Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 48, 29 November 1877 — Page 2

Page PDF (1.23 MB)

KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
HONOLULU NOVEMABA 29, 1877.

          MA KA holo ana aku o ke kuna Mariona no ka mokupuni o lalo i ke ahiahi Poalua iho nei, ua kau aku la ka Moi maluna no ia mokupuni.

          Ua hiki mai nei ka lohe ia makou, aia ae la ka Hooilina Moi Liliuonamoku ma ke Ehukai o lalo i kela mau la kahi i hoonanea ai. Aia pu no hoi malaila Kona pokii Ka Mea Kiekie Mrs. Miriama Likelike Cleghorn. A ka Poakahi ae nei laua e haalele aku ai i ua lai kupolua la, a naue ae ma Waianae mai, a i ka Poaha e hiki loa mai ai i ke kaona nei.

KA LA KULAIA MA HONOLUlu nei.

          Inehinei la 28 o Novemaba, oia no ka la kulaia Aupuni o na Hawaii Ponoi, mai kela a me keia pea o ka aina, ka la hoi i loaa mai ai kou "Kuokoa," mai na Aupuni Mana Nui mai o Beritania Nui a me Farani, a i loaa ai hoi ia Hawaii uuku he heluna mawaena o na aupuni nui o ka honua nei.
          Ua puka mai ka la me ka nani lilelile o kona nanaina, aole hoi he mau okai ao nana e hooponalonalo aku i kona malamalama, a ua hoolei piha mai la oia i na ouli hoomahie maluna o na mea a pau.
          Aole no he mau hana hoohauoli ano nui ma keia la, aka, ua hauoli no kela a me keia nona iho, a o na mea i papalale ae mawaho, aole i maopopo aku ia makou ia.
          Mawaena o ka hora 9 a me ka hora 10 o ke kakahiaka, ua puka ae la ka puali "Hawaiian Guards," a naue aku la mawaho o Kulaokahua, a malaila lakou i hoohala ai i na hora oia la ma na hana e pili ana i ko lakou loea ma ke kipu ana, a hoi nui mai ana i ke ahiahi.
         
I ka hiki pono ana ae i ka hora 12 o ke awakea, ua hooia mai la na leo nakolo o na pu mai ka puu o Puowaina, me he mea la e i mai ana, "Eia ua la kulaia nei ou e Hawaii."
         
I ka aneane ana ae hoi i ka hora 1 o ka auina la, ua puka ae la ka Ahahui Poola o keia kulanakauhale, malalo o ke alakai ana a ko lakou Luna Nui, Heneri Walakahauki, mai ko lakou hale hui mau, ma ka Lyceum ma Peleula, a kai pololei aku la i kai ma ke alanui Nuuanu, a huli ae ma ke alanui Moiwahine, a pii iuka ma ke alanui Papu a hiki ma Monikahaae, huli ma ke alanui Hotele, hele pololei a komo i ka Hotele Hawaii, kahi i hoomakaukau ia ai he papaaina maikai no lakou, a paina iho la malaila, a malaila pu ae no hoi ka Rev. M. Kuaea.
         
I ka hookuuia ana o ke anaina, ua haawi mai la ka haku mea hale, A. Herbert i kona mahalo no ka Ahahui, ka Luna Nui, a me ka Makua Rev. M. Kuaea, no na hana oia la, a ua pakui ia'ku hoi kana e na huro nui ekolu mai ka Ahahui aku, a o ka huli hoi mai la no ia o ka huakai, a hooku ma ko laou hale hui mau, a o ka pau ana ia o na hana ano nui o ka la. O ke koena aku hoi oia la, ua hoohala ia me na hauoli e ae, a hiki wale i ka nalo ana aku o ka la i ka ilikai.

HE EMEPERA OIAIO.

          O ka Poakolu la 15 o Augate o keia m h oia no ka hiki ana aku o ke Keiki Alii Napoliona i Kona hookanakamakua ana, a o ke keikikane hookahi wale no hoi ia a ka Emepera Napoliona III i make aku nei, a nona hoi ka Nohoalii i hoohioloia.
          Ua malamaia ae ia la ma ke ano hoohiwahiwa, e ka poe pili Bonepati a pau e noho ana ma Kilehureseta, a me ko Parisa poe oia huina hookahi. O na hauoli ana nae a ko Parisa poe, ua malamaia me ka maluhia, me ka hoopale ana aku i na hauoli me ke ano lahui, aka, ua maikai nae a hiehie. Ma Kilehureseta, ua hoopuni ae la 300 paha o ka poe Bonepati i ua Keiki Alii nui a me kona makuahine Emepera, me ka hoonuanua ana aku i na hoomaikai no ka loaa ana mai oia la hauoli.
          Ua hiki aku ua kanaka opio nei i kona mau la kanakamakua, a ua loaa hoi iaia na hoonaauao maikai ia ma ka ike oihana kaua, a ua aneane loa no oia e hiki aku ma ke poo o kona papa i ka manawa o kona hookuuia ana mai ke kula mai.
          Ua oi aku na talena i loaa iaia, mamua o ka mea i manaoia, a o kona hoonaauia ana, ua kupono loa ke noho hoomalu no ke Aupuni o Farani, a ua hana no hoi o Napoliona i keia hooilina no kana keiki. Ua hoonaauao ia ua Keiki Alii opio nei me ka manaoio, oia no ke pani hakahaka kupono no kona makuakane, a o na Bonepati hoi a pau i hele aku e ike iaia, ua hooiaio aku lakou no keia mea.
          He oiaio, o na haawina a pau i loaa i keia Alii opio, me he mea la, ua oi aku ia mamua o kona makuakane, i kona wa i hoopaa ia ai ma ka pakaua o Hama, a i kona wa hoi e hele auwana wale ana ma Enelani a me Amerika. Aole nae he wahi moali i ike ia aku i keia wa, no kona pii koke ae ma ka Nohoalii. He mea pono e hoao mua ia ka noho ana Aupuni Ripubalika. Ua make aku nei o Tiera, a o Gamabeta hoi, ua hoopaahao ia oia, no kana haiolelo hoalaala kipi i ko na kanaka Farani manao. I keia manawa, aohe alakai Ripubalika nui maloko o Farani, e loaa ai ka holopono ana o na pomaikai. Aka, i ka wa e ala mai ai o kekahi pilikia nui, aole loa e nele ko ke ao nei i na alakai.
          I keia la, he Ripubalika o Farani ma kona mau hooponopono aupuni, aka, hookahi ninau nui; E mau aku anei hoi pela no na makahiki elima ma keia hope aku? O Peresidena Makamahone i keia wa, aole oia he Ripubalika. Ua koho aku nae oia ia Iule Simona iloko o Kona Aha Kuhina, aka, no kahi manawa pokole wale no kona noho ana. Eia hoi o Gamabeta malalo o ka noho po ana, aka, aole ia he mea e hoopoho ia ai ka ikaika o kona manao. Hookahi mea i maopopo loa, ke makemake nei o Farani i maha. Ina i loaa i ka poe Ripubalika ka mana no ka hookahua ana i na alakai maikai, alaila, e mau ana paha ko lakou kupaa ana no na makahiki, aka, hookahi mea hookulanalana e waiho nei ma ke ala o ke Aupuni Ripubalika, oia hoi ka hookahuli ia ae o na hooponopono aupuni ana.
          Ua maopopo keia poino i ka poe Bonepati. Ua hauoli nui lakou ke ike aku i na kanaka kaulana e like me Rokefota. Ua akenui hoi lakou e ike aku i ka poe Komiune e hele mai ana imua. A ua oi nui aku hoi ko lakou hauoli, i ka hoahewa ia o na kanaka e like me Gamabeta, no ka hooi wale aku no i na lawelawe ana mawaho o na palena kupono. O ka hooponopono aupuni a Makamahone, he pomaikai nui ia no Farani, i ka manawa o kona hoomaka ana mai e noho mana, aka, aohe mau hiohiona i keia wa, no kona koho hou ia no keia mau makahiki ae elua e hiki mai ana, aia wale no paha a lawelawe ia na hana e hoala mai ai i ke kaua huliamahi.
          E hoomanao ia, ua hoomaka mua o Napoliona Ekolu ma na lawelawe oihana aupuni pili Demokarata. Ua komo no oia iloko o Farani malalo o keia mau lawelawe ana, a ua koho ia oia i hoa no ka hale Ahaolelo. He Peresidena no hoi oia no Farani, mamua ae o kona lilo ana i Emepera, a ua hookahuaia oia ma keia kulana hope, ma ke koho ana o na kanaka ma ka balota. A ma kekahi mau ouli e ae, me he mea la, o kia alii opio ke pani hakahaka kupono loa no kona makuakane. Eia oia ke ku nei ma ke kulana e hiki ai ke loaa iaia keia mana, ma o ka hoala kaua huliamahi ana, a e loaa mai no iaia na mahalo lahui mahope aku. Aia hoi kekahi mea ano koikoi, o ka hoohiwahiwa ia ana o kona la i kanakamakua ai, iloko o ka wa e kau maanei o ke ao poluluhi o ke kaumaha maluna o na hooponopono aupuni o Farani.
          Aole loa he manawa e ae e hiki ai i ke aupuni Ripubalika, ke hooi ae i na hooponopono maikai maloko o Farani. E loaa ana no paha he mau hooponopono noeau ana, e hiki ai ke hooloihi aku i ka mana Ripubalika maluna o Farani. Aka, o na pomaikai a pau ma ka nui o ka waiwai, ka mea nana e hoopakele ia Farani mai na poino mai, a ke nele i keia mau mea, alaila, he mea maopopo aole loa he aoao e ku loihi ana, no ka noho hoomalu ana maluna o Farani.  Nupepa Kaleponi.

MA KE AWAWA BEA.

          Ua hoike ae ka nupepa o Chico o ka la 29 o Sepatemaba, no ka pepehiia ana o na hoahanau Lett ma ka la 27, ma ke awawa Bea apana aina o Colusa, a penei: I kekahi manawa i hala, ua koho iho la o Sam Samita i kekahi apana aina ma ke Awawa Bea. a i mea e maopopo ai ka lilo oia wahi nona, ua eli aku la oia i lua nui, a ua maopopo ka pomaikai o kona aina. Haalele iho la oia i ua wahi nei no ka manawa, a i ka hala ana ae o kekahi mau la, hiki mai la ka lono ua komo ae la na hoahanau Lett maloko o ua aina nei, a he mau kanaka hoi i kamaaina ma Kolusa.
          No keia mea, ua hoopihaia o Sam Samita i ka inaina, no ka lawe wale ia o kona waiwai, nolaila, ua kono aku la oia ia Herzey ke keiki pilikana nana, a hoomaka aku laua i ka hele ana no ke Awawa Bea. He pu Henry raifela ka Samita, a he pu panapana eono kani hoi ka Herzey. I ko laua manawa i hiki aku ai ma ua wa wahi nei, aia  no hoi ua mau hoahanau nei o Keaka a me Dave Lett malaila e hana ana. Ia manawa no i haawi aku ai o Samita i ka olelo ia laua e haalele iho i ua wahi la, a ua ae koke mai la no o Keaka, me ka pane mai, E hele ae au e nana i na lio o maua. O Dave hoi, aole ona ano oluolu mai, a me kona ae ole aku no na olelo a Samita, ua unuhi koke ae la oia i kana pu panapana, aka mamua ae o ka loaa ana iaia he manawa e ki aku ai, ua kipu koke ia mai la oia e Samita a me Herzey, a make iho la.
          Ua manaoia hoi i ko Keaka manawa paha i lohe aku ai i ke kani o ka pu, ua haalele aku la oia i ka hale lio, a holo mai la me kona hoolakoia i ka mea kaua, aka ua kipu kokeia aku la oia e Samita a me Herzey, a haule make iho la. Ua hoi mai la o Samita ma, me ka holo ana i kai ma ke awawa no na mile eono.
—Buletina o Kapalakiko.

E PAU ANA KA WI MA INIA.

          O kela poino nui i ka make a ka ai i holo papa mai nei maluna o Inia, ua hiki mai ka manawa oia haawina pilikia e kaawale aku ai. Ua nui ka ua i haule iho, ma kekahi mau apana aina hahana loa o ka poino, a ma kekahi mau wahi, ke hoomaka aku la ia mau haawina pomaikai, a oi aku ma kekahi. O ka poe no lakou na alo ana iloko o ka pilikia pili kaumaha, ka pololi a me ka make manaonao e hoopuni mai ana ia lakou, e ike pono auanei lakou, i ka hoomahuahua ana i na pono no ke ola kino, a e hoolako hoi i ka ai a nui, e hiki ai ke hoopale aku i ke komo hou ana mai o ka wi iloko o ka aina.
          Me he mea la, mamuli o ke komo ana mai o keia pilikia nui, a holopapa iluna o ka aina me ka weliweli, ua loaa iho la he haawina nana e ao aku i na mana aupuni. Ua hoikeike ia aku keia poino imua o ko ke ao holookoa, aka, ua loaa ka pane mai Beritania Nui mai, ua luluia iho la na dala he $2,230,000. He aina muliwai nunui o Inia, a o ko lakou mau wai a pau e kahe wale nei i kela a me keia makahiki, a nalowale aku me ka hua ole iloko o ka moana Iniana, ua lawa loa ia wai a oi aku no ka hooulu ana i na ohiai maikai, maluna o keia mau aina pilikia, i ka wi me ka papaala, ina e lawe ia mai ana a hookahe aku me ke kaana pono ia ma kela a me keia mahele aina.
          Ina hoi e laweia mai ana kela puu dala nui, elua miliona a i aneane hoi e hiki aku i ka akahi hapaha o kekahi miliona a hanaia ma ke ano i hoakakaia ae nei, alaila he hoopakele ana ia i na ola o ka lehulehu. Anoai paha hoi ua loaa mai la he mau ao kupono i ke aupuni, e like me na kanaka, ka hiki ole i na mana o ke ao nei, ke hooua mai i ke kuaua mua a me ke kuaua hope i ka wa kupono, a e hoohuli pono ae i ke kumuhana ma o kela pomaikai, e uhai wale ia la no ka wai, a nalowale aku iloko o ke kai me ka pomaikai ole, a i mea hoi e hoopalanaiki mai ai i na lilo no ka hanai ana i na kanaka, he mea pono loa e hoomaka ia ka hana ana i na auwai eli, mamua ae o ka lulu dala mau ana, i mea e hoolawaia aku kela mau lahui kanaka poino mau i ka make a ka ai.

MALOKO O KA BALEKANA.

          Aia ilalo lilo ma kahi hohonu o na Balekana. Aia hoi ma kekahi wahi alaololi, me kona mau aoao i hele a ani ka makani, a o na kauna hale hoi e ku ana ma kona mau kakai pali me he mea la ua hoopaaia lakou maluna o na polohuku a me na maiuu paha, i ole ai lakou e haule aku ilala o ke awawa, e hamama ae ana malalo o lakou.
          Ua napoo aku la ka la, a ua uhi mai la ka paku manoanoa o ka pouli aaki, e hoonalowale ana i na mea a pau. O na mauna, na kumu laau, na lae pohaku a me na ululaau, ua konouli pu mai la mai o a o, i hiki ole ke hoomaopopoia aku kekahi mea. Ua aneane meha na mea a pau, aka o na leo alala wale no o kekahi mau manu, i hoopuohoia mai ko lakou hooluolu ana, he ano hoomaka'uka'u me ke kau o ka weli. Hoea aku la makou iwaho mailoko aku o ka ululaau a ku ana maluna o kekahi wahi kiekiena olowi, a malaila makou i halawai mai ai me na nanaina nani o ka Balekana, a'u i ike ole ai mamua.
          Aia hoi imua o makou, he aina haahaa iliwai like ole, na puu kinikini, na awawa uliuli lehulehu a me na apoopoo, i hele wale hoi a hoonuanua i na laau a me na hua ai e ulu ana, a ua aneane no hoi e uhi paapu aku i ko laila mau kauhale nona ka huina mai ka umikumamalima a hiki aku paha i ka iwakalua. Ma na kualono hoi mao aku o ka Balekana Nui, ke hoea mai la ko lakou mau helehelena popohe maikai a nunui hoi me he la, e hookui aku ana iloko o ke ao uli, i hoouhiia hoi me na aahu hiehie o ka noe, he nani hoi a ka mea hana hookinokinohi imiperiala i moeuhane mua ole ai, a ua pahola aku la hoi ia a hala ma ke komohana.
          E uhi ana ka hau mao a maanei, i hele wale a anapa lilelile i ka la, e hoike mai ana i ka nani opulepule, me ka waiolu, maluhia, a he wahi maha hoi i kiekie ae iloko o na aouli, a i kaawale hoi mai na okai lepo ae, ka wela a me ka ea hahana o ka honua. I keia manawa hoi, ke kipopou hou aku nei ko makou kuamoo ilalo, ma kekahi wahi awawa oluolu, i piha i na aina kanu huita na kihapai a me na laau hua ai, i hoopuniia mai hoi e na mauna kuhoho a i hoouluwehiwehiia hoi e na ululaau, a komo 'ku la makou i keia manawa, iloko o ke kauhale o Voinisa, he wahi hoi a kekahi kanaka Europa i hehi ole ai kona mau kapuai mamua ae.
          I ko makou hiki ana ma keia wahi, ua halawai aku la makou me ka welau hope loa o ko laila puali koa kiai maluhia, a hoomaha iho la makou malaila, e hanai i na lio o makou i ka weuweu, a i mau wahi mea paina na makou. Maanei no hoi i hoomaka aku ai ke ano awaawaa me ka inoino o ke alanui a aole no hoi i manawa, ua komo pono aku la makou ma kekahi wahi poliuliu ano kupilikii, i unuhiia kona mau aoao me na kumu laau pokopoko wawana, a malalo hoi, aole i kae mai ua mea he pohaku ua hele a papa iho a papa ae, aole hoi he wahi moali o ke alanui e ikeia aku, he ano hooweliweli a ano alai maoli no, aole loa no hoi he wahi meheu kapuai kanaka i ike ia malaila. I ka manawa hoi a ka la e hoomaka aku ana e huna i kona malamalama, ua halawai aku la makou me ka mahele hope loa o ka puali kaua Husara o na Rukini, malalo o ke alakai ana a ke Duke Nui Nikolasa o Leekenebuga, e nee mai ana imua me ke akahele.
          Hooholo iho la ko'u manao e hele mamua o ke poo oia mahele ina he mea hiki, a hoomaka aku la au e hele imua me ka awiwi loa i loaa ia'u. Aole nae i loaa ka papaa-na ana aku. Aole no hoi he mea maalahi ke kaalo ana aku mao o ka puali kaua, ma kahi haiki e like me ia wahi, a ma ka hora 10 oia po, ua kaohi mai la au i ka holo o ko'u lio, aole nae au i hiki aku i ka waenakonu o ka puali la, oiai lakou e hoomaha ana. O na puali kaua mamua, ua aneane aku lakou e hiki ma na alahele, a ua hoomaha iho la no nae lakou e like me makou, aole nae he kukui, aole hoi he ahi, ua maluhia na mea a pau, me ke kakali malie ana, no ke owehewehe mai o kaiao, a hoomaka aku ka nee ana imua ma ke awawa o Tunadeka.

Na Mokupuni Inia Komohana.
MAKANI IKAIKA.
Poino nui na Waiwai.

          Havana, Oct. 15.—Ua pahola iho la kekahi makani ino ma Kurakoa, a me na mokupuni e kokoke mai ana, a ua loohia iho la ka poino weliweli ma ia mau wahi. Ua puhi mai la ka makani ma na wahi a pau. O ka aoao malalo o ke kulanakauhale o Wilihelemasetada, ua haohia aku la e ke kai, a ua neo ia wahi.
          O na kauhale hoi kahi i kapaia o ka Peterima, ua aneane no e pau loa i ka hoopoinoia, a o na papu hoi keia, ua hoohioloia. He lehulehu wale na ohana e noho nei iloko o ka pilikia a ka ai. A o ka nui o ka poino, ua oi aku mamua o na dala he 500,000. Ua pau pu hoi i ka nahaha kekahi moku kuna, a me hookahi manuwa no ke Aupuni o Holani, a he nui wale hoi na ola i poino. O na lako paakai a pau ma ka nahaha, a ua poino loa.

Kekahi mahele o ke Akeakamai.
BUKE III.
(Kakauia e James Hanuwela.)
MAHELE 2.

          Eia hou kekahi papa kuhikuhi. Hoakaka mua. He 25 iniha ka area o ke cylinder i like me ka ikaika lio hookahi, oiai, ka velosite o ka enegini ma ka 220kap. i ka minute.
          ka wa o ka effective pressure sure, ma kela a me keia iniha o ka pitona.  Ka area i like me ka ikaika lio hookahi i hoike ia.
53paona.  3.7iniha.
48 "  4.17 "
43 "  4.65 "
38 "  5.26 "
33 "  6.06 "
28 "  7.14 "
23 "  8.7 "
18 "  11.11 "
13 "  15.46 "
8 "  25.00 "
          Niele 1.—Heaha ke anawaena o ke kukaa (cylinder,) 40 ka ikaika lio o ka enegini, a o ka effective pressure, he 33paona ka in. kuea? Haina 17.6 = 171.
          Wehewehe. √ 40/1854 x 605/1904 = 17.6. Ina ua oi mamua o ka 1/2 o ka mea okoa, oia hoi, .6 ua like me ia me 3/5, a ina hoi .7 ua like me 3/4 &c.
          Niele 2.—Heaha ke anawaena o ke kukaa, 50 ka ikaika lio o ka enegini ma ke common pressure? Haina 35.7 = 35 1/4in. ke anawaena.
          Wehewehe. √ 40/1854 x 25/1904 = 35.7.
          Niele 3.—He 4oin. ke anawaena o ke cylinder o kekahi enegini, a o kona effective pressure he 20lbs o ka iniha kuea. Heaha ka ikaika o ka enegini? Haina 125.6 ikaika lio.
          Wehewehe. Area 40 = 1256 ÷ 10 = 124.6.
          Eia hou kekahi papa kuhikuhi e hoike ana i ka ikaika o ka mahu ma kela a me keia degere wela ma ka paona kaumaha o ke safety valve.
          Ana Wela.  Paona kaumaha.
212degere  0.
216 "  1.
219 "  2.
222 "  3.
225 "  4.
229 "  5.
232 "  6.
234 "  7.
236 "  8.
239 "  9.
241 "  10.
244 "  11.
246 "  12.
248 "  13.
250 "  14.
252 "  15.
254 "  16.
256 "  17.
258 "  18.
260 "  19.
261 "  20.
268 "  24.
279 "  32.
290 "  41.
300 "  50.
310 "  60.
320 "  71.
          Mai ka 212°—320° ke helu like ana o keia papa. Aka, ua lawe ia ma ke ano nui me ka haalele ia o kekahi mau mea. Ua hiki no ke hoomaopopo iho i ke ano ma keia mau mea i hoike ia.
          Niele.—Heaha ke kuanite o ka mahu o kekahi enegini ma ke 212°, he 100 gal. wai i qaila ia maloke o ka ipuhao, ua hoomaka mai ke 60° a hiki 212°? Haina 17 gal.
          Wehewehe. 212°—60° x 100 ÷ 212° + 900°—212 = 17 gal. O ka 17 gal. wai, oia ka nui o ka wai io ke hoolilo ia ia mahu wai ma 212° i wai maoli.
          Loina. E hoonui i ka heluna o na galani wai e paila ia ana, me ka heluna o na deg. mai kahi i hoomaka ai a hiki i kahi i hoike ia. Alaila, e hoululu i ke anawela o ka mahu me 900°, a mai loko mai oia huina, e lawe i ke anawela i hoikeia, a oia ka mahele ma ka puunaue ana, a o ka hua puka oia ke kuaniti o ka mahu.
          E hoomaopopo hou hoi e na makamaka i keia, o ka loa o ke stroke o kekahi enegini, ua like ia me akahi niniu ana o ke "crank shaft," palua i ka loa o ke stroke, ua like no ia me ka loa o ke cylinder, oia hoi, ina 3kap. o ke stroke, alaila, 3 no kap. o ke cylinder.
          Eia kekahi papa kuhikuhi i lawe papa ia, e hoike ana i ka nui o na paona a me na galani wai ma kela a me keia kap. kiekie i ka minute.
          Kap kiekie i ka minute.  Ale gallona.  Paona Avadupoi.
1  3123  32000.
2  1561 1/4  16000.
3  1041  10666.
10  312  3200.
13  240  2461.
18  173  1777.
20  156  1600.
30  104  1066.
35  89  914.
40  78  800.
50  62  640.
60  52  533.
70  44  457.
90  34  355.
100  31  320.
110  28  291.
120  26  267.
          Aia ka pau pono loa o keia papa kuhikuhi ma ka aoao 380 o ko "Mechanics's Own Book." E nana hoi kekahi ma ke "Chemistry" a me ko "Haswell's Engineer M. P. B.," no ka mea, aia maloko olaila, ka hapa nui, aka, ke lawe ano nui nei au i keia mau mea,  i ole ai e piha ino ko kakou pepa. He mau aui uuku keia i ko "Artist's Chemistry," aka, aole no e manao nui ia ia mau paewa liiilii.  (Aole i pau.)

No Iapana.

          He nui ke pioloke ma Iokahama i ka laulaha ana ae a ka lohe, no ka hele kue ana mai o kekahi puali o ka poe kipi maluna o K agosina ma ka la 2 o Sepatemaba.
          Mahope iho o na hoouka kaua ma Nobeoka ma ka malama o Augate, ua manaoia ua pau ke kaua. Ua lele mai la nae o Saigo, me kona mau koa he 300 a 400 paha a okipu aku la mawaena o na laina koa Imiperiela, a holo aku la i ka hema me ka awiwi.
          No ka nele o Kagosina i ka poe hoopale aku i ka enemi, nolaila, ua lilo ae la na Hale Aupuni malalo o ka hoomalu ana a ka poe hoohaunaele, ma ke kipaku ia ana o na Luna Aupuni i hoonoho ia'ku malaila. Ma na lono hope loa mai ke kahua kaua mai, e hoike ana aole he kulana ikaika o na puali kaua kipi, a e lilo ana ka lakou mau hana i mea ole.
          Ua ili a ua nahaha ka moku kaua Iapana o Riojo Kawana, i loohia i ka makani taipuni ma ka malama o Sepatemaba, a ua manaoia ua poino na mea a pau.
          Ua make mai nei ke Kaikamahine Alii Imiperiela Seikana ma ka la 2 o Sepatemaba. He kaikamahine oia nei na ka Emepera i make, a he makuahine hoahanau hoi no ka Emepera o keia manawa, a no ka manao nui i na kulana kiekie, ua mareia oia me ke Taikuna 14 o Iedo, no kekahi mau makahiki mamua ae o ka haulehia ana o ka ohana o Tokugawa nui o na Siogune.
          Aia no ma ke awa o Iokahama na moku kaua Amerika Tennesse, Monokake a me Alerata, ma ka la 6 o Sepatemaba. Ua manaoia e ku ae ana ka moku kaua Ranger mai Kina ae.
          Ua hoikeia ae ke aneane nei ke keena kaua e kuai i 100,000 pu raipela me na lako e ae mai ke aupuni mai o Farani, ma ke kumukuai $350,000, a ua hoouna ia'ku nei hoi ke kauoha i ka Hui o Favere Beraneta ma Helevitia, no 5,000,000 owili poka.

AKAHI A KO KA MANAO!

E KA LUNAHOOPONOPONO: Aloha oe:—
          E oluolu paha oe i kahi puolo a keia malihini e hookomo iho ma kahi kaawale o "Ka Lahui Hawaii," oiai, he mau pule helu wale no koe, a aui ae keia makahiki.
          Eia ma ka aoao komohana o Waimea kekahi mau aina nui malkai i kupono no ke kanu ana i ke ko, no lakou keia mau inoa: Kekaha, Pokii, a me Mana, i hiki aku paha ka huina o ko lakou mau eka i ka 2,000 a oi aku paha. No Mr. V. Knudsen keia mau aina.
          Mahope iho o ka hooholoia ana o ke Kuikahi Panailike, ua loaa mai ka manao i ka mea aina e kanu i ke ko, a ma ia mau la mai a hiki i ka pule mua iho nei o keia mahina, akahi no a ike ia aku ka hookoia ana o ka iini a ka manao.
          Ua hoomaka iho nei ka palau ia ana o na eka 4, ma ka pule mua iho nei o keia mahina, no ke kanu ana i mau pulapula, malalo o ka hooponopono ana o ka mea aina a me na kanaka mikiala hana, no lakou keia mau inoa pakahi : K. Kanoa, J. Kaapuwai, J. Kaale, a me Maemae. E hoomaka ana paha ke kanu ana ma keia pule iho.
          Nolaila, e na keiki ponoi o ua mau aina nei i auwana aku ma kekahi o keia mau pukoa, ina he aloha aina, a he aloha makua a aloha ohana paha iloko o oukou, oiai, ke hoomaka ia nei ka makamua o ka pomaikai, a me he mea la, iloko o elua makahiki i koe, alaila, ike ia aku he hale wiliko e ku ana.
          Ke hooki nei au maanei. I ka Lunahooponopono ko'u mahalo, me na keiki o ka Hale Pai.
JOHN K. AIPOALANI.
Pokii, Waimea, Kauai, Nov. 20, 1877.

No Kina.

          Ua pahola aku la ka wai nui ma na kapa o ka muliwai o Kanetona, a ua loohia ka poino nui maluna o na waiwai. He mau mile lehulehu wale, kahi o ka aina i holopapa ia'ku e ka wai, a he nui na mahinaai i hoopoinoia.
          Ke hoomakaukau nui nei ke Aupuni o Kina, no ka Hoikeike Nui ma Parisa, a ua hookaawaleia he 16,000 kapuai kuea, no kona mau mea hoikeike maloko o ka Hale Hoikeike ma Champ De Mars, a me kekahi mahele nui ma Teroedere. Mawaena o na hana hoohauoli a pau, oia hoi na hale me na puoa maluna, na ano hale makeke o ko ka Hikina poe, a mo na kauhale liilii o Ninegipo, i laweia mai ma na mahele.
          Ma ka la 30 o Augate, ua haalele aku ka moku kaua Amerika Ranegera ia Honokaona ma kona alahele no Iapana, ma ona la i loaa ae ai ka lono, ke pii ikaika mai nei ka mai Korela ma na wahi lehulehu wale, ma na kapakai a me waenakonu o ka aina.
          Ke ikaika mai nei na hana a ka poe powa moana, mawaena o Honokaona a me Kanetona. Ma ka malama o Augate, ua lawe powa ia e lakou na dala he 30,800.

          Iloko no hoi o ka manawa i hoomaka ae ai ka lapalapa ana o ke ahi ma kekahi keena o kela hale pau ahi, ua puoho mai la he kane a me kana wahine wahine, ma kekahi keena okoa aku o ka hale. A i ko laua wa i kiei mai ai iwaho, ike maila laua ua kokoke puni loa owaho i ke ahi. Ia wa no i huli hope aku ai ke kane, hopu au la i kana wahine, a hoolei aku la ma ka puapuahulu mailuna aku o ka hale a haule iwaenakonu o ke alapii me ka maopopo ole o ka pono, no ka mea, ua ane pioloke maila ia wa no ka pilikia. Ua hoomaka hou mai la nae ua wahine la, e huli hoi hou aku iloko o ka hale me ka uwe ana no kana kane, aka aole i hiki. Ua puni loa ae la i ke ahi, a na ke kane no hoi i imi mai i kona pakele.