Ka Leo o ka Lahui, Volume I, Number 17, 10 September 1889 — Page 3

Page PDF (1.00 MB)

This text was transcribed by:  Ashlee Rapp
This work is dedicated to:  Lee Rapp (My Mommy)

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

            Eia ke eli hou ia nei olalo o ka hale pohaku e noho ia nei e ka Tela lole Tregloan kihi ona alanui Papu ame Hotele.

            Ua loaa mai ia makou kekahi lono e pili ana no ka pepehi ia ana o kekahi lawehala pake e ka luna o na lawehala oiai e luuluu ana no ka lewahala me ka mai. Nolaila e heluhelu akahele ae e na makamaka i ke kukulu manao e oili aku nei ma ka pepa o keia la.

            Ke hoike aku nei ka Agena o na aina o ke alii ka Moiwahine. Ma ka olelo hoolaha e puka aku nei ma ka pepa o keia la i kela a me koia mea e makemake na i wahi kupono e no ho’i me ka auhauoluolu e hele mai e kuka pu me ia ma kona keena oihana ma alanui Paipalapala, Kawaiahao. He manawa maikai loa keia e loaa ai ona wahi maikai no ka hoala ana i mau home.

            Ua hoike ia mai makou e puana ae, he keiki punahele loa ka’o “Haimoipo” na Satana, oiai, ua piha kona naau me ka awahua ino o ke keemoa lapuwale loa. A e like no me ke ano mau o kekahi poe lili kohu ole, pela no keia “Haimoipo.” He ekolu makahiki i kaa hope ae nei ua haawi mua ia mai keia kulana ia Mr. Jno. E. Bush e ke Alii ka Moiwahine, aka, ua kaua-a aku  no ke kanaka a hoea wale mai i keia wa akahi no a lawe mai. Nolaila, ina he pilikia oo e “Haimoipo” i kahi mea paina ole e ku ae a hele pololei mai a e hoolawaia kou maka poniuniu a houpo lewalewa, me ka hakalia ole. Ta-ta.

            Ua loaa mai ka lono ua waiho aku la o Mr. Willian Ulunui Sheldon i ka oihana luna kiai awa no Kahului, Maui, ka oihana hoi a keia opi@ Hawaii i lawelawe ai me ka makaukau a me ka eleu no na makahiki he 4 a oi. A ua hookohu ia aku la o Jno. T. Aluli ma kona wahi. Nui ko makou minamina no keia kaawale ana ae o keia opio Hawaii mai keia kulana ae. Oiai, ua kupono maoli no oia no ia kulana. Aia wale no me ka eleu loa a hopo ole e pono ai ka mea nana e auamo i na kaumaha o keia oihana. Ke haawi nei makou i ko makou hoomaikai no ka opio hou i hoopiha ae la i ka makalua; a, na kana hana e hoike mai i kona ano.

“KE KULANA O NA HUI KINIPOPO.”

            Malolo iho o ka papa hoonohonohoo ke kulana o kela a me keia Hui Kinipopo o Honolulu nei no keia makahiki a hiki i ke ahiahi Poaono iho nei.

INOA              EO       LILO   PAANI LA

Kamehameha              5         3              8

Stars………..              6         1              7

Hawaii……..               2         6              8     

Honolulu…...              6         1              7     

Kaiulani……               0         8              8

            Ma ka papa maluna ae e hiki ai ke hoomaopopo ia heelua mau hui e kulike nei ma ke kulana hookahi oia hoi ka Honolulu a me ke Star. Nolaila e hakoko hou ana laua no ka helu ekahi a aia mawaona o laua ka lei o ka lanakila kahi i ku ai, a e lilo ana ia i mea hooikaika loa ia e laua.

 

“HE MELE NO WILIKOKI.”

Kaulana mai nei a o Wilikoki

O ke koa wiwo ole o ke ao nei

Ua kohu alena ke ike aku

I ke ku kilakila i halealii

Aohe poka e ku ai

Aohe akamai e loaa aku

Keike Hawaiii alo ehuehu

I ka waha o ka pu e kani nei

Noho mai Waipa i kauahoa

Opu lokoino he aloha ole

No Hawaii oe Hawaii au

Hookahi ke kupuna Kakuhihewa

Hoohewahewa oe ia kaua

Ia’u nei la ko pilikoko

Kuhi ae kuu pono ia Kahalewai

I ka lukanela helu ekahi

Akahi kuu lohe a ikemaka

Ke kaua kuloko o Hawaii

Ua ku’i e ka lono lohe Pelekane

He Italia ka’u wahine

Pehea mai oe Kahu Aupuni

I ko lahui i ka Halewai

E hookuu ae me ka maikai

E puka Wilikoki a hemo loa

Haina ka puana ua ike ia

He aloha lahui ko Wilikoki.

I ka la kanakolu o Iulai

He kaua weliweli ma Honolulu

He kaua kuloko na Wilikoki

He kanaka ikaika he maka’u ole

I ka halahala kau a na pu

I ka oloolohi’o a ka poka

Alo iho alo’ae alo ma ke kua

Aohe manuhe’u o Wilikoki

O ka hana ana ia a ka iwikani

Keiki akamai Italia

Alia oukou e ka Lahui

E ke aupuni nui Kelekiela

E ala e Uli eia au

A owau keia ko pulapula

E Uli e nana ia mai

A e Uli hewa ae Uli Pono

E lohe i ka leo me ka uwalo

E puka Wilikoki a hemo loa

Haina ka puana ua ike ia

He aloha lahui ko Wilikoki.

Hakuia e

            Mrs. Annie K. Kaanaoiokalani.

        Sept. 10, 1889.

“HE OHOHIA NUI,”

Hele no ka wai me a A-la pu.

O ka Leo o ka Lahui aia iloko o ka lokahi

O ka hookuee ana oia kona enemi.

             Ua panai ia mai makou e na leo oheona o na makamaka a puni ka P@@@@@@ e kauoha mai ana i Ka LEo o Ka Lahu@ e au hookahi aku i na ela kawahawaha e na Kai Ewalu o ko kakou mau Paemoku me ka leo hookahi e wawalo mai nei, “@@ hoouna mai i pepa na’u, na makou, “@ pele aku. Nolaila, ke hooko awiwi aku nei makou i ka hoouna ana i ka lakou mau pepa ma ka hikiwawe; me ka@oik@ike pu aku i ko lakou mau wahi i noho ai, a me ka nui o ka lakou mea i uku ma@ ai no elua pule, hookahi mahina, elua mahina, ekolu mahina a pela i ma ka lima o na Luna , a ma ko lakou helu wale no e hoopaa ia ai, aole hoi e hoolahala ko lakou mau inoa elike me keia papa kuhikuhi malalo nei:

            E komo pu ana no hoi ma keia papa hoonohonohono ka poe io hookaa mai ma ka inoa o na Luna, a pela aku.

            EIa ka poe i hookaa mai ma ka lima o na Luna:

Liliuokalani………………………………………………$3

T. C. Polikapa……………………………………………$2

Kaukaleta………………………………………………...$1

Kahili w………………………………………………….$1

Ma o Sam’l Kaanaana la ka lakou Luna.

Sam’l Kamaiopili………………………………………...$1

Kamiano………………………………………………….$1

Ma o M. Kaneaiakala la ka Luna.

Chas. Pooloa……………………………………………..$.50

Ma o Mikaboy la kaa Luna.

Kimo Kawaiohu………………………………………….$.50

Malaea Kaulia……………………………………………$.75

Ma o John Napualii ka Luna.

O. H. Hakuole……………………………………………$.50

Ma o C. K. Haole la ka Luna.

Kakaio no Kakaako………………………………………$1

John Bolabola…………………………………………….$1

Lala Kahelemauna………………………………………..$1

Ioela no Kikihale…………………………………………$.50

John Hapa no……………………………………………..$.50

Kaaikaula…………………………………………………$.50
Puanaiwi no Maunakiekie………………………………..$.50

Ma o J. W. H. Keanu la ka Luna.

Kapualii no Leleo…………………………………………$.50

Chas. Kahalehili no Puuhale………………………………$.50

Rov. J. H. Pahio…………………………………………...$.50

John Akoni no Peleula…………………………………….$.50

Hana no Makuaho…………………………………………$.50

Ma o David K. Wai’ehua la ka Luna.

 

            Eia ka poe hookaa pakahi:

M. H. Reuter, Hana, Maui………………………………….$2

J. K. Nahale, Kona Akau, Hawaii…………………………..$1

S.R. Hapuku, Lihue, Kauai…………………………………$1

J. H. Pamaiauiu, Kaneohe……………………………………$.50

OLELO HOOLAHA.

            Oiai au kaawale ana mai Honolulu aku nei, ua koho a hookohu aku au ia Isaac D. Iaea Ezq. i Hope mana e hooponopono i ka’u mau hana a pau; a o kana mau Palapala Hookaa ma kuu inoa, ua mana ia me he la owau ponoi no.

William C. Achi

                        Sept. 9, 1889.                                                  sept10 1wd.

E. Kaululaau Wright.

MEA HUKI A MEA HANA NIHO,

            Oiai ua wehe aenei ko oukou makamaka a hoakanaka ponoi i kona keena Oihana lapaau niho. A mamuli o kona lawalawe loihi ana i keia oihana loea, nolaila, na hiki iaia ke huki i na niho a me ka hoopiha ana me ke gula, dala,,etc. A me ka hoola ana i na niho hui me ka hnki ole ia. A e Inaki ia no hoi na niho kui, etc. E holoi ia na niho i hele a eleele iloko o ka wa pokole loa a aliali me he hau la o Maunakea. E kipa nui e na Hawaii. E ike ia kakou Hawaii Ponoi, o kpa hewa ke aloha i ke alohilohi.

            Keena hana. Kihi o na Alanui Moi a me Betela. makai o kahi o Kakela me Kuke.

                                                                                                            1w16 sep2 d12 ry

HONOLULU DAIRY!

            Ua opmakaukau ka Honolulu Dairy, ma Nuuanu, e hoolako aku i ka Waiu Maikai (i paiole ia i ka wai a mea e ae,) no na kumukuai maa mau. He hookahi makahiki o ke kukkuluia ana aenei o keia Wahi Uwi Waiu, a ua nui ka mahalo ia o ka waiu mai laila mai, e ka poe e lawe nei i ka waiu.

            O ka poe e makemake ana e lawe i ka waiu e kauoha aku no i ko lakou makemake ma ka Honolulu Dairy, Nuuanu.

            268- Muttual Telepoua.           128-Bele,

ma kahi Hookioi Waiu, a Honolulu DAIRY DEPOT, Telepona, Bele 192.

                                                                                                                        1 1y

H. G. CRABBE

He Mea Hoolako a Mea Kuai

Mauu Kaleponi,

---A me na---

Hua Ai a na Holoholona.

HELU 81 ALANUI MOI,

Mauka iho o ke Kahau Halewai Kahiko’

-----

Telepona Mutual Helu……………………..4

                                                                        3 1y

Halekuai Mea Gula, &c.

HELU 44 Alanui Nuuana.

E loaa no na Wati Gula a me Dala o kela me keia ano no na ano Kumukuai a pau.

NA WATI HALE,

NA WATI PAKEKE.

                        NA PU-POOHIWI,

                        NA PU-PANAPANA,

                                    NA KOMO DAIMANA,

                                                  NA KOMO GULA.

                                    ____________________________

Na Komo Pohaku Kii, Na Komo

Huhui Gula mw Kupee Gula

Dala a m e na ano a pau.

Na Lei Gula a Lei Momi.

Na Komo Hoomanao

 

---A ME—

 

Na Komo Mare.

 

Ua Makaukau ka Mea Nona keia Hale me na Limahana e hana ai a e Hoomaemae hou ai i na mea a pau.

            YIN FAT &CO.

_____________________________________________
OLELO HOOLAHA!

Mamuli o ka hookohu kupono ia ana mai, i Agena no na Aina o ka Moiwahine, ke kauoha ia aku nei no mea a pau e noho hoolimalima ana maluna o na Aina a ma na pahale,. i hala a i hiki mai paha ka wa kupono e hookaa i ko lakou uku hoolimalima, e hele mai ma ko’u Keena ma Alanui Paipaiapala, Kawaiahao.                                                                        JNO. E. BUSH.

                                                                                                                        Luna Aina.

                                                                                                                                    sept9 tf.

OLELO HOOLAHA.

            Mamuli o ka mana i loaa ia’u mai ke Alii ka Moiwahine Kapiolani mai, he Agena Aina nona, ke poloai ia aku nei na kanaka Hawaii a pau loa o ke kulanakauhale nei , e makemake ana i wahi hoolimalima oluolu, a i wahi e kukulu ai i home olu o ka noho ana e hele mai, me a’u e kamailio ai, ma ko’u Keena ma Alanui Paipalapala, Kawaiahao.

                                                                                                JNO. E. BUSH.

                                                                                                            Agena Aina.   

                                                                                                                        sept9 tf

Boroka! Boroka!

            E ioaa no na Hale Hoolimalima he lehulehu ma na wahi a pau o ke kulanakauhale nei: a e kuai mai a kuai aku i na aina ma na awahi a pau o keia I’ae Aina, ke ninau ia

WILLIAM C. ACHI,

            Ka Boroka o na Waiwai paa.

Helu 36, Alanui Kalepa, Honolulu.

                                    d14 sept5 tf

OLELO HOOLAHA.

            Ke papa ia aku nei na mea a pau i kuleana ole, aole e hele wale e lawaia ma ke kai mai Paipu e pili ana i ke kai o Weliweli, ma ke komohana, a me ke kai Kaneauukai, e pili ana ia Paa, ma ka hikina; ke ole e ae ia aku e ka mea nona ke kai a me kona mau hope. O ka poe e kue ana i keia olelo ao, e hoopii ia no lakou e like me ka kanawai.

                                                                        WILLIAM BACLE’
                                    Kaloa, Kauai, Lept. 2, 1689.

                                                                                                                        16 2ms

Samuel K. Ka-ne,

LOIO A HE LOEA MA KE KANAWAI.

            Imua o na Aka Hook@@@kolo a pau o keia Aupuni. Ua makaukau e hooko i na kauoha a pau mai na mokupuni mai. Ua hiki he hana i na Palapala pili Kanawai. Keena hana: Kihi o na Alanui Moi a me Betela, ma ka hale iluna.                                           1 1y.

Antone Rosa,

(AKONI)

            Loio a he Kokua ma ke Kanawai. Keena Hana: Helu 15, Alanui Kaahumanu, Honolulu.   

                                                                                                                        1 1y.

J. L. Kaulukou,

LOIO A KOKUA MA KE KANAWAI,

                                   

                                                                                               

A he Notari no ka Lehulehu.

            Keena Hana;- Kihi o na Alaniu Moi me Betela ma ke keena ma ka hale iluna.          1 1y

Jno. Haleakala Barenaba.

He Loio a Kokua ma ke Kanawai.

            Ua ae ia e lawelawe imua o na Aha Apana me na Aha Hoomalu o keia Aupuni ma na hihia Kivila a ma Karaima o na ano a pau. Ua hiki no hoi ke hana i na palapala pili kanawai a pau. E loaa no au ma Waimea, Kauai, a ma ka laula o Kapaa a ma Honolulu i kahi manawa.

9 ly

KAMANAO! KAMANAO!

            E na Makamaka Hawaii, e ku a e hoomanao, eia mai na Kamano momona ma ka’u papa kuai e hiala ai ai ka puu, a e mikioi pono ai hoi na kioo poi ka-i moepoli o ka aina. E ike ia kakou hookanaka, o kipa hewa ke aloha la hai.

1-1m                                                                                                                J. KAULAHEA.

             O M.   Thompson ka haku moowehewehe Kanawai o ka Apana o Kolumebia, a me ka wehewehe ana ma Na Oki Mare a me ke Kaulike, a he mea haku hoi o kekahi Wehewehe o na Olelo Hooholo o ka Aha Hookolokolo Kiekie Hawaii(e hoomakaukau ia nei), a he Kokua Kanawai;- Keena, Kihi Alanui Papu a me Kalepa, Honolulu, H.P., mamulu o kona haalele ana i lawaelawe Kanawai ana imua o ka Aha, nolaila, ua makaukau no oia e hoike akeu i kona ike a me kona mau manao ma ke kakau ana, e pane ana me ka moakaka a me ka piha pono ma na ninau Kanawai a me na olelo hoike i waiho ia mai iaia a e kakou aka ana no hei i koua mau manao ma na wehewehe Kanawai a me na olelo hooholo kanawai na ke kaka@. aug21 3 ms