Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 46, 15 November 1877 — KA NANEA EEHIA! O NA LA I AU WALE KA MANAWA A O KA HIHIO ILIHIA A KA UI LEON ROSE! NO NA KOA KAVALIA OPIO: NA SEPANIA EKOLU! [ARTICLE]

KA NANEA EEHIA! O NA LA I AU WALE KA MANAWA

A O KA HIHIO ILIHIA A KA UI LEON ROSE!

NO NA KOA KAVALIA OPIO: NA SEPANIA EKOLU!

-— \ //. ll T «Wo/M'a : o A'a 1!' /«' K hia. | MOKUNA VIII—IIELU 27. | K* |'.r,>U\ik *.>t\ u* elio,»i«U «n* \n* I»*«Tvlmo% lolo*. j 0 !'oi kir w iU :k* k* luMli, e h««i>SA!iun m*i A»i v j O *- 1 i,v .. * tn*i *u* \n* pak« iia I KV»n* *« i r ti* kmkAtn>tiinr n^**. ( . .»>♦•• .!*u :»k: ' I<frati*i *i * ..n* Ka^u: : K«' • ♦"«• »»- »- k-.i f'r«n»' it!* n nviA. ;n l \Y n <u> v b* luann , , )n!i* kf k:!i. .k« »«ivai uiaUua» okr k*a«k« kut I K** *• i! »!u »: ~* i *»t n«m«hr. M-k» »■*«.*. k ..k.r n»»i WMM.ehU iiKueAliin* I *»♦ 1 t k! tk « mi*vn*m. %r n* I * f *»* rt %Vn il, MK k* nana 010 ao i ko'n kiil;>n;t kai oU' ;» tn«' na nimuo i h<M»kuu-inahai.-i. iih }iiH>j ih;i lou īa uini 1h whii i k i hnH»Si, no k;t nani o ko uu\koii wahi (lun)i! mik:i : t:u'lk> la, oi* kkou ihm.i o ko l;i >.>'i .lina j>onoi e le&kN* nei, a h.wiwMn.i lo.i i;i aku 1» n;i "uu\i, o keia h;uk*jhi'ir m.i k«- aU hoIi» i kati«tn«i kn l.w, a-t .t ni.»i 11 hoi n* ho»>m»n;io mqm n « ii.* huu o u-i iu.-iii.iu* i kniu s «r<* ho)*» Mk'l H u» .•* <• n;» vnfn«o nwiU i kon\o nui i;.«*o >• kī» -i m »vī Ho», ii>»Ko o k«* *tt«> |« ;4 !l >li|.'l v>;,' O k.* HHll.Ull* o t»,t nn\i m i>.;; "i i k. .u w.iai k« kilolu «kn 1 k.H I»*;» »»• o k«-\.»hi tt>«»ift#* <* k*-u : aa.«. s»u» k* iu»ke «Q;t i k« h.w .» iiA ni;» i i).v» rh»> ou. hvVMna»*CHvpo Hki! U whi;. iu |\* i nm i ka n««n-h*, tio k.* i« tii.*!MWi» iiv> j»*].ihiih ktvk<> ibo U k.« I*KOH m*ll 9»io l:;4t»v IOAMUI* o n« J»>S*ku «v>;«..». m«- h»' tuoj» i* *• 4K«>.M|h> «ku *?K* 1« i,.Kv»(l lU<> u»< t«* ilA**|l<* hoou*h<sn .« k.* k.iii)♦.>!;j>»«. o: »t kv> u inv« .:* n jvtn, r it»*»tifth<rt ihmi m * ..» ii),«. Ui.« .» \ I..K»k.*hl Uk» »I IK ► » i« «• ».* h •, . h* ii» tt»*A iih» 1* ■«»...*.< M 114 «J» « k*l|: Mi« li.aiKiU

He iuea ; kauaiua ole ia no lioi, o ke ola ana noima na kulana &no haahau iho, aole i oi abu ka hoonaukinkiia o na noonoo, niamiia o ka poe e noho ana ma na kulana kiekie. l J Heaha nahana heowieliweli mai i ka noho o ka jioe lianai holoholona mu na piko oaa mauna o Morena? Oiai hoi owau ka raea a iakou e kau mai nei na maka tse ka iuaina, ke inoino loa mai la ko't| m&tf noonoo a pau. Mai hea ia i hoea niai ai keia niian kuo ana. Ua kokoke tm|i auei ka manawa e hooualo ia alui ai ? A i ole na kekahi mea JM»onoo hohonu paj]ia i lawe mai j na ino. Ma ke liuwili ana t keia mau noonoo. ua hoohalA ae la wau i ka manawa, a hiki wale i ka hora e hoomaka ake ai ko makou lnile ana. Ua makaukau koke īnai la o iiuolo a me lia alakai o mākou, a haawi aku 1& makou r ke aloha, oo ua inau umaljii {>ali nei, a makou i hooluolu iho ai, me ka ehaelia nae o ka naau—ua ]>oha (K)iio iho la ka la ia inanawu, hele nae kela a nokon<»ko lua. Ke pakaawiii hele nei makou ma ua alanui {Hinhakee a apuupuu niawaena o na niauna. E pii ana hoi iluna ma na uia kupilikii, a e iho ana hoi ilaio ma na pali, a hoea aku lu htt>ī ma ke kae o kekahi pali nihinihi lele a koae, a ke j>akiJ ka iki no, iluua 110 oe puu e ke ola ; a ma ka haue ana'ku me ka makaaia, e hakilo | ana hoi ma kela a me keiaalu ol<»Ii eehia, kalii a na poe powa e {>ee mai ana ma na ■ .poopoo, a ke hulia wule mai la no, me he mea la e aneane mai aua iakou e lele maluua o ke kanaka inakaikai i hele a naka i ka na niea-o ka mukau. Ma ka aluna ahiuhi una'ku, ra ikaika uiiii la ka makani, e puhi unu iue ka huihui maiuna o ka piko o na mauna, he w;ihi hoi e loaa ole ai ki'kahi wnhi nialumalu e iiiki ai ke hoopale ia'e na kuaua koikoi. Ke lioea mai la hoi na ;io hoomakua ma ka huiuaaouli, e {Kikui mai ana hoi ike konouli ama ka weliweii, ; oiai ke ane;ine loa aku nei e uhi niai ka ; malu {xi. Ninau koke uku la au i kekahi o na alakaī, i ka loihi o kahi i koe a makou e hele uku ai, a hiki i kekuhi wahi hooki{Ki hou aku. Pane mai lu keia, aole e haule iho tna- ' laio o na lejrue eha i n oiai ke uno hele mai nt*i na ao a hookōkohi. nolaila, ke ! ho[>oho|>o iH>i uti e Senora, aole {«ha kakou e hiki ilailu a jx>eleeie e. 1 Ninan hou aku iaiau iuia, aole 110 hoi <k> i ike i kekuhi wuhi maluniulu <• ae. a inau hule iiilii {iaha o ku jk«! hanai kao. i loaa mai ai hoi ia kakou kahi <• hoolu<ilu iho ui no keiu |xt>. lioole mai lu k<'la, aoie e ka mea hanoliuno. Ile {niuoa ha.iiele l<vi keiaaoao ! o k<> kualiiwi. Aohe u kakou mea eae e haua ai. o ku heki wale uku 110 iiuua me ka awiwi. a hiki i S:\iia Mikehw P.me aku la ati. he n«K>noo maikai kena. ina nae hoi he manaolunu mau ko kakou. ih» ka l<wa trtai o na niea kupono 1 wal.' inj, h e hoopukele nku »i hoi i na ino a }»au, alaila, e lanakiia auanei k&kou maluuik o na j»ilikta he uui. 1|» manawa 110 hoi i j»aue niai ai kuu wahi kanwa. <v e ke !S« i n<>rH, <> , ke kauaka i k<Mio mua ua mauao lia iio- i ko ona. no ua }toitu> a {»au <• uiia mai ana, ' aole i<« tio oiit o uiakaukau ana ke |«h - j | hia io nuū k» }>ilikia. K ka tn««a hano-1 ! hano, he ni«-a nani i ke k»nak« k<Me| i wiwo ol<» oia imua oina in«» a pan e h«n>kiii mai an«. K ]<v<a anaiK'i iaia ke leu lana kiekie inaluua aku o n* }x»tnaik«i. ke ole n.n> ia ht» in«vt nana e «iakai aku iau il«»k<> o tia |«»{»iiikīa 1 P.ino «ku la au i naw.<hi kai.v»a nei j .» u, ke In.khalo aku ttei an i k«>u t|iau | u»at!.t>» wi\i» «»ie «« Ult<»lo. «ka. |*-h>s.t ina' kakou e hv»o:ua hakwka ia iimi ana «i iva O k* jvv }\»wa * j la nuuawa uo i h v»H<i ntai «i krk«ln ■ n,* «iakat «> uvak«Mi, attav ' ma k> «*U«ha t o K.ei>lv>! lIMU iKhMUMM«> waW> «ku 1 k** kahi o la »mu uh>« e ka tu<* | h*Nth<i k.t Uoj«*«*i« r kau ntat iuwt tual|liM | «» kakoil * *«»i*> on |tatHt)i Iki la Meo . u,*k*k* ii«»ko «» kuu k*ia an« . in- «» u h<v>n»atta«» iki t»o ta moa. 2 H. nui Mk-AH' na k?**.» *lti a krk«iti 1 |<ane tuat *i. 1 fci-k.*tu iu4Bk «♦.< M*sl« !»v> ,«ii| | IW KMII « i\;«» lt.«.»*x>ti«i<4i hm-1. * htt.t >»k*«*».*«k aj»a o kuu »«.»»*. a ku

hoi ka welelau o kuu lauoko. Ak eke Senara, eia kekahi kea, ua ka&ōla ia wm ke kae o kela pohaku—me he mea no kekahi poe kaahele i pepehiia inalaik p Kau ae la kela ame keia ona alakai 0 makou i na kea o lakou, me ka hoo- ! puka mau aua i na huaolelo, "Aloha oe e Maria." No kuu akeuui loa e hoplanalana i ko makou niau mamio i keia manawa. me na kaiuakaiuailio Koōlealea, oiai ke hoo maopopo aku nei au i ke auo weli eehia ; e oioio mai nei imua o makou, a ke anoninoni nei knu mau manao, nolaila, ninau koke aku la au i ua alakai nei, ua ike anei oe i ka'moolelo ? Pane inai la o Pedero, oiai o kona fnoa U. Ka. nui kela wahi no mai k| maaawa mai o ko'u hiK>tuanao nma loa ana. 1 na wa mainua, he ano pipilikia no ke kaahele,ana ma na mauna; aia hoi ma kekahi mau wuhi. e ike aku no oe, aole i kaemai ka nui o na kea e kuku mai ana, ua kele iu la a ]>i])ikini, a e kuhihewa aku no oe, ua kanuia malaiia i ulu ai. | Ia wu, pne mai la kekahi o kona hoa, i ua kamaaina loi no ka oe ina na mea hetnolele. No'u iho, ke hoike aku nei au, ke liolo ae nei ka maeele o ke koko | iloko o kuu uiau aa, i kuu manawa i ike ai ia lakou ; a mai kuti manawa no hoi i lohe ai i ka. moolelo, 'a lacineta i hahai mai ai ia'u i kekahi j»o nia Tolosa. A ninau mai la hoi o lerome, o ka moolelo hea ia, oiai he nui waie na mea kamahao a'u i lobe ai, aole nae hoi au i loiie iki i kena inea. Ina paha e oluolu mai ana ka mea hauohauo, alaila, e hahai aku no hoi au i keia manawa—aole no he loihi loa, aka, lie hoolealea nai», wahi a keia alakai o makou. I aku 'la hoi au. }>ehea la ia mea, e kuu makamaka hoonono. Pane tnai la kela, he inea oiaio loa keia, aka, ke hoomaka iho nei ka ua, a e ma-n auanei kakou a komo loa iloko o na ili. Ia mnnawa no, ninan htx>huoi aku la au, ina |«ha ua ike lakou i kekahi wnlii nii(lain<i]ama e ae, e like me kela wahi i loaa ai ia makoii i ke awakea. Piine koke nmi iu o P«"dero, aole, a iwaena o na inea ola kino a pau o keia hohua, owau hookalii ke makemake ole, e.iho aku iliilo o keia mau awawa («oliuliu ; oiai iloko no o keia manawa malamalama, ine he mau liui hohonu la lakon, i lūki ole ke ana ia ku a kona mole olalo, —a ke inanao iu-i au. ina au e iho aku ma keia inau wahi. iu like oo ia uie kuu luu ana i ka hohouu o kekahi kaikuono i inin>|KijH< ole kona )«a)>aku olalo. lle in.iu h<x>lialike kupanaha ioti ka hoi kan. wahi a'u. lua lioi ua hoohoio oukou e jwn> kakou iloko o keia ua nui, ma ka.aa ana'kn i na poino ol«»ko o keia mau alaiki, e hiK- aku kakou iuuia. I keia wa a makou e n*ue uei, ua na)wo aku 1* ka la, a ke lnxunaka mai la ! ka uhi »ua o ka aaki o ka pouli, a ano | poaeae mii la ka ike a ko makou man I maka i na mea kino ano kokoke ; a lie ! oīak\ aol - loa he moa lux>haiu»li mau.to e ' ike ia'ku. \ Ke ne»' mai ka ua, a lulii mai la i j ke kulA, uk' he ohu K e hoopuni niai ana | ia makou, a ano pi|vilikia mai )a hoi ka ( hrlr aua ku o k\- alanui Kouio mai U ka ikmaoo iloku, •• I*4« iiuli akn i w*hi e malu ai, aka, «a kanalua Ikmi mai U, anoai o hnhewa aku um> I kou iimwmU» o ke «ia a )>au aku [•« l* I '* i UUa wm kekaki ; («ali uiUiuihi, a paha b»U- -| uni I'a h<Mkr okua euai U naaiakai | o iuak\at i ka uiakau, a i na * ! !*<«- U* mau aku a»a au ia Kan» tiaa, uo kaua na ka tuea» ka I hoouui ana i aa kaiuaīU» «m j he nwa ia e ia% ai aa wali i a t*>U4a, «a kaaniwUua Immk mm k a ; MaMiut ik» lamka «m ia wab>a euo | mai U ko«a aiaa Umi a |*Jk * hkki «i ; la Ukon k» M*i i kaaa hmm > kukaMeaW ana. a kaaMOio mml U «U. Aia kr4ahi kaaaka kaabe4e, w U aialwna o bi«a k*k*l* a Me aka U o*a wair «kv mmUmm o »a mauna »»c k.* uU naaa f aUkai, kA lk- k*i HaU w U kv4.«ht U o k>a»a aa< a iiiki U «aa »« ka Ka|«lua o k*-

Ua uhi BMi la ka po a kooouli, ia» i hl> ki aku ai ma ke kamu pon<» o bd»hi kea knpanaha i kuknluīa ma kahi i hana ia'i o kekahi pepehi hanaka hupo mamua aku. | Ma k&hi hoi e ku aaa o oa kea eku ana kekahi īniulā me ka paa ioa pono a pau no ka hooholo a&a iaia, inae makemake ana kekahi e kau a ua hoo}»aa ia'ku hoi ke kanla kaohi iluna o ke kea; akk i hookokokeaku ai, ike ibo la oia aohe mea nona keia miula, a he mea kahaha loa ia nona. Kaohi mai la oia i kooa kekake, a nana ae la a puni, aole na« oia i ike akn. i kekahi mea. Paae iho la oia iaia iho, he mea kapaaaha ano e loa keia. Aole paha i hoopaa wal« ia keia miula ma keia wahi, me ka lima ole naa» i hoopaa: abo ke aha la hoi i hoopaa ia ai malnna o ke kea, i oi imua o na mea a pau i Hana ia'ma keia ao ? A no koina pihoihoi loa no ka ike ana i keia miula, ua poiiia loa iho la oia i ka hoopu- 1 ka ana ae i keia mau hopuna olek>, ''Alolia oo e Maiia," oiai, he mea haule ole ia i ka poe Kri«tiano, ma keia mau ano ulia wale, ; K.u iho la oia me ka noonoo ana, heaha la ka hana a keia miula ma ia wahi, me ka nele i ka ona ole, noaa ia holoholona. (Aole.i pa%.)