Ka Leo o ka Lahui, Volume I, Number 17, 10 September 1889 — Kela Uwea Olelo Moana. [ARTICLE]

Kela Uwea Olelo Moana.

Nui ka mahalo ia o na Kuhina no ka loaa ana he uwea olelo moana no ka hoohui ana i na mokupuni Hawaii nei a lilo i hookahi pana a i hookahi na kaunu ana ma ka ha'iha'i olelo a kukakuka pu ana iloko o ke sekona, hookahi a ua uwo nui mai na leo hosana o na nupepa pili aoao a paalalo i ua mau Kuhina nei. He mea maikai io no ka loaa ana o keia uwea olelo ia Hawaii nei. A o na pomaikai e ohi ia mai ana, he mea kali aku ia a ike ia. Ua hoikeike ia mai ia makou kekahi wahi apana o keia uwea olelo e hoomoe ia nei ma na kai o Hawaii nei, a ua ninau aku makou i kekahi haole i kamaaina a i akamai i ka hana ana a me ka hoomoe uwea olelo, a ua pane mai kela, o kekahi keia o na hana apuka nui i i ke dala a ka lehulehu i ike ia ma ka honua nei. Wahi ana, o keia uwea olelo, he mea paani na kamalii. O ka mua o na kumu i ino a lapuwale ai keia uwea olelo, oia no ka uuku loa o na uwea maganeti nana e lawe ka olelo; a o ka lua o ka popopp a palahe wale o ka wa-hi o waho. Wahi a ka mea i hai ia mai ia makou, aole loa e holopono ana ka mea i makemake ia, a aole no hoi e liuliu a e lilo ana i mea ole. Ma keia, e hoomaopopo ia ai, he kumuhinu hoopoho nui keia, a o ka mea oi loa aku o ke ino, oia no ke komo pu ana o ke aupuni ma keia hana. O ka mahalo ka hapaimemeue ma, o ka ohi a okomo nae ka lakou la. O keia ka mea i olelo ia—"e hukihuki kakou i ka hulu o ka manu oi paa ko kakou lima."