Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 51, 20 December 1877 — Na Mea Hou o na Pali Koolau o Maui Hikina. [ARTICLE]

Na Mea Hou o na Pali Koolau o Maui Hikina.

E knu Lt*i Hloha K\ L uiei Havtaii ; H* -Mina keia » oe:— Kp niiUi mahina A*ofc>i ktv k*a* km- ■ wal»» nna, mai ko'u |la i waih<t akn w i kou Haua, * Ih' nwn pnl* loihi no hoi ko'u kanwalo loihi aiia mai k«» kula» nakanluk hlīī m.u, m.ū kn horA ho|p<* Km a'u i \raifto nku ai i ka'n kanana hi>(«e i kou .*mK Unnuii ht«l»ih<flo. iuai la t>ili i K-u>iak«hi, m i k* U j*»ho «,>u tv ia.\ ka mh«!o olu o Lolkia : & ukiihi i\o Mtt n ho»4A'Ui!4 hou akii iim ke>u iiuu kii t«nohi I«<i imanU. » kr m«i aku iiim «ii i kn )oktmi4<k*i o kou m*)ana)ftmatitoVu hou, a it»t» k# «\htMitti w«ip«hi o ktM o a* U iimu au • kuiiii^a |hi aku mn« tx\ ma krk iimu km« hjui iualuiia «*v a kv inAnjh> «ri «m, o b ii«> kv aUnui <■ hui h>m ai iim* kv

ko «l <h» k» iuk% ii«i "* j r* U<uiK W> U «kn ko k«<NM *lu «w> |b* |w:i «4c o U tu «nihti «|t« ; bk4 •«» i fc.>»u k«<r<i*. « mk *\tbvi kil»* |KHH«(MkiK» «n« ī k\m mMi kv*«mtt, 4» U |*u *4? k« Wt» « «w k« <uva i w>h» wmi k* nwlulo tiui |Uv i kvw «Jk*M « ka «m i«r#*a* o ka h» * um b» U«U o k* w»«s «u« bi k«r* ,j&V|IM .?** I 14« «H )KM ,» k^MA I» 1X44 iMlill, « tM*«l »VH i U »«<.4 kvt UhW 0 Un ki4*fcv M

« i ha k*m,« Mei tMoiq& ilmi 4i Ma ko&ahi waiwai >:- , Uahmaloha hiko, o» IJwe nai ae aae bn dbhai «a makoa M akß: .ai» sea&>;b-%St lua, a meka haahaaio ha paawai » }?»- asa ae «i ao 1 kxa& man haaoiolo: £ob aa* iasfcfK aioha» Kaa oae hauan hoi, - I ;v O oe ao hoi ka heioa, K» oioi o Maoi Mikioa. O keia nuo hoaoklo m&luna, m toWK kaa ia āku me ke aloha, a he laoa

manao, ua lauaa aku la ia m&u ehnelia, me ko'u Papa, Mania» maloko o' ka Paredaiso nani. Auwe ! Aloha iao.; Kk ano o na pau koolau. O ua pali koolaa o Maui Hikina, o ka puali o Kamaoiuao, a ma ka akan hoi o Maui Hikina, e hoomaka ana mai ke i kahawai o Hoopuola a hiki i ke kiei ana aku i ka uapo o Heleleikeaho, he aneane he 30 mile a oi aku ka loa o na p»-!' koolau/a mai Heleleikeaho aku a hiki i Puaalun, paa o Haua; a mai Puaaluu aku a hiki i Kahikinui, ;>ale mai o Kaupo. 0 keia mau mah«le nae a pau, ua komo lakou maklo o ka apana auliaa hookahi, oia no ka Apana o Hana, kahi

hui a oa lit e huieuu ai i ka wa kahiko, ao ka Mea Mahaloia C. K. Kakaoi ka Lunakaaawai e uoho - hoomalu nei oia keia apana nui lauaa ole i o a ia aei. O ka nahele ulu nui tna na paii koolan, oia ao ka iaau kuawa, he paapu haalele loa ma ke alanui ht le, e kn ana ma k«la a ma keU aoao o kmaahele» & hooiuaka kamahole e keehi mua na kapuai hoki i ke kahawai o Hoopoola, a!aila« ua pan ka ike kauhale ana, no na mile 8 a 9 paha e hete ai, e pii aua he mau {Kili, e iho aua he maa e au ana he mau kahawai, e alo Aia he nlu oaiieU l , me ka loaa holo ole, a mjci aka i kahi o k&uaka, a {tcla iho la e hele ai a hiki i Nahiku, kahi a ko oukou kamahele nei e mulii nei i ka waiwai o ka hjuua. — Nahiku me KONA HIOHION'A. Ua lik« w.ile no ka hioluona o oa aiua a {>au o ua }vili k<x>lau, aka, ma ka \frailu> aua a ka aiua, ua huli like aku ko lakou uana ana nu ka akau, oia hoi. he kai maniua ponoi inai, a he kuahiwi ma ke kna mai. oka aina o Nahiku, he kiunu no koua kapiia ana, oia hoi keiu : he 7 tuau ajwua aiua liiiii e wniho like nei ma kahi hookahi, oia no hoi o 1 Honoluiu-uui 2 Honolulu-iki. 3 Makupipi 1. 4 Makapipi 2. 5 Kukui. 6 Opikaula 1. 7 Opikaula 2. 0 kei i ui iu apana aina iiiiii 7, oia ke kuiuu i ka)iaia ai keia aiua o Nahiku, e like no hui me ke kap.Aia ana o Nawai eha, mai Waika(>u a hiki i Waihee. 0 ki aina hoKx>ko,t, h«t kuawa ka laaa nui e ulu ana, ua noe ko lakoa ulu aua, ahe ha|ta ka uiu ana o ka hau a ine ka hala. Hh luau ki|ioho|w4M> hoi na wahi a na kainaaina i kuloana ai, a o ka hapanui o ka aina, oia no ia i k» An> puni ma ke ano aina aupuni. Oka waiwai o kwa aina, he aina ai keia» I» ikaika }oa na kaiuaaina o k«ia wahi i ka mahuu kaio, nala, « m« na aw* lib\ a sa he mea ulu wal« ra«i ne ka maia wa keia wahL H« nui no Hoi ua wahi e Utaa ttkai ai ka i-a i na kamaaiika o ka aina» i ka «a « M» «m kWu i ka lawaia* loaa wH m kob lca< Kala. NanM. Uoam* AImMwK HiwK Opihi, a *»ui ak% oia kv> kai «mu ia; oka o{xms Oopn, HlkM»* K«4 akm o keia maw »a i M« I» «bi W ma« im <»0 ImomK «ni le&m Palaii * mm, bi wiw kMM Mk„ iuikoK>haa k«k. «nfe ka«« wi ai Ima mm, m k«i* mi « Ihmmm ak« i I» «m--hiko aUm w* HaM AwkJnm 9»

M«fc*pMU ♦ Jfi«M Mi 01l Itek IM «i ml* i* M « b* iK»kui*wM laft mm «*l& « ledMy lnft» M» «M bfc Ml laīkMl * U«M «MM I* «WM )feMN Ui|M. J Sa nm & 14 Bax»s M k«M « fc* H*fe« X«fc*« «ri W k»» «4tt I »4 fcMM * M* (M W wwUmim wml'iUia «m kM*»fc* i

fc«j,« fc»SS6> a& kek hm «W * ■ ■' iĪa.'iba ' L' . a*+m ':*» Upol l .a»w«fa#lWh>it.>l |»¥kwal"o h«tLo eei.okaah» 16 a^.-^:fc ®a fea laakiai, he k^i&gjga

ko iakoo haawi«a : hemam ipahope ihooka ; o m majsm- haipula, e oill an»i ba Js ktik«, ae k*mji ako ia iakou # nooI noo pa lakoii no iakbq iho me ke ano i oko ke Akua «wilama %*a 1 ka lloi a eoe ke Anpuni iloko o oa pilikia he )e-

holehn wale, a mahope pau o na ānaipa ma ka laa|tini, ua haawi &u hemaa papaaina kaiai» am ka hale o J. Kwkoi, itw kq kooo jpa akai naicaf m&aina e olioli pu niai me ā'ti aiaiamaa oapaain* kuUūa, ahe inea hou ia ia lakoo, no ka mea, oko lakou naaa nmai! ka wa kahiko, aole pāpaaina hni a |la- ! koumakahi hookahi, ua aoho no kela me keia ohana ma ko lakou hale iho, aka, aole au pela i hana ai, ua kauoha aku eu i na kamauna e hui pa mai me a*u ma ia mau papaaina me ka hauoli J(upono, ahe nd" hou ia ia lakoo. Nai na mea ai i hoom&kaukau ia taa ka pa» paaina, ua ai aua ko'u k» pau i ka w&i aka Naulu. Ma ka papaaina la Kuokoa, na oioolu i ke Anaaina Aupuni Prof. W. D. Alexander ka hm pu ana nni me makou ndria papaoiaa, oa hoonuu aa hoaai a pau oka papaaioa il na kohi keiekele o ka paakolo, a aole Loi au e hoopoina ana i ka hoomanao aea ae no 4ohn Kaiwi, ka mejk nana ikokna inai ia'u i ka papaaina o ka la o Hawaii lieL a i ko'u makam&ka otaio J. Koikoi a me kana lede i k« ae ana bU i ka laua no k% howiiKNO i u la knlaia oke Aapmai, % me Frank Field, he malihini no Amwln mni, i kuiliina pu mai jne a'u i keia leaka ana, a o ka'u makapeni aole hiki k» hoak» ae i ka mahalo ana ae i na keoaimaeia a me na lede o Nahiku nei, i ko lakon hai pu ana mal me a'u tua na lealea oia la me ka maluhia.

Maho|>e o ka pao in o na p&pt&sn&, ua malama ia he nuui Imloa H«w«ii ni&lalo on& ruU inaiao, a mawaena ioia mau lealea, ua hiki ole ia'u tn hoo)Mnn i ka haawi atia aku i na niahak» ia IVmara Miki a„me Kalaniuioewai, a ta*hoj>e o ka )>a«| ana o oa lml<«_J»auolī i uialamaia uie ka haunaele oK, ua hookuu ia ka pa|iaaiiia me ka uMluhia» a ] hoi aku kela me keia iuea i ktma hak iluv Kc haawi pa(kol«i aku nei ka'u tuaka(K:ni i kona ak>ha waunukM i na kamaaioa o Nahiku, a o ko u weiina ia oe e ka Lunahoopunhpooo rm koa luau keiki liioa kkai oka Hale PaL Uwaa nomel» aloka, B. W. Ka.wa.nmiL Nahiku, llaow Wov. 30,1877. I