Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 45, 8 November 1877 — Page 1

Page PDF (1.16 MB)

KA LAHUI HAWAII.
"Ua mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

BUKE III.}  HONOLULU, POAHA, NOVEMABA 8, 1877.  {HELU 45.

 

KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
Paiia ma kela Poaha me keia Poaha.
H. H. PALEKA,  Luna Hooponopono.

          He pepa i hoopukaia i kela me keia hebedoma no na Ohana a me na Ekalesia o Hawaii; he mea kokua i ka noho pono ana o na ohana, ka maluhia o kanaka, a me na pomaikai kino a uhane o ka Lahui Hawaii. "Aole paonioni; aole haanui; aole hikiwawe ka huhu; aole noonoo ino."
         
O na Kumumanao a pau, na Nu Hou o kela me keia ano, na Mare, Hanau, Make, e kakau mai i ka Luna Hooponopono, a e paiia no ke kupono.
         
Aole e aeia ka pilikino, ke kuamuamu, ka hoino, a me ka huhu, a ua makemakeia ka hoohoihoi, hoolana manao, hoonaauao, a me ka hoopono.
         
He $1.75 ka auhau o keia pepa no ka makahiki, a he $1.00 no ka hapa makahiki.
         
E hookaa mua ia ka auhau o ka pepa mamua o ka loaa ana i kekahi mea makemake e lawe.

NO NA OLELO HOOLAHA.

          E lawe ana keia pepa i na Olelo Hoolaha a na makamaka, e like me ke kupono, a e lawa pono ai hoi me ka hoohaiki ole i ka huina o na kolamu kukulu manao, no ka uku haahaa.
         
O kela a me keia makamaka e makemake ana e hoolaha, e hele mai ma ke keena a e hui pu me ka Luna Hooponopono.
         
Aole e paiia kekahi Olelo Hoolaha ke ole e hookaa mua ia ka auhau.
         
Eia kekahi, ke noiia aku nei na makamaka e hoouna mau mai i na mea hou; mai hooloihi loa i na palapala; e hai pololei mai i na manao me ke kuawili ole, a e kakau mai me na hua moakaka.
E hoouna mai na Leta i ka LAHUI HAWAII.

S. B. DOLE.

          LOIO a he Alakai ma na mea pili Kanawai. Ua makaukau oia e pale i na hihia imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni, me ke kakau ana i na Palapala Pili Kanawai, ma ka olelo Hawaii a ma ka olelo Beritania.  1 1y

WAi Hui o ka Hau!

          E IKE IA ka Hale ma ka inoa o "BONANZA" Ke haawi ia aku nei ka poloai i na makamaka keonimana a me na lede o ke kaona Alii, e kipa ae ma ka hale hookipa inu wai momona o ko oukou makamaka nona ka inoa malalo iho, a e loaa no ka hau i hoomomonaia (ICE CREAM) na wai momona o na ano a pau! hoohuihui ia e ka hau iniki o Nuuanu. O keia hale, he hale i hoomakaukauia no na keonimana a he keena nani i hoomakaukau ia no na lede. E kipa mai, a o ka makepono me ka oluolu ke haawi ia'ku, oiai, he makamaka, a he kamaaina no Hawaii nei o  JOHN W. CROWELL.
2-1 y  (Keoni Koloela.)
Ma ka Hale "BONANZA" ma alanui Moi, mawaena o ka hale kahi umiumi a me ka halekuai o Dillingham ma.

E. O. HALL & SON
[E. O. HOLO MA.]

NA MEA KUAI I NA MEA MAHIAI
NA LOLE, PENA, AILA,
—A ME—
NA ANO LAKO E AE A PAU.
Kihi o Alanui Papu me Moi.  1-1y

WIL DER & Co.,
(WAILA MA.)

AIA MA KE KIHI O
ALANUI PAPU me MOIWAHINE.
Ua hoolako mau ia me ke kuai ana aku i na
Papa me na Lako Kukulu Hale
O NA A PAU.
NA PANI PUKA!
PUKA ANIANI.
OLEPELEPE,
LAKA,
AMI LIILII,
AMI LOLOA.
PENA o na ano a pau,
AILA PENA,
VANIKI, &c.
Ma Balaki Pena me Puna,
Na Pepa Hale me na Lipine Pepa.
Aniani, Paakai, &c.
O na mea a pau maluna'e, e kuai makepono loa ia'ku no ke Dala Kuike.  [3—1y.]

PAPA, PAPA.
AIA MA KAHI O
LEWE RS & DICKSON
(O LUI MA.)

KE KAHUA KAHIKO MA
Alanui Papu a me Alanui Moi
E LOAA AI NA
PAPA NOUAIKI o kela a me keia ano.
NA PAPA NANI
A PAA NO KE KUKULU ANA I NA HALE.
Na Pani Puka,
Na Puka Aniani,
Na Olepelepe,
Na Pou, na O-a,
Na Papa hele,
Na Papa Ku,
Na Papa Moe.
Na Pili o na ano a pau!
NA PEPA HOONANI,
Na PENA o na wai a pau
Na Kui mai ka nui a ka makalii,
Na Ami-puka,
Na Ami-puka Aniani,
Na Ami o na ano a pau,
NA AILA PENA,
NA AILA HOOMALOO,
NA AILA o na ano a pau.
NA VANIKI
Na mea HOOHINUHINU o na ano a pau.
Na Balaki o kela a me keia ano.
A KE HAI IA AKU NEI KA LONO i na makamaka a pau, ua makaukau keia mau hoa o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana
—NO KA—
UKU HAAHAA LOA!
like me ka mea e holo ana mawaena o LAUA a me ka MEA KUAI.
E hele mai! E na makamaka!
A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu
1  a me ka maikai.

Jesus is Waiting.

Crown of Glory. p. 98.
1
Kii i na keiki, e kii a kai mai
Mai ka auwana a huli maikai.
Alakai pono a hiki ia nei,
Kahi hoomalu, a hoopololei.
C
ho.—Kali no Ie su i komo lakou,
Kali e apo a hiipoi no,
Kali e ike a hoopomaikai ;
Kii, e kii koke, e kii a kai mai.
2
Kii i na keiki, kiai ia lakou
O lilo ae i na kini onou.
Malama pono, e ao a paipai,
Kuhi i ke ala e ola mau ai.
C
ho.—Kali no Ie su, &c.
3
Kii i na keiki ma kahi lalau,
Kahi e hula, a ona pu no;
Kii no a lawe mai o mai ka po
A i ke kula i ike lakou.
C
ho.—Kali no Ie su, &c.
4
Kii i na keiki, e kii a kaikai
Mai kahi anu, a hune, a mai;
Hoopumehana, a hookipa pu
Ma ka pa malu, ka pa o Ie su.
C
ho.—Kali no Ie su, &c.
HAWAII.

KA NANEA EEHIA!
—O NA LA—
I AU WALE KA MANAWA
—A O KA—
HIHIO ILIHIA A KA UI
LEON ROSE!
—NO NA—
KOA KAVALIA OPIO:
—NA—
SEPANIA EKOLU!
He Nanea Walohia o ka Weli Eehia.
MOKUNA VIII—HELU 26.

          Ke paio lua nei na makani, e hooluli ana i na laau Elema loloa,
         
Oiai hoi ka uwila me ka hekili, e hoohanini mai ana,
         
O na ao hakumakuma hoi, e hoohilolo mai ana i na paka ua mao ole.
         
AIA ko makou alahele ke kamoe aku la mawaena o ka ululaau, kahi a na nahele loloa e hihipea ana, a ua nalowale koke aku la ka hale kakela mai ka ike a ko makou mau kiionohi. No ka iini nui hoi, e ike i kekahi mau mea kamahao oia mau nahele lipolipo, nolaila, ua lele iho la makou ilalo, me ka waiho aku i ko makou mau holoholona, malalo o ka malama ana a ko makou mau alakai, a haawi aku la hoi au i na kauoha ia lakou, e kakali mai ia makou ma ka uakee o ke alanui, a hoomaka aku la makou i ka naue helewawae ana, ma ke kae o kekahi kahawai. Ua hakilo akahele aku la makou ma kela a me keia wahi poliuliu me ka makaala loa; a hookahi wale iho no a makou mea i hoomaopopo, o ko makou hiki ana aku, ma kahi a ke kino wailua o Ferenadeza i hoolalau mua ia ia'u.
         
He wahi mehameha a hoanoano loa ia; ua nalowale ilok o o ka makolukolu o ka nahele, oiai hoi na lala laau e luhe ana, ilalo o ka muliwai e kahe ana me ka malie.
         
Aole hoi he nui o na mea kamahao a makou i ike iloko o keia manawa, a hoomau aku la makou i ka hele ana imua, a hoea aku la ma kahi i kanuia ai o Lopeza.
         
Haalele iho la makou ia wahi, a hoea aku la ma kekahi wahi oneanea iwaena o ka ululaau, aia hoi na alakai me na kekake o makou, e kakali mai ana malaila, a kau ae la ma na holoholona, a hele aku la makou maluna o na mauna, me ka haalele hope ana aku i ka muliwai anapanapa o Guadalekiva, e hiki ole ai ke nalowale koke aku, mai ka ik e o ka maka no kekahi wahi mamao loa ; kapio aku la ko makou alahele maluna o na kula panoa, i hele a moa unounoo i ka wela a ka la, aole hoi he wahi lau mauu e ikeia aku e uliuli mai ana; a hala hope ae la ia mau kula mehameha ia mako u, komo aku la makou mawaena o na awa wa uliuli, a waiho molale mai la im ua o makou ka nani h iwahiwa oia mau wah i, a me ka ulu mahiehie o ko laila mau kauhale, i kikokohuia e na aina m ahi a me ka uliuli o n a laau oliwa.
         
Aole i liuliu ko makou ike hou ana aku i ka hale kakela nani o Mon atilo , me he wahi kiko eleele la oia iloko o ka ululaau, a nalo koke oia mai ka ike a ko makou mau maka.
          O n
a alakai o makou a me kuu ka uwa me R aolo, eia no lakou mahope e naue mai nei, a ua loaa iho la ia mau a me F erenado, he manawa maikai e kamaka mailio hele ai, a ua pili hoi ke ano nui o ka maua mau kukakuka ana, no na mea o ka manawa e hiki mai ana.
         
Ma keia manawa, ke hoomaka aku nei makou e komo i kahi neoneo loa o ka aina, aole he wahi pilipili kanaka mai, a he ku hoi i ka weliweli, nonoi aku la wa u ia F erenado, e haalele mai i kona ukali ana ia makou a e hoi aku , oiai h e wahi l kauwa hookahi wale n o kana me ia; a h e kokua hoi i loaa ole ka ikaika kupono, no k e pale ana aku i na poino a pau e halawai mai ana ma ke alanui.
          I
ka hoomaka ana mai e uhi ka m alu po, hiki aku la makou ma kekahi ma u wahi pupupu hale e ku kawalawala a n a, aole no hoi i kupono no ka hooluolu ana . He poe mamo Aigupita, a me ka poe malama hipa, na kanaka e noho ana ma ia mau kauhale, e kiai makaala ana hoi, i ko lakou mau pu-a hipa ma folded under tape ma ke kulana haahaa loa o ke ola ana, me ka hoopono nae.
         O na wahi mea a pau i loaa ia lakou
, ua kaana like ia ae la iwaena o lakou iho, a me mak ou pu hoi kekahi, a o makou h o i a me na kekake o makou, ua hookipaia aku la ma kekahi keena loihi hookahi, i hiki ole k e ole lo ae, ua oluolu maikai. Aka he mea pono ole i a mako u , ke hoohalahala ae no ia mea.
          Oiai ma na huakaih el e, e halawai mau mai ana no me na kulana kupono ole, ma na wahi a pau i n ele maoli i na mea no ke ola kino, e hiki ole ai i ke d ala ke imi aku.
         
Hooluolu iho la makou malaila ia po, a i ka wehe a n a mai o kaiao, ala koke ae la no makou i ka manawa kakahiaka lilo wale, i loaa ' i ia makou ka manawa hooluolu kupono ma ke awakea, a o i ai hoi aole i loaa ia'u ka oluolu kupono, no ka ikiki loa o ka wela o ka la mua o ko makou h e le ana mai, ike iho la au i ka oluolu maikai ole o kuu lima eha mua.
         
Liuliu ae la makou no ka huakaihele; a oiai hoi ma keia wahi e haalele mai ai o F ere n ado i ka ukali ana i a makou, a huli hoi hope aku, nolaila, ua haawi i ho la maua i na kukai hope loa ana o ke aloha, ma ka paa ana o ko maua lima kekahi i ko kekahi , me ka hoike ana ae hoi o ko maua mau helehelena i na o u li kukonukonu o ke aloha, me na manao kaumaha a walohia hoi e nune ana iloko o'u, a me he mea la hoi, e haehae ana i kuu puuwai iloko o na apana liilii. Hoomaopopo iho la no hoi au, aole paha maua e halawai hou ana.
         
Ia maua hoi i hooko-o ae ai i keia mau puili aloha hope loa ana, me ka naau i hele a mokumokuahua i ke aloha, a me na kuaua hoi a ka waimaka e hiolo makawalu ana e hoopulu i na papalina, lalau ae la au i ko'u papale, a huki iho la ilalo a uhipu maluna o kuu mau maka, hoohuli ae la au i ko'u mi u la a holo aku l a , oiai na manao e luaiele ana i o a i a nei, a pela iho la i hookaawale ia ' i na hoaloha, no laua na puuwai me he mea la, ua hooh ui ia a hookahi wale no.
         
O ka nani molale o ke kakahiaka ka mea nana i hooluolu iki mai i ka nanaina aku a ka maka, aka, me he mea la imua o'u, ke maaloalo mau mai nei ke kihapai o ka hale kakela, me V iregin i a a me Alemaira hoi, a i ke au hele ana' e o ko'u mau kiio n ohi, me ke ake e ike aku i kekahi mea kino, aka, ua kuhihewa wale ia mau noonoo, oiai o na pali kuhoho w ale no a me na kuahiwi onea nea, a oi a wale iho la no na mea e hoo puni mai ana i a makou, me ka pii po lol ei ana hoi a komo aku iloko o na ao; a ma o a m aanei, e ku mai ana na omu ku la au.
         
Aole he one word lost to hole iki o keia mau wahi, me na aina mom ona o Gerena d a, kahi a ka mea hele makaikai e hoohalke iho ai, me he Paredaiso la, e loaa mau ai ke ola hou ana. Aia malaila na hua ai o kela ano keia ano; na mea ulu aole i kanamai a me na pua hoi o na waihooluu like ole, na lakou e hooluolu mai i ka nana ana aku. E kahe ana hoi malalo na kahawai lipolipo, a mawaena aku hoi o na aina mauu uliuli, i luluu i na pa oiai hoi ka leo mele o ke kanaka mahiai, i awili pu ia mai me ka leo hoene o na manu, e hoohauoli mai ana i na mea ola a pau, a e haawi aku hoi i na hoomanao; no ka Mana Kiekie Hookahi, Nana i hana i na mea a pau.
          Aka, he mea e ke kaumaha o ka noonoo ke aui aku na hoomanao ana, no na mea o ka manawa i kaahope aku, a me na haawina o ka manawa e hiki mai ana, i hiki ole ke hoomaopopoia. Eia no makou ke naue nei imua, o na mauna hoi ke oni ae la kekahi, o na alanui hoi, he mea hooweliweli loa i ka huakaihele, no na poino e loohia mai ana, mai na pali i hele a houmalu, a me na awawa kuhoho, a me na weli makau hoi no na hana lokoino a ka poe powa. He papaala a panoa ka helehelena o ka aina; aohe mau huaai, aohe mau pua, aole no hoi kekahi mau mea kanu e ike ia'ku aka, he mau okumukumu laau kuku wale no, a me kekahi mau wahi kumu laau oliwa ano maloo.

          Aohe mau kahawai i hoowehiwehi ia one word in hole pua violeta, nana e hoo folded under tape mai i na manao koo'u; aka, he meha wale la no me ka eehia, e hoopiha ia mai ai ka manao me na kahoaka hooweliweli.
         
Ma ke awakea ponoi, hiki aku la makou ma k e kahi kipapali malumalu, a l e le iho la makou ilalo mai na holoholona mai, a hooluolu iho la malalo o keia wahi, o i ai ua he l e mai la a make i ka wela a ka la. He ano hoolele oili no ke kulana o keia wahi, a ke halialia wale mai la no, me h e mea la ke ike maka aku nei makou i na powa e kaana mai ana i ko lakou mau pomaikai, i loaa mai ma ko lakou powa ana, a i ole ka hakilo mai nei paha, me ka aneane e lele malu mai maluna o ko makou wa hi pu u lu uuku.
         
Wehe ia' e la ko makou mau waihona m ea ai, a hoomaka iho la makou e paina, o i ai ua ano houpo lewalewa mai l a , a ua kupono no hoi i ka manawa paina, a mahope iho o ko makou kamau w ahi a i ana, ua weheia mai la elua mau omole w aina Malaga, a kaana like ia' e la iwaena o makou, a ike koke aku la au i ke ano eleu a me ka uwila o kuu mau hoa, a he mea hoi na'u i iini n u i ai iloko o'u iho, oiai u a hoike mai la lakou i na hauoli piha, ma na hoailona i kahakahaia ma ko lakou mau helehelena.
         
O na mea a pau, ua lilo mai la im ua o lakou he mau mea hoakaaka w ale no— n a mauna uliuli, ka piko oio i o na puu panoa, ke kapa aku la lakou me na inoa hoepaepa, e like me ka hiki ana i na manao ke hoohalike aku. O ka na ni hoi a me ke kalae pono o ua la nei, ka mea nana i hoakea mai i ka hauoli o ka manao.
         
Ia manawa no hoi, hoomaka ae la kekahi o lakou e mele i kekahi wahi mele pokole, a ua ikeia no hoi mamua ma Mure c ia, a hoomaka ae la hoi kuu wahi kauwa me kekahi mau mea iho i ka hula ana, me ka hooho like ana hoi ma kahi h u i o ke mele, ua wawalo aku la ko lakou mau leo ma na paia o ka pali, ia lakou e mele ana :
O oukou hoi e na kaikamahine, me na ouli hoomahie,
I oi aku ka waipahe, imua o na kehau kakahiaka,
E hoolohe mai i kuu mele,
Mai kunana a hoolohilohi wale,
Oiai ke lele mao ole nei ka manawa, me he eheu la kona
Oiai hoi e mau ana maluna o ko oukou mau hiona,
Ka mohala ana o na opuu rose waianuhea,
Na mino aka hoolealea hoi,
E hoauwanaia ai na puuwai,
Alaila, e mele pu mai me a'u, e na kaikamahine hauoli,
Me na kahawai ma-u, a me na wahi hooluolu,
Kahi e hauoli mau ai, no ka iini o na la opio,
E hoohala ai hoi i ka manawa, o na hora e nalo aku ana.
(Aole i pau.)

Huakai Makaikai ia Hawaii Akau.

          Ma ka Poaono, hele aku la makou i ka makaikai ia Hamakua, mamuli o ke alakai ana a W. A. Mio, John Kaumelelau, a me kana lede, a he wahi moopuna na laua. Ma keia hele ana, loaa mua ia makou ka hale o Kuikahi, oia kekahi Lunamakaainana i pepehi ia i ka wa i koho ia ai o D. Kalakaua i Moi, a nana no kahi mala ko i lilo i ka haole, no ke kumukuai he $100.00, aole i eka ka nui o ua wahi mala ko 'la, o ke dala nae ka nui, a palaku ka ia ala eke.

B ikanele.

          Hiki hou makou malaila, akahi no au a hoomaopopo i kona wahi, nui na laau lau ahinahina i olelo ia, he laau fiva kona lau, a he Nuholani kekahi inoa, piha pono kona pa, a me na pa e pili koke mai ana, ke ko, ka maia, a me ka uala ; a hoomau aku la makou i ka hele ana e ike ia Honomalino, oia ke awa ku moku i wehe ia no ia wahi.

Honomalino.

          He pali kiekie no keia, a no ka maikai o kahi e hoouka aku ai na ukana, nolaila, ua hana ia kela wahi i awa ku moku, a ma ka hana ana i ke alanui e hiki ai ke lawe aku i ka ukana, ua make elua kanaka, a ua holo pono nae ka hana ana, oiai, e ku ana na paila laau a J. B. Bikanele malaila, hoomaka aku la no makou i ka hele ma ia kahakai, he pali wale no ia ke nana iho, a ma kahi a makou e holo nei, ha honua a maikai. Ke ulu nei ka uala maluna, oia ka ai nui loa ma keia mau wahi, a me na opu ko, he kakaikahi wale a ke komo aku la makou i Kapulena, nai na laau puawa ma ia mau aina me Kawela, e ai ka mea puni puawa a puu ka nuku, ka ua mea he nui . O na puhala kekahi laau ma ia mau aina, a hiki ma kahi i pepehi ia ai na kanaka ewalu, e ke keiki nona ka makuakane i hanai ia e keia poe aloha ole i ka huelo o ka moo.

Moolelo.

          Eia ka moolelo e pili ana ilaila, wahi a ka mea i ike. O ua keiki nei, hoomakaukau iho la oia i ka ai a nui, a lawaia no hoi i ka i-a a nui, oia ka puhi a me ka hee pali no hoi, a olelo aku la i ua makuakane nei ona, ke hele nei au, a eia no ko ai a me ko i-a, aole e pau a hoi mai au.
         
Oiai, o ua makuakane nei he makapo, ae aku la no ua makuakane nei i ke noi a kana keiki. O ka nui o na kanaka maloko o ua hale nei, he 9, a o ua makapo nei, 10 lakou, a i ka hele ana o ua keiki nei, kii aku la ua poe eiwa nei i ua ia nei e ai a pau loa, a hele lakou la i ka hopuhopu moo, a o ka huelo la o ka moo, wa-hi a paa, koala i ke ahi a moa, haawi aku la na ua makapo la e ai ai, a pela mau lakou i hana mau ai a hiki i ka hoi ana mai o ua keiki nei.

Hoi mai ke keiki.

          I ka hoi ana mai o ke keiki nona ka makua makapo, he wa ahiahi poeleele ia, a hiki i ka hale, komo aku la keia, o kahi makuakane wale no ko ka hale, a o ka poe kanaka iho o loko, ua hele i ka lamalama puhi i kahakai pali iho o Hamakua, a aloha aku la keia i ka makuakane, a lohe mai la ka makuakane, uwe mai la, a pau ia, kena mai la ka makua e ai, ae aku la no keia, me ka ninau aku heaha kau wahi i-a, olelo mai la ka makuakane, he puhi ua lawalu ia. Kii aku la keia i ka umeke uala, a kii aku la i kahi ipukai, i wehe ae ko ia nei hie, e waiho ana na huelo moo he nui wale, ko ia nei popoi iho la no ia i kahi ipukai, a kiola loa aku la iwaho.

Luku ana.

          Puka aku la keia a lalau aku la i ka laau, a hele aku la a ke poo o ke alanui o luna e pii mai ai, a noho iho la keia, a hana kea ae la i ka laau ma kekahi poo, a iaia nei i kiei aku ai ilalo, e lawaia ana no, a liuliu ko ia nei noho ana, hoi mai la kekahi kanaka, a ike aku la keia ma ke kukui i ka pii hele mai, a kokoke mai la i ko ia nei wahi, o aku la keia i ke poo o ka laau i hana amana ia, o ka lele aku la no ia o kela kanaka i ka pali a make loa, a pela no ua kanaka nei i luku ai a pau ewalu i ka make, a i ka iwa o ke kanaka, pii mai la oia a honi i ka hohono o ka ihoiho kukui, a me ka hohono o ke koko o ke kanaka, emi hope aku la ia kanaka, a he wahi okoa kona i pakele ai, no ka loihi loa o ka hoi ole mai o kela kanaka, a me ko ia nei nana'ku no i ka hele ma kahi e loa, o ko ia nei hoi mai la no ia a ka makuakane, haawe i ke kua, o ko laua hele aku la no ia ia po a kahi i moe ai.

Pauewalu.

          Ua kapaia ka inoa oia alanui a hiki i keia wa o Pauewalu, no ka make ana o kela mau kanaka ewalu ia po hookahi.

Na Hale.

          He kakaikahi loa na hale ma keia mau aina, aia nae iloko o keia mau hale kakaikahi ka hale o ka Lunakanawai o Hamakua, ua lilo kana wahine i ke kane manuahi, a noho wahine ole oia, a he maikai ole ka malama ana i ka oihana aupuni me keia pono ole o kana wahine, he maikai loa iaia ke waiho aku i ka oihana a ke aupuni.

Ake e ike ia Honokaa.

          Ke ake nui aku nei au e ike ia Honokaa, aole nae he ike koke aku, oiai, o ka palena ia o ka makou wahi e hele nei, a he loihi loa aku no, eia no makou i na awawa i na alualua, ua ulu kuawa, ua ulu kukui kahi i naku hele ai a hiki aku la i kekahi ahua e ku ana he hale nui ilaila, a nana ae la mauka, kuhikuhi ia mai la au, i ka hale o J Kaunamano, he hale lauhala, aole nae i paa loa ke alo aku a me na hakala.
         
Ike ia Honokaa. Ilaila ike aku la makou i ke ku mai o na hale wiliko, a hooikaika aku la makou e hiki ilaila, a halawai ae la me makou he kanaka me na eke alani, ninau aku la o Mio i ka nui o ka alani no ka hapaha, 5 no alani, pane mai la kela ia'u e kuai, olelo aku la au, aole e kuai, no ka mea, ua emi ka alani, ua oi ko kakou nui, i mai la kela, pololi loa au, pane aku au, aole no oe e maona i ka alani hookahi, ke kamailio hele nei no maua, a lohe mai la o Kaumelelau i ka maua kamailio ana, olelo mai la kela ia maua mai kuai olua kokoke kakou e hiki i kahi o ke alanui me ka lio ole, a ia makou i hoea aku ai, he wahi kiekie ia, ike aku la makou i ka pala ku mai a ka alani, olioli ae la makou, ke hele pu nei no nae makou me kahi kanaka nana ka alani, a hiki aku la makou, lalau koke aku la lakou la, ninau aku la au, na olua no keia alani la, a kakou e lu nei? ae la au, elua alani, o ko'u naue aku la no ia a kahi kaawale ai i ka'u mau wahi alani, o ko makou naue aku la noia, a hiki ana he mau wahi hale, ku iki malaila.

Mau hoa luhi no ka'u keiki.

          He mau hoa luhi no ka'u keiki o ka noho ana o Lahainaluna a puka mai la laua a aloha ia makou, me ka olelo mai, aole ai o ko laua hale, i ko'u nana aku nae, ua puni kahi hale i ka uala a heaha la ka mea i pololi ai? a he mau opu ko no e ulu ana, he nui ko'u ono i ka uala ma keia hele ana ma ka nana aku i ka mala uala maikai ka ulu ana.

Na Luakini.

          Ke ku nei na luakini ma kahi kokoke i ke alanui aupuni, a he ahu wale mai no ke nana ia mai ma ka moku, ua nui a maikai na luakini a Laiana i hooikaika ai e kukulu, he kaawale loa na hale noho o na kanaka mai na luakini aku, a he makaala nui nae kanaka, ina paha pela ko Honolulu nei, aole e hele iki ia ka pule, oiai, kokoke loa na hale noho i kahi o na luakini, aole nae he piha ma na Sabati. Elima mau luakini, o Rev. J. B. Bikanele ke kahu, oiai, mai Kawela, Kapulena, Eleio, Waipio, a me Honomanu, aka, he mea ole keia mau loihi i ke aloha o ke kahu i na hipa.

No ke Kahu.

          Ua nui no ka hoomanawanui o ke kahu ma keia hana, a o na hoahanau no ke aloha ole, aole i hanai kupono ia keia kahu e kana mau hipa, oiai, ua ike aku au ma ka hoike ana mai a Rev. J. B. Bikanele no na malama eono, he ole loa no.

Kahi o Kihapu i waiho ia ai.

          Ma ke ahonui o ke kamaaina Kaumelelau, ua kuhikuhi mai la oia ia maua i kahi a ke Akua i malama ai ia Kihapu, a me kahi a Puapualenalena i noho hoomakakiu ai. Aia no i ke alanui ponoi kahi i noho ai o Puapualenalena, he pohaku kahi ana i pili ai, e hele ano no ka huakai hele, e ike ana no i ka moe o keia ilio ma kapa alanui, e ake ana ka ilio o ka hiamoe paha o ke akua, alaila, kii keia i ka pu hoala hiamoe a Liloa.
(Aole i pau.)