Aohe kumu. E Mr. Luna> hooponopoho; e hoomāu aku kaua i ka paip%i anaia hi%i i ffa wa e kaulike ia'i keia kana\vai maikai jmaluna o ka poe hewa; aka, e hooikaika nae kaua e hooko ia me ke kupono e loaa mai ai ka pomaikai. , Mai mauaoia mai au e kokua ana i !ki 'manuahi, aole! a aole loa!! Aka, e mauaoia nnui i na wa a pau e kue ana i ka noho manuahi a me ke ano o ka hooko ana o na kahu kanawai i ka lakou oihana ma keia mea, a e hoike oiaio i ana hoi i ko'u lili no ko'u lahui ponoi malaloo na kumu a'u i kamailio mua'i, a e kamailio aku nei, a e kamailio ai i na wa a pau e ulu mai ania. E Mr. Lunahooponopono, me oe au :ma ka lu)oko aua 1 ka pono, ake lana I nei ka inamio e hooko io ia no. Owau j no me ka oiaio, kou makamaka, Kahikika KelekoNa. Kou, Sept. 24, 1577. Ua ano like no ka }>alaj>ala ako makou makamaka nialuna iim me ko kola j pule iho nei. Aka, he j>ono e hoopololei |aku makou ma kau wahi. ! Ma kahi e 01010 ana, "Ke hele lanaki|la nei i keia la he mau hiiole lehulēhu, ; uie na wahine m<in jahi,' : aole hiki ia makou ke iie aku i kelai oka uoho aua li.iihai i ke kanawai, e like muia,.aole loa ia he "hele lanakihi." 1 ka la a lakou e manao ole ai, e hau1e ana ka lu>ot>ai maluua o lakou. He | oiaio no ua hewa, aka, aole i lunakila. j Ma kahi e i ana, "o lakou no ka poe ' nana i lawe mai ka naauao mai ko lakou i mau aina nialamalama mai," ua kahaha j loa makou i kola oleloi 0 ka }H>e i laj we inai i ka naauao i keia aina, aole i ao j i keia lahui e noho haumia a e haiiiai i jna kanawai; a ina ua heie mai kekahi I poe a hana j>eliL, aole no ka naauao ka la\ou hana. lle hana naauj>o ia. ! Ke ae aku nei makou ika manao o ka inakauiak.i ma kana mau ol"lt) no na i keiki poo olv, oi.i Uoi kei»i, "aole i loaa i ! ua keiki poo ole ua pono ma ke kanawui e like ine na keiki o ka ]kr* i maiv ia." IMa io no. Ua haawi ke kanawui ina }»Mnaikai no na hua oka haua pono. A ! S ua ]>ono ia. j O ka makou e olelo ana i kela pule. ; ; "e kali iki,"' aole no ka haua a :ke kana 'f wai. e like me ka Kahikina e olelo iiei ; i > aka,.no ka poe e olelo hikiwi.we ana mr j na h;iaoUl>> naaupo, ?ū> lakou ia o!i 10, j ;"e kali iki." Makemake inakou ike : kanawai e h ina aku i kana hana jk>uo \ ime ka hak,i]ia ole. Aka, oka jn>e I puiiwa a hikilele ka manao, a heKUiuka e honpuka i iwi oh-lo naaujK>, he jku»o e ! kali lakon mamua o ka htHtj)uks» an* i J i na *»U lo laj>uwale, a o nana i ka hi>okoia! o ke kanawai, a na ia mea e ln>onaaiMo | ;ia lakou. , i i '■ I ' ' Aole e j«iu ana ka $jpekolohe ma ka ( hoopii ia a hoojiai i» oka |>oe hana ia i ; hiwa. Aole na ke kanawai a me ka j tuH>pai aim a ke kanawai e iuHunnemae i! ka naau haamia, aole ioa no. Aka, aia | a hele hokai keia he«~a iinua o ka jh.h' j luaikai, ai* hajwi i« k* ni«>a mwkv>lohe mau i kiimu kiiia, a iiaawi u na kauiaiii uana e alakai, aia a heh> okoa ka •; e h*ti* aiiH u h*«a*a a aku ia ' . lakx«» iho iinoa oka maikai i j»«* : .il,»ki*i no Uknii ; alaiU, o ka w* k»|iouo i ia <> ku uui ai ke kauawai iik> k\ma ma-1 na ikaika a paku ma«"<Mtia n ka tka- i; na j*mk» mme ka |>>v li«iia iuo A i«ai kau ka *vii iiialmiA o tia |«m> iumi i»a<> tiot . ua Ik Uk' Uuua a iUUs a ua a i4tiei, a<4e t*an» k* waUi r malu ai (j«4 ;| kahi m» kahoa o ka UaakUa a m»,, ka ni»iu, <* taa kvta : "K aaiiH» i k« u.« m,> « r *> i U UaiM " j !<vHc i* niai r h«4i «4* almi «nal. N><.»k«xhi Kar*«i o >Wli alii «M4«,j : ti* o V«n&fcō*««r* k«4a mw±. K »>* k» 1« ««ilmmkmlh»! k*«a irnliT>.ji * -%wa »* m«mu » kaii .* i a «H* t>* I.* 10 I.