Ka Leo o ka Lahui, Volume I, Number 14, 5 September 1889 — Halahu ka Hauna a ka Awahua. [ARTICLE]

Halahu ka Hauna a ka Awahua.

Ke walaau mai nei ke Kuokoa, e olelo mai ana ke hoala nei ka makou i na manao hoino a ke paipai nei i ka lili kue iloko o na kanaka Hawaii no na haole. Ua helu mai i ko makou mau kina a me ke ino no ia mau hana, me ka hoakaka mai na hopena poino oia mea. He oiaio, o ka hoala ia o na manao eneenemi a lili kue mawaena o na kanaka Hawaii i na haole, oia kekahi o na hana ino loa a ku i ka lapuwale, a he mea pono e kinai koke ia, a o kekahi hana oi loa aku no hoi ke ino, oia ke kamailio hoopunipuni a imihala wale o kekahi poe me ka hoao e hooko ia ko lakou mau manao, oia hoi ke kau aku o ka poino maluna o ka mea a mau mea a lakou i enemi ai; a oia ke

ano o ka Lunahooponopono Kahuna pule o ke Kuokoa. O ka hilikau ana a me na hoao ana e hoopilipili mai i ka hewa hoala kuee o na Hawaii i na haole maluna o ko makou hokua, he hana ino a lapuwale loa, i piha me na wahahee imihala i wahi e pani ia ai ko makou waha a e kau ia mai he poino maluna o makou. Aka, oiai, aole oiaio o ia mau olelo, nolaila, aole makou e hopu a kuemi hope. He hoopunipuni ino loa ka oleIo ia, o ko makou kue ana i na hana apakee, apuhi a poholalo maalea a na Parisaio haole, he kue a he hoala enemi ana ia i na haole—aole loa he oiaio o ia mea. Eia ke noho nei mawaena o ka lahui Hawaii, he lehulehu wale a nui loa na haole i hoolilo ia lakou i poe Hawaii—i aloha io i ka lahui a me keia aina —ma ke ano o ko lakou noho'na a me ka lakoU mau hana. He poe i lili i ka pakaha ia o na pono ponoi o ke kanaka maoli, a i kue hoi i na ano hookele aupuni kapakahi o keia au. He poe lakou i hoike i ka oiaio ko lakou aloha, a ua kuilima pu me na ewe ponoi o ka aina. A pehea la makou e aa ai e lu aku i ka anoano o ka hoino a me ka enemi iwaena o ka lahui Hawaii no ke kue aku ia poe haole makamaka oiaio? Aole loa i hanau ia mai ia ano ohumu lapuwale iloko o ko makou umauma; aka, ua apo makou ia poe a ke noho hilinai nei no ka maikai o ko lakou manao a me ka oiaio o ko lakou aloha i ke kanaka Hawaii. Ua lawe makou ia poe ma ke ano he mau makamaka, aole hoi he poe enemi. Aole loa @ makou mau kumu i kekahi haole a mea e ae paha; a o na hana a kekahi poe haole; na apakee e kolohe maalea a ka poe manao ino; na hoopalaimaka a me na wahahee hookamani: a me na pakaha limanui i kahi pono a kuleana iki o ke kanaka o ka aina— oia ka makou i kue ikaika i na la i hala ae, e kue nei i keia la, a e kue mau loa aku ana; O na haole e olelo mai nei ma ka waha i ke aloha a ma na hana nae, he enemi, ua kue aku makou ia poe ma ka lakou mau hana o ia ano, aole ma ke ano pilikino. O na hana a na Parisaio maalea i uhi iho i ka huluhipa maluna o ko lakou mau hokua, a hoao malu nae e alakai hewa i ka lahui me ke ake a me ka hooikaika malu e lilo loa ke ea o ka aina a me ka mana o ke aupuni iloko o ko lakou mau poholima, a e nana ia ke kanaka Hawaii ma ke ano he mea ole e like me ka holoholona, oia ano hana ka makou i enemi a i hoino loa. Nolaila, i ko makou hapai ana i na kalaiolelo kue i ka hana ino ia a me ka pakaha ia o ke kanaka Hawaii a me kona mau pono, e hoomanao i ke Kuokoa a me kona kahu, aole makou e kue ana i ka haole no kona haole ana, a aole no hoi i enemi wale aku, aka, ua kue ikaika i na hana ino lapuwale eleele loa a ka poe limanui a me ka poe kuko pakaha—a oia mau ano hana ko makou enemi.