Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 43, 25 October 1877 — Page 3

OLELO HOOLAHA.

          E halawai ana ka Ahahui Lunakahiko o na Mokupuni o Maui ma Wailuku, maloko o ka Halepule Kaahumanu, ke hiki aku i ka la 16 o Novemaba. Nolaila, ke paipai ia'ku nei na lala a pau e makaala a e hele nui ae i ka halawai o ka Aha. Ke paipai pu ia'ku nei no hoi na lala a me na Ekalesia, e hoomakaukau mua i na haawina i haawi mua ia.  MA KE KAUOHA.  41 6ts

NA ANOAI.

          Ua manao ia e holo aku ana ka moku kaua Amerika Jamestown, Kapena Glass no Kapalakiko.

          Ua loaa mai ia makou ka moolelo o ka Ahahui Euanelio o Hawaii Hikina, a e hoopuka aku ana makou i keia pule ae.

          Ma ke ku ana mai o ka mokuahi lawe le ta, ua hoi mai ke Kiaaina Jno. O. Dominis maluna ona mai Kapalakiko mai.

          Ua make mai nei o Kapena Semesa, o ka moku powa Alabama, ma Mobile i ka mokuaina o Alabama, o Marilana kona onehanau.

          Ma ka Poalua iho nei, ua haalele mai la ka mokukaua Farani Limier, Kapena Peuch, i keia awa no ka Pae Aina o Tahiti.

          O ke kuna Kinau a makou i hoolaha aku ai no ka ili ana ma ke awa o Wailua, Kauai, ua hemo hou mai oia, ma ke kakahiaka Poakahi iho nei ke ku ana mai ia nei.

          Ua lohe mai makou, ua pooai ia mai ka Moiwahine Ema Kaleleonalani e ko Waianae poe, a e hele ana oia malaila. E haalele ana i ke kaona nei ma ka la 5 o Novemaba.

          Ua loaa mai no ia makou kau leta e Mr. Bone Le, aka, no ko makou pahaohao i ke ano e o kou inoa, nolaila, aole makou i maopopo, owai la oe, a ke kapae aku nei makou i kau.

          Ua haule mai la he mau kulu paka ua maluna iho o ko kakou kaona i keia kakahiaka, aka, ua ekekeei koke ae la no, aole hoi i maumaua loa iho, e hoomau pono ia iho la ko kakou honua papaala.

          Ua lohe mai makou, mawaena o na ohua o ka mokuahi Kulanakauhale o Sidane i keia ku ana mai nei, he poe paahana kekahi i hiki mai, no ka lawelawe ana i na hana o ka mokuahi hou o Hopena e hanaia nei makai o Ainahou.

          Ma ka la 1 o Novemaba, e haalele aku ai ka mokukaua Amerika Pen sacola, Adimarala Murray, ia Kapalakiko, no kana huakai i o kakou nei, pela ka mea i lohe ia mai.

          Ma ka wa e haalele mai ai ka mokukaua Amerika Jamestown i keia awa no Kapalakiko, e kau aku ai maluna ona o Henry A. Pierce, ko Amerika Kuhina Noho mua ma keia aupuni.

          Eia ma ko makou nei keena, kekahi Baibala maikai, me na kii nani o ka Baibala maloko olaila, a e waiho ia aku ana ua Buke nei no ke kuai aku. Nolaila, e hele mai no ka poe makemake e ike i kona ano.

          Ma ke ku ana mai o ke kuna Neti Mela ma ka po Poalua iho nei, maluna mai ona i hoi mai ai ka Moiwahine Kapiolani, mai Kana huakai kaapuni Hoola Lahui aku nei ma na mokupuni ma ka hikina. He oluolu maikai no Kona ola.

          E malamaia ana kekahi halawai ma ke ahiahi Poakahi o keia pule ae, maloko o ka Halepaikau, no ka noonoo ana no na hana e pili ana i ka la hanau o ka Moi, ma ka la 16 o Novemaba. Anoai he mau heihei waapa kekahi e malamaia ana.

          Ma ka hookuku kipololei mai nei mawaena o na Beritania a me na Amerika ma Creedmoor, i ka Moku Loa, ua huli aku la ka lanakila ma ka aoao o Amerika, a me he mea la, o ke kolu iho la keia o ka lanakila ana o ko Amerika poe kipololei maluna o ko Beritania.

          NA NINAU.—Aia ma ka aoao eha o ka helu 40 o ko kakou pepa ka ninau nona ke poo "Ka Pomaikai a me ke poho ;" a aia no hoi ma ka helu 42, ma ka aoao eha no, kekahi ninau hou no ke "Kanahakumamalima Kaulana." Ke kono aku nei makou i na makamaka e hookala i ka noonoo a e hoike mai i na haina o na ninau.

          Ma ka hoea ana mai o ka mokuahi lawe leta, Kulanakauhale o Si dane, mawaho o ko kakou nei awa, i kela pule aku nei, ua ike ia aku ka hae olenalena ma kona kiawaena e kau mai ana, e hoike mai ana hoi, he mai ko luha ona. Ma ka makaikai ana aku o ke Kauka aupuni i ke ano o ua mai nei, ua hoike mai oia he mai ulalii, a he ano malani wale no, nolaila, ua hookomo ia mai la ua moku la a pili i ka uwapo, aka, he mau hora pokole wale no, a holo aku la oia no Sidane.

KA HUI PU ANA O KA HOOILINA.
Moi me na keiki o ka Hui Kawaihau a me na mea hou o Kapaa nei.

E KA LAHUI HAWAII E: Aloha oe;—
          He mau wahi hua Mokihana ka'u e haawi aku nei ia oe, a nau hoi ia e kui iho a lawa, a lawe aku i ke ala ma na palena o kou pukoa, i honi mai ai ka poe e lawe ana i kou kino i ka moani aala o na mea a pau o ua aina haahaa nei.
          O ct. 5, Ku mai ka moku kialua Kinau ma ke awa pae ma Wailua, no ka lawe ana mai ia D. Kahanu ka mea nona ka moku i ili ma keia awa, oia hoi o Luka ; me ke kamana pu mai no a me na mea hana e hemo ai ka moku i loohia i ka poino, e huki i uka o ke one maloo.
          O ct. 8, Kauoha ia ae na keiki o ka Hui Kawaihau e hele mai e kokua ma ka huki ana a kau i kula kahi maikai, ua hooikaika na keiki i keia moku iloko o na la eha, a hiki mai i uka o ke one maloo.
          Ma ka hana ana i keia mau la, ua akelekele na keiki i ka poino, no ka mokumoku o na kaulahao, na kaula malina nunui a me na laau o ka hiu, hina aku hina mai, aohe nae he mau ola kino i loaa i ka poino.
          I ka nana ana ma na wahi a pau o ka moku, aohe nao ai i ka papaa, pau pulu aohe ahailono e koe; ua pau loa na aoao i ka nahaha, pela mawaena a me hope, ua kaawale aku hoi ke kamaa mai ka moku mai, i ahona wale no ia mua o ka ihu, i ka i mai, ua loaa au i ke anu, ua hui hoi kuu mau iwiaoao.
          O kekahi kumu o ka nui o na la o ka huki ana ana i ka moku, no ka piha i ke one a me ke kai mai na wahi mai i nahaha; ma ka manao aku, aohe lihi pono iki o ka moku e manao ai e hana a paa.
          Ua oi aku ka pono e wawahi a kuai aku me James Makee i wahie no ka wiliko o Kapaa nei; a ina e manao ia ana e hana, e hiki aku no ka nui o ka lilo ma kahi o ka $6,000, ina hoi e hui pu ia aku me na mea a pau i lilo mai nei i ua moku la i Molokai i ka ili mua ana mai nei, ma kahi o ka miliona dala a oi aku ka nui o na lilo.
          O kekahi mea kupanaha, o ke Kapena no ka i ili mai nei i Molokai, oia no ka keia Kapena i ili hou iho nei, maumaua no a ke pakalaki; o ke Kapena keia hoi ilihune i ka home, a oia ka keia mau lalani mele e hoike mai nei:
          Aohe ia e pono ke lilo i Kapena,
          I ona hoi noia moku.
          O ct. 11, O ka piha ana keia o na la 4 o ka huki ana o na keiki o ka Hui ia Luka, a i ke kokoke ana e hiki i ka wa e hoi ai na keiki i ka paina awakea hora 12, oia ka wa i ili ai o Kinau moku, Kapena Ahuihala, a o ka elua keia o na moku i ili ma keia awa, a eia ia ke ku nei me ka poino, ua kapakahi ke kamaa.
          A penei ka moolelo i ili ai keia moku, ua pau mua no na ukana o Wailua, Kapaa a me Kealia i ke kiola ia i uka o Wailua i ka Poakahi la 8 o keia malama, a no ia ike ana o ke Kapena ua pau na ukana, ua olelo aku ia D. Kahanu e holo i Anehola a me Moloaa no ka lawe ana aku i ko laila mau ukana, a no ka hooili ana aku hoi kekahi i ko laila mau ukana no ka lawe ana aku i Honolulu, aole nae i hooko ia ka olelo a ke Kapena a pela mai no a hiki i ka Poakolu, e noho pu no ka me na keiki o ka Hui Kawaihau ma ke kokua ana e huki ia Luka. O keia mau la, he mau la malie malino maikai ke kai, aka, i ka Poaha ae la 11 o keia malama, hana io mai ana na ale o ka moana, owala hoi na nalu kohu lio hou, a no ia ike ana o D. Kahanu ua inoino mai ko kai poe, olelo 'ku mai ke Kapena, aole pono ke holo ka moku i keia la, he nui ka ino, he mama hoi ka moku aohe kaumaha, no ka palaki ole. A mamuli o ke koi ikaika ana o D. K. ua hooko aku ke Kapena e like me ka makemake o ka mea nona ka moku, a ma ka hoao ana aku e hoopuka, aohe hiki iki no ka paa loa mai o ke awa i ka nalu, a na ka nalu no i pale mai i ka ihu o ka moku a hiki i ka wa i ili ai i kahaone, a na ka nalu pue one hoi i upa loa iho kapakahi ke kamaa.
          Ua nui no ka hooikaika ana o na keiki o ka Hui Kawaihau a me na kanaka e hoemo, aohe nae a hemo iki, ua oi pakela loa aku ka ikaika o ke kai a me ka nalu mamua o na kanaka, ina paha e malie keia mau la, alaila paha hemo; pau helu papalua na moku o D. K. ma keia wahi, alaila kulike me ka mea i olelo ia, "Huikau na makau a ka lawaia i Wailua," pela hoi keia, huikau na moku o D. K. ma i Wailua, lou aku lou mai na makau a na ona moku me na Kapena.
          Oct. 13, Hiki mai ka Hooilina Moi o ke Aupuni Hawaii Liliu o na Moku ma ka uka o Kapaa, ka home kupaoa aala hoi o na keiki Kawaihau, i ka hoope mau ia i ke ala o ka hala, ka hinano hoi a me ka lehua.
          Mamua nae o ka lohe ia ana mai e hiki mai ana ka Hooilina Moi, ua uleu like ae na mea a pau i ka hoonani ana i na hale i na mea kupaoa i ke ala o ka uka iuiu nei o Kapaa, iloko o na la elua, me na hae hoi e welo ana i ka makani he Halihaliala.
          Ma ka aina palau ma ka aoao makai, oia ko James Makee wahi, malaila ka hoomaka ana mai e makaikai i na aina o ka Hui Kawaihau. I ka hiki ana mai o ka huakai i ka hapalua o ka aina, oia ka manawa i kani hone aku ai o ka leo o Kawaihau Bell, ia wa no hoi i huki ia ae ai ka hae kalaunu iluna o ka pahu hae, e hoike mai ana, eia ae o Liliu o na Moku ka Hooilina Moi o ke aupuni Hawaii, e hele mai ana e ike i kona mau paahana o ka moku o Kakuihewa, a i naue loa mai hoi i ka moku o Manokalanipo e paeli i ka lua gula a Kalani Kawaihau i imi ai i makia paa no ka pomaikai o ka poe e pelu ana na kuli ilalo.
          I ka wa i hiki mai ai ka huakai a hiki i ka pa uwea, ua haawi aku ka hui holookoa i na leo huro ekolu i piha pu me ka luuluu kaumaha eehia, no kona mua ma ka Hooilina Moi i hala aku, e like me ke ano eehia i na mea a pau o ka Hui Kawaihau, pela i loaa ai ia haawina like i ka huakai holookoa, me ka maikai o na ola kino.
          He mau hoa kekahi o Kawaihau Glee Club, na hoa hoi o ka haikau o ke kulanakauhale 'lii o na la i hala aku me ka welina, lulu lima pu me na naau i piha i ke kaumaha e hiki ole ai i ka waimaka ke paa iho, me he la e i mai ana : "Hui na maka aloha ia Kapaa nei."
          I ka wa hoi a ke aliiwahine o ka po e hoomalamalama mai ana i kona nani nui, ia wa i kui lima pu ae ai na keiki o ka Hui Kawaihau me na keiki o Kawaihau Glee Club, na kaeaea hoi o ke taona, i hoaikane pu ia hoi me na leo o ke gita a me ka ohe, a me mea la ma ka hoohalike aku, "Ua like no a like me Limunui," a o Honolulu alua paha keia.
          O ct. 14, Pau ka hapa nui o ke kuahiwi o Kealia a me Kapaa nei i ke ahi, o ka eha keia o na la o ka a ana o ke ahi, me he la ma kahi o ka 400 eka a oi aku i pau, a e hiki aku no paha ka nui o ke poho o James Makee i ka $10,000 a oi aku, o ka wahie ka waiwai nui maluna o kela mau eka, a oia ka wahie i manao nui ia no ka wiliko o Kapaa nei.
          O ke kumu i pau ai, i pii kekahi luna hana o James Makee i ke kuahiwi i ke kuni pipi, a oia ahi, oia ka mea i pau ai.
          A ma keia wahi, ke haawi aku nei au i ko'u welina pau ole i na kini makamaka a pau a me na hoa paahana o ka hale pai.  S. P. KUMALAA.
Kalaula o Kapaa, Kauai.

MOOLELO O KA AHAHUI EUANELIO O KA MOKUPUNI O OAHU.

Halawai ka Ahahui Euanelio o Oahu ma Waianae, i ka la 9, 10 o Oot. 1877, hora 10 am.  S. Waiwaiole ma ka noho, Koho ka aha ia Rev. J. Kekahuna i Lunahoomalu.
S. Paaluhi, Kakauolelo.
Na lala i hiki mai.
Ekale sia.  Kahu.  Elele.
Kawaiahao   J K Iosepa, hope kahu  D R Lapati.
Kaumakapili   Rev. M Kuaea  J Alapai
Kalihi & M.  " S. Paaluhi  Kanikahoe
Ewa   " J S Kalana  D Keoahu
Waianae   Kahalewai. Haiolelo  Kekilo
Waialua   ———  ———
Kahuku   " J Kekahuna  Niau
Hauula   " D Kekiokalani  ———
Kahana
Waikane   " J N Paikuli  Kailaa
Kaneohe   ———  Meemano
Waimanalo   " S Waiwaiole  Apela
Rev. S. E. Bihopa, Rev. H. Binamu.
Koho ka Lunahoomalu i Komite Imi Hana.
M. Kuaea, Kalana, Iosepa.
Heluhelu mai o Bihopa, He Leta hookuu no Rev. C. M. Hyde D. D. mai Amerika mai. E hui oia me na Ekalesia Euanelio o Hawaii nei.
A ma ke noi a Rev. S. E. Bihopa, ua apo ka Aha a lilo i lala no keia aha.
Koho ka Lunahoomalu i Komite Imi Haawina.
S. E. Bihopa, S. Waiwaiole, Paikuli.
Komi te Pai Moolelo.
M. Kuaea, S. Paaluhi.
Malama ka aha he manawa haipule.
Hoike hapa mai o M. Kuaea ka Lunahoomalu o ke Komite imi hana.
1 Hookahi hora haipule i kela la hana keia la hana—I ka hora 6 a m, a i ka hora 6 p m, na ka Lunahoomalu e koho i ka mea nana e alakai me ka hui pu mai me na kamaaina.
2 Hoike Kihapai.
3 Na Palapala Hoopii.
4 Heluhelu Kumumanao.
5 Ka hoike a na Komite.
6 Kula Kahunapule.
7 Pehea e hoola ia ai a e hoeueu ia ai na Ekalesia o kakou?
8 Na Ekalesia kahu ole.
9 Misiona o Fatuhiva.
Hoaponoia ka hoike a ke Komite.
Hapai ka aha i ke Kumuhana 2.
Hoike Kihapai.
Heluhelu mai o M. Kuaea i ka hoike o ka Ekalesia o Kaumakapili.
S. Paaluhi, i ko Kalihi & Moanalua.
Kahalewai & Kekilo, i ko Waianae.
D. Kekiokalani, i ko Hauula & Kahana.
J. N. Paikuli, i ko Waikane.
S. Waiwaiole, i ko Waimanalo.
J. Kekahuna, i ko Kahuku.
Koho ka Aha ia A Kaoliko * Oleloino, i hoa kuka no keia aha.
Koho ka Lunahoomalu ia Io sepa, ke alakai o ka halawai o keia ahiahi, hora 6 p m.
Hoopanee ka aha, a halawai hou i ka hora 1 p m, Pule o Kalana.
Halawai hou ka aha i ka hora i hoopaneeia, Pule o Kanikahoe.
Hapai ka aha i ke Kumuhana 4.
Heluhelu Kumumanao.
Heluhelu mai o S. Paaluhi i kona Haawina.
Heaha la na ipuka o ka po i oleloia ma Mataio 16, 18?
Heluhelu mai o Kalana i kona Haawina.
Heaha ke kumu o ko Iesu uwe ana ma ka luakupapau o Lazaro?
Heluhelu mai o S. Waiwaiole i kona Haawina.
"He pono anei i ke kahunapule i Levi ia e lawelawe i ka oihana Loio?
Heluhelu mai o Paikuli i kona haawina.
Ua olelo mai o Iehova e noho Oia ma ka Pouli loa. Heaha ia pouli i hoikeia ma I Na Lii 8:12?
Heluhelu mai o Iosepa i kona haawina.
Owai ka makuahine o na wahine hookamakama, a heaha ka mea i oleloia he makuahine hookamakama ia, Hoik. 17:5.
Heluhelu mai o J. Kekahuna i kona haawina.
He mea pono anei i na kahunapule ke ao wale aku no i ka olelo maikai me ka hana lima ole?
Hapai ka aha i ke Kumuhana 5.
Ka hoike a na Komite.
Heluhelu mai o M. Kuaea, ke Komite i kohoia e ka aha, e hoike aku i na ekalesia i hooholoia e hui.
J. N. Paikuli komite o Waianae.
S. Waiwaiole, Komite hoonoho ia Paikuli no Waikane.
Poni ia Kalana no Ewa. Poni ia Kaaia no Maisonitia. Hapai ka aha. I ke kumuhana 6 kula kahunapule. Hoike mai o Kalana, o Keoahu ke keiki e komo i ke kula kahunapule, kuka ka Aha a koho ka Lunahoomalu i komite ninaninau ia Keoahu.
Bihopa, Binamu, Kuaea.
Olelo Hooholo.
Hooholoia i mea e loaa ai na haumana o ke kula kahunapule ke paipai nei keia aha, na kahu a me na Ekalesia o Oahu nei e imi i mau haumana kupono no ke kula kahunapule, a hoike aku i ke komite o ka Papa Hawaii.
Hapai ka aha i ke kumuhana 7, pehea e hoala ia'i a e hoeueu ia'i na Ekalesia o kakou?
Ua kamailio nui ka aha.
Hoopanee keia aha, a ka la apopo hora 9 A. M.
Koho ka Lunahoomalu ia Kalana i alakai no ka halawai haipule kakahiaka hora 6 A. M.
Pule ka Lunahoomalu.
La hana 2 Poakolu.
Halawai ka aha, hora 9 A. M. Oct. 10, M. H. 1877.
Lunahoomalu ma ka noho.
Pule o D. R. Lapati.
Heluheluia ka moolelo o ka la hana mua, a hoaponoia, me na hooponopono.
Hapai ka aha i ke koena o Na Hoike Kihapai.
Heluhelu mai o J. S. Kalana, i ka hoike o ka Ekalesia o Ewa.
Heluhelu mai o D. R. Lapati, i ka hoike o ka Ekalesia o Kawaiahao.
Heluhelu mai o S. Waiwaiole, He Olelo Hooholo—
Hooholoia. I mea e hoeueu ia ai na Ekalesia o kakou ke paipai nei keia aha i na kahu, na elele, a me na Ekalesia, e hoomaemae i na Ekalesia, a e hoolauna aku i ka Haku i loaa mai kona Uhane Hemolele.
Hooholoia. He mea pono e hoouna ia i elua Kahu Ekalesia, me na luna pakahi o na Ekalesia, e kaapuni i na kihapai a puni keia mokupuni, e paipai e hoeueu i na Ekalesia.
Koho ka aha ia M. Kuaea a me S. Waiwaiole i mau kahunapule kaahele i na Ekalesia o keia mokupuni.
Heluhelu mai o S. Waiwaiole kekahi lala o ke komite, imi haawina.
1 He hoike anei ma ke kauoha kahiko e maopopo lea ai ke ala hou ana mai o na kino. Rev. J. N. Paikuli.
2 Wehewehe ia Mataio 21:22. Rev. J. S. Kalana.
3 Wehewehe ia Hebera 7:29. Rev. S. Paaluhi.
4 Ma keaha la e lanakila ai ko Iesu aupuni i ko Satana, ma ka hai ana i kana olelo wale no paha, ma kona hana mana nui paha? Rev. J. Kekahuna.
5 I na e pio o Tureke i keia kaua ana, heaha ka hope oia mea no ke aupuni o ka Haku? J. K. Iosepa.
6 E wehewehe i ka Pauku ma ke mele a Solomona 1:5, 6. Rev. S. Waiwaiole.
E hoomau ia ka ka poe i heluhelu ole i ka lakou Haawina.
Oia keia malalo iho.
7 Heaha la ka oihana i hoike ia ma ka Baibala i kupono imua o ke Akua? Rev. H. H. Pareka.
9 E wehewehe ia Mataio 16:19. Rev. M. Kuaea.
10 Ka manaoio me ka mohai a Apela. Rev. L. Smith.
11 E wehewehe i ke mele a Solomona 8: 8,9. Rev. D. Kekiokalani.
Hoapono ia ka hoike a ke komite.
Hapai ka aha i ke kumuhana 8.
Na Ekalesia kahu ole.
Koho ka aha ia S. Waiwaiole i kahu ku i ka wa no Kaneohe.
M. Kuaea, no Honuaula. E hoomau aku ia Paikuli no Waianae.
S. E. Bihopa, ke kahu ku i ka wa no Waialua.
Hoopanee keia aha, a hui hou mahope o ka wa e pau ai ka hoolaa luakini.
Pule o S. E. Bihopa.
Hora 10 A M o ka Poakolu, hoolaaia ka luakini o Waianae.
Penei ka hoonoho ana o na hana.
1 Pule pokole, ia Rev. J. S. Kalana.
2 Himeni 406, ia S. Paaluhi.
3 Heluhelu Baibala, 1 Na lii 8:10 &c. J. N. Paikuli.
4 Pule hou, ia H. Binamu.
5 Haiolelo, Hagai 2.9, ia S. Waiwaiole.
6 Himeni hoolaa, J. Kekahuna.
7 Pule hoolaa, S. E. Bihopa.
8 Kauoha i ka ekalesia, M. Kuaea.
9 Himeni hookuu, D. Kekiokalani.
10 Pule hookuu, H. Binamu.
Lulu dala no ka aie o ka luakini, ($344.16) Ka nui o na dala a ka ekalesia i lulu ai ma ia la, $112.00, 5 dala pepa, 4 bipi.
Hoomaha ka aha.
Halawai hou i ka hora 2 P M, Pule o Alapai.
Hapai ka aha i ke kumuhana 9.
Mi siona o Fatuhiwa.
Ua kamailio nui ka aha no ia misiona o kakou.
Hooholo ka aha, e lilo o Kuaea i mea nana e kakau leta aku, a e ninau aku i na kahunapule ma Fatuhiwa, no ko lakou noho'na, a me ka pono a pono ole o ka hoopau i ka hana malaila.
Heluhelu mai o S. Waiwaiole he olelo hooholo.
Hooholoia. No ka mea, ua kaumaha mau ko makou naau, i ka ike ana i ka poino nui o keia lahui, ma ka laha nui ana o ka moe mau iwaena o ka aina, aka, i keia wa, ke ike nei kakakou, me ka mahalo a me ka hoapono aku i ka hooikaika ana o His. Ex. A. S. Hartwell, ka Loio Kuhina o ke Aupuni Hawaii, e kinai i keia hewa, ma ka hooko pono ana i ke kanawai; a ke pule nei makou i ke Akua i ka mea nona ka mana, a me ke aupuni e hooikaika mai i ka mana hookolokolo e hooko pono i ke kanawai i maluhia ka lahui.
Hooholo ka aha e halawai ma Waikane keia aha i ka Poalua 2 o Aperila, M. H. 1877.
Olelo hooholo na D. R. Lapati.
Hooholoia. Ke mahalo aku nei keia aha i ka ekalesia o Waianae, a me na kamaaina nana i hookipa maikai i na lala o keia aha, ma ko lakou mau home olu, oia hoi o Rev. A. Kaoliko, Mr. Naoho, a me Kalino, ma ka hoolako maikai ana mai i na mea e oluolu ai keia ola ana.
Heluhelu mai ke kakauolelo he palapala hoopii no Waianae, e noi mai ana i ka aha e lilo o J. W. P. Kahalewai i kahu no lakou.
Lawe ka aha a noonoo.
Ua kamailio nui ka aha, ma ke noi a M. Kuaea, e hoopanee loa i kela palapala. Hooholoia.
Heluhelu mai o J. N. Paikuli he leta mai na na Kaula laua o Kauhola.
Olelo hooholo, e hoolaa ana ka luakini o Makua i ka la mua o Ianuari, 1878.
Heluhelu ia mai he noi e hoolaa i ka hale halawai o Makua.
Koho ka aha ia Paikuli a me Kalana na laua e hoolaa ia luakini.
Heluhelu mai o S. Waiwaiole he leta na J. Kaahaihanu, komite noi dala no ka luakini o Kalawao i Molokai.
Lawe ka aha a noonoo ia palapala, a hooholoia. E hoi aku na kahu, a me na elele e lulu i mau dala e like me ka hiki, a e hoouna aku na lakou.
Heluhelu ia he palapala hoopii mai kekahi hapa mai o na hoahanau o Waianae, e noi ana e hoonoho ia Kahalewai i kahu no Waianae.
Noonoo ka aha, a no kekahi mau kumu, ua hoopanee loa ia ka noonoo ana ia palapala.
E malama ia ka hebedoma haipule mua o Ianuari, a me ka Poaha hope o Feberuari.
Heluhelu mai o D. R. Lapati he olelo hooholo. Hooholoia. Ke haawi aku nei kei aha i ko lakou mahalo i ka ekalesia o Waianae, no ka hookipa maikai ana i na lala o keia aha, ma na mea e pono ai a e oluolu ai ke kino, ua ai a ua inu a lawa.
Heluhelu mai ke kakauolelo i ka moolelo o ka la hana 2 a hoaponoia.
E hoopanee keia aha, a halawai hou aku ma Waikane, i ka Poalua elua o Aperila, i ka hora 10, A. M., M. H. 1878.
Hookuu ia mea ka himeni 285. Pule ia e S. E. Bihopa.
S. PAALUHI.  Kakauolelo.

HE KUAI NUI
HOOPAKI!
ma kahi o
A. S. CLEGHORN & CO.,
AKE MA!

Halekuai ma Alanui Papu.
E hoomaka ana ma ka Poaono, la 27 o Okatoba. E naue koke mai, a e loaa no na kumukuai makepono loa i ike ole ia maloko o keia Kulanakauhale.
S. GRANT.
43   tf  Luna Nui.

HENEIKI KA AKA I KA OLU.
OLU O KE AHA?
OLU O KE KUMUKUAI O NA LOLE HOU
o ka Halekuai o
GOO KIM!

MALUNA mai nei o ka mokuahi Hawaii "Likelike," a me ka mokuahi "Kulanakauhale o Nu Ioka."
E hoomaka ana ke kuai manuahi ma keia Poaono, a pela mau aku ma na Poaono a pau. Nolaila, e hele nui mai oukou e o'u mau hoa maikai ma keia la, e wae a ka mea a ka iini e lia ai, kiola iho "i ka a-la a mau a-la paha o Kaualeau," a e loaa no na holoku poni uliuli a halila, a me na kalakoa hou loa i ike oleia mamua ma Hawaii nei, na palu huluhulu a me na iliwai o kela a me keia ano, na kihei huluhulu nani loa akahi a ikeia, na makalena au liilii, kakau loloa ulaula, hinahina, uliuli a me ka poni, na mamalu liilii, na Lakeke keiki, a me na koloka hoopumehana o na kaikamahine liilii, a me na mea nani e ae he lehulehu wale. E hele mai i ike i ka nani o Aipo.
GOO KIM.
Alanui Nuuanu, ma ka aoao ma Ewa mai o ka hale polapola.  35 6ms*

NO KA MULIWAI O PUULOA!
A ME KA NANI O EWA!
E HOLO MAU ANA KA MOKUMAHU
ROBBIE!

E kipa mau ana i kela a me keia la i Waiau, Waikele a me Ewa ma. E haalele ana ia Honolulu i ka hora 9 o ke kakahiaka, a e hiki hou mai ma ka huakai huli hoi i ka hora 5 a 6 o ke ahiahi.
E lawe no oia i na Ohua Eepakeke, a me na ukana o kela a me keia ano, no ka Uku Haahaa Kupono.
No na ukana a me ka uku kino, e ninau maluna o ka mokuahi.  41 1m

Piha i ka Hauoli!
Hauoli i ke aha?
I KA EMI O KE KUMUKUAI O NA
Lole Ano Hou ma ka Halekuai o
AHUNA!

MA KA hiki ana mai o ka mokuahi Likelike a me na moku waiwai e ae mai na aina e mai, ua loaa mai, a eia ma ko'u mau Halekuai na waiwai nani ano hou loa, a e hiki mau mai ana no na keia hope aku, a hewa i ka wai na mea he nani.
E kuai aku no au me ka oluolu loa ia oukou e na hoa o na aina kupolua nei i ka lai, a me na makamaka e ae hoi a pau e naue mai ana, a e ike auanei oukou i ke kuai hoopaki aku o ke keiki o ka aina pua i ua mau waiwai nei: oia hoi na Kalakoa holoku o kela a me keia ano e ku ai ka hoohehelo ana, he 101 a hookahi dala o ke Kalakoa ano lauai-lilii, a he 8 i-a hookahi dala o ke Kalakoa laula nunui, na lole Iliwai o kela a me keia ano, na polu maikai loa, na kihei weluwelu, aole i kanamai ka nani i ike oleia mamua, na makalena o na ano like ole, na koloka e kipu ai o ke wa anu, a me na mea makamae e ae he nui wale, e molowa'i oe i ka helu aku e
Nolaila, e kipa mai no e na makamaka, aole ke kikaha loa'e ma ke alanui. Ina no aole ke kuai, o kekahi mea nui no ka halawai ana o na maka, a na'u no e pahola aku ia oukou i na lima hookipa a ke aloha. Owau no ko oukou makamaka.  AHUNA.
Waialua, Oct. 3, 1877.  40 3ms.

EIA KA POMAIKAI E NA MAKAMAKA.
E NAUE! E KIPA!
KUAI MAKEPONO LOA MAANEI!
HE KUAI MANUAHi!

KE KAHEA aku nei au i kuu mau makamaka a pau o ka olu o Makawao, e hoopulu mau ia'na e ka Ua Ukiukiu, mai ka apana o Hamakua a hiki aku i ka apana o Huelo.
Ua wehe ae nei au he elua mau Halekuai Lole nani, hookahi ma Haiku a hookahi ma Makawao ponoi, a e kuai aku ana me ka makepono loa ia oukou e ko'u mau makamaka, ma ke kumukuai haahaa loa i ike oleia mamua.
OIA KO'U ALOHA IA KAKOU IHO.
O na lole nani loa e kupono ana i ka linohau ana o na Keonimana, a me na kahiko kupono no ka hoohiehie ana o na lede maka palupalu o ua aina ua kaulana nei, e hoopakika aku ana au i ke kuai ana ma ko'u mau Halekuai. E kipa nui mai oukou me ke aloha, e ike pono i ko keia.
C. H. DICKEY, (Kale Kika,)
a me kona mau Halekuai manuahi. He ole ka lohe pepeiao, o ka ike maka ka pono. Owau no me ke aloha.
36 3ms.  C. H. DICKEY, (Kale Kika.)

E NAUE MAI E NA MAKAMAKA!
E IKE NO OUKOU IHO!
Ma ka Halekuai
o
WALAKAHAUKI!

OIAI, ua hiki hou mai nei na waiwai o kela a me keia ano ma na moku kalepa mai Europa mai, a e hiki mau mai ana no hoi i na manawa a pau; oia hoi na
NOHO LIO PELEKANE o na ano a pau,
PENA HALE o na ano a pau,
IPU- TI, IPU-HAO, LU-MANU.
PAULA, PUNA keokeo hamo hale,
PA PALAI, PA MEA-AI,
PAIPU Wai Hao,
KIAHA ANIANI o na ano a pau.
NA LOLE AILA, PU KAUPOOHIWI.
a me na Waiwai e ae aole i kanamai. E helu a manaka no ka nui loa.
Eia hoi kekahi, ua oluolu loa ia no oukou e na makamaka, ke komo mai maloko nei, e nana, a wae i ko makou mau mea kuai, a e hookuku paha i na lole o kela a me keia ano, aole loa makou e uiha, a kunukunu no ia mea, oiai ua makaala mau makou maanei e hooko aku i ko oukou mau iini a pau. Ina no ke kuai, oia iho la, ina no aole, oia iho la no, aole loa makou e hoolualua ana no ia mea, he olu wale no koonei. Nolaila, e komo maloko! mai hopohopo a kuihe ka manao!! A e ike no oukou i ka oiaio.
Alanui Moiwahine, Oct. 3, 1877.  40 1m

MAUU KUAI!

MAHOPE AKU O KA LA MUA O OKATOba e loaa no ka Mauu i ka poe makemake kuai, ma ka pa o ka Halekula Kahunapule.  39 4ts

E. STREHZ,
[AILUENE]

MALAILA E LOAA AI NA ANO LAAU A pau; a me na wai hoomaemae o kela a me keia ano. E hamama mau ana ka ipuka ma na po Poaono a pau. Ma ke kihi o Alanui Papu a me Hotele, ma Monikahaae.  1 1y

AINA HOOLIMALIMA.

AIA kekahi aina e waiho la ma Kalihi, elua paha eka, he aina loi kalo, ua makemakeia e hoolimalima aku ka mea e makemake ana. He aina waiwai nui keia no ka poe e makemake ana e mahi. E loaa ana ka wai i na manawa a pau. E ninau i keia hale pai.  21 tf

WILLIAM R. CASTLE.
(Kakela Opio.)
Loio a me Luna Hooiaio.

MA NA ANO HANA PILI KANAWAI A pau, a lawelawe koke ia me ka hikiwawe. Na Palapala Sila a me na Palapala pili aina o na ano a pau, e hoomakaukau ia no, a he Notari Hooiaio Palapala no ka lehulehu.
Keena hana, ma ke kiho o Alanui Kaahumanu a me Kalepa, Honolulu.  (786 1y 827)  [51]

CECIL BROWN,
Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

A HE AGENA NO KA HOOIAIO ANA I NA Palapala no ka mokupuni o Oahu.
Helu 3 Alanui Kaahumanu, Honolulu, H. P. A.
315 1y 867

HE PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
O KA
MOKUAHI HAWAII
LIKELIKE!
KAPENA SHEPHERD.

Poaha Oct. 25, 5:30 . . . . . Kaapuni ia Kauai.
Poalua Oct. 30, 5:30 . . . . . No Hilo.
Poalua Nov. 6, 5:30 . . . . . No Punaluu.
Poalua Nov. 13, 5:30 . . . . . No Hilo.
Poalima Nov. 23, 5:30 . . . . . No Nawiliwili.
Poakahi Nov. 26, 5:30 . . . . . Kaapuni ia Hawaii.
Uku Eemoku mai Honolulu aku.
A hiki i Lahaina a pela maluna mai . . . . . $6.00
" Maalaea, " " . . . . . 7.00
" Makana, " " . . . . . 8.00
" Mahukona, " " . . . . . 10.00
" Kawaihae, " " . . . . . 10.00
" Kailua, " " . . . . . 10.00
" Kaawaloa, " " . . . . . 10.00
" Hilo, " " . . . . . 12.50
" Kau, " " . . . . . 15.00
Uku kaapuni ia Hawaii . . . . . 22.00
A hiki i na awa o Kauai . . . . . 8.00
Uku kaapuni ia Kauai . . . . . 12.00
Uku ohua Hawaii oneki . . . . . 2.00
Aole aie no na uku ohua.
Ma a Hale Oihana e loaa'i na palapala.
Aole koena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ua hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai.
E hookaaia ka uku ukana i ka wa e noiia aku ai.
SAMUEL G. WILDER (Waila,)
Keena ma ka Hale Kuai Papa o Waila ma, kihi o Alanui Papu a me Moiwahine.
42   2ms