Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 50, 13 December 1877 — KA NANEA EEHIA! O NA LA I AU WALE KA MANAWA A O KA HIHIO ILIHIA A KA UI LEON ROSE! KOA KAVALIA OPIO: NA SEPANIA EKOLU! [ARTICLE]

KA NANEA EEHIA! O NA LA I AU WALE KA MANAWA

A O KA HIHIO ILIHIA A KA UI

LEON ROSE!

KOA KAVALIA OPIO: NA SEPANIA EKOLU!

lh ir,/-iAia o ka T\\>li Eth\a. MOKUNA IX—IIELU 30. K. x j 'i'.i lu* mnin.il.i ur Kl*m* l>>Vw*, \*.y\ lim-. W* r.* l!.t iur WK !.fk»U, »« [\ + u\n\ ii 3i a ht\im (•> ~ «* h . )uo.-- iu*i aii.i i iir p%k« r* PANK h'Mi niaili n.» muliliini no:. U;i ik< au i u;i moa huna a j>iiu oi;t walii: ,'iK.i h. alia la na inea ano imi au e wln'woiio mai ai. "Ai>!c {'.tha <> nole una k»»u hoomaopo|>o iii<> i kt> knnin o ko'u ii'>ho hak;mu ana." wahi a'» i j«UK' aku ai Aolo anoi hoi ho j ono ia'u e ninau aku, owai ! la o<- ? A i>ohoa hoi i K\ta ai ia oo kri»i liko n.\ na uioa huna o ko kakoia o Mot nati!o, ( "Aolo l<a o iko Ana owai la wan," i ! jvino mai ai na nialihini uoi— uu likt* j*u ia u»t» kou inako ana. kv hoikoia aku ia 1 mihu inoa a |>au ia <¥>. Aka. o hoomanao <v i koia moa. a ina <» hooko ana i kuu iiiau ok'lo. alaihi. oia kou maalahi ana— lu-nu-a wi iiw. li ki-hoiko nku au i.* 00. K iiaalolo «.h' i koia wahi i koia no Ua li.numu mai u.-i o IVtna Paiiila i kok'ihi o uhai m.ū malu»jH> »m. ;» i ka h..ra j<m»oi <• koia jv». o hiki mai ai Ki-i —1. hci«> ko',«. (V m»<». a *• l<» aa i.o ia <«' k< •..»*»> k**lio o ku makaii k.tu .i!. » nia\\.»li<) <» ka hah' h<»>>kijv« au ; ii. l».< ;>s I'. haawi Lik- 1 aku l ka uku h<»o'.iii»a!iina no ua kaa la, ,i iioko o ka h <v.« h<»oKahi «,(!<' n**, uui k»>u ui.v 1 i»:i**a aku a kaua < kant iilio Uih. v haa i\-h'inai.s' Nri.uko«, i.u w»u ui.i, "H«* lu !a k. kum i o: koia |<uaj>»iaiittm Mai<>ko o k. ia ka<>;i.t o l\aula» a\a. kahi h.>i i »»->i».> :u «»* k*»»aka h< loh»iU<wti \*.«li. « »»!< ?.* l.una li<«>nu!u Au|hh«i h. i. a.»,. i.v* . i \*.» i ka |».*' iu««A kv»k.' h*> u,.lu ti«a)u(tiA.'i n.« kj* Ukou n«a*a l«s*!»a HM J. .»!.». !:» >i. , I1»< i k»;* I4»a:t »*i. !•«**» • H "• • .'II 5 '« ' ,«it 0 Ni;;*M lt«ai a» -i««», • » h ■ A v *t.«! n~ t,< H k'i au^ m. i.« .-ii ,»...« *.*, «.<*i* »»«.« s « «* 1«..!«,. I .< k •,« . <Ktllt«x>>*tg<«> *

Ua |»ti« niaila oia i keia mAU tua|nioa olelo, nte ki leo ikaika, a ia īnanawa no oia i huli a ? ai, a uiau koke aka la ma kahi iioulii li o ka luakini, a kaalo aku lu. mawaen l o tia pou, a nalowale aku la mai ka ike a kyu inau maka. No keka lii mau winuie, ua ku iho la watt me ka nooooo nni no keia mea. He uiia kamal ao loa keia. Me be hihio īa keia imna >'u, a naio koke aku la. Mai ko'u mau 1 >akHo ho|te loa ana. aku inaluna o keea nau hehiheieaa, aole ioa wau i hiki k« lea i kona mau ano %pan. O kana nau olelo hoi a pau ua SHkwi maila ia i; ta manao anoninoi iloko o'u. Nalu wa b iho la 110 aa iīoko o'a iho, anoai oTē lelno waiina keia o ke Kauna Ferena leza, a i 010 ia, o kou wahi aumakua |«noi no paha, ua hookahuli mai la ma ke ano kino kanaka, i hiki ai ke hoaoka laka mai ia'u no na poino e kau mai «: la iaa ke alo. Aoie loa au i Sao ka oiaio o kana mau oleao. A waaho molaeiae loa mai la imua o'kou nooinoo, o kela mau kulu koko mailoko mai ona, a iluna o kuu mau iima, lie niau hoike oiaio ia no ka pilikia e ili nmi ana malnna o'u, ke hoolo aku i kana mau kuhikuhi. Iloko n0 hoi o ka wa e lnaieleia ana ka manao no keia mea kamahao, hoii aku la au ika hale hookipa. la'u hoi i hiki uku ai ma ka hule, no ka mea ua poeleele iho la ia manawa, aoie i kana m.ii ka lele o ko u hauli» i ka maalo ana ae o keknhi kaa, aole 110 hoi i etno& ku ana iloko o.ka pa. Lele iho la ko kahu kaa ilalo, ako hamo wale la no na kanaka uui i ka hulu o na minla ona, mo he la « iohi ana ?ka papa o Maukele, a lmttwi ao la i kana olelo kauoha e iaweia mai i manu a me ona wai no :="i .-p: ; "■ V..: i la wa īiiHau aku la au, aia la hoi īhea kau mau ohua, a mahea ae nei oe a hoea mai nei'? Pane wai la kela, Mai Tole<lo mai nei au nie kekahi keonimana, a hiki wale iho la no i Ivalataruva nei, a ua kauoha mai oia ia'u, e helo mai ma keia wahi e kakali aku ai. no kekahi malihini eia ka ianei, a e hoi pu aku aua nie ia. Oi nokt« wal»» mui nei lioi au ika niele, a aohe.wahi mea a lona iki. ilaopoj)ii iho laia'u,'aole keia he mau oloh» alapahi waie, aka, liu man lioike uiaii» loa keiai ninau koke aku au, l'a ik* pono aneii <te i ka heleholena o u.i kooniuiana l:u au i lawemai nei. Aole, walii ana. aole au i hanina iko iki aku i kona niau Liona, ua hoaahuia oia i ke kapa a puni. nue he niea la he mai j»aha !a. Ho koloka uliu'i luihi. aiu i la, wahi a'u.A«>, wahi a ua kanaka opio nei, he like loa ilri> la no 11« ia, ke ano oka lole loihi e aahu ana. A'aila, ua poloh : «h*, wahi a'u. Owau m«i no na kanaka la an i J\anvi In le inai la nolaiU, »• hv>oni.vkauk,.u koke • ! II nio,- make aku ana kakou i ka hoio i I kei.i po a wo. ! Kahea aku hiplu ia lUolo. e luH>in«- ' kaukau koke mai i ko maua inau walii I uka»ia. a ke puahia wale la ua wa!»i j kauwa nei a'u ma o ainaanei. l'a h«»i;ke uiai la kona mau hiohiona i ke ai*o 1 kahaha. n<» koia puahi. t Av t» lUolo. ua UH>h»a inai kekalli , uu*a>ano imi. a he «nea jx»no hoi. »,Vw 1*» hoi awiwi aku i M;»»K'Thl». kahi «wi L-mwmU* iwu ai Uv> kokahi loīiii i h,V ia ae nei. K unu jk<hu» ih^oo, • li» u.-* iii.iikvti \\mlo i:>» ka k.oia |4i ! |Miiapan \ : a e heopiha iho hoi i k.* k«. a e pa& he» i k»U pahnkaua ko\t ka l»«tk.t-<ik.iti t»«u i 14» wa s pau. Ke h.t ih s k.\ pJtha e k* l no ka h.ilaw.o kt «uaiji au* o 12.u>io, Aua l.««»k«- U oi|t 1 kv »i > wlwo .<K taa ko;u hton^|. I a h k: ta k.iua kt kut aku i lii |>s e:«-»ci i jMX\ni l\l aku k* n* maiMU o k.v,».« J o) t " niAoh e*» ,K-»tJn. r..t k->; pu j\tu.»i>ana. a e a-<o ti... ,»:ut >».' »s~. iu« l ,, ' v w i r x j\ka alMt » 4 . »U-'t . kt iuk.i k*«,* i me 1.4 u:.v«:a(;,. 1 !■ i.< W,vlu hM h •• »kt« »,* (l|t <-« tt tkx 4«; •« *.v ■. ? <

•.<>. iaia no k&na wt: • i iklo o kaUm&a luaa&a» aī" -i*i,- r r '( no boi ei& ila fcoograkft au < . Kxjle mamnā o ,ka«alo. Pf .;- li< r ; : la hoi au, owiaa no ka m ; :* - ilama i koa dāi&, & in&e po aa ma ke aianai. <■ s 3 mea U ie hoomaukai ... . . ma kona jsaiiaifia Eem, Im : • - nai la ©ia ike keew», & lie ila, noka kooko an» i k& u. ; . .iia,- < o kia' paina pupaaknlu an - _ ila«a wahi kaawa nei a'u : pu ponapan&, & kodko> nke iaiaau pu ilpfa> okona ili .• (; ae koke mai la oia, ua mBK! , i aea a pau, e kuu Haku, ua :..- t »i:v;i pono keia po—:&keaaaua< i '. ;e paha lie manawa nam e a 'u.: !.-< keia, no ka hele aua: he po iī : -i nae keia, aka aole i kae .b > : uua, meko lakou mau mal«i»<:»i:.?j:.i .alali t a aole o'u kanalua e'h<K riaftei i anei kua Haku i kaawihi ■ n-'. i' u . iluua o lakou. 3 <-is nr- Eaolo, aka, i keia hora, ua t r-m ia.t ;na o kaua kekalu hana nui u o Uwelawe aku ai me ka uia a .i -.iou, 1 k-. \.*a no hoi ua makaukau ma l 4 •! ea i koe o ka hele wak I 'ku r , .3 la no hoi ke kahu kaa |ma . •» k rsa ū o namiula. O Haolo hoi .i -. malunao kekahi lie hoima Tok-iio hoi e haalole i• i. jti ,io nei, aeeaela no hoi au ō k{r.Kia, haawi aku ia makou i k( r .>] 3 ioa no ke kulanak&uhal !•>*. * .va, a holo aku la maol ' ': • <41 iauna ole mai. -. I N,A \ i • v • 'w :;.0<.i.»»•«■.*"••• '■ • • K:» li.v ■ .ft ■- I 1 ■ - , c. ; . nao muwiu, ī auaka ole ko iakoa paloua.. Ua ]ūli pu ko'u mau noonoo, a hookanaalio wale nc la no nae. • No na lioi-a ekolu ko uiakou holo ana me ka mama lauua ole. He nani a molaleua po nei. Ua makaikai aku la ko'u mau kii onohi ina hoku, ia makou e haukawewe nei, aka, aole i loae mai lio mea nana e hoolealea i kux» manao, a lumai hou ia aku la au iloko e na manao kuhohonu me ke kaumaha. Ho niau nnnuie mahope iho, ua puiwa a* 1 la au i ki* kahoa aua mai a Hio--1» ia u, nie koua hoike mai, ua ike oiti he olua niau kanaka maluna o na lio, tia hala aku la uiamua o makou, a » k«".:i ka wa o hooinukaukau ai no ka hoopalo aku. Pano aku la au, aolio a kakou moa « !n»j\> ai iio kokalii |hh> i omi ka nui niamna w kak<-u. a ;ukkū uo h<»i aoK- i lak,» poin> ina moa.oha. Ko manao noi ;m ua makaukan j»ono paha kau m.m pu jt.inaj»aiia. Ao ! Oia ! wahi aua, o haawi ananoi kakou i kokahi jwam m> ia jkk«: ua hopolnipo walo j!<» uu, u hiamoo auanoi i,»o. Ho maa n<» ka oo in'u i»o hianioe walo iiw kou kulana kiai. Aolo pola o kun hnku, aka auwii jm|pa o hiaino' <h< no ka fe<K>hiolu aua. I maiuua ao o ka maiwua e hiki luai a\ | k* la»ra o ka hmuli iieikaka miin, | l a jkuu» «' Raolo. Ho mon \\-»hv- ; Uia no lioi h,>»nAU** ana mai k aolo ho kanak* luunui valo. E Kvi *k\ a o hoo]vi!o «iu hoi i m btHtjHitwa mai, Aolo i Uu «alo iltv> itwi kun K«W nm I U |«aa)v(Mina o U)Hiai IKK «M IKM kaah» ana ohu mau kanak* mm b l»akxVl »I*4o, DtO IM l^hh<4ett*att<» Hakih» mai h Uiw m. ma. mo im awihi ana o ka b(Htnuilc«K\ ak*, lu» i«*kalu kumu ImmMi» mu U Uua i* a h>4o® u U mt k» Im»« <&u ka«a U*k*kt «4<r «imi, | « mmh|hik jik» »ho la mu. ob» laua MaAMM « U >**«« a k.4,%1i iu.il i* «Makmi imi likki, Uniliol* aiauuL a niak«» ka« ««ki IM<lMMvht bkī« ■> o »i i,i uui«tQ ko k<iw &ktt no ka UV»«in o IM Uko laua Maa Ih». H•' "'ī'i. o U*\4o am ka pun.« <• i, U.v * n mv \ s;« \:Jt o k\■■.ka , ka V ' -V' ,t k.o o ku ttii* kt i. .i, U; \.»'„ »k4 l klu.Alwl;, W X» , 4,

Vbkmrnmm> maopopo akn be pmwi ata vißQa <s««d a jb» iek ieiebeleim «UuOea. Aole «nēi hoi £ pono i Ira« haku 3taiiir«ta dbLtala? /; a Ge , e koike m u aaaoiai k«&«au Hkea ilm maamm 'i B kilimu oe o keia, aole « hai mai ana i mea e ai iaiaīih». tJa ike pōaīo oe ekma maaJhaadbani *, K.o laaaāo.««l aa*, he meapmo ia*u 1 s hoike »© iWi bim xasmao feodb«oi" Aia so 9fiUL I» ob fan kaud»jp|tii. Kokein ahaiahok>a&& m«d aei pa| fl a kakem, » i ele no kan paa kela pal j i kekaii pa pannpana ma. kua liina, &>. laila ttn haoie akuneika j>an ko-lu t He mkma poao ole inaoli keia, wiitian: U -bxb&u aka ike kaliu V»\ anoai h®i hfi kaaukn no paha kaoe, a> le aeoei ka'u. ' * | Kinau koke aku lao Kaolo i ua hoo kele kaa nei, a pa&e kikoola auti la k» la, me ka olelo maiaole gji& lawe jk iki ia uaau mea ma koua kino. | Mai mauao nui ia mea, mAi a'u: |3E iawe ae no oe i kekahi mau puu ko-li 0&a pu paaapana e ae. Wehtj ae lai < Baolo mailoko ae o na ili waiho puv— Mao ka Pope Hemoiele la ! wahi a Ba 010 me ka hooho ana, Auwe I ua hoo pihaia no hoi na pu a pau la» eia a«rae ka hoi aole. | He mea kupauaha no ka hoi, me |fc lele o ka hauli t mamua ae o ko kakoi hele ana i3ii uei, ua hoike n»aj otj ia'n ua lioopihaia na pu. Ae, ua leiki ia.u ke hooiaio aku ii mea, wahi aua q» liaolo, na, hoopihi hoiau ina pugr j»u, me kapaadiu me ka poka, a ia'n W; |. c i ft -i ruaj| 1 »ini . ;;!&», JK '" ' ' *■: ; j Al»a ! he jx>e manaoino e ae aaei ho kekahi mala<la ? T. a hoao mai anei ke kaiii poe e hana i leekahi mea hoohoka i pilikia ai kaua ? a e paa auanei kra iloko oka uiuii. E hnkilo ]moo iho anotū hoi ke koe la no na piW o keks hi mau pu. Owau hoi ke nana ala au i ka'u po noi, a ua kaliaiia nui au, i ka ikfi. jfu | iho aohe j>oka o loko, aka, he tdiu ab [ ka mea Fhoopihaia ai. j (Aok i